وظیفه دانشگاه ایده‌پردازی و تولید علم است/ کشورهای متفاوت دنیا خواهان مقالات ما هستند

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی گفت: ازآنجایی‌که در جهان امروز ماهیت و جایگاه دانشگاه بسیار تغییر کرده است، اگر ما دانشگاه خود را به محیطی حقیقتاً تأثیرگذار تبدیل نکنیم، هویت جمعی و جایگاه اجتماعی خود را از دست خواهیم داد، در چنین شرایطی هویت ما پایدار و باثبات نخواهد بود و برای اثبات تأثیرگذاری خود مجبور به جدا کردن هویت خود از دانشگاه می‌شویم.

به گزارش خبرنگار عطنا، حسین سلیمی اول دی‌ماه در مراسم «اختتامیه هفته پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی» در سالن همایش‌های پژوهشگاه صنعت نفت (گزارش تصویری)، ضمن عرض خیرمقدم و تبریک هفته پژوهش در ابتدا به طرح دو دغدغه مهم پرداخت و گفت: به‌رغم اینکه ما در عرصه علم و پژوهش گام‌های بزرگی برداشته‌ایم ولی هنوز راه زیادی در پیش است، بنابراین اگر استادان ما در دانشگاه به شغل خود فقط به‌عنوان یک کار شخصی نگاه کنند، هویت جمعی و دانشگاه به‌معنای حقیقی آن شکل نمی‌گیرد.

سلیمی از مفهوم مرگ دانشگاه سنتی یاد کرد و گفت: امروزه در تمام جهان دانشگاه مفهوم سنتی خود را به‌عنوان محیطی که در آن معلومات عمومی به دانشجویان ارائه و مقالاتی توسط استادان تولید می‌شود، ازدست‌داده است، بنابراین باید به‌سوی مفهوم جدیدی از دانشگاه گام برداشت، چراکه دانشگاه به‌معنای سنتی خود زمانی کاربرد داشت که کانال‌های اطلاعاتی افراد محدود بود، نه امروز که هرکسی با کمترین امکانات می‌تواند به‌مجموعه‌ای از دانش بشری دست پیدا کند.

وی در رابطه با ویژگی‌های اساسی نسل جدید دانشگاه، گفت: در نسل جدید شاخص اصلی دانشگاه بودن تأثیرگذاری اجتماعی است، البته تأثیرگذاری نه به‌معنای مبتذل شده سیاسی آن بلکه در معنای عام کلمه، همچنین، حضور در شبکه جهانی دانش نیز از دیگر شاخص‌های دانشگاه جدید است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در رابطه با راه‌های چگونگی تأثیرگذاری دانشگاه در جامعه، گفت: ما با ارتباط با صنعت و حوزه اجرا، تأسیس مراکز رشد و کارآفرینی، ایجاد تحول در حوزه انتشارات، برگزاری نشست‌های مختلف برای حل مشکلات کشور و فعالیت‌هایی ازاین‌دست می‌توانیم به تأثیرگذار شدن دانشگاه کمک کنیم.

وی در رابطه با مفهوم دانشگاه کارآفرین، اذعان کرد: به‌تازگی به‌وفور از مفهوم «دانشگاه کارآفرین» یاد می‌شود، اما دانشگاه وظیفه ایده‌پردازی و تولید علم را دارد، نه کارآفرینی و این مؤسسات خصوصی هستند که باید روی این ایده‌ها سرمایه‌گذاری کنند، اما این در حالی است که حیات اجتماعی موجود در ایران کاملاً دولتی است و به‌معنایی بخش خصوصی اصلاً وجود خارجی ندارد.

