قانون هوای پاک غیرقابل اجرا است/ تعطیلی مدارس و دانشگاه به خاطر آلودگی هوا نیست

عطنا - چندین سال است که آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین معضلات محیط زیستی و بهداشتی کشور تبدیل شده است و با وجود تصویب قوانین و مقررات بسیار برای مبارزه با این پدیده در دهه‌های گذشته، این مشکل معمولا سال به سال تشدید می‌شود.

حدود دو هفته است که آلاینده‌ها با قدرت بیشتری به آسمان کلان‌شهرها بازگشته‌‌اند و نفس کشیدن در هوای آزاد را بار دیگر به تنگنا کشانده است. درحالی‌که روزهای گذشته آلودگی هوا در تهران از مرز هشدار زرد و نارنجی و در برخی روزها از مرز قرمز نیز فراتر رفت، بسیاری از مسئولان کشور معتقد هستند در نیروگاه‌های تهران از سوخت مازوت استفاده نمی‌شود و هیچ نیروگاهی در تهران مازوت استفاده نمی‌کند.

اما این در حالی است که شاهد افزایش بی‌سابقه حجم دی‌اکسید گوگرد در آلاینده‌های هوای پایتخت بودیم؛ موضوعی که توسط مقام رسمی وزارت بهداشت هم تأیید شده و عملاً به ادعاها در مورد پلمپ شدن تمام بخش‌های مازوت‌سوزی در تهران شبهه وارد می‌کند.

جدا از همه این بحث‌ها در سال 96 قانونی تحت عنوان قانون هوای پاک مصوب شد که برای 23 دستگاه، تکالیفی را مشخص می‌کرد تا در پی انجام آن آلودگی هوا کاهش یابد اما با گذشت حدود 5 سال همچنان این قانون اجرایی نشده و فقط بر روی کاغذ مانده است.

با شروع فصل زمستان، آلودگی هوا بازهم سایه سنگین خود را بر سر استان‌های صنعتی انداخته و همه مردم را درگیر خود کرده است اما به راستی بالاخره کدام ارگان مسئول، باید شر آن را از سر شهرهای آلوده کم کند؟

به تازگی علیرضا زاکانی، شهردار تهران در اظهارنظری گفته که ما مسئول آلودگی هوا نیستیم. این اظهارنظر را پیش‌تر هم از سوی برخی مسئولین با این مضمون که باد، باران و برف باید به داد آلودگی هوای تهران برسد، تکرار شده بود.

با سرد شدن هوا و افزایش آلایندگی‌ها معمولا تنها اقدام دولت‌ها برای کاهش آلودگی هوا در همه این سال‌ها تعطیلی مدارس، دانشگاه و در موارد تشدید این آلودگی، تعطیلی ادارات است.

در این خصوص اما به‌تازگی سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری از تعطیلی مدارس به خاطر آلودگی هوا انتقاد کرده و گفت: تعطیلی مدارس به‌خصوص با توجه به دوره طولانی تعطیلی ناشی از شیوع کرونا خسارات قابل‌توجهی به روند آموزشی وارد می‌کند و ضروری است شیوه‌هایی در کاهش مؤثر آلودگی هوا دنبال شود که درعین‌حال باعث آسیب به روند آموزش مدارس نشود.

اسماعیل کهرم، مشاور پیشین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در امور محیط طبیعی در پاسخ به این سؤال که چرا قانون هوای پاک پس از 5 سال همچنان اجرایی نمی‌شود، گفت: این قانون توسط افرادی در اتاق‌های بسته وضع شده است که اصلاً اصول هوا و آلودگی را نمی‌شناختند. این قانون غیرقابل اجرا است و در این چند سال هم هر زمان خواستند آن را اجرا کنند با مشکل برخوردند.

این کارشناس محیط‌ زیست با اشاره به اینکه مشکل آلودگی هوا توسط یک ارگان یا شخص خاص برطرف نمی‌شود، عنوان کرد: شهرداری یکی از ارگان‌هایی است که می‌تواند میزان آلودگی هوا را با توجه به نیروهایی که در خدمت دارد کم یا کنترل کند یا حداقل گزارش‌هایی به دستگاه و سیستم‌ها بدهد. برای حل معضل آلودگی هوا باید مجموعه‌ی عواملی توسط دستگاه‌ها در دولت صورت بگیرد.

وی با تأکید بر اینکه برای حل مسئله آلودگی هوا در کوتاه‌مدت کاری نمی‌توان کرد، افزود: اگر دولت هم‌اکنون اقدام به حل این معضل در کشور بکند حدوداً 10 سال طول می‌کشد تا بتواند آلودگی هوا را کاهش کم کند، برای کاهش یا کنترل آلودگی هوا باید از تابستان شروع می‌کردیم.

کهرم در پاسخ به این سؤال که آیا تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها بر کاهش آلودگی هوا تأثیری دارد، تصریح کرد: مگر چند در صد جمعیت را دانش آموزان و دانشجویان تشکیل می‌دهند، تعطیلی مدارس و دانشگاه به خاطر آلودگی هوا نیست و به موضوعات دیگر مربوط می‌شود.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه مازوت سرطان‌زا است، عنوان کرد: پیش‌تر مازوت را به کشورهای عربی میفروختیم و در دریاهای آزاد می‌سوخت اما به علت اینکه میزان کربن مازوت در کشور ما 7 برابر استاندارد است، دیگر کشورها از ایران مازوت نخریدند، بنابراین مجبور شدیم مازوت تولید شده از تصفیه نفت را در نیروگاه‌ها استفاده کنیم. مازوت سهم قابل‌توجهی را در آلودگی هوا به خود اختصاص داده است.