کاهش درآمد ارزی نتیجه کمبود تولید، افزایش واردات و کاهش صادرات

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی درباره علت نوسانات بازار ارز گفت: دلیل تلاطم در بازار، مشکلات خارج از کنترل دولت است؛ یعنی نبود متغیرهای مؤثری که بازار را به حرکت درمی‌آورند تا دولت آن‌ها را مهار کند.

به گزارش عطنا به نقل از اعتمادآنلاین؛ اقتصاد ایران چند ماهی است در بحران و التهابات اقتصادی و ارزی به سر می‌برد؛ علی‌رغم اعلام نرخ 4200 تومانی برای هر دلار از تب‌وتاب ارز و دلار کاسته نشده است. هر از چند گاهی هم مدیران و مسئولان دولتی با اعلام خبری سعی در حفظ آرامش مردم در مورد نگرانی از وضع فعلی اقتصاد کشور دارند. آخرین اظهارنظر مربوط به وزیر صنعت است که گفته منابع ارزی کشور دچار محدودیت نیست.

حال این سؤال پیش می‌آید که چرا دلار در بازار نایاب است و واردکنندگان کالاهای اساسی و معمولی دستشان به‌ندرت به این ارز دولتی با نرخ 4200 تومانی می‌رسد؟

محمدقلی یوسفی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد علامه طباطبائی، درباره چرایی‌ نوسانات بازار دلار و ارز و  وضعیت فعلی اقتصاد کشور گفت: «دلیل تلاطم در بازار، مشکلات خارج از کنترل دولت است؛ یعنی نبود متغیرهای مؤثری که بازار را به حرکت درمی‌آورند تا دولت آن‌ها را مهار کند. این نگاه نادرست است که تصور می‌کنند بازار را می‌شود با دستور اداره کرد. از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار داوطلبانه بودن آن است.»

یوسفی گفت: به دلیل شرایط فعلی اقتصاد کشور و اینکه در داخل کشور دولت نتوانسته صنعت و یا بخش تولید را به‌گونه‌ای موردحمایت قرار دهد تا بعد از زمان کوتاه یک‌ساله  به تولید و اشتغال برسد، وابستگی ما به واردات زیاد شده است. یکی از نتایج  وابستگی به واردات در کشور این است که تولید داخل به رونق نمی‌رسد و درنتیجه آن تقاضا برای ارز و به‌تبع آن قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند.

این اقتصاددان درباره صحبت‌های اخیر وزیر صنعت در خصوص اینکه منابع ارزی کشور دچار محدودیت نیست، گفت: ما به‌صورت جدی در کشور مشکل منابع ارزی داریم. یکی از دلایل این مشکلات این است که ما درگذشته ولخرجی‌های بسیاری داشتیم به‌نحوی‌که میلیاردها دلار از درآمدهای ارزی ما یا به اقتصاد کشور تزریق یا در داخل کشور سرمایه‌گذاری نشده است؛ بنابراین ما با کمبود تولید روبرو هستیم و واردات زیاد می‌شود و چون‌که در سطح بین‌الملل امکان صادرات ما در همه زمینه‌ها کاهش پیداکرده است، درآمدهای ارزی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و نتیجه آن کاهش منابع ارزی کشور است.

یوسفی ادامه داد: از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر نوسانات بازار می‌توان به مشکلات داخلی، فشار تقاضا برای ارز خارجی و کمبود عرضه کالا در داخل کشور و دیگری عدم تنش‌زدایی در سطح بین‌الملل و نداشتن تعاملی سازنده با کشورهای بزرگ را نام برد. درنتیجه ما در نقل و انتقالات پول و صادرات کالا با مشکل جدی روبرو خواهیم شد که مجموعه همه این موارد باعث می‌شود تا مردم احساس کنند که ارزش پول ملی کاهش پیداکرده و برای حفظ ارزش پول و درآمد خود، آن را تبدیل به دلار یا سکه و طلا می‌کنند.

او گفت: در اقتصاد ایران به دلیل اینکه در 40 سال گذشته سیاست‌های اقتصادی نادرستی دنبال شده، هم بازار ناسالم و خرد است و هم اینکه  سیاست‌های اقتصادی نادرست و ناکارآمد بوده است. این سیاست‌های نادرست اقتصادی بعد از سال‌های پایانی جنگ  تا به امروز با یک سری  نوسانات اندک ادامه پیداکرده و هیچ‌وقت هم موفق نبوده است.

یوسفی در پایان گفت: ممکن است با تشدید تحریم‌ها علیه ایران از سوی دولت امریکا پایان شهریور وضعیت اقتصادی کشور از این هم بدتر شود.