غروب بتها (نگاهی به جامعه عربستان قبل از بعثت)

عطنا - در زمان بعثت پیامبر عظیم شان اسلام جامعه عربستان جامعه منحصربه فردی محسوب میشد این جامعه دارای فرهنگ خاص خود بود که به فرهنگ قبیله ای مشهور است. اعراب شبه جزیره عربستان به دو قبیله بزرگ به نام ربیعه و مضر تقسیم می شدند. قبیله ربیعه که در شرق و شمال شرق عربستان ساکن بودند به دو شاخه تقسیم می شدند : قبیله بنی بکر که بزرگترین بخش این قبیله بود در شمال شرق شبه جزیره سکنی گزیده بودند و قبیله بنی حنیفه که در یمامه در شرق عربستان ماوا داشتند. قبیله ربیعه قبل از بعثت پیامبر یکتا پرست بودند و خدای انها رحمان نام گرفته بود و خانه ش در یمامه بود که بیت الرحمن نام داشت. مسیلمه کذاب که ادعای پیامبری کرد در قبیله بنی حنیفه که یکی از شاخه های این قبیله بزرگ بود رشد و نمو پیدا کرده بود .در زمان خلافت ابوبکر خالد بن ولید در نبرد یمامه این پیامبر دروغین راشکست داد و به نقل قولی توسط وحشی قاتل حضرت حمزه که پیامبر اسلام او را عفو کرده بود کشته شد. قبیله ربیعه تحت تاثیر مزدک پیامبر ایرانی اعتقاد به مساوات و عدالت داشتند و این قبیله از پایه گذاران خوارج بود.

قبیله مضر در مرکز و غرب عربستان ماوا داشت و به چهار شاخه تقسیم می شدند : قبیله بنی عامر که در مرکز عربستان ساکن بودند و قبایل هوازن و ثقیف در شهر طائف اسکان داشتند و قریش و کنانه نیز در شهر ثروتمند مکه سکنی گزیده بودند. یمن در جنوب عربستان نیز ماوا ی قبایل دیگر اعراب بود . قبایل مذحج و کنده و کلب و غسان و بنی اسد نمونه هایی از قبایل ساکن در این منطقه بودند . اسود عنسی یا سیاه قبیله عنس از قبیله مذحج بود . او اولین فردی است که در اسلام مرتد شد و خود را رحمان الیمن نام نهاد. این پیامبر دروغین نجران را تصرف کرد و طایفه خود را مطیع امر خود نمود و حتی به یمن نیز حمله برد. فتنه او در زمان پیامبر ختمی مرتبت رخ داد و تا سال ده هجری نیز ادامه پیدا کرد اما عمر این رسول کاذب به درازا کشیده نشد و توسط اصحاب رسول خدا و با همکاری همسر عنس در خانه ش به هلاکت رسید.

تاریخ نویسان عرب نوشته اند اولین بتی که در خانه کعبه در مکه پرستش شد هوبال نام داشت. اما خانه کعبه و عربستان به هوبال محدود نماند بت دیگر لات بود که نام بت طایفه ثقیف بود که در شهر طایف جای داشت. این بت به شکل چهارگوشه از سنگ خارا سفید بود. مغیره بن شعبه از طرف پیامبر اسلام مامور گشت که این بت را نابود کند که پس از نابودی در آن مکان مسجدی برپا گشت. اما گرامی ترین بت قریش عزی نام داشت که همراه با لات دختران الله نامیده می شدند. عزی به معنای عظیم یا قوی ترین میدهد. این بت در سرراه عراق به مکه به نام وادی النحله جای داشت . اعراب باور داشتند که سرنوشت آنها به دست عزی است این بت به دستور پیامبر اسلام وتوسط خالدبن ولید ویران گشت. سومین بت که درسوره نجم نیز به ان اشاره شده است منات نام دارد که در کنار دریا بین مکه و مدینه جای داشت .شکل این بت مجسمه ای از سنگ سیاه بود که توسط مولای متقیان امیرالمومنین علی بن ابی طالب سلام الله علیه منهدم گشت.

در یادداشت فوق سعی گردید به صورت خلاصه جامعه عربستان قبل از بعثت پیامبراسلام توضیح داده شود و این مهم یاداور گردد که رسول مکرم اسلام با چه فرهنگی  روبه رو بودند و چه سختیهای فراوانی متحمل شدند که این مردم را به سوی خداوند یکتا رهنمون کنند.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام