مردم مجبور به خرید خودروهای چینی شدند/علی خاکساری

در مورد واردات خودروهای چینی و مونتاژ آن توسط خودروسازان داخلی دو دید وجود دارد. واقعیت امر این است که چین در خیلی از بخش‌ها بخصوص خودرووارد بازار شده است و کار تولید و توزیع را انجام می‌دهد. طبق پیش‌بینی‌ها در آینده‌ای نزدیک کشور چین بخش قابل توجهی از تولید خودروی جهان را به دست خواهد گرفت.

لذا باید این جمله را پذیرفت که بازار خودروهای چینی در دنیا فعال خواهد شد. از این‌رو ورود خودروهای تولیدی این کشور به ایران وسایر کشورها غیرقابل انکار است. دومین مسأله این است که دو دهه است خودروسازان داخلی می‌گویند ما می‌خواهیم خودرو با برند ملی تولید کنیم. همین امر خسارت‌های سنگینی به مردم زد چرا که این مجموعه‌ها برای طراحی و تولید خودروهای جدید سال‌های زیادی زمان می‌گذاشتند و در نهایت بازار با همان خودروهای قدیمی که تغییرات جزئی در ظاهر پیدا کرده بود، روبه‌رومی شد، در حقیقت یکی از چالش‌های صنعت خودرو نبود تنوع در این بخش است.

با توجه به چنین توضیحی دو شرکت ایران خودرو و سایپا حق ندارند با شرکت‌های چینی وارد مذاکره شوند یا قرارداد جدیدی منعقد کنند. این شرکت‌ها باید برموضع خود یعنی تولید خودروی ملی باقی بمانند. بعد از توافق هسته‌ای این انتظار در بین مردم ایجاد شد که بازار خودرو رونق بگیرد و محصولات با کیفیت و قیمت مناسب عرضه شود. ولی به دلیل انحصاری که در صنعت خودرو وجود دارد این مهم رخ نداد. اگر ساختار صنعت خودرو انحصاری نبود قطعاً طی این مدت و حتی در دوران تحریم خودروهای با کیفیت و دوستدار محیط زیست هم وارد بازار می‌شد. وقتی خلأهای مختلفی در بازار باشد کشوری مثل چین از آن استفاده خواهد کرد و محصولات خود را که از نظر قیمت، آپشن و طراحی جایگاه بهتری دارد وارد بازاری مثل ایران می‌کند. این امرنشان می‌دهد اگر در بازار خودروهای خوب و با کیفیت عرضه می‌شود مردم حاضر و مجبور به خرید خودروهای چینی نمی‌شدند. درست است که کشور چین می‌خواهد سهم بیشتری از بازار خودروی دنیا داشته باشد اما قطعاً خودروهای ژاپنی، امریکایی واروپایی کیفیت خیلی بهتری دارند.

اگر شرکت‌های خودروسازی چون فیات، فولکس واگن، تویوتا، شورولت، سوزوکی و... وارد ایران می‌شدند بازار خودرو در کمتر از دو سال با رونق روبه‌رو می‌شد و خودروهای چینی دیگر فضایی برای فروش محصولات خود نداشتند. لذا با توجه به توافق صورت گرفته در مذاکرات هسته‌ای توصیه می‌کنم که خودروسازان خارجی به صورت مستقل و بدون عقد قرارداد با شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در ایران سرمایه‌گذاری کنند. در چنین شرایطی خودروسازان داخلی برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت وارد رقابت جدی خواهند شد.

اگر خودروسازان خارجی به صورت صددرصدی و مستقل در ایران سرمایه‌گذاری کنند آن زمان قیمت خودرو به یک سوم قیمت‌های فعلی خواهد رسید. خودروسازان با توجه به منافع ملی باید رویه گذشته خود را تغییر دهند و برای افزایش تولید، رشد کیفیت، کاهش قیمت و کاهش مصرف سوخت خودروهای داخلی برنامه‌ریزی کنند. تا زمانی‌که سیاستگذاری در صنعت خودرو از دل دو خودروساز (سایپا و ایران خودرو) باشد این صنعت درجا می‌زند و به جایگاه مطلوب خود نمی‌رسد.

بازار خودروی ایران روزی به رونق می‌رسد که انحصاری در آن نباشد و رقابت تعیین‌کننده سیاست‌ها باشد. ما باید به سمت تولید خودروهایی برویم که کم مصرف و متناسب با درآمدهای مردم باشد. ما نمی‌توانیم برای مردم محدودیت در خرید خودرو ایجاد کنیم یا اینکه بگوییم برند داخلی را در اولویت خرید خود قرار دهند. به همین دلیل اگر خودروسازان داخلی می‌خواهند بازار خود را داشته باشند مطمئن باشند با تعرفه‌های گمرکی و حمایت دولت به این نتیجه نخواهند رسید. خودروسازان با افزایش بهره‌وری و رعایت علم اقتصاد می‌توانند بر فروش خود بیفزایند.