در آثار علامه مصباح یزدی نقد جایگاه بسیار مهمی دارد/ وی آزاد اندیش و مخالف تک صدایی بود

عطنا - دکتر محسن حبیبی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با عطنا در تشریح ويژگی های شخصیتی و علمی آیت الله مصباح یزدی (ره) گفت: ایشان از شاگردان بزرگ علامه طباطبائی (ره) و امام خمینی (ره) و از پیش از انقلاب تا آخر عمر شریفشان زحمات زیادی برای تربیت نسل جدید طلاب حوزه علمیه و تاثیر بر جوانان و آحاد افراد جامعه کشیدند.

مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: آیت الله مصباح یزدی در ابتدای انقلاب اسلامی موسسه در راه حق را به منظور آموزش مبانی اندیشه ای و فلسفی انقلاب اسلامی به طلاب جوان و پاسخ استدلالی به سوالات اعتقادی جوانان در سراسر کشور تاسیس کردند. ایشان در این موسسه هم برای طلبه ها و هم برای عموم افراد علاقه مند دوره های آموزشی و کتاب هایی را در سطح وسیع ارائه می کردند و همین تلاشها در گسترش و تعمیق اندیشه‌های انقلاب اسلامی بسیار موثر بود.

او تصریح کرد: ایشان از این منظر در ایجاد نوعی نگرش استدلالی و برهانی برای اعتقادات نسل جوان تلاش بسیاری کردند. این فعالیت ها بعد ها به تأسیس یک مرکز آموزش عالی بسیار مهم در سطوح عالی علوم انسانی در چندین رشته به نام موسسه پژوهشی امام خمینی (ره) منجر شد. این موسسه آموزش عالی اکنون با قدرت فعال است و در سطوح مختلف طلبه ها را با علوم جدید آشنا می کند. در رشته هایی مثل روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت و سایر حوزه‌های علوم انسانی همچون رشته های دانشگاه در این موسسه طلبه دانشجو پذیرفته می شود؛ با این تفاوت که کسانی که در این مرکز تحصیل می کنند به عنوان طلبه های حوزه علمیه هم محسوب می شوند.

حبیبی در توضیح بیشتر عملکرد موسسه امام خمینی (ره) گفت: از این منظر مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی اهتمام خاصی به مسائل و حوزه‌های علوم انسانی و تسرٓی مبانی اسلامی در این حوزه‌ها داشتند. سالیان سال هست که این موسسه به تعداد زیادی از طلبه ها علوم انسانی روز را آموزش می دهد؛ به این منظور که کم کم این افراد بتوانند با شناخت بر این موضوعات تحولاتی در علوم انسانی را به وجود آورند. از این رو ما شاهد هستیم که محصولات و خروجی های مختلفی در قالب کتاب، فصلنامه و نشست ها و کنگره ها از جانب این موسسه عرضه شده است.

حبیبی تصریح کرد: از نظر بنده این اقدام بهترین روش برای تربیت و تحول علوم انسانی است و آیت الله مصباح یزدی اقدام عملی را با تاسیس این مرکز انجام دادند و لذا از دل حوزه علمیه قم شاهد اتفاقات بزرگی در متن علوم انسانی هستیم.

وی گفت: نکته بعدی اینکه؛ ایشان اقدام به تألیف کتب و درس گفتار های متعددی در حوزه های مختلف کردند و سعی کردند مسائلی چون معرفت شناسی را در حوزه های فلسفه اسلامی بیاورند و ارائه نمایند.مسئله بعدی در مورد تلاش های علامه مصباح یزدی نوع نگاه ایشان به موضوعات فلسفی است؛ اساتید ایشان علامه طباطبائی و حضرت امام خمینی(ره) بودند، یعنی بزرگانی از فلسفه در دوران معاصر و از جمله مبلغان فلسفه صدرایی و به نوعی نوصدرایی های عصر معاصر محسوب می‌شوند. با این حال ایشان بسیار آزاد اندیش است و در آثار خود نقد آثار گذشتگان و حتی اساتید خودشان مانند علامه طباطبائی و حضرت امام خمینی دیده می شود.

حبیبی همچنین گفت: از این رو ما در آثار علامه مصباح یزدی مشاهده می کنیم که نقد جایگاه بسیار مهمی دارد و ایشان از ناقدان بزرگ فلاسفه پیشین در عالم اسلام و تمدن اسلامی است. خیلی از مطالب ملاصدرا و دیگر فلاسفه اسلامی را ایشان مورد نقد و بررسی قرار داده است و سبک و همین روش ایشان برای شاگردانشان نیز الگو قرار گرفته است. این بزرگوار بی دغدغه و با ادب موضوعات دیگران را مورد نقد و بررسی قرار می دادند و تا زمانی که موضوعی از دلیل و برهان و استدلال درست برخوردار نبود نمی پذیرفتند. اینها همه نشانه بزرگی روح این مرد هست که در حوزه های مختلف اندیشه های اسلامی از فلسفه گرفته تا موضوعات اخلاق عملی صاحب نظر بودند. درس های اخلاق ایشان سالیان سال برای همه افراد و قشر های مختلف جامعه قابل استفاده بوده و هست.

حبیبی اظهار داشت: هفته ای یکبار درس اخلاق داشتند و طلاب و سایر افراد علاقه مند برای فراگیری مطالب حاضر می شدند و استفاده می کردند. در مسئله اخلاقیات هم از اساتید بزرگی مانند آیت‌الله بهجت (ره) بهره گرفته بودند، با روح بلندی که داشتند تاثیرات عمده ای را در افراد دیگر می گذاشتند و استاد اخلاق نمونه ای بودند. ایشان همیشه یک انسان متواضع بودند و این هم یکی از ابعاد وجودی این مرد بزرگ است که بسیاری از افراد علاقه مند را به خودشان جلب کردند و مردم استفاده می بردند. البته بسیاری از سخنرانی های ضبط شده ایشان برای امروز هم بسیار مفید است.

مدیرکل حوزه ریاست دانشگاه با اشاره به اینکه ایشان در مسئله دفاع از اسلام، قرآن و انقلاب اسلامی بسیار کوشا بوده و تلاش‌های زیادی کردند گفت: آیت الله مصباح یزدی بارها مورد هجمه های دیگران قرار گرفتند، اما هیچگاه از پا ننشستند و در وسط میدان دفاع از اسلام و انقلاب قرار گرفتند و کار خودشان را به طور جدی انجام دادند و بدون ترس و واهمه وظیفه خودشان را به انجام رساندند. ایشان هرآنچه که در عرصه اجتماع، سیاست و غیره معتقد بودند را با صراحت بیان می کردند، از حق دفاع و حمایت می‌نمودند و هیچگاه دریغ نکردند و این حکایت از آزاداندیشی ایشان دارد و اجازه نمی دادند تک صدایی در جامعه وجود داشته باشد.

وی در پایان گفت: یاد این علامه بزرگوار را همیشه زنده نگه می‌داریم و وظیفه داریم از چنین فردی که در حوزه عمل، آموزش و مسائل مختلف همیشه پیش قدم بوده به نیکی یاد کنیم. امیدوارم دانشگاه علامه طباطبائی هم بتواند به نوبه‌ی خود حق این بزرگوار را ادا کند و شاهد برگزاری دوره‌ها و همایش های مختلف دررابطه با اندیشه های این بزرگوار باشیم تا مورد استفاده نسل های جدید و آینده قرار بگیرد.