معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه مرکز آموزش این معاونت تعطیل نخواهد شد، گفت: برگزاری کارگاههای مرکز آموزش با محوریت مسائل اجتماعی و فرهنگی ادامه دارد.
دکتر حسن ملکی در گفتوگوی اختصاصی با عطنا در رابطه با نحوه ادامه کار مرکز آموزش این معاونت، اظهار داشت: وظیفۀ اصلی مرکز تخصصی آزاد دانشگاه که در پردیس خودگردان واقع شده، برگزاری کارگاههای متنوع است.
وی افزود: نظر بنده در همان ابتدای تأسیس مرکز آموزش معاونت فرهنگی و اجتماعی این بود که فربه کردن کار آموزش و ارائه آموزشهایی که سبقه فرهنگی نداشته و مربوط به مهارتهای خاصی هستند، جزو وظایف این معاونت نیست.
ملکی با بیان اینکه مرکز آموزش دارای برنامههای متفاوتی است که فرصت حضور در حاشیهها را ندارد، تصریح کرد: اکنون که بنده مسئول معاونت فرهنگی و اجتماعی هستم، اعتقاد راسختری بر دیدگاه قبلی خود دارم.
وی گفت: در حال برنامهریزی و هماهنگی برای جهتدهی به مرکز آموزش هستیم و قطعاً این مرکز تعطیل نمیشود، بلکه مسیر و جهتدهی آن تغییر پیدا خواهد کرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه در همین رابطه اذعان داشت: یعنی اگر قرار شد کارگاهی برگزار شود، موضوع کارگاهها صرفا فرهنگی و اجتماعی باشد و دانشجویان را با مهارتهای زندگی و چگونه زیستن و مسائلی از این دست آشنا کند.
وی با اشاره به اینکه با بررسی موضوعات مختلف مشاهده میشود که بسیاری از کارگاه ها برای بازیابی هویت ایرانی اسلامی میتوانند برگزار شوند، گفت: باید آموزشها تعریف شده و ذیل عنوان آموزشهای فرهنگی و اجتماعی و معطوف به آمادگی فرد برای زندگی بهتر باشد.
ملکی ادامه داد: اکنون راه و رسم زندگی آموختنی بوده و پیچیدگی دنیا به حدی است که تا آموزشی داده نشود نمیتوان بر مشکلات غلبه کرد.
عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی با اشاره به تلاشهای مسئولان قبلی این معاونت، یادآور شد: در ابعاد مختلف قدمهای مفیدی مخصوصا در زمینه تشکیل مرکز آموزش و کرسیهای آزاداندیشی، توسعۀ کانونها و انجمنهای علمی برداشته شده است.
وی در ادامه گفت: با توجه به تجربههای چندساله آموزشی و فرهنگی و ارزشهایی که در طول زندگی درون انقلاب اسلامی ایران در وجود بنده شکل گرفته است، برخی از امور را با تفکری خاص مینگرم و از این زاویۀ دید نقاط ضعفی مشاهده کرده که به آنها اشاره می کنم.
ملکی از جمله ضعفهای موجود را نبود برنامه فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم تحولی به وجود بیاوریم، باید برنامهای مبتنی بر تحلیل نظری همه جانبه و درست از مسائل و مباحث موجود در اختیار داشته باشیم و با یک زمانبندی دقیق برنامه اجرایی مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی اظهار امیدواری کرد حاصل ارزیابی مورد استفاده قرار گرفته و در برنامه، افقهای تازهای تزریق شود و این چرخه ادامه داشته تا برنامهای نو و تازه به وجود بیاید.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی بیبرنامه بودن را عامل بروز روزمرگی در واحدهای مختلف عنوان کرد و بیان داشت: بعضی از برنامه ها مفید و قابل قبول هستند ولی چون در یک مدار و بستر برنامهای وجود نداشته است، مقداری از انرژیها و سرمایهگذاریها در راه درست و صحیح مورد استفاده قرار نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه در گذشته این معاونت توجه خاصی به حضور و مشارکت دانشجویان می کردند و در بخشهای حساس هم دانشجویان زمام کار را به دست میگرفتند، گفت: استفاده از دانشجو کار پسندیدهای بوده و در برنامههای ما نیز است.
وی همچنین تصریح کرد: اگر بخواهیم به برنامههای متعالی فرهنگی رسیده و کارهای عمیق فرهنگی انجام دهیم، باید به این امر توجه کرد که چه نسبتی بین گرایش به نقش دانشجویان و از طرفی دیگر، نوع هنجارها و برنامههای تعریف شده بر اساس نیاز سنجیهای صورت گرفته، وجود دارد.
ملکی با بیان اینکه افراط در دانشجوگرایی و رسمیگرایی آسیب زا است، اظهار داشت: باید تعادلی بین سپردن کارها به دانشجویان و عناصر رسمی معاونت برقرار شود زیرا هم رسمیتگرایی افراطی مخل بوده و هم حرکات سیال غیررسمی بیضابطه، مضر است.
وی تشکلهای دانشجویی را عرصه بروز و ظهور استعدادها و قابلیتهای گوناگون دانشجویان در عرصههای مختلف اجتماعی و فرهنگی دانست، گفت: کانونها و انجمنهای علمی یک سری فرصتهای تشکیلاتی غیررسمی بوده و بیشتر توسط دانشجویان اداره میشود و این دو حوزه فرصت مناسبی برای مشارکت دانشجویان فراهم میآورد.
وی افزود: اگر نگاه این باشد که کانونها، عرصه بروز و ظهور استعدادها و قابلیتهای گوناگون دانشجویان در عرصههای مختلف اجتماعی و فرهنگی است، تنوعبخشی به کانونها کار بدی نیست البته در مواقعی میتواند آسیبزا باشد. در این زمینه هم باید با برنامه ریزی دقیق از نظر کمی و کیفی به کانون ها توجه شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: راه جلوگیری از آسیبهای احتمالی، داشتن برنامه و نظارت بر اجرای آن است به نحوی که ما بدانیم کانونها بنا بود که به کجا برسند، الان کجا قرار دارند و اگر به مقصود نرسیدهاند، مشکل کجا بوده است.
وی گفت: اگر با این دیدگاه کار کنیم کانونها فعال شده و مسیر برنامه نیز مشخص میشود.
ملکی ادامه داد: خود کانونها نیز تجربههایی دارند که باید به دور از هیجانهای دانشجویی فعالیت کنند. به طور مثال یک کانون باید هدف خود را مشخص کند، برای رسیدن به هدف برنامههای لازم را پیشبینی کرده و مقدار بودجه مورد نیاز را تعیین کند تا در شورای فرهنگی معاونت بررسی و تأیید شود.
ملکی خاطرنشان کرد: اگر این روند در تشکلهایی مانند کانونها، انجمنها و سایر تشکلهای دانشجویی انجام گیرد و حساسیت به خرج داده شود، در آینده نیز به نتیجه قابل توجهی میرسیم.
وی در ادامه به بیانات رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ اشاره کرد و بیان داشت: رهبری به موضوع فرهنگ در زیباترین و عالیترین شکل خودش نگاه میکنند. کار فرهنگی از طریق تحریک و ترغیب شبکه های گوناگون امکان پذیر است و ما باید در برنامههای فرهنگی خودمان فرمودههای رهبری را نصبالعین قرار دهیم.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی افزود: ما باید ایمان، باور و معنویت اسلامی را در بین دانشجویان تقویت کنیم که این یک وظیفه فرهنگی بسیار ضروری و سنگین است. برای اینکه این هدف حاصل شود قطعا این امر توسط خود معاونت فرهنگی و با این چند نفری که در اینجا فعال بوده، محقق نخواهد شد.
وی گفت: ما باید تلاش کنیم تا بر باورها و ارزشهای مسئولان دانشگاه تأثیر بگذاریم و منظور از این مسئولان فقط رئیس دانشگاه نیست چون آقای دکتر سلیمی بیش از هرکس دیگر در دانشگاه حساسیتهای فرهنگی را در نظر دارند. منظورم در ردههای مختلف بوده و بطور مثال اصلیترین کار فرهنگی را اساتید انجام میدهند. به نظرم هیچکس کار فرهنگی را مانند یک عضو هیئت علمی نمیتواند انجام دهد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه تأکید کرد: یک استادی که وارد کلاس میشود به هر طریقی چه با رفتار و گفتار و چه با مباحثی که بین تدریس مطرح میکند، بالاترین تأثیر را روی دانشجو میگذارد.
وی با تاکید بر اینکه عرصه فرهنگ در دانشگاه وسیعتر از کار صرفا مستقیم برای دانشجو است، گفت: برای تأثیرگذاری بیشتر باید وسعت نظر بیشتری اعمال کنیم تا با عوامل آشکار و پنهان بتوانیم تأثیر فرهنگی بگذاریم.
ملکی در پایان خاطرنشان کرد: باید به سمت تولید پیوستهای فرهنگی در قلمروهای مختلف دانشگاه برویم، البته جا انداختن این تفکر کار آسانی نیست.
مصاحبه: میکائیل مقیم پور بیژنی