پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳ Thursday, 21 November 2024
به گزارش عطنا، منصور ساعی در میزگرد ایرنا تحت عنوان رسانه های نوین در عصر رسانه با اشاره به سابقه ورود فناوری های مختلف به کشور گفت: هر زمانی که یک فناوری جدید وارد کشور شد، یک موج به همراه آن ایجاد شده ولی به مرور این رسانه ها کارکرد اصلی خود را پیدا می کنند و با توجه به این که رسالت رسانه میانجی گری است شبکه های اجتماعی نیز در نهایت کارکرد اصلی خود را می یابند.
وی در این میزگرد که با حضور مسعود کوثری عضو هیات علمی دانشگاه تهران و بیژن مقدم فعال رسانه ای برگزار شد در ادامه گفت: مردم با افکار خود در رسانه های اجتماعی تولید محتوا می کنند و با احساس اعتماد به نفس در واقع با یک اعتماد اجتماعی مواجه هستند و بسیاری از مردم در طول روز ساعت ها وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند که در بیشتر موارد جنبه سرگرمی دارد ولی در لابلای این مطالب، اخبار و اطلاعاتی به صورتی ویروسی و در ابعادی حتی فرامرزی رد و بدل می شود.
** رسانه های اجتماعی قدرت اجتماعی مردم را بالا می برند
پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی اضافه کرد: در رسانه های جمعی و سنتی تعامل میان مخاطب و رسانه بسیار محدود است و لذا صدای مردم در روزنامه ها و رسانه ها کمتر بازتاب دارد ولی در شبکه های اجتماعی اینگونه نیست و حتی گاهی این رسانه های اجتماعی، منبع خبر مورد وثوق محسوب می شوند.
وی افزود: مردم با انتخاب خود در رسانه های اجتماعی به تولید محتوا و به اشتراک گذاری آن می پردازند و اهمیت انتخاب و قدرت تولید و توزیع محتوا موجب ایجاد و تقویت اعتماد اجتماعی کاربران به رسانه های اجتماعی شده است. نشانه اعتماد هم همین است که بسیاری از مردم در طول روز ساعت ها وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند.
وی تاکید کرد: رسانه های نوین اجتماعی قدرت بخشی از هویت ها مانند زنان، جوانان، اقوام و مذاهب را افزایش می دهند و از دید جامعه شناختی اگر به بخشی از نیروهای فعال اجتماعی تاثیرگذار مانند جوانان نگاه کنیم، متوجه می شویم که باورهای بخشی از حقوق گروه های جدید در رسانه های اجتماعی درحال بازتولید است.
مدیر گروه پژوهشی فرهنگ و ارتباطات جهاد دانشگاهی افزود: حتی در آینده احتمالا این شبکه های اجتماعی به جریان های اجتماعی قوی تبدیل خواهند شد و حرکت های اجتماعی بزرگی را رقم خواهند زد و متاسفانه دولت برنامه ای برای تعامل و استفاده از ظرفیت این گروه رسانه ها با این گروه ها نداریم.
* بی تفاوتی و بحران های اجتماعی در سایه شبکه های اجتماعی
ساعی با اشاره به تغییرات و تحولات دنیای امروز گفت: جامعه تغییر کرده و گروه های جدیدی آمده اند و بسیاری از پدیده های جدید ناشی از دگرگونی های اجتماعی و تغییر هویت های فردی و جمعی افراد است و دید ما باید با این تغییرات به نسل جوان تغییر کند.
وی افزود: نظام های ارزشی نسل های جدید با نسل های قدیم تفاوت دارد و این دگرگونی ها را نمی توان با پاسخ های کهنه جواب داد. جوانان نیازهای مختلفی دارند و این مساله حتی شکاف های اجتماعی را ایجاد می کند و لذا امروز می بینیم اگر بحرانی پیش بیاید، مردم به جای کمک کردن اقدام به فیلمبرداری با گوشی های خود می کنند و این موضوع به نظرم بی تفاوتی اجتماعی است.
این استاد دانشگاه یکی از مقصران اصلی این بی تفاوتی اجتماعی را نحوه آموزش های رسانه ها و نگاه های نظام ارتباطات دانست و گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند به بحران های اجتماعی بیشتری منجر خواهد شد و به سلامت اجتماعی آسیب خواهد رساند.
* شبکه های اجتماعی رکن پنجم دموکراسی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در کشور 103 میلیون شماره تلفن همراه به مردم واگذار شده در حالی که مطبوعات در 750 هزار نسخه در کشور منتشر می شود و نفوذی کمتر از 2 درصد در جامعه دارد و گاهی رسانه های اجتماعی پیشرو رسانه های جمعی مانند صدا و سیما نیز شده اند.
وی افزود: در دوره ای با رسانه های جمعی ارتباط داشتیم ولی الان با رسانه های اجتماعی و شبکه های ارتباطی موبایلی سروکار داریم که اقبال مردم نسبت به آنها بسیار زیاد شده و گوی سبقت را از رسانهای جمعی سنتی ربوده است.
ساعی اضافه کرد: تغییر پارادایم (الگوی تفکر در هر رشته علمی) در نظام ارتباطات و ظهور رسانه های اجتماعی، تولید پیام و انتشار آن را تحت تاثیر خود قرار داده است. یعنی اگر در گذشته افراد حرفه ای برای تولید محتوا تربیت می شدند اما اکنون مخاطبان آماتور به گزارش و روایت رویدادها و حتی جهت دهی به افکار عمومی می پردازند.
مدیر گروه پژوهشی فرهنگ و ارتباطات جهادد انشگاهی افزود:
وی همچنین گفت: اگر در گذشته رسانه های جمعی رکن چهارم دموکراسی و ناظر قدرت بودند، امروز شبکه های اجتماعی رکن پنجم دموکراسی محسوب می شوند. زیرا زودتر از آنها کار خبررسانی، نظارت گری و شفاف سازی را انجام می دهند.
مدیر گروه پژوهشی فرهنگ و ارتباطات جهاد دانشگاهی افزود: اگر دولت ها در گذشته تلاش می کردند تا روایت خود را از طریق رسانه ها به جامعه القاء کنند و هویت بخش باشند، در دوره فعلی به علت فروپاشی قدرت دولت به دلیل این که در یک دوره فرامکانی قرار داریم، افراد روایت های خود را از موضوع های مختلف بیان می کنند که بسیار تاثیرگذار نیز هستند.
ساعی در ادامه گفت: این فهم از واقعیت های اجتماعی مهم است و رسانه های رسمی باید به این نکته توجه کنند که دولت و رسانه های رسمی نمی توانند در بسیاری از حوزه ها هویت بخشی کنند تا بتوانند روایت خود را به عنوان هویت غالب نشان دهند.
* آسیب شناسی با بیان نکات مثبت رسانه های اجتماعی
وی با تاکید بر آسیب شناسی رسانه ای اجتماعی گفت: رسانه های اجتماعی یک ظرفیت و امکان است و نکته مهم در این زمینه نحوه استفاده از آن است ولی متاسفانه به هر فناوری که به ویژه بعد از انقلاب وارد ایران شده، نگاه قهری داشته ایم و به نظرم این فهم ساختار سیاسی و قدرت رسانه باید تغییر کند. یعنی قبول کنیم که رسانه به خودی خود نمی تواند کاری انجام دهد.
این پژوهشگر حوزه رسانه با بیان این که برخوردهای آفندی و قهری با رسانه های اجتماعی پاسخگو نیست و فقط چالش ایجاد می کند، خواستار اصلاح نگرش ها در این موضوع شد و گفت: قبل از این که رسانه به میان مردم راه پیدا کند، از ظرفیت ها و امکانات آن سخن بگوییم و آن را به مردم معرفی کنیم.
ساعی افزود: در این حوزه همواره به نکات منفی و آسیب های آن پرداخته ایم و لذا مردم نیز از این رسانه ها فقط در همان جهت استفاده می کنند ولی هیچوقت نگفته ایم که شبکه های اجتماعی می توانند عامل توسعه دانش، به اشتراک گذاری تجربیات و حتی تجارب کارآفرینی شود.