مسدود شدن سایت روزنامه ایران؛ سند آزادی بیان آمریکایی!

خبر مصادره و مسدود شدن سایت روزنامه ایران در رسانه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌‌ای داشت، به طوری که استادان ارتباطات نسبت به آن واکنش نشان دادند.

به گزارش عطنا، این اولین بار نیست که آمریکا رسانه‌های ایرانی را مورد هدف خود قرار می‌دهد، پیش از این نیز سایت «خبرگزاری فارس» و «آپارات» به حالت تعلیق درآمدند و این بار قرعه به نام «روزنامه ایران» افتاد و سایت آن از دسترس خارج شد. این اتفاق درحالی افتاد که این روزنامه از سال ۱۳۷۶ مالک این دامنه بوده و آرشیو روزنامه در این سایت بارگذاری شده بود.در حال حاضر سایت روزنامه با آدرس irannewspaper.ir در دسترس است و پیگیری‌های حقوقی برای رفع انسداد و مصادره دامنه سایت در جریان است. در این میان کارشناسان رسانه اعتقاد دارند که این موضوع علاوه بر تهدید نوعی فرصت هم هست. چراکه آن‌ها با این اقدامات نمی‌توانند جلوی انتشار اخبار را بگیرند اما این حرکت بار دیگر به جهانیان ثابت می‌کند که رفتار و عمل آمریکایی‌ها با هم در تضاد است و آن‌ها تنها در ظاهر از لغات زیبا مانند آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات استفاده می‌کنند اما در عمل مخالف آن هستند و اگر جریانی بر خلاف میل آن‌ها باشد به راحتی اقدام به حذف آن می‌کنند.

سند واقعی تناقض آمریکایی

اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد:

این اولین بار نیست که آمریکا تصمیم به ایجاد محدودیت برای رسانه‌های ایرانی می‌گیرد. شهریور سال ۹۷ بود که آمریکا اقدام به مسدود کردن حساب‌های کاربری برخی از شهروندان ایرانی و روسی کرد و مدعی شد آن‌ها به صورت هماهنگ تلاش می‌کنند اثر منفی بر انتخابات آمریکا بگذارند. تشکیل کارزار تبلیغاتی علیه عربستان و اسرائیل نیز یکی دیگر از بهانه‌هایی بود که آمریکا در جهت این اقدام به آن اشاره کرد.

البته، ماجرا به همینجا ختم نشد و آن‌ها در بهمن ماه سال گذشته اقدام به مسدود کردن سایت «خبرگزاری فارس» کردند و آن را توسط خزانه داری آمریکا به حالت تعلیق درآوردند. حتی پیش از این نیز سایت «آپارات» را مورد هدف قرار داده بودند و آن را هم مسدود کرده بودند.

در همین راستا لازم است چند نکته را درباره اقداماتی که در بالا به آن اشاره شد یادآوری کنم:

۱. مسدودیت سایت رسانه‌های ایرانی توسط آمریکا، نقض ماده۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر است. در این ماده به حق آزادی، تولید و انتشار اخبار و ضرورت به رسمیت شناختن آن تاکید شده است. این افدامات در حالی توسط آمریکایی‌ها در حال انجام است که آن‌ها همیشه در مقاطع مختلف ادعا می‌کنند طرفدار جریان آزاد اطلاعات و بی‌طرفی هستند و مدام سنگ حقوق بشر را به سینه می‌زنند.

۲. در اینجا باید بدانیم که تحریم سایت‌های رسانه‌های ایرانی از جمله «روزنامه ایران»، «خبرگزاری فارس» و «سایت آپارات» اقدام غیرقابل پیش بینی‌‌ای از سوی دولت آمریکا نبود و آن‌ها آخرین قربانی‌های این اقدامات نیستند. در آینده نزدیک به طور قطع شاهد مسدود شدن سایت‌ها و خبرگزاری‌های مستقل و غیرمستقل دیگری نیز خواهیم بود. رفتارهایی که کاملا از سوی دولت ترامپ قابل انتظار و پیش بینی است. دراینجا می‌توان نتیجه گرفت که آن‌ها تنها در ظاهر از ادبیات و واژه‌های زیبا استفاده می‌کنند اما در رفتار طور دیگری عمل می‌کنند و به نوعی دچار تعارض و دروغگویی هستند.

در مورد اینکه این فشارها چه تاثیری بر رسانه‌های ما می‌گذارد هم باید بگویم که قطعا تاثیرگذار است و یک نوع پارازیت برای آنها محسوب می‌شود و روند اطلاع رسانی را دچار مشکل می‌کند اما آنچه که مسلم است، هیچ دستگاه و کشوری نمی‌تواند جلوی تولید اخبار را در داخل و خارج از کشور بگیرد. این مسدودسازی‌ها اگرچه نگران کننده و ناخوشایند است ولی به نوعی فرصتی محسوب می‌شود برای آشکار کردن ماهیت و چهره واقعی آمریکایی‌ها و آگاه کردن جهانیان از تناقضات رفتاری آنها.

در این برهه زمانی کسانی که رشته و تخصص شان مرتبط با رسانه نیست و افرادی که طرفدار دولت آمریکا هستند حتما متوجه دروغگویی آشکار آنها خواهند شد. بنابراین، معتقدم این موضوع برای ما فرصت است، چراکه اگر ما ۴ یا ۱۰ سال قبل می‌خواستیم به دروغگویی آن‌ها اشاره کنیم شاید حتی افراد تحصیل کرده هم این حرف را نمی‌پذیرفتند. این حرکت، اگرچه اخلال کوتاه مدتی را در روند سایت‌ رسانه‌های ایرانی ایجاد می‌کند اما فرصت خوبی هم برای نشان دادن دورویی و تناقض رفتاری آمریکایی هاست.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم، این است که رسانه‌های ایرانی امروزه حرف جدیدی برای گفتن به مردم دارند و روایت متفاوتی را نسبت به رسانه‌های غربی مطرح می‌کنند. بنابراین، حرف حق همیشه شنوا دارد و به گوش جهانیان می‌رسد. این موضوع باید مقدمه‌‌ای برای رسانه‌های اسلامی باشد تا برای تولید اخبار و جریان آزاد اطلاعات فکری اساسی کنند و روایت خودشان را از حوادث با ظرفیت ایرانی و اسلامی به گوش جهانیان برسانند.

در حال حاضر بسیاری از کشور‌ها برای تولید و انتشار اخبار وابسته به کشورهای غربی به ویژه آمریکا هستند و بسیاری از زیرساخت‌ها و ابزارهای فناورانه اطلاعات، مربوط به این کشورها می‌شود. بنابراین، این موضوعات باید تلنگری باشد برای اینکه کشورهای اسلامی هم به تولید ابزارهای فناورانه انتشار اخبار ورود کنند. متاسفانه رسانه‌های غربی طی سال‌های طولانی تلاش کردند تا تصویر نادرستی از ایران و اسلام به جهانیان بدهند و این رسانه‌های اسلامی هستند که باید جریان مورد نظر را تعدیل کنند. آن‌ها باید در شبکه‌های اجتماعی تلاش کنند تا تصویر درستی از خود ارائه دهند. این تلاش‌ها اگرچه با تاخیر شروع شده اما هم اکنون درحال انجام است.

یکی دیگر از رفتارهایی که نشان دهنده دیکتاتوری محض دولت آمریکا بود مسدود سازی حساب کاربرانی است که تصایر سردار سلیمانی را در اینستاگرام منتشر می‌کنند که باز هم این اقدام به جهانیان ثابت کرد که آن‌ها تنها در ظاهر از لغات و واژه‌های زیبا استفاده می‌کنند و اگر چیزی مخالف میل و اهدافشان باشد آن را سریع حذف خواهند کرد.

در پایان باید تاکید کنم مسدود کردن سایت‌های رسانه‌های ایرانی، تنها محدود به سایت‌هایی که گفته شد، نمی‌شود و این روند ادامه خواهد داشت. برای همین هم توصیه می‌کنم که در این زمان کنشگران ایرانی به جای محروم کردن خود از فضای وب یا فیلتر برخی از شبکه‌های اجتماعی، این موانع را از میان بردارند تا تمام مردم بتوانند در این فضاها حضور فعال داشته باشند و درباره تناقضات رفتاری دولت آمریکا بنویسند و تلاش کنند تصویر درستی از ایران و اسلام ارائه کنند.

اقدام مغایر اصول بین‌المللی

محمد مهدی فرقانی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی:

یکی از مهمترین اخباری که در چند روز گذشته در رسانه‌ها مطرح شد، خبر مسدود و مصادره شدن سایت «روزنامه ایران» بود. اتفاقی که هرچند، برای اولین بار نیست که گریبانگیر رسانه‌های ایرانی می‌شود اما از سوی کشوری اتفاق افتاد که نه تنها مدعی آزادی مطبوعات است بلکه ادعا می‌کند به آزادی بیان احترام می‌گذارد. به همین علت، این اقدام نه تنها در عرصه داخلی محکوم و مورد نکوهش است، بلکه در بعد بین‌المللی نیز غیرقابل قبول است.
حرکت آنها علاوه بر اینکه مخاطبان رسانه‌ها در ایران و جهان را از دریافت و مراجعه به سایت «روزنامه ایران» محروم می‌کند، مانع دسترسی آزاد به اطلاعات نیز می‌شود. هر حرکتی که در جهت محدودیت دسترسی آزاد به اطلاعات صورت گیرد مغایر ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین‌المللی و سیاسی است و توسط هیچ نهاد و سازمان و کشوری قابل توجیه نیست. این اقدام دولت آمریکا نشان می‌دهد که آن‌ها علاوه بر خصومت با نظام جمهوری اسلامی ایران با مخاطبان و مردم آن هم مشکل دارند. همچنین معتقدم این کار، به نوعی حقوق فردی و اجتماعی مخاطبان را نیز زیر پا می‌گذارد و مغایر با تمام قوانین و تعهدات بین‌المللی است.

حرکت علیه مردم

علی اکبر قاضی زاده، استاد علوم ارتباطات:

مسدود کردن سایت رسانه‌های ایرانی از جمله سایت «روزنامه ایران» و هر نوع اقدامی که باعث لطمه به آگاهی‌رسانی مطبوعات شود، حرکتی علیه مجموعه مردم است. بنابراین، اقدام اخیر خزانه‌داری آمریکا در مسدود کردن سایت‌های موسسه «ایران»، به نوعی ایستادن رو‌به‌روی ملت ایران محسوب می‌شود. هرچند که من اعتقاد دارم این رفتار بیشتر جنبه سیاسی و تبلیغاتی برای دولت آمریکا دارد اما از هر جهت که به آن نگاه شود، نوعی مبارزه با مردم و آگاهی‌رسانی است. آمریکا با هر هدف و نیتی هم که سایت «روزنامه ایران» را مسدود کرده باشد کار آن محکوم است و ایران باید اقدامات قانونی لازم در این باره را دنبال کند.
این رفتار اگر در آینده ادامه دار داشته باشد و گریبان‌ سایت‌های دیگری از جمله همشهری، اعتماد، دنیای اقتصاد و. . را بگیرد به یک مسئله بسیار جدی تبدیل خواهد شد و به صورت آشکار نشان می‌دهد، آن‌ها آزادی‌های به حق ملت ایران را نشانه گرفته‌اند.