اشتباه برداشت کردید، فیلتر می‌کنیم

داستان‌های تلگرام هنوز تمامی ندارد؛ داستانی که بعد از اعتراضات دی‌ماه آغاز شد و به فیلتر دو‌هفته‌ای تلگرام انجامید و حالا حرف‌های ضدونقیض مسئولان که هر روز سر‌و‌شکل تازه‌ای دارد، تکلیف مردم و صاحبان مشاغل مجازی را روشن نمی‌کند.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه شرق، اگر اهل گوش‌دادن به رادیو باشید، در هر ساعتی از شبانه‌روز که رادیو را روشن کنید، حتما یک گزارش درباره معایب تلگرام در این رسانه می‌شنوید، اما مسئله اینجاست که هیچ‌کس به‌صورت‌قطعی خبر فیلتر یا عدم فیلتر این پیام‌رسان را به مردم نمی‌دهد تا حداقل آن‌ها تکلیف‌ خود را بدانند. در ساعات ابتدایی دیروز خبری از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی منتشر شد که بارقه‌هایی را مبنی بر عدم‌فیلتر تلگرام روشن می‌کرد.

هرچند فیروزآبادی می‌گفت که تلگرام هرلحظه ممکن است فیلتر شود، اما در این مصاحبه تأکید کرده بود که فعلا تصمیمی درباره فیلتر تلگرام گرفته نشده است. این صحبت‌های فیروزآبادی در کسری از ثانیه در فضای مجازی منتشر شد، اما خیال راحت طرفداران این پیام‌رسان دیری نپایید و بعدازظهر روزگذشته فیروزآبادی عنوان کرد که برداشت‌ها از صحبت‌های او اشتباه بوده و تلگرام فیلتر می‌شود.

ابوالحسن فیروزآبادی در مصاحبه‌ خود به ایسنا گفته بود: تاریخی برای مسدودکردن تلگرام مطرح نشده است، اما از کسب‌وکار‌ها و مؤسساتی که کانال‌های زیادی دارند، دعوت شده از پیام‌رسان‌های خارجی به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند. او با بیان اینکه من هم از تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنم و بنا به تعهدی که به پیام‌رسان‌های داخلی دارم از آن‌ها نیز استفاده می‌کنم، تصریح کرده بود: به‌طور‌جدی در سال ۹۷ در حوزه پیام‌رسان‌ها باید اولین پیام‌رسان، داخلی باشد. پیام‌رسان‌های خارجی هم می‌توانند فعالیت کنند؛ به شرطی که تابع قوانین جمهوری اسلامی باشند.

به گفته او فعلا تصمیمی برای انسداد تلگرام اتخاذ نشده است و تاریخی برای مسدودکردن تلگرام مطرح نشده، اما هرآن ممکن است شرایطی برای انسداد تلگرام پیش بیاید. همچنین به کسانی که با کوچ پیام‌رسان‌های خارجی به داخلی کسب‌وکارشان دچار اختلال می‌شود، بیمه بی‌کاری تعلق می‌گیرد.

اما چند ساعت بعد از این مصاحبه و انتشار این مطلب از زبان فیروز‌آبادی که تلگرام مسدود نمی‌شود، روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی کشور اعلام کرد، این برداشت از صحبت‌های فیروزآبادی اشتباه بوده است.

روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی کشور اعلام کرد: در پی سخنان دبیر شورای عالی فضای مجازی در برنامه رادیویی ذره‌بین به اطلاع می‌رساند، به اشتباه از سخنان دکتر فیروزآبادی در رسانه‌ها تعبیر به عدم انسداد پیام‌رسان تلگرام شده است، در‌صورتی‌که ایشان در این گفت‌وگو اعلام کرد: «فعلا تاریخی برای مسدودکردن تلگرام مطرح نشده و اصلا بحث مسدودشدن برای تصمیم‌گیری مطرح نشده است. مرتبا شقوق مطرح می‌شود و همان‌طور‌که می‌دانید در دی ماه نیز برای مدت دو هفته مسدود شد و هر آن ممکن است، اگر شرایطی پیش بیاید این انسداد در تلگرام حاصل شود، ولی فعلا قرار بر این است که علی‌رغم اینکه ما قوانین ضدانحصار نداریم و به روش معمولی نسبت به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی اقدام می‌کنیم، فعلا تصمیمی برای انسداد گرفته نشده و تلاش می‌کنیم تا از راه تشویق و اقناع هم مردم و هم کسانی که کانال‌ها و گروه‌های پرترافیک دارند، کسب‌وکار‌ها، سازمان‌ها و مؤسساتی که کانال دارند، نسبت به کوچ اقدام کنند و داخل کشور نیز ظرفیت مناسب فراهم کردیم».

در روزهای ابتدایی نوروز بود که علاءالدین بروجردی، نماینده مجلس، خبر از فیلتر تلگرام تا پایان فروردین داد و تا به امروز چندین تاریخ برای فیلتر این پیام‌رسان مطرح شده است، مطابق آخرین اخبار موجود، تلگرام اردیبهشت را نمی‌بیند. به گفته منابع آگاه تصمیم بر آن است که‌‌ همان سیاستی که در قبال پیام‌رسان وایبر پیش گرفته شد، این‌بار نیز استفاده شود، گویا قرار است سرعت تلگرام را پایین ببرند، آنقدر پایین تا مردم خودشان از این پیام‌رسان کوچ کنند.

مسئله اینجاست که هیچ‌کس حاضر نیست درباره این اتفاق شفاف با مردم سخن بگوید، استفاده از سیاست‌های تکراری و همیشگی در رسانه‌ملی مبنی بر صحبت‌های تکراری از بد‌بودن تلگرام و دعوت اجباری مردم برای حمایت از پیام‌رسان داخلی در سال‌های اخیر نشان داده است که جواب درستی نمی‌دهد. شایعه فیلتر تلگرام در روزهایی قوت می‌گیرد که این پیام‌رسان در روسیه نیز فیلتر شده است. «پاول دوروف»، مدیرعامل تلگرام، در زمان فیلتر تلگرام در کشورش در مطلبی خطاب به کاربران تلگرام در روسیه نوشته است: تلگرام از روش‌هایی درون‌ساخت برای دورزدن فیلترینگ استفاده خواهد کرد که کاربران را از اقدامات بیشتر بی‌نیاز می‌کند. با‌وجود‌این، دسترسی ۱۰۰ درصدی سرویس بدون وی‌پی‌ان تضمین‌شده نیست. در ساعات اولیه فیلترشدن، خدمات (وی‌پی‌ان) و (پروکسی‌های) بیرونی می‌تواند با بار اضافی روبه‌رو شده و احتمالا سرعتشان کند شود.

در ایران اما اعضای هیئت دولت هربار سعی کرده‌اند مخالفت خود را با فیلتر تلگرام نشان دهند. شهیندخت مولاوردی، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری، در حقوق شهروندی پیش از این گفته بود: در دولت قائل به این هستیم که انحصار استفاده از پیام‌رسان خارجی شکسته شود، اما این حق را نیز برای شهروندان باید قائل باشیم که بتوانند از میان گزینه‌های مختلف داخلی و خارجی انتخاب داشته باشند. شهیندخت مولاوردی درباره اینکه آیا دولت حق انتخاب شهروندان برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی را مورد توجه قرار می‌دهد؟ اظهار کرد: در مجموعه دولت قائل به این هستیم که انحصار استفاده از پیام‌رسان خارجی شکسته شود، اما این حق را نیز برای شهروندان و مردم باید قائل باشیم که بتوانند از میان گزینه‌های متعدد داخلی و خارجی انتخاب داشته باشند.

مسئله اینجاست که هیچ‌کس نمی‌گوید چه کسی می‌خواهد تلگرام فیلتر شود، آیا اراده‌ای بالا‌تر از اراده دولت تصمیم بر فیلتر تلگرام دارد و اگر چنین است دلیل سکوت دولت تدبیر و امید در حرف‌نزدن با مردم درباره این اتفاق چیست و چه کسی می‌‌خواهد هزینه بی‌اعتمادی مردم به دولت را پرداخت کند.