رئیس کنگره آمریکا در ایروان چه می‌کند؟

عطنا - در چند روز گذشته جمهوری باکو در یک حمله غافلگیرانه به ارمنستان توانست چیزی در حدود 80 کیلومتر مربع از خاک ارمنستان را اشغال کند و مجموع خاک هایی که از ارمنستان گرفته است را به عدد تقریبی 110 کیلومتر برساند. این حمله از کوتاه ترین مسیر خاک باکو به نخجوان صورت گرفت تا ارمنستان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کنند.

ارمنستان با وجود اشغال شدن 80 کیلومتر از خاکش توسط باکو و رسیدن نیرو های باکو به 4.5 کیلومتری شهر جرموک، از اعلان بسیج عمومی و حکومت نظامی خودداری کرد و از سازمان پیمان امنیت جمعی درخواست کمک کرد که این سازمان به درخواست ارمنستان توجه خاصی نکرد و طرفین را به خویشتن داری دعوت کرد.

بر خلاف تجاوز جمهوری باکو به خاک ارمنستان در سال گذشته که با واکنش سریع روسیه همراه بود، روس ها به این حمله واکنش قاطعی نشان ندادند اما واکنش ها از طرف غرب خصوصا آمریکا و فرانسه بسیار زیاد بود. این نشان می دهد بر خلاف حمله قبلی که با دستور غربی ها صورت گرفته بود این حمله با چراغ سبز روس ها همراه بوده است.

کریدور زنگزور آسیای میانه و غرب آسیا را از طریق دریای کاسپین به هم دیگر متصل می کند. هم روسیه و هم کشور های غربی علاقه مند به ایجاد کریدور هستند. اما مسئله اصلی این است که چه کسی قرار است این کریدور را مدیریت کند. پاشینیان و علی اف دولت های متحد کشورهای غربی هستند اما علی اف تهدید کمتری برای روسیه است چون روس ها می توانند با علی اف راحت تر توافق کنند.

پاشینیان یک فرد غرب گرا است و در راه منافع غربی ها کار خواهد کرد. سفر اخیر نانسی پلوسی به ایروان نه تنها برای حمایت از ایروان نیست، بلکه از پاشینیان انتظار دارد با قبول تجاوزگری باکو، راه را برای ایجاد کریدور زنگزور به صورت دیپلماتیک هموار کند. اما پلوسی از ارمنستان انتظار دیگری هم دارد. اینکه حضور نیرو های FSB روسیه در این کریدور منتفی شود و مدیریت این کریدور به غربی ها و یا عوامل غربی ها سپرده شود.

ایران که با ایجاد کریدور به هر شکلی مخالف است، در این دو سال تلاش کرده است با انجام مانور های نظامی و توسل به دیپلماسی، جلوی ایجاد این کریدور را بگیرد، اما علی اف که پشتش به قدرت های خارجی گرم است، با دریافت حمایت های بسیار از سوی اسرائیل و ترکیه، به هشدارهای تهران اهمیت نداده و علیه ایران اقداماتی نیز انجام داده است. پاشینیان به عنوان رئیس دولت ارمنستان نیز بر اساس منافع اروپا کار انجام می دهد که به گفته اردوغان، کریدور زنگزور حمایت اتحادیه اروپا را نیز با خود دارد.

پاشینیان با قربانی کردن ملت، منافع و خاک ارمنستان، کریدور زنگزور را به غربی ها می‌دهد. تهران نیز فعلا نمی تواند کاری انجام دهد مگر اینکه درخواستی رسمی از سمت ایروان بیان شود که نشان دهد ارمنستان خواهان مداخله ایران است. اما این اتفاق نخواهد افتاد. چون پلوسی به دنبال ایجاد این کریدور است. جنایتی که در مورد سرباز زن ارمنی صورت گرفت اگر در جای دیگری انجام می شد با واکنش قاطع سازمان های حقوق بشری و دولت های مختلف همراه می بود و تحریم های مختلفی علیه آن نیرو ها برقرار می شد. اما آمریکا که مدعی حقوق بشر است هیچ واکنشی نشان نداد.

آن چیزی که کریدور را پر اهمیت می کند تنها مسئله انتقال انرژی نیست. انتقال انرژی هم اکنون از گرجستان نیز صورت می گیرد. مسائل دیگری مانند ارتباط روسیه با ترکیه نیز مطرح است. پوتین در دیدار با اردوغان در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری های شانگهای گفت که ترکیه به یکی از مطمئن ترین مسیرها برای تامین منابع انرژی روسیه از جمله گاز نه تنها برای نیازهای خود، بلکه برای کشورهای اتحادیه اروپا تبدیل شده است.

روسیه تلاش می کند تا با استفاده از ابزار کریدور، نفوذ خود در قفقاز را بیشتر کند و مانع حضور ناتو در قفقاز شود. همچنین تلاش می کند تا یک تحول جدی در ارمنستان ایجاد کرده و افراد غربگرا را از حکومت ارمنستان حذف کند.

کریدور زنگزور نه برای مردم ارمنستان منفعت خواهد داشت و نه برای ایران. اما ایران نمی تواند اقدام نظامی انجام دهد چون اگر کریدور به صورت دیپلماتیک به باکو و ترکیه اعطا شود، آن وقت دخالت ایران به معنای نقض حاکمیت کشور های قفقاز خواهد بود، چون ارمنستان خودش این کریدور را در اختیار دیگر کشورها قرار داده است.

وضعیت خطرناکی در انتظار قفقاز حاکم شده که مستلزم اقدام جدی و فوری جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان برای حفظ منافع میل است. همه چیز از سال های گذشته با برنامه ریزی انجام شده و الان وقت بهره برداری است. سفر نانسی پلوسی به ارمنستان در صورت عدم موافقت نیروهای سیاسی مستقل و ملی گرا در این کشور، آخرین میخ بر تابوت حاکمیت ملی و استقلال ارمنستان خواهد بود.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام