اعتبارات دانشگاه‌ها پاسخگوی فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی نیست/نیازمند تعامل با حوزه‌های علمیه هستیم

عطنا - عبدالله معتمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا یکی از چالش های اصلی دانشگاه علامه طباطبائی را بودجه عنوان کرد و افزود: پایه پولی دانشگاه از سال های گذشته بسیار پایین بوده است و سال ۱۴۰۱ رشد اعتبارات هزینه ای نسبت به سال گذشته تقریبا در بین دانشگاه های کشور استثنایی است یعنی متوسط رشد اعتبارات هزینه ای دانشگاه‌ها حدود ۳۰ درصد است اما رشد هزینه دانشگاه علامه ۵۰ درصد است.

وی یادآور شد: باوجود این رشد هزینه اعتبارات در سطحی نیست که تحرک لازم را برای فعالیت های پژوهشی، فرهنگی پاسخگو باشد.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: بیشتر اعتبارات هزینه ای این دانشگاه صرف حقوق و دستمزد هیات علمی و کارکنان رسمی، شرکتی و حجمی می شود که این ناشی از پایه پولی ضعیفی است که از قبل داشتیم و امسال هم باوجود رشد خوبی که بودجه دانشگاه داشت اما هنوز پاسخگوی نیازها نیست و باعث شده با مضیقه های مالی جدی روبرو شویم.

معتمدی افزود: امیدواریم در لایحه بودجه سال آینده با کمک دولت این مشکل رفع شود و پایه پولی دانشگاه به حدی برسد که نگران پرداخت حقوق کارکنان و هزینه های جاری نباشیم.  

وی تصریح کرد: دانشگاهی که مسوولیت های فرهنگی، پژوهشی برعهده دارد، نمی تواند فقط به پرداخت حقوق و دستمزد اکتفا کند بنابراین یکی از چالش های بزرگ دانشگاه علامه تامین بودجه است که امیدواریم با کمک دولت پایه پولی دانشگاه را به حدی برسانیم که در سال آینده از این تنگنا خارج شویم.

وی همچنین گفت: امسال هم تلاش می کنیم با کمک های دریافتی از وزارت علوم و دیگر دستگاه‌های و همچنین از محل درآمدهای اختصاصی دانشگاه بتوانیم بخشی از مشکلات بودجه ای را حل کنیم.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی یکی دیگر از مشکلات دانشگاه را بدهی‌های مالی سال‌های قبل دانشگاه عنوان کرد و افزود: بدهی به پیمانکار، اعضای هیات علمی در حوزه‌های پژوهشی و حق التدریس و بدهی های دیگری  داریم که همه نگران کننده است چرا که نتوانستیم آنها را تسویه کنیم.

معتمدی تصریح کرد: شهریه ای که از دانشجویان دریافت می کنیم هیچ تناسبی با هزینه های دانشگاه ندارد، به عنوان مثال هزینه یک پرس غذا بین ۶۰ تا ۷۰ هزارتومان است، بنابراین ملاحظه کنید مبلغی که از دانشجوی نوبت دوم دریافت می کنیم کفاف پول تغذیه وی را نمی دهد، چه برسد به بخش آموزش و دیگر فعالیت ها بنابراین با توجه به تغییراتی که در قیمت ها رخ داده است، مشکلات ما زیادتر شده است.

زمینه فعالیت های پژوهشی را باید برای دانشجویان فراهم کنیم

وی در ادامه درباره برگزاری کلاس های حضوری دانشگاه علامه طباطبائی گفت: غیرحضوری شدن کلاس درس دانشگاه شرایط خاصی بود که آن را پشت سرگذاشتیم و درحال حاضر به دلیل بالا رفتن سطح سلامت مردم و کمرنگ شدن بیماری کرونا امکان حضوری شدن کلاس ها دانشگاه ها بوجود آمده است.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان این که اصل آموزش نمی تواند غیرحضوری باشد، گفت: حضور استاد و دانشجو در کلاس درس و در تعامل با همدیگر ضروری است چرا که فضای دانشگاه سازنده است. همچنین در فضای تعاملی که دانشجویان با قومیت های مختلف در کنار هم قرار می گیرد، بسیار موثر و هدفمند است و می تواند در رشد شخصیت دانشجویان اثر بخش باشد.

معتمدی ادامه داد: البته مشکلاتی که به دلیل برگزاری حضوری کلاس ها پیدا می کنیم بیشتر از لحاظ حمایتی و فعالیت های فرهنگی است. دانشجویان علاقه مند به فعالیت در کانون های فرهنگی و علمی هستند که این نیازمند حمایت دانشگاه است.

وی افزود: باید بتوانیم زمینه فعالیت های پژوهشی را هم برای دانشجویان فراهم کنیم که این موضوع هم به مشکلات مالی بر می گردد که نگران کننده است و امیدواریم با کمک دولت این مشکلات را هم پشت سر بگذاریم.

امسال مانند سال گذشته حدود ۳ هزار دانشجو پذیرش می شود

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی همچنین درباره ظرفیت پذیرش دانشجوی سال جدید تحصیلی این دانشگاه گفت: دانشگاه علامه بیش از ۱۵ هزار نفر دانشجو دارد و به طور معمول هرسال حدود سه هزار دانشجو فارغ التحصیل می شوند بنابراین به همین نسبت هم جایگزین می‌کنیم البته از این سه هزار نفر دانشجو ۷۵ درصد آنها  دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد و ۲۵ درصد در دوره‌های کارشناسی تحصیل می کنند.  

معتمدی با بیان این که  در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجوی روزانه و هم نوبت دوم داریم، افزود: در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری از طریق پردیس دانشجویانی را جذب می کنیم بنابراین امسال ظرفیت ما همانند سال گذشته همان حدود ۳ هزار نفر است که امیدواریم در این فرایند انتخاب رشته دانشجویانی که مستعد هستند را جذب کنیم.

۳۰۰ دانشجوی خارجی در دانشگاه علامه در حال تحصیل هستند

وی درباره تعداد دانشجویان بین‌المللی در حال تحصیل در این دانشگاه هم اظهار داشت: در حال حاضر نزدیک به ۳۰۰ دانشجوی خارجی در دانشگاه علامه در حال تحصیل هستند که بیشتر آنها از کشورهای افغانستان و عراق هستند البته از کشورهای اروپایی، آفریقایی و همچنین از هند، بنگلادش هم دانشجو داریم اما با توجه به ظرفیتی که داریم این تعداد دانشجویان خارجی مناسب نیست لذا یکی از برنامه‌های جدی دانشگاه این است که دانشجویان خارجی بیشتری جذب کنیم.

یکی از ماموریت های اصلی دانشگاه علامه تحول در علوم انسانی است

رییس دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه از ضرورت تحول در علوم انسانی سخن گفت و اظهار داشت: یکی از ماموریت اصلی این دانشگاه بحث تحول در علوم انسانی است. به دلیل این که دانشگاه علامه، دانشگاه علوم انسانی است انتظار اصلی این است که در حوزه تحول علوم انسانی نقش آفرین باشد.

معتمدی با تاکید بر این که یکی از ماموریت های اصلی این دانشگاه تحول در علوم انسانی است، افزود: به دلیل این که این دانشگاه ویژه علوم انسانی است انتظار اصلی این است که در حوزه تحول علوم انسانی نقش آفرین باشد.

وی یادآور شد: از سال گذشته که مسوولیت دانشگاه را برعهده گرفتم برنامه راهبردی را تدوین کردیم که نشان دهد در افق ۱۴۰۵ دانشگاه علامه طباطبائی می خواهد به چه اهدافی برسد و چه خط و سیری را دنبال می کند. در طراحی این برنامه راهبردی از ظرفیت استادان دانشکده های مختلف کمک گرفتیم و برنامه راهبردی سال ۱۴۰۱ را به دانشکده‌ها ابلاغ کردیم که این برنامه حول تحول در علوم انسانی است.

علوم انسانی باید در پاسخ به مشکلات اثربخشی داشته باشد

رییس دانشگاه علامه در ادامه گفت: یکی از بحث های جدی این است که در این دانشگاه کاری کنیم که علوم انسانی در پاسخ به مشکلات اثربخشی و نقش آفرینی خوبی داشته باشد در واقع نشان دهیم کسی که در دانشگاه علامه طباطبائی در رشته های مختلف اعم از جامعه شناسی، روانشناسی، گردشگری، هتلداری، ارتباطات  و ‌حقوق فارغ التحصیل می شود در رشته تخصصی خود توانمند است که این به عنوان یکی از محورهای ذیل تحول در علوم انسانی است.

معتمدی افزود: علوم انسانی فعلی که در دانشگاه ها وجود دارد بیشتر مبانی نظری و تئوریک است و زمینه پژوهش آنها حاصل تحقیقاتی است که در غرب اتفاق افتاده یا بهتر بگویم از غرب آمده است، این که ما بتوانیم علوم انسانی متناسب با بوم ایران و شرایط اجتماعی- فرهنگی ایران باشد، یکی دیگر از اهداف جدی در حوزه تحول علوم انسانی است.

وی با بیان این که تحول در علوم انسانی را به عنوان هسته اصلی فعالیت های آموزشی، پژوهشی و بین المللی این دانشگاه  قرار دادیم، ادامه داد: معتقدیم با توجه به نگاه ارزشی اسلامی که داریم تعریف انسان در مکتب اسلام با تعریفی که امروز دنیا از انسان می کند، متفاوت است. یعنی نگاه ما به انسان یک نگاه مادی نیست که انسان فقط موجودی است که به دنیا می آید و بعد از مدتی از دنیا می رود و دیگر تمام می شود و هیچ ویژگی معنوی و روحانی دیگری ندارد.

تحول در علوم انسانی محور همه فعالیت های دانشگاه است

رییس دانشگاه علامه طباطبائی یکی دیگر از محورهای بحث در تحول علوم انسانی را تولید علوم انسانی اسلامی عنوان کرد و گفت: البته این کار بسیار دشوار است  که امیدواریم با کمک ظرفیت استادان این دانشگاه و استادانی که در این حوزه سرآمد هستند؛ این ماموریت را به پیش ببریم بنابراین تحول در علوم انسانی محور همه فعالیت های دانشگاه علامه طباطبائی است.

معتمدی تاکید کرد: حتی بحث روزآمدی در تحول در علوم انسانی را با فعالیت های بین المللی گره زده‌ایم، بخشی از فعالیت های بین المللی این دانشگاه در راستای این است که بفهمیم دنیا در رشته های مختلف چه کاری انجام می دهند بنابراین این که بتوانیم فهم پیدا کنیم که اکنون لبه علم کجاست و مرزهای علم تا کجا پیشرفته است آن را در راستای تحول در علوم انسانی می دانیم.

وی ادامه داد: تحول در علوم انسانی یعنی این که علومی که در دانشگاه ها تدریس می شود، علوم به روز و منطبق با دانش روز دنیا باشد و بتوانیم به دانش روز بیافزاییم.

بودجه دانشگاه بر اساس سند راهبری تنظیم می‌شود

رییس دانشگاه علامه طباطبائی همچنین درباره سند راهبردی دانشگاه علامه گفت: این سند یکی از ابتکارات و سندهای متفاوت با سندهای معمولی است که معمولا شنیده و گفته شده است. زمانی که موضوع تهیه سند راهبردی را در دانشگاه مطرح کردیم برخی گفتند از این برنامه ها پیش از این هم تا دلتان بخواهد بوده است و مقاومت‌هایی در این زمینه وجود داشت.

معتمدی افزود: اما حرف ما این است که این برنامه راهبردی و سندی از بالا به پایین نیست و برنامه‌ای نیست که از بالا مشخص کنیم که دانشکده‌های ما باید چه کاری انجام دهند اتفاقا از پایین به بالا است.

وی یادآور شد: این سند با کمک گروه های آموزشی و استادان دانشگاه علامه در گروه‌های آموزشی در راستای ماموریت اصلی دانشگاه تا افق ۱۴۰۵ تدوین شده است، بنابراین برنامه راهبردی دانشگاه چشم انداز و ماموریت‌هایی برای دانشگاه قائل است و تعیین می کند در راستای تحول در علوم انسانی هر کدام از گروه های ما چه مسوولیتی را برعهده می‌گیرند که نه فقط گروه بلکه هر کدام از اعضای هیات علمی چه برنامه‌ای دارند. بودجه دانشگاه متناسب با برنامه ای که از دانشکده ها می رسد، تنظیم شده است.

ساخت خوابگاه متاهلی از ضروریات است

رییس دانشگاه علامه طباطبائی درباره ساخت خوابگاه های متاهلی دانشجویان هم گفت: یکی از مشکلات دانشگاه علامه در این زمینه نداشتن خوابگاه متاهلی است. دانشگاه علامه یکی از دانشگاه های برتر کشور است  که خوابگاه متاهلی ندارد.

معتمدی تصریح کرد: داشتن خوابگاه متاهلی یک ضرورت است، تلاش کردیم برای ساخت خوابگاه متاهلی برنامه هایی داشته باشیم که قطعا به سال تحصیلی۱۴۰۲- ۱۴۰۱ نمی رسد و به احتمال زیاد این مشکل را همچنان خواهیم داشت که امیدواریم در سال های بعد مشکل را حل کنیم.

وی یادآور شد: تلاش کردیم با تعامل با بانک ها و استفاده از تسهیلات بانکی به سمت ساخت خوابگاه برویم و همینطور با خیرین وارد گفت و گو شدیم تا از امکانات آنها استفاده کنیم.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: خوابگاه متاهلی نه تنها به دانشجویان کمک می کند تا خیالشان راحت باشد و بهتر درس بخوانند، می تواند انگیزه‌ای برای دانشجویان مجرد باشد که ازدواج را به تاخیر نیاندازند و احساس کنند که در دوره دانشجویی می توانند متاهل شوند.

معتمدی با تاکید بر این که از اقدامات جدی که باید در دانشگاه‌ها مورد حمایت قرار بگیرند ساخت خوابگاه های متاهلی است گفت: امیدواریم بتوانیم از ظرفیت های بیرونی استفاده کنیم که خوابگاه متاهلی داشته باشیم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی همچنین درمورد ازدواج دانشجویی گفت: باز هم به دلیل محدودیت هایی مالی خیلی نتوانستیم در این زمینه به دانشجویان کمک کنیم اما در حد توان کلاس های آمادگی های فکری در امر ازدواج را از طریق دفاتر مشاوره و جلساتی برای آنها برگزار کردیم.

معتمدی درباره استقلال مالی دانشگاه ها هم گفت: چشم اندازهایی وجود دارد که در آینده این اتفاق بیفتد، در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ به دانشگاه ها اجازه داده شده بتوانند شرکت های سرمایه گذاری داشته باشند، این موضوع شاید به دانشگاه ها کمک کند تا از محل درآمدهای این شرکت ها استفاده کنند.

وی از برنامه های آینده این دانشگاه را راه اندازی صندوق نیکوکاری عنوان کرد و گفت: تلاش داریم از محل درآمد  از محل این صندوق بخشی از نیازهای مالی را پاسخگو باشیم.

بیشترین درآمد دانشگاه از محل دانشجویان شهریه پرداز است

رییس دانشگاه علامه طباطبائی افزود: در حال حاضر بیشترین محل درآمد اختصاصی این دانشگاه دانشجویان شهریه پرداز مانند دانشجویان نوبت دوم و پردیس هستند. امکان این که بتوانیم از دارایی ها به شکل مولد استفاده کنیم، وجود دارد.

معتمدی ادامه داد: اگر ظرفیت های قانونی از دانشگاه ها حمایت کنند، این امکان وجود دارد که دانشگاه ها از دارایی ها به شکل مولد استفاده کنند و بخشی از نیازهای مالی را خودشان پاسخگو باشند.

فعالیت مرکز دانشجویان بین‌الملل در دانشگاه علامه

وی همچنین درمورد پذیرش دانشجویان بین الملل گفت: یکی از برنامه‌هایی که انجام دادیم ایجاد مرکز دانشجویان بین‌الملل یا غیرایرانی در دانشگاه بود که این مرکز امور مربوط به پذیرش دانشجو، کنسولی و تحصیل آنها را پیگیری می کند.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: این مرکز با موسسات و نهادهای دانشجویی که در دنیا فعال هستند ارتباط برقرار می کنند که البته با  بعضی از آنها وارد گفت و گو شدیم تا بتوانیم در سال تحصیلی جدید تعداد مناسبی از دانشجویان بین‌الملل را جذب کنیم.

وزارت علوم عراق اطلاعات کافی از ظرفیت دانشگاه های ایران ندارد

معتمدی درباره غیرمعتبر خواندن بعضی از دانشگاه‌های ایران از جمله دانشگاه علامه توسط وزارت علوم عراق هم گفت: این اعلام ناشی از اطلاع نداشتن آنها از ظرفیت دانشگاه‌های ایران به ویژه علامه طباطبائی بود. دانشگاه علامه تنها دانشگاه تخصصی علوم انسانی کشور و جزو دانشگاه‌های برتر ایران است.

وی افزود: بعضی از رشته‌های این دانشگاه رتبه اول انتخاب دانشجویان را دارد و در بعضی رشته های دیگر بین چهار اولویت داوطلبان هستیم.  

معتمدی با بیان این که وزارت علوم عراق اعلام کرده بود که ما براساس رتبه بندی شانگهای و تایمز دانشگاه هایی را که تا رتبه هزار هستند، پذیرش کردیم، گفت: دانشگاه علامه طباطبائی به دلیل این که رشته های فنی و علوم پایه ندارد دانشگاه جامع محسوب نمی شود چرا که سهم تولید مقالات در مجلات بین المللی با دانشگاه های جامع است.

وی ادامه داد: دانشگاه های جامع که علوم پایه، مهندسی، فیزیک و شیمی دارند، راحت می توانند مقالات خود را در مجلات علمی بین المللی چاپ کنند بنابراین رتبه این دانشگاه در رتبه بندی ها پایین است بنابراین نتوانستیم در رتبه بندی، رتبه بالا کسب کنیم که این هم ناشی از خود شرایط دانشگاه علامه است.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: البته نامه ای به سفارت عراق در ایران نوشتیم و مراتب اعتراض خود را اعلام کردیم و نامه‌ای هم به وزارت علوم ارسال کردیم. معاون بین الملل وزارت علوم با سفیر عراق در ایران نشستی برگزار کرد و در آن نشست به این موضوع تاکید شد البته به دنبال این هستیم که با وزیر علوم عراق دیدار و گفت و گو کنیم و ظرفیت‌های دانشگاه علامه طباطبائی را بیان کنیم.

معتمدی در پاسخ به این سوال که پس از غیرمعتبر اعلام شدن مدرک دانشگاه علامه، توسط وزارت علوم عراق آیا واکنشی از سوی دانشجویان عراقی در حال تحصیل در این دانشگاه شاهد بودید، گفت: بعد از اعلام وزارت علوم عراق تاکنون گزارشی از نگرانی دانشجویان عراقی درحال تحصیل در این دانشگاه مبنی بر معتبر نبودن مدرک خود در کشورشان یا این که مدارک آنها با سختگیری مواجه شده است، دریافت نکرده ایم البته برای آینده حتما باید این مشکل را برطرف کنیم که نگرانی دانشجویان جدیدی که می خواهیم بپذیریم کمتر شود.

نیازمند تعامل با حوزه های علمیه هستیم

وی درخصوص ارتباط دانشگاه و حوزه هم گفت: در برنامه راهبردی که برای دانشگاه تدوین کرده‌ایم یکی از موضوعات تولید علوم انسانی با رویکرد اسلامی است، ما برای تولید علوم انسانی با رویکرد اسلامی نیازمند شناخت کامل علوم اسلامی هستیم که البته بعضی از همکاران این دانشگاه تحصیلات حوزوی دارند و با مبانی دین آشنا هستند اما به هر صورت نیازمند یک اشتراک و تعامل با حوزه هستیم.

رییس دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: در این راستا دیداری‌هایی با آیت الله اعرافی رییس حوزه‌های علمیه کشور و رییس موسسه پژوهشی امام خمینی (ره) و رییس و هیات رییسه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و بزرگان حوزه داشتیمتا بتوانیم از ظرفیت حوزه در تحول علوم انسانی استفاده کنیم.

معتمدی افزود: یکی از دیگر برنامه های این دانشگاه از مهر امسال ایجاد کرسی مبنایی است که بزرگانی  در حوزه تحول علوم انسانی و بویژه با رویکرد دینی با حضور در این کرسی نظریه های خود را بیان کنند یعنی بزرگانی که صاحب نظر هستند در دانشگاه علامه طباطبائی نظرات خود را بیان کنند و در معرض نقد و نظر استادان و دانشجویان قرار بگیرند و این به عنوان یک ادبیات پژوهشی بتواند به ما برای تولید علم و تحول علوم انسانی کمک کند.