عطنا - یک استاد دانشگاه معتقد است: «آموزش مجازی دیگر قابلانکار نیست و به عنوان یک گزینه اصلی همیشه روی میز خواهد بود و بهتر است حضوری شدن کلاسها قبل از شروع ترم اعلام شود و آغاز کلاسها از مقاطع تحصیلی بالاتر باشد.»
چندی پیش وزیر علوم اعلام کرد دانشگاهها در ۱۵ آبان ماه بازگشایی خواهند شد، اما پس از آن معاون آموزشی وزیر علوم اعلام کرد بازگشایی دانشگاهها در ۱۵ آبان ماه به منزله الزام آموزش حضوری نیست. در این راستا اختیار بازگشایی مراکز آموزش عالی و آغاز آموزش حضوری دانشجویان به دانشگاهها و مؤسسات آموزشی سپرده شد تا این مراکز بتوانند بر اساس امکاناتی که دارند برای حضور دانشجویان برنامهریزی کنند. با این حال چندی بعد ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور اعلام کرد وزارت بهداشت، با همکاری وزارتخانههای علوم و آموزشوپرورش، طوری برنامهریزی کند تا مدارس و دانشگاهها از اول آذر بر اساس شیوهنامهها بازگشایی شوند.
در این میان این سوال مطرح است که آموزش مجازی تا چه میزان توانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند و تصمیم برای آموزش حضوری در دانشگاهها در شرایط کنونی آیا صحیح است؟
در این باره دکتر حمیدرضا مقامی استادیار رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با عطنا با بیان اینکه بخشی از سیستم آموزش و یادگیری کشور در آینده میتواند به آموزش مجازی اتکا کند، گفت: «شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاهها باعث شد فراگیری از طریق آموزش مجازی شتاب بگیرد. این نوع آموزش فارغ از آنکه به چه میزان مؤثر واقع شده، توانسته نقش خود را ایفا کند و آموزش مجازی دیگر قابلانکار نیست و به عنوان یک گزینه اصلی همیشه روی میز خواهد بود.»
آموزش مجازی اجازه نداد یادگیری متوقف شود
وی با اشاره به اینکه آموزش مجازی در شرایط بسیار خاص نزدیک به 3 ترم توانسته خیلی از مشکلات را پوشش دهد، عنوان کرد: «آموزش مجازی اجازه نداد یادگیری متوقف شود، اگرچه شاید برخی از ویژگیهای آموزش حضوری به لحاظ انتقال مهارت و یادگیری را نتوانسته به خوبی انجام دهد، اما در خیلی از موارد رسالت خود را بهتر از آموزش حضوری اجرا کرده است.»
برخیها از تمام امکانات آموزش مجازی استفاده نکردند
مقامی با تأکید بر اینکه به علت انتقال سریع آموزش و کاهش هزینهها قطعاً آموزش مجازی گزینهای بوده که سالها دولتمردان به دنبال آن بودند، افزود: «اگر مشکلاتی در آموزش مجازی وجود داشته باشد، بیشتر مربوط به زیرساختها، قطعی اینترنت و شرایط مخاطب بوده است؛ چون ممکن است برخیها از تمام امکانات آموزش مجازی مانند فعال کردن دوربین و موارد اینچنینی استفاده نکرده باشند.»
بعضیها به آموزش حضوری هم معترض بودند
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «وقتی آموزش به صورت مجازی شد، برخیها شروع به اعتراض کردند که این نوع آموزش خوب نیست و مؤثر واقع نمیشود. اما در واقع زمانی که آموزش، حضوری هم بود بازهم بعضیها معترض بودند که آموزش حضوری به طور کامل خاصیت خود را اجرا نمیکند.»
وی با بیان اینکه مزایای آموزش مجازی از معایب آن بیشتر است، عنوان کرد: «اگر عدم حضور در کلاسها را از معایب آموزش مجازی بدانیم، این موضوع بیشتر به دورههای ابتدایی مرتبط میشود چون این قشر بیشتر نیاز به ارتباط با یکدیگر دارند؛ اما در دانشگاه اگرچه حضور فیزیکی دانشجو مؤثر است، اما نمیتوان این موضوع را به عنوان یک عیب تلقی کرد.»
آموزش مجازی نشان داد که میتواند کارهای بزرگی انجام دهد
مقامی با اشاره به اینکه در این مدت آموزش مجازی نشان داد که میتواند کارهای بزرگی انجام دهد، گفت: «قطعاً یکسری معایب به آموزش مجازی وارد است؛ اگر فرد یکسره پشت سیستم بنشیند، به سلامتیاش آسیب وارد میشود اما در شرایطی که پیش آمد این نوع آموزش باعث شد هزینههایی که به نفع سازمانهای دولتی است کاهش پیدا کند، بنابراین مهمترین شاخص آن بحث هزینه و همهگیر بودن است. »
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آموزش مجازی در کنار کلاسهای حضوری میتواند برای سیستم یادگیری و دانشجو مؤثر باشد، افزود: «آموزش به صورت مجازی در کنار آموزش حضوری باید برقرار باشد و بهتر است بخشی از فراگیری در این قالب پیگیری شود. برخی از دروس ماهیت نظری دارند و با آموزش مجازی میتوان ماهیت آنها را حفظ کرد.»
آموزش حضوری از ترم جاری، برنامه دانشجویان و اساتید را با مشکل مواجه میکند
وی در خصوص چالشهای حضوری شدن کلاسها عنوان کرد: «اگر از همین ترم آموزش به صورت حضوری بخواهد ادامه پیدا کند، خیلی از دانشجویان و اساتیدی که برنامه زندگی خود را بر مبنای آموزش مجازی تنظیم کردند با مشکل روبهرو میشوند.»
بخشی از کادر آموزش سالمند هستند
مقامی با اشاره به اینکه اگر شرایط مساعد شده و شیوع کرونا پایان یابد چالش خاصی برای حضوری شدن کلاسها وجود ندارد، تصریح کرد: «بههرحال چند وقتی است که آموزش به صورت مجازی بوده و اگر یکدفعه بخواهیم آن را حضوری کنیم باید در نظر داشت که چه میزان میتوانیم یک فضای امن برای اساتید و دانشجویان فراهم کنیم، چراکه بخش زیادی از کادر آموزش سالمند هستند.»
در مورد افت تحصیلی دانشجویان تحقیقاتی صورت نگرفته است
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «هنوز نتیجه مشخص تحقیقاتی وجود ندارد که نشان دهد دانشجویان در دوره آموزش مجازی افت تحصیلی داشتهاند. در آموزش مجازی چهبسا انرژی بیشتری صرف میشود چون استاد باید فعالیت بیشتری در قالب تکالیف از دانشجو بخواهد.»
بهتر است بازگشایی دانشگاهها از مقاطع بالاتر باشد
وی با بیان اینکه اگر حضوری شدن کلاسها قبل از شروع ترم اعلام شود، شاید نگرانیها را کمتر کند، گفت: «بهتر است شروع کلاسها را در مقاطع تحصیلی بالاتر و با توجه به آمارها و پروتکلها آغاز کنیم، چون کلاسهای این مقاطع بهتازگی شروع شده و همچنین میتواند آغازی برای بازگشایی کلاسها هم باشد؛ اما مقطع کارشناسی چون طیف وسیعی دارد، کار سختتر است.»
عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید: