بندگی ناب و آزادگی دو عنصر هویت‌ساز عاشورایی هستند/ در پارادایم عاشورایی بن بست فردی و اجتماعی وجود ندارد

عطنا - در پنجمین همایش بین المللی اربعین به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی و با محوریت اربعین و هویت، به نقش پیاده روی اربعین در زندگی فردی و ابعاد آن پرداخته شد. این نشست روز دوشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۱ به صورت حضوری و با حضور دکتر عباسعلی رهبر، دکتر سید مهدی اعتمادی فر و آقایان حمید صالحی و محمد آقاسی، دکتر فاتحی و با حضور دبیر نشست اقای غلامرضا ذکیانی برگزار شد.

در این نشست دکتر عباسعلی رهبر به پارادایم شناسی اربعین پرداخت و گفت: بحث ما ایمان و مقایسه تطبیقی ایمان با رسالت توحید است. در قرآن آمده:(ان المومنین اذا ذكرت الله واذا قرئت عليهم اياته زادتهم ايمانا وعلى ربهم يتوكلون). مردم ایمان را در سه قالب خوف و رجا قلبی نسبت به فرمان الهی و بحث اضافه شدن ایمان و توکل قرار می دهند. در جای دیگر قرآن آمده: (إن المؤمنين الذين في صلاتهم خاشعون و علي القول معرضون).

وی افزود: رسیدن به ایمان و مراتب ایمان بسیار سخت است، از یک طرف بحث وصول به ایمان مطرح می‌شود و از طرفی رسیدن به آن نتیجه ایمان. امام حسن عسگری می‌فرماید علامت مومن ۵ چیز است. یکی از این علامت ها بحث زیارت اربعین است و این نگاه توحیدی به ایمان و معرفت توحیدی است که در قرآن هم آمده است. ایمانی که در معرفت ولایت در احادیث ما است نشان دهنده اوج عظمت ایمان است.

او گفت: اربعین میوه هایی را تولید می‌کند که برای زوار اربعین قابل استفاده هستند. یکی از این میوه ها انس و توکل بر خدا در اربعین و پیاده روی آن است و این ها به اندازه ای است که می تواند ایمان ما را افزایش دهد و ما را از عصر جهالت نجات دهد. پارادایم مانند نگاهی اولیه و ساده و به عنوان یک سنت پژوهشی متکی بر یک معرفت‌شناسی خاص است. تعریف پارادایم دارای سه عنصر بسیار مهم است که این سه مفهوم در قالب مذهب و دیانت هم نمی گنجد.

رهبر تصریح کرد: هدف و نگاه پارادایم اربعینی که می‌خواهد دانش اربعین را برای ما تبیین کند دو چیز هست یکی کمرنگ شدن جهالت عقلی است و دیگری کمرنگ شدن ضلالت اخلاقی. اگر جهالت کمرنگ شود و اگر ضلالت بی رنگ شود به دو عنصر هویت‌ساز عاشورایی می رسیم یکی عبودیت و بندگی ناب و دیگری حریت. لزوما نیازی به شرق و غرب نداریم و فراتر از این زمان ها و مکان ها و با استفاده از پارادایم عاشورایی می توانیم هویتی تمدن ساز را برای نظام معنایی بشر تولید کنیم و این نظام معنایی بشر یک سبک زندگی اجتماعی و سبک زندگی فرهنگی و انسانی را در دسترس قرار می دهد.

رهبر ادامه داد: پارادایم اربعین در یک قالب فردی و اجتماعی خودش را نشان می دهد و می تواند فضای لازم را برای ایجاد دانش انسان ساز ، دانش جامعه ساز و دانش ارزش گزار فراهم کند. وقتی ایمان اربعینی با ایمان توحیدی در جوار هم قرار بگیرد دانش اربعینی به یک موضوع جدی تبدیل می شود. دانش اربعینی امکان تغییر و تحول را در ما ایجاد می کند. در پارادایم عاشورایی با نگاه به دانش اربعینی اصلا چیزی به نام بن بست فردی و بن بست اجتماعی وجود ندارد، زیرا انسان بر این مبنا یک حیوان ناظر نیست بلکه انسان یک طیب متعلم است، یک موجود زنده پایدار و متصل به عُلوّیت است که می تواند فضا را اصلاح کند. اگر انسان به مقام معرفت متصل شود، مقام معرفتی که توجیه داشته باشد باور داشته باشد و صادق باشد این همان تعریف معرفت است. اگر این مقام معرفت خودش را با این سه ویژگی نشان دهد ان وقت هویت ساز می شود. هویت ساز به معنی این است که اول و آخر هویت مبتنی بر کرامت است، کرامت بر همان مبنای ظهور مدرن و اصلی هست که برای انسان و برای بشر میشناسیم.

نکته ی دوم انتظار برای امام حاضر است؛ انتظار امامی که قائم است نه قائد، امام حاضری که در فضای تحولات اجتماعی، سیاسی حضور دارد؛ امامی که منتظر است. و نکته ی دیگر توجه به حرکت صادقانه است. قدم صدقی که ما در زیارت عاشورا میخوانیم مبنایی تحول برانگیز برای دانش اربعین هست به گونه ای که جزء مهمی از معرفت را بتواند در ما ایجاد کند.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام