اگر شهید بهشتی بود مدیران نالایق را به راحتی کنار می‌گذاشت

معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه بحران جدی امروز ما بحران مالی و بانکی و ریشه‌اش عدم نظارت بانک مرکزی و بی‌کفایتی مدیران ما است، گفت: اگر شهید بهشتی بود مدیران نالایق را به راحتی کنار می‌گذاشت.

به گزارش‌ عطنا، نشست رونمایی از «مجموعه دو جلدی نظام اقتصادی در اسلام»، نوشته شهید آیت‌الله سیدمحمد بهشتی به همت موسسه مطالعات دین و اقتصاد با سخنرانی دکتر یدالله دادگر، معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی و دکتر سیدموسی مطلّبی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی به مدیریت دکتر فرشاد مومنی، رئیس موسسه دین و اقتصاد و استاد برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی دانشگاه علامه طباطبائی پنج‌شنبه، 7 تیر در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد.

یدالله دادگر،‌ معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در بخشی از این نشست به ارائه دیدگاه‌های خود پرداخت و در ابتدا گفت: دشواری‌های امروز ما ناشی از کج‌فهمی دین و ناتوانی در اقتصاد است. مرحوم بهشتی در هر دو بعد یعنی دین و اقتصاد شاخص بودند و جای ایشان به شدت خالی است. معمولا در بحث‌هایی که به مدیریت دینی مربوط می‌شود دو ویژگی تدبیر و سلامت اخلاقی کمک‌کننده است. در دوران مدرن باید مدیریت‌ها و مدیران از نظر مالی سالم باشند اما گروهی هم هستند که به لحاظ مالی سالم هستند اما فاقد تدبیر هستند و نبود یکی از این دو ویژگی در مدیران ارشد جامعه دشواری‌های زیادی را در پی خواهد داشت. ممکن است عده زیادی متخصص باشند اما سلامت اخلاقی نداشته باشند و این هم مسئله بسیار مهمی است.

وی افزود: بخش زیادی از کارشناسان هم معتقدند که می‌توان این بحران را تا چند قدم پیش برد اما این باور باید وجود داشته باشد که «مشکلات وجود دارند» مشکلات ما صرفا در قوه مجریه خلاصه نمی‌شود و بخش قابل توجهی از آن مربوط به قوه قضائیه است. حضور نظامی‌ها در اقتصاد مشکل دیگر ماست و ما وقتی 30 کشور را مورد مطالعه قرار دادیم فهمیدیم که حضور نظامی‌ها در اقتصاد باعث عقبگرد و وقفه اقتصادی می‌شود. من تصورم این است که اگر دکتر بهشتی و امثال ایشان بودند این مشکلات به شکل بهتری حل می‌شدند و مدیران نالایق به راحتی کنار گذاشته می‌شدند.

«نقد» برای شهید بهشتی مقوله مهمی بود

معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه گفت: مقوله «نقد» چیزی است که مرحوم بهشتی به آن اهمیت زیادی می‌داد. او همواره در پی این بود تا نظرات دیگران را بشنود، او به اندیشه‌های اصلاحی علاقه‌مند و همیشه گوش شنوای نظرات گوناگون بود.

دادگر در ادامه درباره «مجموعه دو جلدی نظام اقتصادی در اسلام»، نوشته شهید آیت‌الله سیدمحمد بهشتی توضیحاتی ارائه داد و گفت: در ارتباط با کتاب من لازم می‌دانم به مواردی اشاره کنم. مورد اول این است که کتاب از نظر شکلی می‌توانست فصل‌بندی شود. به این صورت که فصل اول عدالت، فصل دوم سرمایه و به همین شکل فصول بعد نامگذاری می‌شد. مورد دیگر هم زبان محاوره‌ای کتاب است که این برای یک کتاب اصلا مناسب نیست. عنوان کتاب مناسب این مجموعه آثار نیست و به جای این عنوان اگر از «آموزه‌های اقتصادی در اسلام» استفاده می‌کردند بهتر بود. چون در بیشتر قسمت‌های کتاب مطالبی مرتبط به نظام و اسلام یافت نمی‌شود و نمونه بارز آن خاطره شرکت کردن حزب جمهوری در روز کارگر است.

وی افزود: مسئله دیگر مقوله‌ای به نام «نظام اقتصادی در اسلام» است که مشخص نیست وجود دارد یا ندارد؟. خود نظام اقتصادی در اسلام مسئله‌ای چالشی است. به گفته دکتر محمدباقر صدر ما مکتب و آموزه‌های دینی داریم اما نظام اقتصادی اسلام مقوله‌ای است که مشخص نیست داریم یا نداریم. حتی دانشجویان شاغل هم معتقدند نظام تعریفی منحصر به فرد دارد و مکانیسم تخصیص منابع دارد؛ نکته دیگر پراکندگی بحث‌هاست. مثلا در یک جا از ارث صحبت می‌شود و در جای دیگر از فردگرایی صحبت می‌شود. انتظار خواننده این است که ارتباط این مباحث با یکدیگر را پیدا کند.

معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: در بخش محتوایی ایشان قانون عرفی را کنار شریعت مطرح می‌کند و تاکید می‌کند که در کنار شریعت بدون قانون نمی‌توان امور را پیش برد. مرحوم بهشتی به روح نظام بیشتر از چهارچوب‌هایش اهمیت می‌دهد و معتقد است که آیا نظام موجود مجری عدالت هست یا خیر؟

یدالله دادگر،‌ معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در پایان سخنان خود گفت: مرحوم بهشتی به تعاونی‌محوری و کار‌گروهی اهمیت زیادی می‌دهد و می‌بینید که اکنون کشورهایی نظیر ژاپن و چین هم با تعاونی‌محوری اقتصاد خود را رشد داده‌اند. بحران جدی امروز ما بحران مالی و بانکی است و ریشه‌اش عدم نظارت بانک مرکزی و بی‌کفایتی مدیران ماست. با تمام این حرف‌ها این کتاب از نظر ذخیره علمی بسیار ارزشمند است اما از نظر انسجام و ویرایش نقاط ضعفی دارد که امیدواریم در مراحل بعدی اصلاح شود.