عطنا - درحالیکه از ماهها قبل گمانهزنیهای مختلفی در مورد رویارویی اوکراین و روسیه و اقدام هر یک از طرفین مطرح بود، ولادیمیر پوتین پنجشنبه، ۵ اسفند دستور عملیات نظامی علیه اوکراین را صادر کرد و ضمن پایان دادن به تحلیلها به وضعیت نه جنگ و نه صلح در این منطقه نیز خاتمه داد.
دراینباره مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا با بیان اینکه بعد از روی کار آمدن پوتین لایههای امنیتی جدیدی برای روسیه تعریف شد، گفت: در اولین لایه جمهوریهای استقلالیافته جماهیر شوروی حضور دارند که نباید محلی برای حضور غربیها و گسترش ناتو به شرق شوند و روسیه همچنان باید بزرگتری خود را بر این مناطق حفظ کند.
وی با اشاره به اینکه در این راستا روسیه ابزارهای بهجامانده از دوران اتحاد جماهیر شوروی ازجمله راهبرد و سیاست مناقشات فریز شده را در اختیار دارد، افزود: مناقشات مرزی بین جمهوریهای آن زمان شوروی مانند غائله روسیه و گرجستان در اوستیا و آبخازیا، ارمنستان و جمهوری آذربایجان در قرهباغ و همچنین اوکراین مناطقی مانند دونباس و کریمه وجود داشت.
این کارشناس ادامه داد: شوروی با جابهجایی قومی تلاش کرد راهبر مناقشات فریز شده را داشته باشد تا بتواند حاکمیت خود را بر آن جغرافیای بسته حفظ کند.
خورسند با بیان اینکه روسیه تجربه تلخی در وقوع انقلابهای رنگی در گرجستان و اوکراین داشته، عنوان کرد: از سال 2012 به بعد موضوع پیوستن اوکراین به ناتو مجدداً مطرح شد. مردم کریمه اصالتاً روس هستند و کریمه و دونباس تا زمان حکومت خروشچف در اتحاد جماهیر شوروی جزو جغرافیای روسیه بودند.
وی اظهار کرد: روسیه سال 2014 استقلال کریمه را پذیرفت و طی یک رفراندوم الحاق کریمه را به جغرافیای خود اعلام کرد، سال 2015 با اوکراین وارد مذاکراتی در شهر مینسک بلاروس با نام مینسک 2 شد و در آنجا روسیه متعهد شد که حاکمیت مرکزی اوکراین را بپذیرد و در گام بعدی اوکراینیها پذیرفتند قانون اساسی خود را تغییر بدهند و مطالبات جداییطلبان دو جمهوری خود خوانده لوهانسک و دونتسک را برطرف کنند.
خورسند با اشاره به اینکه در طول این 7 سالی که از آن مذاکره میگذرد رسانههای روسی بارها اوکراین را محکوم به نسلکشی کردند، تصریح کرد: با روی کار آمدن زلنسکی و روحیات کمدینی که این رئیسجمهور دارد، آمریکاییها وارد فضای تحریک اوکراین و شاید فریب زلنسکی شدند که حمایت خواهیم کرد و ناتو پشت شما خواهد بود.
وی با بیان اینکه خط قرمز روسها ورود ناتو و غرب به لایه اول امنیتی خود است، گفت: روسیه در راستای راهبرد نو اوراسیا گرایی خود ورود ناتو و غرب را به لایه اول امنیتی خط قرمز میداند، زلنسکی اصول روابط بینالملل و سیاست روابط خارجه را نمیفهمد و علیرغم هشدارهای روسیه نسبت به ناتو میخواست به آن بپیوندد.
این کارشناس اظهار کرد: در دوره جدید نظم بینالمللی با چند قدرت مختلف روبهرو هستیم، یکی دیگر از دلایل اقدام روسیه تثبیت جایگاه خود در سطح بینالمللی بود.
خورسند با اشاره به اینکه آمریکاییها و ناتو به جنگ با روسیه ورود نخواهند کرد چون ظرفیت ورود به جنگ را ندارند، گفت: پیشبینی آمریکا این است که جنگ بزرگ و گرفتن جایگاه هژمونی با روسیه نیست بلکه با چین است، آمریکا تمام ظرفیت و انرژی خود را نگه میدارد که روسیه را درگیر یک جنگ فرسایشی بکند تا در محیط پیرامونی خود فریز شود.
وی ادامه داد: آمریکا میخواست اقدامات ضد هژمونیک علیه خود را درصحنه روابط بینالملل مدتی از سوی روسیه کاسته کند و روسها میدانستند که آمریکاییها به دنبال تحریمهای سخت اقتصادی خواهند رفت و اوکراین غربگرا خیلی به مفاد عهدنامه پایبند نخواهد بود و روسیه باید خود را آماده فضای جدید کند و احتمالاً اوکراین زمینبازی تقابل دنیای غرب در مقابل روسیه خواهد بود.
این کارشناس با بیان اینکه روسیه از سال 2015 به بعد بهجای اتکای ذخایر خود به دلار به سمت جمعآوری طلا حرکت کرد، افزود: پشتوانهای که روسها از طلا درست کردند آسیبپذیری روسیه را از تحریمها تا حدود زیادی کاهش میدهد، شبیه به اتفاقی که آمریکاییها بعد از جنگ جهانی دوم رقم زدند. روسیه با این حربهای که استفاده کرد فضا را به سمتی کشاند که بتواند از یک ضربه آنی جلوگیری کند.
خورسندی عنوان کرد: علیرغم اینکه آمریکاییها برنامه داشتند اوکراین را به یک باتلاقی برای روسیه تبدیل کنند که روسیه با دستوپا زدن در آن گرفتار یک جنگ فرسایشی شود اما روسیه با یک اقدام ضربتی خود را از این بحران نجات خواهد داد.
وی اظهار کرد: اینکه روسیه بلاروس را وارد جنگ میکند و به نیروهای بازدارنده هستهای خود آمادهباش داده دارای پیام به ناتو، کشورهای دیگر و زلنسکی است که دست از مقاومت بردارد، زلنسکی آدم احساسی است و وقتی وارد این فضا شد علیرغم اینکه آمریکاییها به این رئیسجمهور پیشنهاد ترک کشور را دادند اما نپذیرفت.
این کارشناس با بیان اینکه تنش بین روسیه و اوکراین درنهایت با جدا شدن منطقه دونباس و پذیرفتن تغییر در قانون اساسی از سوی زلنسکی و با تعهد مبنی بر عدم عضویت در ناتو به پایان خواهد رسید، افزود: چند ساعت پیش پوتین پیشنهاد مذاکره در بلاروس را داد بلافاصله مکرون با این رئیسجمهور تماس گرفت و گفت که ما تو را تجهیز میکنیم و زلنسکی فوراً توییت کرد که دیگر مذاکره نمیکند اما بالاخره مذاکره در بلاروس را پذیرفت.
خورسندی ادامه داد: چند دلیل را میتوان برای این مهم ذکر کرد ازجمله آمادگی بلاروس برای ورود به جنگ، عدم کمک تسلیحاتی لازم اروپا به اوکراین، عدم پذیرش درخواست فوری اوکراین جهت عضویت در اتحادیه اروپا و تغییر معادلات جنگ به نفع روسیه در اوکراین و پوتین هم جهت امتیاز گیری در میز مذاکره دستور آمادگی کامل نیروهای بازدارنده هستهای را صادر کرد.
وی اظهار کرد: اگر زلنسکی پیشنهاد چند ساعت گذشته پوتین نسبت به مذاکره با اعتماد به وعدههای کمک تسلیحاتی مکرون را رد نمیکرد، شاید موضعی بهتر نسبت به شرایط کنونی مذاکره میداشت.
این کارشناس با بیان اینکه انضمام تایوان به چین یک سنت حتمی الوقوع است و تا دو سال آینده این اتفاق رخ میدهد، افزود: چین بعد از گذشت 40 سال توانسته از یک کشور فقیر به جایگاه ابرقدرت اقتصادی برسد و برای اینکه بتواند در معادلات بینالمللی تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و اهمیت راهبردی که شبهجزیره تایوان در صنایع استراتژیک اقتصادی چون نیمههادیها دارد، وارد عمل میشود.
خورسندی عنوان کرد: مداخله در دریای چین جنوبی برای آمریکاییها بهعنوان اقدام آخر در جهت حفظ جایگاه ابرقدرتی خود در دنیا مهم است و ممکن است در اینجا ورود مستقیم نظامی را شاهد باشیم و اگر جنگ بزرگی رخ بدهد در دریای چین جنوبی بین چین و آمریکا خواهد بود.
عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید: