بین سَلف‌گرایی و سلَفی‌گرایی تفاوت وجود دارد

رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان قم گفت: سلفی جهادی که ابتدا در مصر شکل گرفت در افغانستان گسترش یافت و القاعده و بعد داعش را تشکیل داد.

به گزارش عطنا، همایش ملی نقد مبانی سلفی گری با حضور حجت‌الاسلام مهدی فرمانیان، رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان قم و برخی از اندیشمندان دین‌پژوه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

حجت‌الاسلام مهدی فرمانیان در این نشست با تأکید بر اینکه بین سَلف‌گرایی و سلَفی‌گرایی تفاوت وجود دارد، گفت: موضوع سَلف‌گرایی از ابتدای قرن اول وجود داشت. تمام اهل حدیث در طول تاریخ سَلف‌گرا و تابع نظرات پیشینیان بودند. سَلف در نگاه اهل سنت، صحابه و تابعین هستند. با این وجود تا قبل از ابن تیمیه به هیچ وجه کلمه سَلفی را در عبارات صحابه نمی‌بینیم.

وی با بیان اینکه اصطلاح سلفی‌گرایی از زمان ابن تیمیه آغاز شد، گفت: ابن تیمیه در قرن هفتم آغازگر مکتب سلفیه بود. او با پذیرش عقاید اهل حدیث درباره سلف صالح، مطالبی را به آن‌ها منسوب کرد که به هیچ وجه در عقاید اهل حدیث یعنی در کتاب و سنت سَلف وجود نداشت. اما با این حال به دروغ مدعی شدند سلف‌گرایی همان سلفی‌گرایی است. یکی از مهم‌ترین پیروان مکتب ابن‌تیمیه وهابیت است. آن‌ها به اسم صحابه یعنی همان سلَف مطالبی به خورد اهل سنت دادند که به هیچ وجه در عقاید صحابه و تابعین نبود. متأسفانه اندیشمندان ما که در حوزه فرقه‌شناسی ورود داشتند، به این نکته توجه نکردند و سرچشمه سلفی‌گرایی را از همان قرن اول معرفی کردند؛ یعنی همان چیزی که ابن‌تیمیه به دروغ نسبت داد. لذا قاطعانه می‌توان گفت سلفی‌گرایی غیر از سلف‌گرایی است و فرقه‌ای به نام سلفیه تا قبل از ابن تیمیه وجود نداشت.