اگر دانشجویان ببینند حرف آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد منطقی‌تر مطالبه گری می‌کنند

عطنا - غلامرضا لطیفی، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه دانشجویان قشر آگاه و فهیم جامعه هستند، گفت: روز دانشجو به یاد سه دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت‌رضوی است که در هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت ایالات‌متحده آمریکا در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ شهید شدند.

لطیفی با تأکید بر اینکه روز دانشجو یکی از ماندگارترین ایام در خاطره مبارزات اجتماعی جامعه ایران محسوب می‌شود، اظهار کرد: دانشگاه به عنوان نهاد تولید علم در جامعه شناخته می‌شود و دانشجو مرکز ثقل آن است، جنبش دانشجویی از ابعاد مختلفی می‌تواند مورد کالبدشکافی و بررسی قرار گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از نقطه نظر جامعه‌شناسی سیاسی، جنبش دانشجویی نوعی کنشگری و مطالبه گری اجتماعی است که به‌وسیله جوانان دانشجو شکل می‌گیرد که در پاره‌ای از مواقع درخواست‌های صنفی است و در بسیاری موارد نوعی اعتراض به سیاست‌های حکومتی و عملکردهای آن است که نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان می‌توان آن را جستجو کرد.

وی با اشاره به اینکه مطالبه گری‌های اجتماعی و تفکر انتقادی از ویژگی‌های دانشجو است، افزود: دانشجویان به‌نوعی قشر نقاد جامعه محسوب می‌شوند و نباید نسبت به خواسته‌های منطقی آنان بی‌توجه بود بلکه باید فضای مناسب برای بیان نظرات و دیدگاه‌های آنان مهیا باشد و بستر لازم برای تجلی آن به‌تدریج متجلی شود.

این استاد دانشگاه در ادامه عنوان کرد: در دوران انقلاب اسلامی و بعد از آن تعداد مراکز عالی در کشور افزایش پیدا کرد و تعداد دانشجویان نیز با رشد نسبتاً خوبی همراه بود و به‌نوعی با توجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در جامعه و نیز سیاست‌های داخلی و خارجی موجود در جهان امروز، سطوح مطالبه گری دانشجویان نیز افزایش یافته است.

لطیفی با تأکید بر اینکه جنبش‌های دانشجویی باید مورد توجه جدی حکومت‌ها قرار بگیرند، بیان کرد: جنبش‌های دانشجویی با توجه به شرایط اجتماعی حاکم و ویژگی‌هایی که در جامعه بازتاب پیدا می‌کنند در برهه‌هایی به اوج خود می‌رسند، همچنین در مواقعی به‌صورت سازمان‌یافته عمل می‌کنند و در دوره‌هایی به‌صورت خودجوش وارد عمل می‌شوند.

وی با بیان اینکه با توجه به میزان آگاهی که دانشجو نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی دارد، نباید به مطالبات آنان بی‌توجه بود، گفت: فرآیند جنبش‌های دانشجویی در بستر تاریخ معاصر از فراز و نشیب‌های زیادی برخوردار بوده و خواهد بود چون شناخت نیازهای نسلی آنان، هوش سیاسی و نگاهی خردورزانه را می‌طلبد.

لطیفی ادامه داد: به طور کلی دانشجویان بخش عمده‌ای از جمعیت آگاه یک جامعه را تشکیل می‌دهند که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت اما معمولا دولت‌ها کمتر توانسته‌اند پاسخگوی نیازهای جنبش‌های دانشجویی باشند، به همین دلیل در برخی مواقع چالش‌های جدی ایجاد شده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در دوره‌های مختلف، جنبش‌های دانشجویی توانسته‌اند اثربخشی‌های بسیار بالایی داشته باشند، افزود: به عنوان مثال در پیروزی انقلاب اسلامی نیز جنبش‌های دانشجویی با تحصن‌ها و اعتراضات برای حکومت قبلی چالش‌های زیادی را ایجاد کردند که توانستند اثرات مؤثری در تغییرات اجتماعی و انقلاب داشته باشند.

در ادامه این استاد دانشگاه اظهار کرد: اگر دانشجویان ببینند که حرف آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد طبیعتاً منطقی‌تر مطالبه گری می‌کنند اما اگر احساس کنند که دیده نمی‌شوند ممکن است روش‌هایی را اتخاذ کنند که خوشایند سیستم‌های اجتماعی نیست.

وی با بیان اینکه صدای دانشجو باید شنیده شود، عنوان کرد: توجه به منافع ملی در جنبش‌های دانشجویی از مسائل مهمی است که دانشجویان باید به آن تأکید داشته باشند و همچنین بیان مسائل و چالش‌ها به زبان گفتگو می‌تواند اثربخشی بهتری داشته باشد.

لطیفی با اشاره به اینکه خواسته‌های نسل جوان دچار دگرگونی شده است که در برخورد با آن‌ها نوعی نگاه خردگرایانه باید مدنظر قرار بگیرد، گفت: در ادبیات بسیاری از بزرگان جامعه نیز تأکید شده که به قشر دانشجو توجه بیشتری شود، دوران دانشجویی باید به‌گونه‌ای باشد که وقتی دانشجو وارد بستر اجتماعی و اقتصادی جامعه می‌شود احساس بالندگی بیشتری داشته باشد.

این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد: جنبش دانشجویی در ایران از آغاز تاکنون فرازوفرودهای زیادی را سپری کرده و یک عمل جمعی است و در دوره‌های تاریخی مختلف در بسترهای فکری و ایدئولوژیک متنوعی طی طریق کرده است.