بعید است با اقتصاد دولتی به توسعه برسیم / حسابداری تعهدی در حوزه مالیات ممکن نیست

عطنا - مراسم نکوداشت فخرآوران حسابداری ایران عصر روز یک‌شنبه با حضور اساتید حوزه حسابداری، اعضای جامعه حسابداران، سازمان حسابرسی و غیره در تهران برگزار شد و صاحب‌نظران با تاکید بر اینکه مشکل امروز اقتصاد کشور دولتی بودن آن است و به همین دلیل دستیابی به توسعه با چالش مواجه است، تصریح کردند بااین‌حال ارتقای کمی و کیفی حسابداری به شفافیت نظام مالی کمک می‌کند.

در ابتدای این مراسم محمدتقی نژاد عمران ضمن تقدیر از موسسه ماهر برای برگزاری نکوداشت فخرآوران حسابداری ایران، تاکید کرد که حوزه حسابداری اساتید بزرگی دارد که چنین نکوداشتی می‌تواند یادآوری برای نام و نشان آن‌ها باشد.

بعید است با اقتصاد دولتی به توسعه برسیم

در ادامه دکتر علی ثقفی استاد دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تشکر از برگزارکنندگان مراسم نکوداشت، گفت: هر نهاد آموزشی برای موفقیت و باروری سایر سازمان‌ها باید به نیروی انسانی مناسب، فرهنگ هنر، یادگیرنده مناسب دسترسی داشته باشد، اگر فضای آزاد وجود نداشته باشد باروری نیروی انسانی کار سختی است، تجربه گذشته نشان می‌دهد که بعید است با اقتصاد دولتی به توسعه برسیم و خصوصی‌سازی ضروری است و این تنها مربوط به اقتصاد نیست و شامل بخش آموزشی هم هست.

او افزود: بدون سرمایه‌گذاری محال است که در باروری نیروی انسانی نتیجه مناسبی کسب شود و در بخش اقتصاد مقاومتی تنها نوآوری تضمین‌کننده تداوم مسیر است و باید به این مقوله توجه شود.

ثقفی با بیان اینکه قاعده بازار می‌گوید اگر کالایی مشتری داشته باشد حتما تاجر پیدا می‌کند، گفت: موسسه‌های آموزشی باید میدان رقابت را به‌خوبی بشناسند، مراکز آموزشی یعنی حرکت دادن فکر و استفاده از استعدادهای نهفته است که کار بسیار سختی است، بنابراین علاوه بر مدیریت عشق به کار هم ضروری است که می‌تواند رضایت درونی را هم به همراه داشته باشد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه علم اقتصاد در زمره علوم اجتماعی و اقتصاد طبقه‌بندی‌شده است، گفت: حالا باید در نظر گرفت که هرگاه تفکر و روشی در عرصه‌های گوناگون رشد کرده و پای به عرصه جهانی گذاشته هم‌زمان با آن نقد هم رشد کرده و شیوه‌های علمی رقیب هم پا به عرصه گذشته‌اند، امروز علوم انسانی در ایران به تحولی نو نیاز دارد، زیرا بخشی از روش‌های علوم انسانی تسلط جهانی پیداکرده‌اند.

ثقفی با اشاره به‌ضرورت تبدیل دانشگاه‌ها به نسل سوم، چهارم و پنجم، گفت: سیاست‌های حاکم در دانشگاه‌ها برای علوم انسانی و علوم اجتماعی هیچ‌گونه بستری در فضای دانشگاه‌ها برای ایجاد نوآوری به وجود نیاورده، از طرف دیگر اگر می‌خواهیم در علم ارزش‌افزوده و بهره‌وری ایجاد کنیم باید برای زحمات افرادی که حرکت ایجاد کردیم ارزش قائل شویم تا انسان‌های کارآمد در کشور قابل‌رقابت شوند، زیرا نیروی انسانی کارآمد از مهم‌ترین منابع هر کشور است.

او با بیان اینکه سازمان‌ها و شرکت‌های کمی سراغ داریم برای آموزش کارکنان اقدامات محتوایی انجام داده‌اند، گفت: برخی از این سازمان‌ها به‌صورت شکلی بودجه‌های را برای آموزش اختصاص می‌دهند و اکثر کارکنان دولت به دلیل تکیه ‌بر میز و دریافت حقوق و پاداش احساسی برای آموزش ندارند، درحالی‌که آموزش در هر سازمانی باید پویا باشد.

اهمیت اتحاد در بین تشکل‌های حسابداری

محمد نمازی عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با تاکید بر اهمیت اتحاد در بین تشکل‌های حسابداری گفت: انجمن حسابداری و ... از دیرباز در این حوزه تلاش کرده و امروز جامعه حسابداران آمده‌اند و باید به آن‌ها هم احترام گذاشت و برای پویایی این بخش باید با اتحاد تلاش کرد.

نمازی با بیان اینکه تا زمانی که حسابداران در صحنه حضور نداشته باشند مشکلاتی در بخش مالی به وجود می‌آید، افزود: وقتی صاحب‌نظران در بخش حسابداری حضور نداشته باشند و نظر بدهند دیدگاه‌های دست‌دوم در این حوزه بیشتر نمایان می‌شود و چالش‌برانگیز می‌شوند.

حسابداری تعهدی در حوزه مالیات ممکن نیست

همچنین جعفر باباجانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این مراسم با بیان اینکه کرونا منجر شده که مدت‌های مدیدی اساتید حوزه حسابداری هیچ ملاقاتی نداشته باشند، گفت: ما در گذشته سه یا چهار نفر دکترای حسابداری بیشتر نداشتیم و امروز اساتید حسابداری کشور افتخار بزرگی هستند و در حوزه حسابداری می‌توانیم بگویم که دانشگاه‌های ایرانی هیچ تفاوتی با دانشگاه‌های بزرگ دنیا ندارند.

او با تاکید بر اینکه اجرای حسابداری تعهدی در حوزه مالیات ممکن پذیر نیست، گفت: بسیاری از کشورها هم با احتیاط در حوزه مالیات از حسابداری تعهدی استفاده می‌کنند، زیرا طبق پژوهشی که ما انجام دادیم 74 درصد از مودیانی مالیاتی وارد پروسه اعتراضی می‌شوند، حال در چنین سیستمی چگونه می‌توانی از حسابداری تعهدی استفاده کنیم؟

باباجانی با اشاره به اینکه حسابداری تعهدی وقتی همراه با معیار اندازه‌گیری همراه شود می‌تواند یک نظام حسابداری را طراحی کند، اظهار کرد: در حال حاضر سه نظام حسابداری داریم و در اصل 55 قانون حسابداری جز با حسابداری پایه نمی‌توانیم منابع مالی را از هم جدا کرد، مبنای تعهدی در حوزه عمرانی نمی‌توان به‌راحتی اجرا شود، برای نمونه در پروژه تحقیقاتی که در شهرداری تهران انجام دادیم از 110 نهادی که باید مالیات بدهند تنها 26 نهاد، مالیات را طبق قانون پرداخت می‌کردند و برای همین اساس برای این 26 نهاد می‌توانند مالیات تعهدی اجرا کرد.

او با بیان اینکه تغییر روسای سازمان مالیاتی تاثیر منفی بر اجرای پروژه مالیات حسابداری شد، گفت: در این سیستم وقتی یک برگه اطلاعات ورود می‌کرد دیگر هیچ‌گونه تغییری در آن ممکن نبود و همین مساله مانع از فساد در امور مالیاتی می‌شد و این می‌تواند بسیار ارزشمند برای سازمان باشد. درواقع سیستم مالیاتی کشور بر مبنای روش‌های خاص می‌تواند تمام اطلاعات را به‌راحتی ردیابی کند بدون اینکه امکان دخل و تصرفی در آن وجود داشته باشد.

حسابداری می‌تواند خدمت زیادی به جامعه بکند

غلامرضا سلامی رئیس جامعه حسابداری با اشاره به اینکه خوشبختانه حسابداری نسبت به سایر مشاغل هنوز از جایگاه شایسته‌ای برخوردار است، گفت: هنوز صحت و راستی در حسابداری خیلی بیشتر از کژی‌هایی است که جامعه ما را فراگرفته و از طرف دیگر ما علاوه بر اینکه ایرانی هستیم حسابدار هم هستیم و می‌توان گفت جزئی از هویت ماست.

او با تاکید بر اینکه حسابداری می‌تواند خدمت زیادی به جامعه بکند، افزود: پیش‌ از این حسابداری هم در جامعه نقش موثری داشته و در این مسیر هم می‌تواند در هدایت جامعه اقدامات مناسبی انجام دهد.

فریدون رهنمای رودپشتی استاد سابق دانشگاه علوم و تحقیقات با اشاره به اینکه به‌عنوان یک حسابدار باید پاکدست و پاک مرام باشیم، گفت: در عمل باید ثابت کنیم که اصالت علم حسابداری را باید حفظ کنیم و امروز حسابداری اجتماع بزرگی است و با رشته‌ای مالی رابطه‌ای نسبی دارد و باید این اتحاد بزرگ حفظ شود.

همچنین مهدی مرادزاده فرد در ادامه این مراسم که هم‌زمان زادروز او بود، گفت: من در دی‌ماه چهار بار متولد شدم که نخستین بار 1964 حسابدار به دنیا آمدم یک ژانویه بود بنابراین حسابدار به دنیا آمده‌ام و بار دوم به پیشنهاد استادم دکتر ثقفی پایان‌نامه کارشناسی ارشدم را دفاع کردم و سومین باری که 12 دی‌ماه به دنیا آمدم و آن دفاع از رساله‌ای دکترایم بود و امروز توسط دوستان سورپرایز شدم.

در پایان این مراسم با حضور خانم وطن‌دوست، علی سلامی رئیس جامعه حسابداران از فخرآوران حسابداری همچون علی ثقفی، تقی نژاد عمران، علی مستاجران، جعفر باباجانی، محمد نمازی ایرج نوروش، رضوان حجازی، عباس ارباب سلیمانی، فریدون رهنمای رودپشتی، هوشنگ خستویی، دری اصفهانی، نظام‌الدین ملک آرایی و فرشید فریدونی تقدیر و تشکر شد.

شفافیت در صورت‌های مالی دستاورد حسابداری

در حاشیه این مراسم میترا وطن‌دوست مدیرعامل موسسه داوری ماهر بیان کرد: امروزه با جهانی شدن اقتصاد، تحولات فناوری و گسترش روز افزون کسب و کار، اطلاعات حسابداری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار گردیده است .حرفه حسابداری نقش محوری در رونق اقتصاد و گردش ثروت و سرمایه ایفا می کند، سرمایه‌گذاران جهت تصمیم‌گیری‌های مالی خود نیازمند اطلاعات دقیق مالی هستند و این نمادی از مدیریت مطلوب یک سازمان است، در این میان حسابداران بعنوان یکی از زیرساخت‌های مهم حیات اقتصادی مطرح می‌شوند. علیرغم تلاش‌های صورت گرفته به‌منظور همسان‌سازی با استانداردهای بین‌المللی توسط نهادهای ذیربط، در اجرا و به‌کارگیری این استانداردها ضعف‌هایی مشاهده می‌شود که یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها جهت پوشش ضعف‌ها و توانمندسازی استعدادها، آموزش مستمر و به‌روز می‌باشد.

او با بیان اینکه یکی از ضعف‌های که در حرفه حسابداری دیده می‌شود بخش آموزشی است، افزود: علیرغم وجود معدود موسسه‌های آموزشی که به‌صورت حرفه‌ای در بخش حسابداری فعال هستند، با توجه به کثرت جمعیت جوان و سرمایه انسانی غنی در ایران نیاز به توسعه منابع و ابزارهای آموزشی بیش از پیش احساس می‌شود.  در این زمینه لازم است نگاه به آموزش حسابداری تغییر یافته و بستر انتقال تجربیات مفاخر حرفه مهیا شود.

