چالش هدفمند نبودن موضوع پژوهش‌ها جدی است/ بخش عمده‌ای از پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها رفع تکلیف هستند

عطنا - معاون پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی مهم‌ترین چالش پژوهش‌های دانشجویی را هدفمند نبودن انتخاب موضوع تحقیق عنوان کرد و گفت: ضعف اصلی این است که هیچ هدفمندی برای انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها وجود ندارد و مرجعی نیست که بگوید این‌ها اولویت‌های کشور هستند و باید از بین آن‌ها موضوع انتخاب کرد. به همین خاطر کارها در ریل رفع تکلیف می‌افتند.

دکتر داود حسین‌پور، در مورد مهم‌ترین چالشی که پژوهش‌های دانشجویی با آن مواجه هستند، گفت: برخی اوقات موضوعاتی برای پایان‌نامه یا رساله انتخاب می‌شوند که نه مرز دانشی هستند و نه به خلا نظری و نه به مسائل جامعه کمک می‌کنند. این موضوعات یا تکراری هستند و یا در سازمان‌ها و دستگاه‌ها کاربردی ندارند. این نوع پایان‌نامه‌ها با هر استادی نیز انجام شوند، مشکلی از مشکلات جامعه را حل نمی‌کنند.

وی ادامه داد: پایان‌نامه و رساله دکتری باید تقاضامحور باشند و باید موضوع خود را از اولویت‌ها و مسائل یک سازمان بگیرند. اگر این‌گونه باشد، می‌توان مطمئن بود برای آن مسئله داده‌های واقعی نیز جمع‌آوری می‌شود و با کمک اساتید راهنما و مشاور، یک کار ارزنده انجام می‌شود و به توسعه علمی کمک کند.

معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی ضعف اصلی در پژوهش را هدفمند نبودن انتخاب موضوع تحقیق عنوان کرد و توضیح داد: انتظار ما این است که یک رساله یا پایان‌نامه حتماً به حل مسائل جامعه کمک کند. ضعف اصلی این است که هیچ هدفمندی برای انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها وجود ندارد و مرجعی نیست که بگوید این‌ها اولویت‌های کشور هستند و باید از بین آن‌ها موضوع انتخاب کرد.

وی افزود: باید به دانشجوی دکتری گفت که ما به شما چهار پنج سال حقوق رایگان می‌دهیم و شهریه نمی‌گیریم، پس وظیفه شما این است که نیاز اساسی کشور را حل کنید.

حسین‌پور با بیان این‌که چنین مرجعی وجود ندارد و بنابراین کارها در ریل رفع تکلیف می‌افتند، گفت: بخش عمده‌ای از پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها رفع تکلیف هستند. برای این‌که چیزی نوشته و مدرکی گرفته شود.

وی تاکید کرد: پس باید یک مرجعی وجود داشته باشد که مسائل و اولویت‌های سازمان‌ها و نیازها را به دانشگاه‌ها ارائه کند تا آن‌ها تبدیل به پایان‌نامه و رساله شوند و خروجی آن پژوهش‌ها به دستگاه اجرایی برگردد و مورد استفاده قرار گیرد.

معاون پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی بخش دیگر موضوع کاربردی نبودن پژوهش‌ها را روحیه اساتید دانست و گفت: برخی از اساتید موضوعات و مسائل مورد نیاز را در اختیار دانشجو قرار نمی‌دهند و عنوان می‌کنند که خودت یک موضوع را انتخاب کن! این بی‌اعتنایی و عدم صرف وقت اساتید باعث می‌شود بر روی موضوعی کار انجام شود که ارزش اجتماعی ندارد و مسئله‌ای از جامعه را حل نمی‌کند.

وی درباره راهکار حل این مشکل، توضیح داد: اگر می‌خواهیم پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها سودمند باشند، حتماً باید موضوعات از مرجعی مانند پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی بیایند. این پژوهشکده‌ها باید با دولت و جامعه ارتباط داشته باشند و مسائل را از جامعه احصا کنند، در دانشگاه بیاورند و آن‌ها را در اختیار دانشجویان قرار دهند و از این طریق دانشجو ملزم به حل نیاز سازمان و کشور شود. اگر این اتفاق بیفتد، هدفمندی پژوهش اتفاق می‌افتد و پژوهش‌ها مسیر درستی پیدا می‌کنند.

حسین‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که هدفمند کردن پژوهش یکی از اهدافی است که در دانشگاه علامه طباطبائی دنبال می‌شود، گفت: پژوهش باید در مسیری قرار گیرد که مرجعیت را تامین کند. کاری انجام شود که دیگران به آن رجوع کنند و نیازی از جامعه را حل کنند.

وی ادامه داد: بخش دیگری از اقدامات در مورد برند و جایگاه علوم انسانی است. باید به این درک برسیم که یکی از علومی که می‌تواند مسائل جاری و آتی کشور را حل کند، علوم انسانی است. وقایع اخیر نه مکانیک است، نه شیمی و ...، کاملاً مقوله‌ای انسانی و اجتماعی است و پاسخش در علوم انسانی است. پس باید جایگاه و منزلت این علوم را بالا برد تا مرجع شوند و بتوانند برای مسائل نسخه دهند و آن‌ها را حل کنند و حرف آن را هم مردم و هم دولت بخوانند.

معاون پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی موضوع مهم دیگر را حضور دستگاه‌های اجرایی در دانشگاه‌ها و حضور اساتید در دستگاه‌های اجرایی عنوان کرد و گفت: ما به عنوان دانشگاه، نیازمند یک اتاق در سازمان‌های مختلف و دستگاه‌های اجرایی هستیم تا استاد بتواند مسئله آن دستگاه را حل کند.

وی اظهار کرد: ارتباط با صنعت در دانشگاه ما با استقرار دانشگاه در دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌ها در حال انجام است. در حال حاضر با وزارت کار و وزارت کشور این ارتباط ایجاد شده و دانشگاه علامه طباطبائی در این وزارتخانه‌ها یک میز و یک دفتر دارد. مشابه میز دولت در دانشگاه که ارتباط هیئت دولت با دانشگاه است.

حسین‌پور موضوع مهم دیگر را لزوم تحول در علوم انسانی دانست و تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که علومی که در جامعه داریم، بومی‌سازی شوند و با شرایط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه هماهنگ باشند و اسلامی باشند. اسلامی شدن علوم این است که با ارزش‌های حاکم در جامعه من سازگار باشد. ما در دانشگاه علامه طباطبائی برای تحول در علوم انسانی یک پژوهشکده ایجاد کردیم و این هدف را دنبال می‌کنیم که آرام آرام در بخش‌هایی محتوا، کتاب‌های درسی و نظریه‌هایی را که برگرفته از مفروضات، ارزش‌ها و پیش‌فرض‌های اسلامی ایرانی ما است، تولید کنیم.