سلیمی در رابطه با بودجه دانشگاه در بخش پژوهشی، گفت: بودجه حوزه علوم انسانی در بخش پژوهش در سال 1397 چیزی حدود 470 میلیارد تومان بود، اما دانشگاه علامه طباطبائی که مهم‌ترین دانشگاه علوم انسانی کشور است چنین بودجه‌ای ندارد و بیشترین کمک را فقط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نهاد رهبری و نهاد ریاست جمهوری انجام دادند، همچنین تعدادی از استادان ما هم برای جذب این بودجه‌های پژوهشی تلاش بسیاری کردند.

وی افزود: این در حالی است که در دو سال گذشته هیچ اهمیتی به ما داده نشد تا اینکه ناگهان کشور در عرصه‌های مختلف دچار مشکل و بحران شد و سپس دستگاه‌های اجرایی برای حل این مشکلات به سراغ ما آمدند تا سیاست‌هایی را به ‌آنها پیشنهاد کنیم.

تمام دنیا اول به دنبال جایگاه و حضور ما در شبکه جهانی دانش هستند

سلیمی در رابطه باکیفیت شاخص‌های پژوهشی در دانشگاه و کشور گفت: ما به‌لحاظ سرعت رشد این شاخص‌ها وضعیت خوبی داریم اما ازنظر شاخص‌های عمومی جایگاه مناسب و درخوری که در شأن دانشگاه ما باشد، نداریم.

وی تصریح کرد: این در حالی است که در تمام دنیا اول به دنبال جایگاه و حضور ما در شبکه جهانی دانش هستند، بنابراین شاید ما بتوانیم با دستاوردهای شخصی استادان تا حدی موقعیت خود را توجیه کنیم، اما در شبکه جهانی دانش جایگاهی نخواهیم داشت.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در رابطه با جایگاه ایران در میزان توزیع کنش‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس مطالعه مؤسسه علم‌سنجی، اذعان کرد: بیشترین مرکز تجمع شرکت‌ها و فعالیت‌های دانش‌بنیان در ایالات‌متحده آمریکا و اروپا است، اما ایران با تمام سرعت رشد خود تازه توانسته با برخی کشورهای آفریقایی در این زمینه برابری کند؛ میزان استنادات، مقالات مشترک با نویسندگان بین‌المللی، مقالات بین‌المللی و تعداد دانشجویان بین‌المللی ازجمله شاخص‌های تعیین‌کننده این رتبه‌بندی هستند.

وی خاطرنشان کرد: البته لازم به ذکر است که در کل شبکه بین‌المللی علوم انسانی وضعیت خوبی ندارد، به‌طوری‌که در دنیا هم تنها 8 درصد از مقالات علمی-پژوهشی در حوزه علوم انسانی است، بنابراین ظرفیت علوم انسانی در شبکه جهانی دانش کم است اما ما در همان سطح در دانشگاه علامه هنوز خیلی عقب هستیم.

سلیمی اضافه کرد: ما در بین دانشگاه‌های ایران هم جایگاه قابل‌ملاحظه‌ای در زمینه پژوهش نداریم و اصلاً شناخته‌شده نیستیم، به‌طوری‌که سهم دانشگاه علامه طباطبائی در تولیدات مقالات علمی و پژوهشی نسبت به دانشگاه‌هایی مثل الزهرا، کاشان، بابل و حتی دانشگاه‌های صنعتی مانند امیرکبیر، خواجه نصیر و علم و صنعت بسیار اندک است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی تأکید کرد: بنابراین باید این پیش‌داوری ذهنی خود را مبنی بر اینکه علوم انسانی ظرفیتی برای تولید ندارد کنار بگذاریم، چراکه ما می‌توانیم مقالات علمی بسیار تأثیرگذاری تولید کنیم، چنانچه کشورهای متفاوت دنیا خواهان مقالات ما هستند تا در مجلات خود چاپ کنند.

سلیمی در پایان گفت: براین‌اساس ما برای رسیدن به شبکه جهانی دانش راه بسیاری در پیش داریم، بنابراین امیدواریم تا بتوانیم زمینه‌ها و شرایطی که ایجادشده را به ثمر برسانیم.