لزوم پیشرو بودن دانشگاهیان در مسائل روز/ هشدار نسبت به ایجاد «دانشگاه‌های متروک»

مراسم آغاز سال تحصیلی در دانشگاه تهران امروز با حضور رییس جمهور، سرپرست وزارت علوم،‌ وزیر بهداشت و روسای دانشگاه‌های تهران و علوم پزشکی تهران برگزار شد و در این مراسم از برگزیدگان آزمون سراسری سال 96 تقدیر شد.

به گزارش عطنا به نقل از ایسنا، در این آیین دکترسیدضیاء هاشمی سرپرست وزارت علم و دکترسیدحسن هاشمی وزیر بهداشت و سپس رییس جمهور به ایراد سخنرانی پرداختند و از نفرات برتر کنکور سراسری سال 96 تقدیر شد.

همچنین در این مراسم دکتر محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران و دکتر عباسعلی کریمی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران درخصوص مسائل و موضوعات روز آموزش عالی کشور دیدگاه ها و نقطه نظرات خود را بیان کردند و یک نفر از استادان و دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور به نمایندگی از دانشگاهیان به ایراد سخنرانی پرداختند.

هرتوانایی که داریم از علم و دانش و دانایی است

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در این مراسم، با تاکید بر اهمیت آغاز دوران تحصیل در مدارس و دانشگاه ها اظهار کرد: امروز هر توانایی که در کشور وجود دارد همه از علم، دانش و دانایی نشات گرفته است.

وی با اشاره به همزمانی آغاز سال تحصیلی جدید با ایام سوگواری امام حسین(ع) خاطر نشان کرد: حادثه عاشورا و فرهنگ و مکتب امام حسین(ع) تابلویی کامل با همه ظرافت‌ها است که معمولا ما به گوشه ای از آن توجه می کنیم.

رئیس‌جمهوری گفت: آزادی، آزادگی، ایستادگی، استقامت، فداکاری و ایثار بخشی از این تابلوی بزرگ است و بخش دیگر آن اخلاق، صلح دوستی، اصلاح جامعه، هدایت مردم و دلسوزی برای دشمنان است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

روحانی با اشاره به گفت‌وگوهای امام حسین پیش از خروج از مدینه با حاکم شهر خاطرنشان کرد: پیش از انکه امام حسین(ع)  قیام خود را آغاز کند، با حاکم مدینه حرف زد و برای او استدلال آورد و گفت که چرا با او بیعت نمی کند؛ حاکم مدینه دلایل امام حسین (ع) را نپذیرفت. در آن زمان می توانست جنگ شکل بگیرد اما امام حسین(ع) بنا به دلایلی نگذاشت که جنگ آغاز شود ایشان مهلت خواستند تا در ا ین زمینه بیندیشند و در فرصتی دیگر پاسخ حاکم را بدهند.

وی ادامه داد: ایشان ماه ها در مکه ماند و با گروه های مختلف ملاقات و گفت‌وگو کرد و نامه‌های متعددی از کوفه دریافت نمود و سپس در مقطعی از مکه خارج شد و اعلام کرد که برای اینکه حرمت حرم نگه داشته شود از مکه به سوی کوفه می رود.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه امام حسین (ع)  برای حفظ حرمت کعبه از مکه خارج شدند، اظهار کرد: امروز در جامعه ما حرمت، جایگاه و شخصیت افراد خدوم و خدمتگزار و محبوب مردم توسط برخی قلمها و زبانها شکسته می شود.

وی با تاکید بر اینکه وجود دانشگاه‌ها برای این است که ما با مکتب امام حسین (ع) آشناتر شویم و آن را به خوبی بیاموزیم و به جامعه منتقل کنیم، به ماجرای دستور امام حسین (ع) برای پر کردن تعداد بیشتری مشک آب جهت رفع تشنگی دشمنان اشاره و خاطر نشان کرد:امام حسین (ع) حتی برای رفع عطش دشمنان خود آب ذخیره می کردند و در زمانی که با حر مواجه شدند در پاسخ به یکی از اصحاب خود که اصرار داشت تا عدد دشمنان کم است به آنها حمله شود، تاکید کردند که من هرگز دوست ندارم آغازگر جنگ باشم و هیچگاه نیز آغازگر جنگ نخواهم بود.

روحانی با بیان اینکه عاشورا بزرگترین مکتب آموزشی و دانشگاه و معلم ما و همچنین بزرگترین عامل برای وحدت و امنیت ملی ما است، تصریح کرد: مهمترین موضوعی که در مکتب عاشورا مطرح است، پیوند این مکتب با ملت است. در این زمینه وظیفه دانشگاه، برقراری پیوند میان جامعه و فرهنگ متعالی بشریت را بر عهده دارد.

رئیس شواری انقلاب فرهنگی ادامه داد: دانشگاه همواره گذاری از یک جامعه با شرایط استبداد و استعمار و انحصار قدرت به سمت جامعه‌ای آزاد، مستقل و جامعه‌ای که در آن شایستگی‌های علمی و اخلاقی افراد مورد توجه باشد، است. در این زمینه در دوران مشروطه شاهد انحصار در مدیریت کشور بودیم اما حوزه ودانشگاه توانستند در کنار یکدیگر این انحصار با بشکنندو امروز مشاهده می کنیم که مدیران جامعه ما اکثرا تحصیلکرده دانشگاه های ما و تعدادی تحصیلکرده حوزه های علمیه هستند.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه ها امروز متولیان تربیت مدیران جامعه هستند، خاطر نشان کرد:برجستگی‌های علمی، اخلاقی و رفتاری اساتید در کنار یکدیگر دانشگاهی ایده‌آل برای جامعه می سازد. دانشگاهیان نیز مدیران جامعه را تربیت می کنند و حل المسائل معضلات مختلف کشور هستند.

روحانی با بیان اینکه دانشگاهیان ابتدا باید معضلات خود در دانشگاه ها را حل کنند و سپس معضلات و مشکلات جامعه را حل نمایند، به طرح انتقاداتی از وضعیت مدیریت دانشگاه ها پرداخت و اظهار کرد:  من بارها در جلسات مختلف ازجمله شورای انقلاب فرهنگی وهیئت دولت اعلام کرده‌ام که معلوم نیست که در مدیریت دانشگاه ها راه خوبی را پیش می رویم یا نه چراکه ‌اداره دانشگاه ها را قطعه قطعه کرده‌ایم و برخی مسئول دین، برخی مسئول انقلاب و برخی مسئولیتهای دیگری بر عهده دارند. این درحالی است که نباید این تقسیم بندی ها انجام شود.

رئیس‌جمهور در عین حال با اشاره به در خواست برخی اساتید دانشگاه ها مبنی بر ادغام مدیریت دانشگاه های پزشکی و غیرپزشکی گفت: موضوع تفکیک مدیریت دانشگاه‌های پزشکی و غیرپزشکی در گذشته به بحث گذاشته شد و این موضوع به اصرار برخی از نمایندگان پزشک مجلس به تصویب رسید با این حال چنانچه که این موضوع مورد خواست اساتید مربوطه باشد این امکان وجود دارد که مجددا این موضوع بررسی و لوایح آن به مجلس ارائه شود.

وی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه اساس علم و دانشگاه بر مبنای رقابت نهادینه شده است اظهار کرد: مقام اساتید بر مبنای رقابت است و قطعا باید مقام استادی که جزوه او ده سال تغییری نکرده با استادی که مدام در حال کسب علم و دانشوری است، تفاوتی داشته باشد. قطعا باید مسیر کسب علم از سوی اساتید همواره مورد توجه و استمرار قرار بگیرد.

رئیس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه باید همواره میان دانشگاه‌ها، کلاس درس و گروه‌های دانشجویی رقابت وجود داشته باشد، گفت: ما در جامعه یک رقابت آن هم ناسالم تحت عنوان جناح‌های سیاسی ایجاد کرده‌ایم؛ در همه انتخابات‌ها این جناح‌ها مشارکت می کنند ما در آخر به جای آنکه همه به خاطر مشارکتشان تشویق شوند و جایزه بگیرند، یکی جایزه می گیرد و جناح دیگر تنبیه می شود. آیا نتیجه این روش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی ایجاد می‌کند؟

روحانی با بیان اینکه ممکن است برخی از دستگاه‌ها بیکار باشند و برای ایجاد شغل برای خود عده‌ای را احضار کنند، اظهار کرد: اگر در جناحی که از ابتدا ساختمان دیوارش کوتاه ساخته شده است، کسی خیلی هم تاثیرگذار باشد و مردم را برای مشارکت تشویق کند و تکرار کند که مردم پای صندوق بیایند، باز هم آنها نباید تشویق شوند.

رئیس‌جمهور با تاکید براینکه باید از این مسیرها رها شویم به نتایج رای مردم در انتخابات‌های سال‌های ۹۲ تا ۹۶ اشاره و خاطر نشان کرد: یک بار در سال ۹۲ و مجددا در سالهای ۹۴ و ۹۶ این تجربه حاصل شد. در اقتصاد، علم و مدیریت، انحصار بسیار خطرناک است و ما باید برای نقد و مشارکت، همه جامعه را تشویق کنیم.

وی همچنین با بیان اینکه بیان نقد به ویژه در دانشگاه باید آزاد باشد تصریح کرد: اگر استاد یا دانشجویی در دانشگاه کلامی مطرح کند که آن کلام مورد پسند من نباشد، باید تشویق شود.

روحانی در ادامه سخنرانی خود در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها با انتقاد از پذیرش بیش از حد دانشجو در برخی رشته‌های تحصیلی اظهار کرد: دانشگاه برای حل و فصل مسائل و پیچیدگی‌های جامعه است اما امروز موضوع فارغ التحصیلان دانشگاهی خود یک معضل برای جامعه ایجاد کرده است. این در حالی است که ابتدا باید بررسی کنیم که چه شغلی نیازمند تحصیلات دانشگاهی است، سپس در آن رشته دانشجو بپذیریم.

رئیس‌جمهوری خاطر نشان کرد: مدیریت نیروی انسانی بر مبنای هرم امکانپذیر است ما امروز ما در حال ایجاد یک استوانه در این بخش هستیم و می‌خواهیم همه کلاس اولی‌ها را با مدرک دکترا از نظام آموزش خارج کنیم. این درحالی است که بر اساس برخی بررسی‌هایی که در کشورهای مختلف درباره نیاز مشاغل به تحصیلات دانشگاهی انجام شده، ۴۰ الی ۴۵ درصد مشاغل نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارند.

روحانی با اشاره به وجود مشکل بیکاری در جامعه خاطر نشان کرد: دولت و همه نهادها باید در زمینه ایجاد شغل در کشور تلاش کنند. در این زمینه من بسیار خوشحال هستم که نسبت به سال گذشته رقم بیکاری یک درصد کاهش یافته که این به معنای آن است که مسیر درستی انتخاب شده و باید با سرعت بیشتری طی شود.

وی همچنین با تاکید بر لزوم پیشرو بودن دانشگاهیان و دانشجویان در مسائل روز کشور گفت: من نمی‌گویم که یک دانشجو یک دیپلمات است اما یک دانشجو باید مسائل سیاسی جامعه خود را بداند و به خوبی نقد و انتقادات خود را مطرح کند چرا که سن دانشجویی، سن خلاقیت و طراحی نقد و انتقاد است. اساتید دانشگاه نباید بگذارند عده‌ای جامعه را نسبت به آینده مایوس کنند و کار ارزشمند ملت را زیر علامت سوال قرار دهند.

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود، اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا را عجیب و غریب خواند و خاطر نشان کرد: ممکن است در کشوری براساس برخی مبناها فردی رئیس‌جمهور شود که با کارهای عجیب و غریب خود همه دنیا را نگران کند. حال ممکن است چنانچه معضلی که در یک کشور ایجاد شده به کشورهای دیگر دنیا نیز سرایت کند و بر ما نیز فشارهایی وارد شود اما ما نباید نسبت به مسیری که انتخاب کرده‌ایم، تردید کنیم.

وی با انتقاد از طرح برخی اظهارات از سوی عده‌ای در داخل کشور در این زمینه اظهار کرد: من نمی‌دانم چرا عده‌ای از این موضوع و اینکه کشور دچار مشکل شود، خوشحال می شوند و نان خود را در دعوا می بینند. با این وجود ما معتقدیم که تضارب آرا هیچ مشکلی ندارد اما باید در موضوعات مربوط به منافع ملی همه یک صدا باشند.

روحانی با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ اشاره تصریح کرد: ما در توافق برجام به منافع غیرقابل بازگشتی دست یافته‌ایم و نه تنها ترامپ بلکه چنانچه ده ترامپ دیگر در دنیا روی کار بیایند، آن منافع غیرقابل بازگشت هستند. در مذاکرات هسته‌ای ما قدرت سیاسی خود را به جهانیان نشان دادیم و دیپلمات‌های ما آنقدر قوی و قدرتمند با شش قدرت بزرگ دنیا حرف زدند و به توافق رسیدند که آن طرف توافق آمریکا می‌گوید ایرانی‌ها ما را فریب داده‌اند.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: گرچه این حرف نادرست است و مبنای ما در این توافق برد-برد بوده اما ما به عنوان یک توانمند سیاسی در صحنه مذاکرات با قدرت‌های دنیا ظاهر شدیم و نشان دادیم نه تنها در جنگ و اقتصاد قوی هستیم بلکه در صلح و سیاست نیز قدرتمندیم که این نیز یک موضوع غیرقابل بازگشت است.

وی با تاکید بر اینکه ما اتحاد جهانی علیه ایران را شکاندیم، به سخنرانی سران کشورهای عضو سازمان ملل در مجمع عمومی این نهاد اشاره و خاطر نشان کرد: همه کشورها علیه ایران متحد شده بودند. در سازمان ملل از نخستین ناطق تا آخرین سخنران، همه علیه ما حرف می زدند و حتی کشورهای به ظاهر دوست نیز صحبتی به نفع ما نمی‌کردند اما امسال در مجمع عمومی سازمان ملل بیش از ۱۶۹۰ کشور دنیا حرف ایران را بر زبان آورد و تنها یک کشور به نام آمریکا و یک رژیم اشغالگر به نام اسرائیل علیه ایران حرف زد.

روحانی تصریح کرد: ایران در صحنه دیپلماسی جهان موفق و پیروز شد و در پاسخ به آمریکا و برخی از کشورها که می گفتند ایران دروغ می گوید و به دنبال بمب هسته‌ای است، به دنیا گفت که در پی ساخت بمب اتم نیست بلکه به دنبال انجام فعالیت صلح آمیز هسته‌ای است. به همین دلیل برجام پیروزی اخلاقی ما نیز به حساب می آید.

رئیس‌جمهوری با اشاره به لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران و بسته شدن پرونده PMD افزود: برخی می‌گفتند که پرونده PMD هیچگاه بسته نمی‌شود ولی ما توانستیم در مذاکرات هسته‌ای این پرونده را ببندیم و آژانس رسما اعلام کرد که دیگر سوالی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ما ندارد. ما همچنین توانستیم قطعنامه‌های سازمان ملل را که سال‌ها علیه کشور تصویب شده بود را لغو کنیم.

روحانی همچنین با انتقاد از طرح برخی مسائل در داخل نسبت به احتمال اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران گفت: ممکن است فردی بگوید بعدا نیز قطعنامه‌هایی صادر خواهد شد. این حرف مانند آن است که ما می گوییم در جنگی پیروز شده‌ایم و عده‌ای می گویند ممکن است در جنگ بعدی پیروز نشویم؛ در پاسخ ما اعلام می کنیم که چنانچه روزی سازمان ملل بخواهد علیه ما قطعنامه‌ای صادر کند ما تجربه لغو قطعنامه‌های قبلی را داریم.

وی در ادامه به بیان برخی دیگر از منافع غیرقابل بازگشت برجام پرداخت و اظهار کرد: در زمینه اقتصادی از جمله فروش نفت و میعانات نفتی و همچنین جذب سرمایه گذاری‌های خارجی و گشایش اعتبارات بزرگ در بانک‌های بین‌المللی و ورود فناوری به کشور منافع بسیاری برای کشور حاصل شده که غیرقابل بازگشت است.

رئیس‌جمهور با طرح این پرسش که چرا عده‌ای نادرست با مردم صحبت می‌کنند، اظهار کرد: مردم توانستند حق هسته‌ای خود را کف خیابان تا وین و نیویورک ببرند و آن را تثبیت کنند؛ اگر امروز آمریکا مرتکب تخلفی شود همه دنیا آن را محکوم می کنند. اما بازهم عده‌ای در داخل می‌گویند که چرا به آمریکایی ها اعتماد کردید.

روحانی با اشاره به انعقاد معاهدات مختلف میان پیامبر اسلام و کفار و نقض مکرر این معاهدات از سوی کفار ادامه داد: آیا ما باید به پیامبر ایراد بگیریم که چرا به کفار اعتماد کرد و آیا متضرر ضررهایی شد؟ در حالی که ایستادن پای عهد به ضرر معاهده کننده نیست بلکه به ضرر آن کسی است که نقض عهد می کند و اعتبار خود را زیر پای می گذارد.

به گزارش ایسنا، رئیس‌جمهور در بخش‌های دیگری از صحبت‌های خود به بیان برخی وظایف اساتید و دانشجویان پرداخت و خاطر نشان کرد: یکی از وظایف مهم دانشگاه‌ها وظایف سیاسی و بیان واقعیات برای مردم از طریق دانشجو و کلاس‌های درس است. قطعا در دانشگاه‌ها اساتید بسیاری در رشته‌های مختلف حضور دارند که آنها باید شرایط کشور را برای دانشجویان و مردم تشریح کنند.

روحانی اظهار کرد: مردم سال 92 راهی را انتخاب کردند و در سالهای 94 و 96 بار دیگر آن راه را تایید کردند اما عده‌ای می‌خواهند بگویند که ملت ایران مرتکب اشتباه شده‌اند. این در حالی است که ملت در این انتخابات‌ها راه درست را برگزیده‌اند و امروز عظمت و اعتبار بین‌المللی ایران و همچنین روابط ما با جهان افزایش یافته و مسیر تعاملی که مقام معظم رهبری فرموده‌اند، هموار شده است.

وی گفت: کشور امروز با معضلات و مشکلات مختلفی مواجه است که حل آن به عهده همه مسئولان و مردم است. اما دانشگاه‌ها به دلیل آنکه پایگاه علم و دانش در اختیار دارند، وظایف بیشتری در این زمینه به عهده‌شان است. امروز کشور با مشکلات بسیاری در زمینه ‌های مسائل زیست محیطی، کمبودآب، موضوعات بانکی و اقتصادی مواجه است که مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم نیست و به عنوان قرض پیشینیان به ما ارث رسیده است.

رئیس‌جمهور در پایان با تاکید بر لزوم حمایت دولت از دانشگاه‌ها و مراکز علمی خاطر نشان کرد: دولت توقع دارد که همه دانشگاه‌ها معضلات کشور را معضلات دولت ندانند بلکه آنها را معضلی برای همه کشور تلقی کنند و برای حل آن دست به دست هم بدهند.

هشدار سرپرست وزارت علوم نسبت به ایجاد «دانشگاه‌های متروکه»

دکتر سید ضیاء هاشمی نیز در سخنانی ضمن تبریک به مناسبت آغاز سال نو تحصیلی به جامعه دانشگاهی، افزود: خرسندیم که به برکت انقلاب اسلامی که خود متاثر از نهضت مقدس حسینی بود، گام‌های مهمی در حرکت به سمت دانشگاهی که به فرموده حضرت امام خمینی (ره) باید مبدا همه تحولات باشد، برداشته‌ایم؛ دانشگاهی عادلانه، آزاد و مشکل‌گشا منطبق بر عصاره آرمان‌های قیام حضرت سید الشهدا (ع) یعنی عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، حریت و آزادگی و اراده به اصلاح امور جامعه.

وی با اشاره به وضعیت دانشگاه‌های کشور اظهار کرد: نگاهی به وضعیت دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد در چهار دهه گذشته دانشگاه‌ها علی‌رغم همه کاستی‌ها در کلیت، توانسته‌اند گام‌های بلندی در مسیر تحقق این آرمان‌ها بردارند.

هاشمی خاطر نشان کرد: بر این اساس زیرساخت‌های آموزشی تا حد مطلوبی در راستای برقراری عدالت آموزشی، توسعه یافته و فرهنگ نقد و گفت‌وگو، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی در دانشگاه نهادینه شده است.

سرپرست وزارت علوم،‌ تحقیقات و فناوری اضافه کرد: دانشگاهیان از طرق مختلف با حضور فعالانه و منتقدانه در مباحث عمومی کشور و ارائه مشاوره علمی به دستگاه‌های اجرایی و واحدهای صنعتی و کمک به خودکفایی کشور از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری در اصلاح امور جامعه مشارکت جدی داشته و مؤثر بوده‌اند.

وی با اشاره به نقش دانش‌آموختگان دانشگاهی در ارتقای آگاهی‌های عمومی، حقوق شهروندی و اخلاق و دانش حرفه‌ای و اجتماعی، یادآور شد: دانش آموختگان دانشگاه‌های کشور توانسته‌اند در توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور موثر واقع شوند.

هاشمی ادامه داد: تا آنجا که در سالیان اخیر دانشگاه در دو مقطع سرنوشت‌ساز تاریخی با حمایت گسترده خود از جناب دکتر روحانی در دوره‌های انتخاباتی 92 و 96، شرایط را برای تغییر مسیر کشور و بازگشت اعتدال، تدبیر، امید و عقلانیت به فضای جامعه فراهم کرده و امروز نیز همچنان به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مدافع آزادی، عدالت و اصلاح امور جامعه، در کنار دولت ایستاده است.

وی در عین حال اظهار کرد: با وجود همه این دستاوردها ما نیازمند داشتن تصویری آسیب‌شناسانه و انتقادی از وضعیت دانشگاه و تحول آن در سالیان گذشته هستیم.

وی نتیجه این رویکرد را ایجاد «دانشگاه منزوی» دانست و یادآور شد: این «دانشگاه منزوی» به دنبال خود، سیل بیکاران دانش‌آموخته را به دنبال داشت که عموما از مشارکت در حل مسائل کشور و اصلاح امور جامعه در حوزه‌های مختلف نظیر اقتصاد، روابط بین‌الملل، فرهنگ و سیاست بازمانده‌اند.

هاشمی با بیان اینکه امروز و با پایان موج گسترده تقاضای جمعیت جوان برای ورود به دانشگاه و فرارسیدن زمان ورود آنها به بازارهای کار، بی‌شک تداوم روندهای پیشین که عمدتا مبتنی بر تعادل میان عرضه و تقاضا در حوزه آموزش عالی بود، ناممکن است، ادامه داد: با کاهش انگیزه و تقاضا برای ورود به دانشگاه، به‌زودی و در صورت عدم تغییر مسیر ما شاهد «دانشگاه‌های متروکه‌ای» خواهیم بود که بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های آن‌ها به مرور کارکردهای حداقلی خود را نیز از دست خواهند داد.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر کشور ما در چندین حوزه کلان با مسائلی دست به گریبان است که به نظر نمی‌رسد با راه حل‌های متعارفی که تا امروز طی شده، حل شدنی باشند.این مقام مسئول، عدم اجماع در حوزه روابط بین‌الملل، کمبود منابع در حوزه اقتصاد، بحران آب در حوزه محیط زیست، فرسایش اعتماد و شدت گرفتن آسیب‌ها در حوزه جامعه، شدت گرفتن تنازعات در حوزه سیاست و گسیختگی در حوزه فرهنگ را برخی از مسائلی دانست که دانشگاه، برای قرار گرفتن در مبدا تحولات، باید در جایگاه ارائه مسیر برای حل آنها قرار داشته باشد.وی تاکید کرد: لذا آموزش عالی کشور در این نقطه عطف مهم تاریخی که شاهد کاهش تقاضای ورود به دانشگاه و پایان دوران توسعه کمی از یکسو و نیاز کشور به مداخله دانشگاه برای حل مسائل اساسی کشور از سوی دیگر است، نیازمند یک بازآرایی جدی به منظور فراهم کردن امکان چنین مداخله‌ای است. 

زمان دقیق انتخاب وزیر علوم مشخص نیست

همچنین دکتر ضیا هاشمی همچنین در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران اظهار کرد: امیدوارم تا پایان مهرماه وزیر علوم به مجلس معرفی شود.

وی ادامه داد:  بالاخره رئیس‌جمهور وزیر علوم را معرفی می‌کند اما زمان دقیق آن مشخص نیست. من امیدوار هستم هر چه زودتر این اتفاق بیفتد.

سرپست وزارت علوم افزود: در ادامه با تاکید بر اینکه گزینه‌های مختلفی برای تصدی وزارت علوم مدنظر رئیس‌جمهور است، تصریح کرد: رئیس‌جمهور انتخاب وزیر علوم را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند و این موضوع برای دولت بسیار مهم است که وزیر علوم زودتر معرفی بشود ولی در عین حال حساسیت و پیچیدگی این مسئله به گونه‌ای است گزینه وزارت علوم از همان ابتدا همراه با وزرای دیگر معرفی نشد و قرار شد این موضوع در فرصت مناسب و با بررسی کامل انجام شود.سرپرست وزارت علوم در پایان تاکید کرد: امیدوار هستم در طول مهرماه وزیر علوم به مجلس معرفی شود.

تبعات توجه ناکافی به وزارت بهداشت در حوزه آموزش عالی

همچنین دکتر هاشمی وزیر بهداشت،‌درمان و آموزش پزشکی در این مراسم با بیان این‌که دانشگاه از زمان تاسیس تا کنون، سنگ بنای پیشرفت و ترقی جوامع و کشورها بوده است، اظهار کرد: محققان سال‌های نه چندان طولانی، تاسیس دانشگاه را به چهار نسل تقسیم می‌کنند؛ شاخص نسل اول، ارائه مدرک بوده و تعداد فارغ‌التحصیلان، نشانه فعالیت و رتبه دانشگاه‌ها محسوب می‌شده و عمر این دوره پس از جنگ جهانی دوم به پایان رسیده است. در نسل دوم که تا دهه 1960 ادامه داشت، شاخص فعالیت دانشگاه‌ها تولید علم از طریق نوشتن مقالات بود. در دانشگاه‌های نسل سوم، فناوری مورد توجه قرار گرفت و دانشگاه، نقش خود را در تولید ثروت ایفا کرد و عمر آن تا سال 2000 بود؛ اما در حال حاضر نقش دانشگاه‌های نسل چهارم، تولید رفاه تعیین شده است و دانشگاه‌ها حرکت خود را به این سمت و سو آغاز کرده‌اند.

وی تصریح کرد: جایگاه و نقش دانشگاه‌ها، تلاش برای ساختن جامعه‌ای آگاه، ثروتمند و دارای رفاه اجتماعی از طریق تربیت نیروهای ارزشمند، تولید علم و دانش برای توسعه و ارتقای فرهنگ جامعه و افزایش سرمایه اجتماعی است.

هاشمی افزود: متاسفانه باید بپذیریم که در کشور ما هنوز هم عمده فعالیت و تلاش بسیاری از مراکز آموزش عالی، افزودن رشته‌ها و دادن مدرک است.

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت نقش مهمی در آموزش عالی در کشور دارد و نظام سلامت با بهره‌مندی از 19 هزار عضو هیات علمی در بیش از 60 دانشگاه علوم پزشکی کشور، تربیت حدود 200 هزار دانشجو، تولید یک سوم دانش و تربیت نیروی متخصص را بر عهده دارد.

هاشمی تصریح کرد: محققان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، در سال حدود یک سوم مقالات ISI ایران را تولید می‌کنند.

وی یادآور شد: در شرایط فعلی، کشور نیازمند دانش‌آموختگانی خلاق و نوآور است که با بهره‌گیری از دانش خود بتوانند به تولید علم، خلق ثروت و رفاه اجتماعی بپردازند.

مهمترین محورهای طرح تحول و نوآوری در آموزش پزشکی

هاشمی تصریح کرد: از اواخر سال 94، طرح تحول و نوآوری در آموزش پزشکی به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت در دولت یازدهم اجرا شد.

وی اظهار کرد: آینده‌نگری و رسیدن به مرجعیت علمی در آموزش پزشکی، حرکت به سوی دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم، آموزش پاسخگو و عدالت‌محور، آمایش سرزمینی، اعتلای اخلاق حرفه‌ای، بین‌المللی سازی آموزش علوم پزشکی و توسعه آموزش مجازی از مهمترین محورهای طرح تحول و نوآوری در آموزش پزشکی است.

وزیر بهداشت ادامه داد: یکی از مهمترین وظایف دست‌اندرکاران آموزش، استعدادیابی و پرورش استعدادهای جوان در راستای ارتقای سطح علمی کشور است.دکتر هاشمی خاطرنشان کرد: شرایط پسابرجام، فرصت مناسبی را برای کشور فراهم کرده که در این فضا می‌توان با تعاملات گسترده علمی، زمینه را برای ارتقای جایگاه کشور و رشد علمی استعدادهای جوان فراهم کرد.

وی اظهار کرد: فشار سنگین امور اجرایی در حوزه بهداشت و درمان، توان مدیریتی وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی را به شدت به خود جلب می‌کند که این موضوع بر تحقیقات و تولید علم در حوزه سلامت، اثر جدی دارد.

مهمترین تهدیدات مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه سلامت

وزیر بهداشت افزود: کمبود منابع، نیازها و خدمات روزافزون حوزه درمان و بهداشت و نیز کمبود فضای بیمارستان‌های آموزشی، یکی از مهمترین تهدیدات مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه سلامت است.

دکتر هاشمی یادآور شد: متاسفانه به دلیل بی‌تدبیری ما، کشورهای پیشرفته با مهیا کردن بستر لازم، بهترین و مستعدترین نیروهای انسانی را از سراسر جهان به‌ویژه از کشورهای در حال توسعه جذب کرده و با استفاده از این ظرفیت ارزشمند این منابع انسانی، مسیر پیشرفت را با سرعت بیشتری طی می‌کنند.

 وی تصریح کرد: یکی از چالش‌های عدم دستیابی به دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم، وجود سهمیه‌های متعدد است؛ بطوری که تفاوت معنی‌داری در رتبه‌های ورودی به دانشگاه‌ها دیده می‌شود.

وزیر بهداشت گفت: تفاوت رتبه‌ها در یک کلاس درسی در گروه پزشکی، گاهی بیش از 60 هزار رتبه است و با دستور رییس‌ جمهور در شورای عالی انقلاب فرهنگی، گروهی ماموریت یافتند تا با بررسی سهمیه‌های مختلف، زمینه‌های اجرای عدالت آموزشی در کشور فراهم شود.

هاشمی ادامه داد: امیدوارم دانشگاه، فضایی پر نشاط برای آموختن، تبادل افکار، تضارب آرا و آزاداندیشی باشد و در آن نه تنها عالم و اندیشمند بلکه انسان به معنای تام و تمام آن را تربیت کند.

وزیر بهداشت افزود: فراموش نکنیم که نیروی انسانی به‌ویژه محققان، دانشمندان و نخبگان، ثروت حقیقی هر کشور هستند و داشتن تعامل مثبت با آنها، مهمترین عامل در حفظ این ثروت بی‌همتا است.وی تصریح کرد: دانشگاه به اکرام و فضای آرامی نیاز دارد که در پناه آن بتواند در مرزهای دانش حرکت کند و فاصله خود را با دانشگاه‌های معتبر جهان، به حداقل برساند و با آنها در عرصه علم و اندیشه، به رقابت بپردازد.

توجه ویژه به دانشگاه در شرایط محدودیت منابع ضروری است

بر اساس این گزارش،‌ دکتر عباسعلی کریمی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران در این مراسم گفت: از توجه رییس جمهور به دانشگاه‌ها آگاه هستیم اما به طور کلی وقتی در کشور کمبود منابع است و وقتی شوک به وجود می‌آید ما باید مواظب باشیم این شوک به اندازه یک دقیقه، سه دقیقه و پنج دقیقه برای دانشگاه به وجود نیاید البته یک دقیقه قابل تحمل است و ممکن است دانشگاه طی این مدت در کما برود ولی اگر سه دقیقه به طول انجامید می‌رود در ضایعات غیر قابل برگشت.

دکتر کریمی در این مراسم خطاب به رییس جمهور اظهار کرد:  آقای دکتر روحانی؛ دانشگاه جزو حساس‌ترین ارگان‌های کشور است. همانطور که مغز در جریان شوک جزو حساسترین ارگان‌هاست و بدن تلاش می‌کند در لحظات شوک از دستگاه‌های دیگرش مقداری کنترل ایجاد کند و اسپاسم در عروق ایجاد شود و در جریان شوک بدن جریان خون را منحرف می‌کند و به طرف مغز می‌برد تا در آن لحظات اولیه اتفاقات ناگواری برای بیمار نیفتد، بنابراین ما نیز اگر می‌خواهیم کشور ساخته شود باید دانشگاه‌ها را مثل مغز ببینیم.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: از توجه رییس جمهور به دانشگاه‌ها آگاه هستیم  اما به طور کلی وقتی در کشور کمبود منابع است وقتی شوک به وجود می آید ما باید مواظب باشیم این شوک به اندازه یک دقیقه، سه دقیقه و پنج دقیقه برای دانشگاه به وجود نیاید البته یک دقیقه قابل تحمل است و ممکن است دانشگاه طی این مدت در کما برود ولی اگر سه دقیقه به طول انجامید می‌رود وضایعات غیر قابل برگشت ایجاد می‌شود.وی در پایان خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد باید دانشگاه در بدترین شرایط از نظر اقتصادی و مسائل مختلف که شوک به کشور وارد می شود مورد توجه قرار دهیم.

ضرورت تجدید نظر در تفکیک و ادغام آموزش پزشکی و آموزش عالی

دکتر محمود نیلی احمد آبادی نیز طی سخنانی در مراسم آغاز سال تحصیلی در دانشگاه تهران با تاکید بر اقدامات دولت در عرصه‌های بین‌المللی گفت: اقدامات انجام شده موجب بهبود مراودات و افزایش تبادلات استاد و دانشجو شده است.

رییس دانشگاه تهران در ابتدای سخنان خود گفت: وظیفه خود می‌دانم خدمت رئیس جمهور و همه حضار محترم سلام و خوشامد عرض کنم. جناب آقای دکتر روحانی؛ من مایل هستم در آغاز سخنانم بابت دو موضوع مشخص به نمایندگی از دانشگاهیان از جنابعالی، دولت و سایر دستگاه‌ها تشکر کنم.

وی اولین موضوع را عملکرد دولت در عرصه‌های بین‌المللی دانست و اظهار کرد: نخست ادامه عملکرد مطلوب دولت در سیاست خارجی با هدایت مقام معظم رهبری است.رییس دانشگاه تهران اضافه کرد: این سیاست که همانا پافشاری بر حقوق حقه و منطقه ملت ایران و پیگیری و مطالبه این حقوق همراه با تعامل و گفت‌وگو با جهان بوده است، باعث شد تا دولت‌هایی که به دنبال انزوای جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند، خود در انزوا قرار گرفته‌اند.

نیلی خاطر نشان کرد: در سایه این سیاست‌ها، مراودات‌ بین دانشگاهی و تبادلات فناورانه روان‌تر شده، شاخص دستاوردهای علمی بین‌المللی ایران، تبادلات دانشجو و استاد و برنامه‌های مشترک به میزان زیادی افزایش یافته است.

وی یادآور شد: موضوع دیگری که نشان از توجه دولت و مجلس به مراکز آموزش عالی دارد تصویب قانون اداره دانشگاه‌ها به شکل هیات امنایی در قالب احکام دائمی برنامه توسعه ششم بوده است.

حاشیه‌های مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها

مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی که امروز با حضور رئیس‌جمهور در دانشگاه‌ تهران برگزار شد، با حاشیه‌هایی همراه بود، از جمله اینکه در حاشیه برگزاری این مراسم تعدادی از دانشجویان با تجمع مقابل سالن برگزاری مراسم خواستار رساندن مطالبات صنفی خود به گوش مسئولان بودند.

به گزارش ایسنا، مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی امروز با حضور رئیس جمهور، وزیر بهداشت،سرپرست وزارت علوم، روسای دانشگاه‌ها،‌ مدیران آموزش عالی دانشگاهیان و دانشجویان در حالی برگزار شد، که فقط تعداد محدودی از دانشجویان که کارت دعوت به همراه داشتند، موفق شدند در سالن برگزاری مراسم حاضر شوند و در جریان روند برگزاری مراسم قرار بگیرند.

بر خلاف سال‌های گذشته دانشجویانی که موفق نشده بودند در سالن برگزاری مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی حضور پیدا کنند،‌امکان مشاهده مراسم و سخنرانی‌ها از طریق ویدئو پروژکتور  در بیرون از سالن وجود نداشت و می‌توان گفت مراسم امسال در بی خبری دانشجویان و فعالان دانشجویی از روند برگزاری مراسم و سخنان رییس جمهور و مسئولان برگزار شد.

 در پایان مراسم امروز همچنین گروهی از دانشجویان شبانه دانشگاه تهران خواستار ورود به محل برگزاری مراسم برای طرح مستقیم مطالبات صنفی خود با مسئولان آموزش عالی و رئیس جمهور بودند که این اقدام آنها با ممانعت تیم حراست مواجه شد و در نهایت دانشجویان از ورود به سالن منصرف شدند.

از جمله مطالبات دانشجویان عدم اختصاص خوابگاه به دانشجویان دوره شبانه دانشگاه تهران بود در این راستا دکتر حسین به‌نژاد معاون دانشجویی دانشگاه تهران در پاسخ به ایسنا، با اشاره به مطالبات این دانشجویان با تاکید بر اینکه دانشگاه تهران هیچ تعهدی برای اختصاص خوابگاه به دانشجویان دوره شبانه ندارد، گفت: ما در دفترچه کنکور به صراحت تاکید کردیم که به دانشجویان دوره شبانه خوابگاه تعلق نمی‌گیرد بنابراین تعهدی در این زمینه نداریم.

معاون دانشجویی دانشگاه تهران ادامه داد: در حال حاضر تمامی دانشجویان دوره روزانه در خوابگاه‌ها ساکن شده‌اند یعنی دانشگاه تهران قبل از شروع سال تحصیلی اتاق و ساختمان‌های دانشجویان متقاضی خوابگاه خود را مشخص کرده و این افراد از ۲۹ شهریورماه در خوابگاه‌های خود مستقر شده‌اند بنابراین ما به تعهد 100 درصدی خود در اختصاص خوابگاه به دانشجویان پایبند بودیم.

دکتر به‌نژاد تاکید کرد: در حال حاضر ظرفیت محدودی برای خوابگاه در دانشگاه تهران وجود دارد که این ظرفیت به دانشجویان ایثارگر بالای ۷۵ درصد و همچنین دانشجویان از کمیته‌های مختلف معرفی می‌شوند اختصاص می‌یابد.معاون دانشجویی دانشگاه تهران در پایان خاطرنشان کرد: ما هیچ اتاقی از خوابگاه‌های موجود دانشگاه را خالی نخواهیم گذاشت و چنانچه ظرفیتی وجود داشته باشد دانشجویان شبانه را در آن اسکان خواهیم داد.

در این مراسم همچنین "صابر دین‌پژوه" از تبریز، "محمد کاظم فقیه خراسانی" از یزد، "علی فاطمی مفرد" ازتهران، "محمد حسن احمد یارندی" از تهران، "سعید نعیمی" از تهران، پنج نفر اول گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی "امیر حسین قاسمی نژاد رائینی"  از سیرجان، "امیر حسین قویدل سرد صحرا"  از تبریز، "محمد رضا نادری" از بابل، "ارسلان یزدچی" از تبریز، "محسن نیکویی" از یزد" پنج نفر اول گروه آزمایشی تجربی و  "سما معیری"، از تهران "آویتا آرکیلیان"  از تهران و " آتوسا عبداللهی امانی" از کرج در گروه ازمایشی هنر و "ارشیا زاهدی پور خامنه" از تهران "رضا قانع خیابانیان" از تهران و  "امیر حسین قوی‌دل سرد صحرا" از تبریزدر گروه آزمایشی زبان های خارجی 18 نفر برگزیده کنکور 96 بودند که مورد تقدیر قرار گرفتند.