روی خوش به نخبگان نشان دهیم

در دنیای امروز «مهاجرت» به هدف کسب علم، کار پسندیده‌ای محسوب می‌شود. همچنین اگر کسی از کشور خارج شود برای آشنایی با کشورهای دیگر و آشنایی با ملل دیگر هم از ویژگی‌های خوب مهاجرت است؛ اما مشکل ما در مهاجرت افراد آنجایی سخت‌گیرانه می‌شود که نخبگان ما از کشور خارج شوند و دیگر حاضر نباشند به کشور خودشان بازگردند، در اینجا موضوع برای ما حساس می‌شود.

به گزارش عطنا، منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در رابطه با مهاجرت و بازگشت نخبگان به کشور یادداشتی را در روزنامه ایران نوشته است که در ادامه باهم می‌خوانیم:

درباره مهاجرت باید بگویم که ما در وزارت علوم حساسیتی دراین‌باره نداریم. شخصاً معتقدم موضوع مهاجرت برای کسب علم لازم است همچنین مهاجرت یک حق طبیعی است و در قرآن هم دراین‌باره توصیه‌شده است که هجرت کنید و ببینید در دنیا چه خبر است.

در دنیای امروز «مهاجرت» به هدف کسب علم کار پسندیده‌ای محسوب می‌شود همچنین اگر کسی از کشور خارج شود برای آشنایی با کشورهای دیگر و آشنایی با ملل دیگر هم از ویژگی‌های خوب مهاجرت است. اصل اینکه یکی برود اصلاً موضوع بدی نیست حتی اگر آن شخص نخبه باشد؛ اما مشکل ما در مهاجرت افراد آنجایی سخت‌گیرانه می‌شود که نخبگان ما از کشور خارج شوند و دیگر حاضر نباشند به کشور خودشان بازگردند، در اینجا موضوع برای ما حساس می‌شود.

بااین‌حال در چند سال گذشته این اتفاق افتاد و ما از زمانی که دولت یازدهم روی کارآمد تمام تلاشمان را کردیم تا به این وضعیت سروسامانی دهیم.

حال شاید این سؤال پیش آید که وضعیت ما در مهاجرت نخبگان، بحرانی است و اگر بحرانی است وزارت علوم چه‌کاری برای بازگشت نخبگان در دستور کار دارد؟ ما درباره مهاجرت نخبگان وضعیت بحرانی نداریم؛ اما باید اقداماتی انجام دهیم تا بتوانیم نخبه‌هایی که به خارج از کشور رفته‌اند را در مراکز علمی خودمان جذب کنیم؛ یعنی نخبه‌های ایرانی از کشور خارج شوند و علم را به دست بیاورند و بعد از دوران تحصیل به کشور خودشان بازگردند.

این کاری است که مسئولان وزارت علوم باید به‌درستی انجام دهند. برای انجام این وظیفه باید همه دستگاه‌ها دست‌به‌دست هم دهند تا شرایط بازگشت نخبه‌ها به کشور فراهم شود و البته قوانین و مقررات و فضای اجتماعی هم برای این حضور مهیا شود. متأسفانه هم‌اکنون وقتی صحبت از بازگشت مغزها می‌شود همه نگاهشان به دانشگاه‌ها است تا آن‌ها شرایط کاری را برای نخبه‌ها فراهم کنند این تلقی نادرست است مگر چقدر کار در دانشگاه‌ها برای افراد وجود دارد.

انتقال دانش فقط در دانشگاه نیست البته که دانشگاه‌ها فضا را برای نخبگان بازکرده‌اند اما ما نیاز به راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان داریم تا نخبگان ما در این شرکت‌ها دست به تولید بزنند.

در سوی دیگر وزارتخانه‌های دیگر هستند که باید به فکر نخبه‌ها باشند و شرایط را برای حضور نخبه‌ها در دستگاه‌ها فراهم کنند. به نظرم این موضوعات در وزارت علوم، عملی شده است و دیگر دستگاه‌ها هم باید به این موضوع توجه داشته باشند. البته باید توجه کنیم اتفاقاتی که برای نخبگان می‌افتد نباید بسیار مأیوس‌کننده باشد. ما در وزارت علوم در دو سال اخیر شرایط را برای رفت‌وآمد استادان ایرانی مقیم خارج از کشور و استادان ایرانی که در کشورهای دیگر دوره‌های علمی و تحقیقاتی می‌گذرانند باز کردیم.

همچنین دانشجویان ایرانی که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند چه بورسیه ما و چه بورسیه دیگر کشورها باشند یا حتی به‌طور آزاد بورسیه دانشگاهی شده‌اند می‌توانند به کشور برگردند و فعالیت‌های علمی داشته باشند.

به‌طوری‌که در سال گذشته ۱۵۰ پروژه تحقیقاتی را با کمک دانشمندان ایرانی داخل و خارج از کشور نهایی کردیم. همچنین 430 پروژه در وزارت علوم بین محققان سایر کشورها و ایران به‌طور مشترک عملیاتی شده است و 22 دوره مشترک دانشگاهی بین دانشگاه‌های داخل و خارج برگزارشده است که برای این دوره‌ها مدرک برای دانشجویان صادرشده است.

 بخشی از این دوره‌ها در ایران بخشی هم در خارج از کشور برگزارشده است که در این تعاملات هم تعدادی قابل‌توجه از استادان ایرانی مقیم خارج یا شاغل در آن دانشگاه‌ها با ما همکاری کردند. بیش از 2100 چهره علمی در سال گذشته از مراکز علمی و دانشگاهی ما بازدید داشتند علاوه بر این 1450 عضو هیئت‌علمی در همایش‌های دانشگاه‌های مختلف دنیا حضور پیدا کردند که بیش از 800 نفر هم در اجرای پروژه‌های تحقیقاتی مشترک به دانشگاه‌های دیگر مسافرت کردند.

ما تلاش می‌کنیم همین برنامه‌ها را گسترش دهیم تا با کمک دیگر سازمان‌ها بتوانیم در جذب نخبگان ایرانی موفق باشیم.