همچنین فرشید فریدونی رییس اسبق امور فنی و تنظیم مقررات مالیات بر ارزش‌افزوده، حسابرس داخلی خبره و حسابدار رسمی در گفتگو با ایلنا بیان کرد: جهان امروز مشکلی تازه به خود گرفته است و زندگانی و اداره امور در این قرن نیز شیوه‌ای نو می‌طلبد. حجم زیادی از اطلاعات که اغلب بر بستر شبکه‌های فناوری بوده، شکل تازه‌ای به رفتار و مدل‌های زندگی اجتماعی داده است.

وی اضافه کرد: در این بین علوم مالی ازجمله حسابداری ایفاگر و نقش مؤثری در تجزیه‌وتحلیل این اطلاعات و خلاصه‌سازی آن‌ها به‌منظور ایجاد شفافیت اقتصادی و به‌تبع آن نزدیک شدن به شاخص عدالت اجتماعی و بهبود رفتار و شیوه زندگی در جامعه، داراست.

فریدونی گفت: در کشور ما ایران ، با توسعه روزافزون اقتصاد و صنعت احتیاج شدیدی به وجود حسابداران تعلیم‌یافته و کارآزموده و همچنین نیازی فراوان به مجموعه‌ای از اصول مدون حسابداری و حسابرسی احساس می‌شود.

وی ضمن اشاره به اینکه محصول حسابداری گزارش‌های مالی است، گفت: حسابداری با جمع‌آوری و گزارش داده‌های اقتصادی به شفافیت اقتصاد و آسیب‌شناسی آن کمک شایانی می‌کند. این موضوع به‌خصوص در شرایط کنونی اقتصاد ایران و تلاش برای اتکای کمتر به درآمدهای نفتی و تکیه بر منابع متنوع مالیاتی اهمیتی ویژه خواهد داشت. شفافیت اطلاعات مالی دولت را قادر خواهد ساخت آگاهانه و با تکیه بر واقعیت‌های اقتصاد به اخذ مالیات عادلانه اقدام ورزد.

وی با بیان اینکه شفافیت بیشتر اطلاعات مالی آحاد جامعه را منتفع می‌سازد بیان کرد: در سال‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از اقشار مختلف جامعه اهمیت سرمایه‌گذاری در بورس را درک کرده و به این بازار وارد شده‌اند. لازمه حفظ این سرمایه اجتماعی و تداوم تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی از طریق بورس به‌جای روش‌های تامین مالی سنتی، شفافیت و قابل‌اتکا بودن جریان اطلاعاتی شرکت‌هاست. در این راه سازمان بورس، بانک مرکزی و سایر نهادهای سیاست‌گذار اقتصادی می‌بایست همسو با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و شفافیت مالی نقش نظارتی موثری ایفا نمایند.

حسابداری زبان تجارت است

بهرام همتی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران با نقل‌قولی از هندریکسون که می‌گوید حسابداری زبان تجارت است، گفت: در محیط اقتصادی و تجاری نمی‌توان بدون اطلاعات تصمیم‌گیری کرد بر همین مبنا وظیفه حسابداری تهیه اطلاعات مالی است و حسابداری و حسابرسی دو بال این حرفه هستند.

او افزود: حسابداری اطلاعات مالی را جمع‌آوری می‌کند و حسابرسی این اطلاعات را بررسی و تایید می‌کند، بنابراین ویژگی‌های کیفی اطلاعات برای تصمیم‌گیری از این طریق تهیه می‌شود.

او با بیان اینکه حسابداری در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته، گفت: امروز همه واحدهای خصوصی و دولتی به حسابداری نیاز دارند و با توجه به نقش حسابداری در سلامت نظام مالی کشور موثر است باید روی این بخش تمرکز کرد.

کاووس محمدی دکترای حقوق تجارت با اشاره به اینکه حسابداری دو بخش دارد، گفت: ازیک‌طرف دولت به مالیات ستانی نیاز دارد و از طرف دیگر بخش خصوصی با مسائل مالیاتی مشکلاتی دارد، ازاین‌رو به نظر می‌رسد که یکی از مشکلات کور ضعف حوزه حسابداری است و بخش خصوصی هم باید بپذیرند که باید دانش خود را به‌روز کنند.

دکتر رضا مشهدی‌زاده تحلیل‌گر اقتصادی و صاحب‌نظر در حوزه مالی و حسابداری در نخستین همایش نکوداشت فخرآوران حسابداری ایران اظهار کرد: حسابداری از عوامل تاثیر گذار و کارآمد بوده که از طریق صورت‌های مالی شفاف و قابل‌اتکا می‌تواند نقشی مؤثر در بهبود تصمیم‌گیری‌های اقتصادی ایفا کند. امروزه بخش زیادی از ذی‌نفعان اطلاعات مالی سرمایه‌گذاران فعال در بازار بورس هستند که در این حیطه حسابداران می‌توانند کمک شایانی به ارائه صحیح صورت‌های مالی در راستای کمک به تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران نمایند.

وی افزود: با توجه به نقش حسابداری در برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی سرمایه‌گذاران، ارائه اطلاعات مالی مربوط و قابل‌اتکا در پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌های بنگاه‌های اقتصادی و تصمیمات مربوط به خریدوفروش سهام از اهمیت فراوانی برخوردار است. توسعه دانش حسابداری منجر به ارتقای کیفیت سرمایه‌گذاری‌ها و تسهیم بهینه منابع کشور می‌شود.

او ادامه داد: همچنین داده های حسابداری در کنار ارزیابی و ارزش گذاری تولید داخلی در مقایسه با واردات و بهینه سازی بهای تمام شده تولید داخلی و استاندارد سازی در گزارشگری های مدیریت نقش با اهمیتی ایفا می‌کنند. علاوه بر نقش آفرینی های حسابداری که به آن اشاره شد ، بازار سرمایه ما امروز آمادگی پذیرش شرکت‌ها را دارد و حسابدارن میتوانند کمک بسزایی در عمق پذیری بازار داشته باشند.

ضرورت اجرای حسابداری دادگاهی در ایران

دکتر کاظم وادی‌زاده عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران بیان کردند: رسوایی‌های متعدد مالی، افزایش اختلاس‌ها، تقلب و کلاه‌برداری‌های گزارش‌شده و نشده، افزایش شدت نگرانی‌ها از جرایمی مانند پولشویی در جهت حمایت از تروریسم و قاچاق سازمان‌یافته، باعث شده بر اساس فشارهای وارده ذی‌نفعان و به‌ویژه دولتمردان و سیاست‌گذاران، رویکرد تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی تا دستورالعملها و تدوین قوانین مناسب برای تعریف مسئولیت بیشتر حسابرسان و حسابداران در قبال کشف تقلب در جامعه در سطح دولت‌ها و  بنگاه‌های اقتصادی به‌صورت جدی‌تری مطرح شود.

وی اضافه کرد: آثار زیانباری که رسوایی‌های مالی در سال‌های اخیر به وجود آورده ، قابل‌توجه بوده و بحث مبارزه با تقلب به‌ویژه تقلب در مسائل مالی و اقتصادی را اجتناب‌ناپذیر کرده است. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی معتقدند گستردگی و وسعت تخلفات مالی و ارائه صورت‌های مالی و عملکرد مالی متقلبانه، نگرانی‌هایی را در سطح عمومی پدید آورده است و اعتماد عمومی به فرآیند گزارشگری مالی و عملکرد متخصصان حسابرسی را خدشه‌دار کرده است.

سعید عبدالرحیمی؛ مدیر حسابرسی فرابورس ایران بیان کرد: حسابداری به عنوان یکی از مولفه‌های کمک کننده به شفافیت در هر اقتصادی عمل می کند، بدین مفهوم که اگر ارکان سیاست گذار بتوانند متناسب با نیازها و تغییرات محیط اقتصادی، استانداردهای حسابداری را نیز در آن محیط بروز رسانی نمایند، گزارشات شفاف تر از عملکرد و وضعیت شرکت ها منتشر می‌شود و این شفافیت قابل تسری به کل اقتصاد می باشد.
او تصریح کرد: در سال‌های اخیر تغییرات زیادی در برخی استانداردها حسابداری انجام شده است و چندین استاندارد جدید به استانداردهای موجود نیز اضافه گشته است، که این موارد کمک زیادی در افشا مناسبتر اطلاعات شرکت‌ها نموده است. و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی  با فضای روشن‌تری جهت استفاده و تصمیم گیری روبرو هستند‌. لذا می‌توان گفت قانون‌گذار در مسیر درستی قرار گرفته است. اما مهم‌تر از وجود قانون اجرا و نظارت بر اجرای درست آن است که در این حوزه نیاز  به تمرکز و فعالیت بیشتری مشاهده می شود.

وی افزود: در نتیجه یکی از موضوعات با اهمیت در این حوزه نظارت بر پیاده سازی دقیق این استانداردها می باشد که یکی از ارکان مهم برای پیاده سازی آنها، حسابداران حاضر در شرکت ها هستند که در خط مقدم فعالیت می‌کنند و حسابداران در صورتی می‌توانند در این بخش موفق ظاهر شوند که به صورت مستمر تحت آموزش قرار بگیرند.

سید محمد جواد علوی، عضو انجمن حسابدارن خبره انگلستان(ACCA) بیان داشت: حسابداری همگام با سایر حوزه ها همواره در حال تغییر و تکامل است که موارد زیر می تواند علت این امر باشد.

وی در اینباره توضیح داد: با توجه به تنوع خدمات و محصولات ارائه شده توسط سازمان‌ها نیازهای ذی‌نفعان نیز به ارائه اطلاعات صحیح مالی متنوع تر و متفاوت تر می شود. یکی از عواملی که سبب ایجاد تنوع خدمات و محصولات سازمان ها شده است ورود فناوری اطلاعات به دنیای کسب و کار است. اگرچه این موضوع در تهیه و ارائه اطلاعات مالی و حسابداری کمک فراوانی می‌کند اما در سوی دیگر نیاز ذی‌نفعان را به اطلاعات مالی نیز افزایش می‌دهد. برای مثال می‌توان به مکانیزه شدن سیستم‌های حسابداری و از طرفی ظهور خدمات خرده فروشی و بازارگاه در بستر اینترنت، خدمات تولید محتوا و فناوری ابری یا رمز ارزها اشاره کرد.

علوی تصریح کرد: از طرف دیگر تقویت ارتباطات و تعاملات در دنیای امروز دو پیامد دیگر نیز داشته است. اول آنکه حوزه ارائه خدمات و محصولات در مرزهای جغرافیایی خلاصه نمیشود که این امر به  افزایش شرایط رقابتی بنگاه های اقتصادی و تغییر رویکرد مدیریت ارشد سازمان‌ها به مدیران مالی شده است. دیگر ارائه اطلاعات مالی مربوط به گذشته به مدیریت ارشد سازمان کفایت نمی کند و مدیران مالی با نگاه آینده محور و ارائه تحلیل ها و اطلاعات مربوطه باید به سازمان در کسب مزیت رقابتی و بقا کمک کنند. از طرفی دیگر ظهور شرکت‌های چند ملیتی نیاز به استانداردهای بین المللی گزارشگری  مالی واحد را پر رنگ‌تر می‌کند که اهمیت این موضوع را در حسابداری به وضوح می‌توان مشاهده کرد.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام