در باب اهمیت گسترش زبان فارسی در جهان

گسترش زبان فارسی در جهان دریچه‌ای برای امید دیگری از زیست اجتماعی در جهان است. و با وجود تمام مضرات فاجعه‌باری که شیوع کووید 19 داشت، شاهد رهایی پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی از قید و بند جغرافیا هستیم.

به گزارش عطنا، وبینار بین‌المللی «پیامدهای شیوع بیماری کرونا بر آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان» به همت دانشگاه علامه‌طباطبایی با همکاری بنیاد سعدی (لینک) سه‌شنبه و چهارشنبه 25 و 26 آذر برگزار شد. در این وبینار استادانی از گرجستان، پاکستان، هندوستان، صربستان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، آذربایجان، ترکیه، لبنان، تونس، کنیا، اسپانیا، بنگلادش، یمن، روسیه، عمان، مصر و عراق به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.

در این نشست رئیس کرسی ایران‌شناسی دانشگاه گرجستان، مدیر گروه زبان فارسی دانشگاه پاکستان،استاد زبان فارسی دانشگاه اسپانیا و رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ملی لبنان به ایراد سخن پرداخته بودند.

در جهان سوداگر، پرورشگر باشیم

حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه‌طباطبایی در ابتدای وبینار با خیر مقدم به  استادان حاضر و تمامی علاقه‌مندان زبان فارسی و گسترش آن در جهان، به مقدماتی در این‌باره اشاره کرد. مشروح سخنان وی را در ادامه می‌خوانید:

بسیار باعث افتخار ما است که میزبان استادان، محققان و پژوهشگران از ایران و کشور‌های مختلف جهان هستیم. برای بنیاد گذاشتن مرکز آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان در دانشگاه علامه طباطبایی و سازمان دادن این نشست و فعالیت‌های بسیار گسترده و تاثیرگذاری که در حوزۀ گسترش زبان فارسی، از مسئولان قدردانی می‌کنم.

امیدوارم این نشست بتواند شرایطی را برای هم‌اندیشی بیشتر استادان زبان فارسی در نقاط مختلف جهان و آموزشگران زبان فارسی در ایران فراهم کند. در جهانی که سوداگری و منفعت‌طلبی فراسوی اخلاق قرار گرفته و به مدل اصلی کنش بشری بدل شده است. در جهانی که  ارزش‌های اخلاقی فدای منفعت‌طلبی، سوداگری و گاه ارزش‌های پوچ می‌شود، ما امیدوار هستیم با گسترش زبان فارسی بتوانیم صدای دیگری در این جهان حاکم کنیم.

زبان فارسی فقط یک زبان و وسیله ارتباط کلامی نیست، زبان فارسی یک فرهنگ، یک مجموعه هنجاری، زبان عرفان، زبان محبت، زبان  اخلاق استرامیدوار هستیم با گسترش زبان فارسی بتوانیم صدایی را طنین‌انداز کنیم که این صدا، صدای اخلاق، محبت و عشق باشد. به همین دلیل است که گسترش زبان فارسی را یک اقدام زبان‌شناسانه نمی‌دانیم.

بلکه معتقدیم باز شدن دریچه‌ای برای امید دیگری از زیست اجتماعی در جهان است. ما در جهانی زندگی می‌کردیم که همه، خودشان به نوعی در بند جغرافیا گرفتار شده بودند. و برای گسترش خودشان، موانع سختی را برای در نوردیدن فضاهای جغرافیایی داشتند. و به نوعی غل‌و‌زنجیرهای سازمانی و اداری، پدیده‌های اجتماعی را در درون جغرافیا محصور و محدود کرده بود.

کرونا و اثرات زیست اجتماعی آن

اما با وجود تمام مضرات فاجعه‌باری که شیوع بیماری کرونا داشت شاهد آن بودیم که اتفاق مهمی در جهان افتاد. و آن رها شدن پدیده‌های اجتماعی، رها شدن بسیاری از فرهنگ‌ها از قید و بند جغرافیا و امکان‌پذیری گسترش جهانی این پدیده‌ها از فرایند فعالیت‌های مجازی است.

همانطور که در عرصۀ اقتصادی با یک جهش دیجیتال مواجه شدیم در عرصۀ آموزش عالی با یک جهش مجازی مواجه شدیم. به نظر می‌رسد ما شاهد یک جهش در پدیده‌های انسانی و مجموعه‌های هنجاری انسانی هم هستیم.

به همین دلیل شرایط جدیدی که پس از شیوع بیماری کرونا به وجود آمد امکان از جاکندگی و گسترش جهانی زبان فارسی و مجموعه هنجاری نهفته در زبان فارسی را فراهم کرده است. امیدوار هستیم نشست امروز بتواند در زمینه‌های تکنیکی و محتوایی گسترش زبان فارسی در این فضای نوین مورد بررسی قرار دهد.

نقش و جایگاه دانشگاه علامه طباطبایی در گسترش زبان فارسی

دانشگاه علامه طباطبایی بنیانگذار رشتۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان است. و از اولین دانشگاه‌هایی است که این رشته را در مقطع دکترا و حوزه‌های تحصیلی تکمیلی راه‌اندازی کرده است. متخصص‌هایی که تخصص ویژه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان را دارند در کشور ما تربیت شده‌اند.

یکی از موانع گسترش زبان فارسی در کشور ما به دلیل فقدان روش‌های تخصصی در گسترش زبان فارسی و آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان بود. و ما دچار پاره‌ای از مشکلات آموزشی، مشکلات فناورانه‌ای آموزشی در این زمینه بودیم.

امروزه با تدوین کتاب‌های درسی و شیوه‌های تخصصی آموزشی زبان فارسی زمینه‌ای فراهم شده است که ما می‌توانیم همراه با تحول بزرگی که در دنیای جدید ایجاد شد نقطه‌ی عطفی را در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان مواجه باشیم. امیدوار هستم که با حضور استادان و هم اندیشی استادان تلاش آنها و کارگزاران در این زمینه بتوانیم به وسیله زبان فارسی جانی بی‌افزاییم و در فضای جدید آموزش مجازی طرحی نو در اندازیم».

خبرنگار: محدثه آقایی/ دبیر: فاطمه ملک محمدی