رنگ طراوت بر زندگی دانشجویی/ انگار کل ایران را «چلانده‌اند توی چند متر مکعب آپارتمان»

اگرچه تعمیرات، بازسازی و نوسازی خوابگاه‌های دانشجویی در فصل تابستان انجام می‌شود و تمام تلاش مسئولان معاونت دانشجویی این است که هنگام ورود دانشجویان خوابگاه آماده پذیرایی از آنان باشد، هرچند این ساختار دانشگاهی از بسیاری جهات ایده‌آل ما نیست، ولی در همین فضای حیاتی هم باز مشکلات کوچکی وجود دارد که از دید تیزبین دانشجویان خارج نمی‌ماند. در ادامه گزارش عطنا از بازدید سرزده مدیر امور دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی از خانه‌های دانشجویی را می‌خوانیم.

ایوب قادری- عطنا؛ بالای سردر ورودی‌شان نوشته «خانه دانشجویی»، اما همه از آن با عنوان «خوابگاه» یاد می‌کنند. خوابگاه دانشجویی. می‌گویند آدم در تهران فقط به یک سقف نیاز دارد که اگر آن سقف را داشته باشد می‌تواند نردبانی برای رسیدن به آرزوهایش بسازد. آرزو، هر کدام از دانشجویان با آرزویی راهی تهران شده‌اند. بزرگ شدن، مهم شدن، مفید شدن حتی نه، گذر کردن، تنها، گذر کردن، از این پیچ‌واپیچ جوانی و اندوختن دیده‌ها و شنیده‌ها به صندوقچه عمر. تهران؛ پایتخت دود و آهن و سنگ، شهری افسانه‌ای برای مردمان دور دست، مردمان کوه، دریا، مردمان گلستان، باران، برف، مردمان دشت.

تهران، دانشگاه علامه‌ طباطبائی، رشته علوم انسانی. -پسرم قبول شده، فردا راهی شهر غریبی است. بیم و امید به یک نسبت در دلم رخنه کرده، می‌گویند شهرهای بزرگ ترسناکند. می‌گویند آدم باید خیلی مواظب خودش باشد. – مادر جان! نگران نباش گفته‌اند خوابگاه می‌دهند. خوابگاهی بزرگ با صدها دانشجو شبیه من. پدر به دلهره‌های خویش برای دخترک بهارنارنجش می‌نگرد. -باید گذاشت بروند دنبال زندگی‌شان. باید گذاشت بزرگ شوند، مهم شوند، مفید شوند، حتی نه، بگذرند، ببینند و بشنود؛ آنچه را که باید دید، آنچه را که باید شنید، این قانون زندگی است.

خوابگاه دانشجویی جای جالبی است، انگار کل ایران را چلانده‌اند توی چند متر مکعب آپارتمان. – شبیه تصورم نیست اما بسی بزرگ است و فراخ و صمیمی. دانشگاهی که 17 هزار دانشجو در رشته‌های جورواجور علوم انسانی دارد، و چند هزارتایی از این جمعیت بزرگ و رنگارنگ، زاده‌ی تار و پود فرش ایرانی، ساکن خانه‌های دانشجویی‌اند. خانه‌های دانشجویی، همان‌که به آن می‌گوییم خوابگاه.

دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، سال 1396، بزرگترین دانشگاه علوم انسانی کشور.

مدیریت این شهر عظیم، شهرداری برای خود می‌خواهد، شهرداری به اسم رئیس دانشگاه. و سازمان دانشگاه، سازمان بزرگ و پیچیده‌ای است که اگر چه از لحاظ فیزیکی در جای‌جای کلان‌شهر تهران گسترده است اما دل‌های اهالی‌اش به هم نزدیک و با هم مهربان است.

یکی از قسمت‌های مهم این سازمان بزرگ معاونت دانشجویی (اداره امور خوابگاه‌ها) یا همان خانه‌های دانشجویی است. این نهاد که در بین دانشجویان به «کوچه نادر» شهرت داشت، (چون یک‌سالی است به پردیس شماره یک دهکده منتقل شده است با همه تشکیلات و دم و دستگاهش). خلاصه این کوچه نادر سابق، بخش‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آن رفع و رجوع مسائل سکونتی، هزینه‌های دانشجویان و ماده‌-تبصره‌هایی از این دست است و یافتن راهی برای درک متقابل دانشجو. تا هنوز در کوچه نادر هستیم، یادمان نمی‌رود دانشجویانی را که از لحاظ مالی همیشه در مضیقه قرار دارند، به ویژه دانشجویان شبانه و کم بضاعت. و یادمان هم نمی‌رود در این دو سه سال اخیر، معاونت دانشجویی با رویکردی نو، تلاش می‌کند هوای دانشجویان را بیشتر داشته باشد و در راه درک متقابل گام بردارد.

این دانشگاه، 10 خوابگاه دانشجویی دارد؛ خوابگاه‌های شهید سلامت، شهید عضدی، شهید رحیمی، شهید معینیان و ولی‌عصر(عج) (محل سابق معاونت دانشجویی دانشگاه در کوچه نادر) برای دختران، و خوابگاه‌های شهید مطهری، شهید گلعذاری، شهید ورامینی، شهید همت و شهید آشتیانی برای پسران. خوابگاه‌هایی که هر کدام بنا بر جغرافیا، حال و هوای خاصی برای خود دارند. بعضی‌ها مثل خوابگاه‌های شهید همت و شهید سلامت بزرگ هستند با درختانی در حیاط و کوه‌هایی در پشت سر و بعضی‌ها مثل خوابگاه‌های شهید ورامینی و شهید گلعذاری، کوچک هستند و صمیمی.

تعدادی از خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبائی مثل بسیاری از ساختمان‌های این دانشگاه، پا به سن گذاشته‌اند، نسل‌های مختلف دانشجویان (و نسل‌های مختلف مدیران و مسئولان) را به خود دیده‌اند. حالا، در تعدادی از این خوابگاه‌ها، فعالیت‌های عمرانی ریز و درشتی صورت گرفته است تا دوباره این تن محکم و استوار با دیوارهای خاکی تاریخ‌خورده، رنگ طراوت بگیرد. در همین راستا، تیم مدیریتی دانشگاه مثل معاونت دانشجویی در آغاز سال تحصیلی جدید (96-97) دست به اقداماتی برای بهبود وضعیت خوابگاه زده است.

این مسئولان از مدت‌ها قبل، همت کرده‌اند دستی به سر و روی خوابگاه‌های پسرانه و دخترانه این دانشگاه بکشند. با این حال همه ما خوب می‌دانیم که هر محیطی مشکلات و دغدغه‌های خاص خود را دارد و با این‌که امروز از جو خوابگاه حرف می‌زنیم اما جا دارد این فعالیت‌ها با اهتمام بیشتری انجام شود و شاهد یک دانشگاه نمونه در این زمینه در کنار سایر زمینه‌ها باشیم. به امید آن روز.

در این بین دو خوابگاه دانشجویی شهید سلامت و شهید همت از جمله بزرگترین خوابگاه‌های این دانشگاهند. دو خوابگاهی که این مدت شاهد تغییرات فراوانی چه در ساختمان و چه در امکانات رفاهی بوده‌اند. نمونه‌ای اگر بیاوریم رفتن به سراغ سرپرست یکی از این خوابگاه‌ها برای شناخت عینی‌تر جو حاکم بر محیط خوابگاه از زبان این سرپرست باسابقه خانه‌های دانشجویی است که در اینجا منتشر شده است و گفتن از خوابگاه‌های دیگر را می‌گذاریم برای مجالی دیگر؛ عکس‌های زیر هم گوشه‌ای است از تغییرات جدید که خانه‌های دانشجویی را حسابی نو نوار کرده است!

اگرچه تعمیرات، بازسازی و نوسازی خوابگاه‌های دانشجویی در فصل تابستان انجام می‌شود و تمام تلاش مسئولان معاونت دانشجویی این است که هنگام ورود دانشجویان خوابگاه آماده پذیرایی از آنان باشد، هرچند این ساختار دانشگاهی از بسیاری جهات ایده‌آل ما نیست، ولی در همین فضای حیاتی هم باز مشکلات کوچکی وجود دارد که از دید تیزبین دانشجویان خارج نمی‌ماند. در ادامه گزارش عطنا از بازدید سرزده مدیر امور دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی از خانه‌های دانشجویی را می‌خوانیم.

10 خوابگاه دانشجویی میزبان دانشجویان روزانه و شبانه

به همراه حمیدرضا مقامی، مدیرامور دانشجویی برای بازدید از خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی از معاونت دانشجویی خارج می‌شویم تا از نزدیک گزارشی از روند بازسازی و تعمیرات صورت گرفته در خوابگاه‌ها تهیه کنیم.

مقامی با بیان اینکه 10 خوابگاه دانشجویی در دانشگاه علامه طباطبائی برای اسکان دانشجویان در نظر گرفته شده است، می‌گوید: از این تعداد پنج خوابگاه مختص دختران و پنج خوابگاه نیز مخصوص پسران است.

وی با اشاره به اینکه خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه علامه حدود سه هزار و 200 نفر از دانشجویان این دانشگاه را پوشش می‌دهند، ادامه می‌دهد: حتی برای دانشجویان شبانه به خصوص دختران، خوابگاه در حد استاندارهای مرکز رفاه دانشجویی در نظر گرفته شده که قیمت آن نیز نسبت به بیرون از دانشگاه بسیار مناسب‌تر است.

مقامی اشاره می‌کند: دو خوابگاه شهید عضدی ویژه خواهران و شهید مطهری ویژه برادران، خانه‌های‌های دانشجویی دانشجویان نوبت شبانه ما هستند که البته امکانات ویژه‌ای نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه خوابگاه ولی‌عصر که در کوچه‌نادر (محل معاونت دانشجویی سابق) قرار دارد مراحل نهایی را سپری کرده و از همین هفته دانشجو پذیرش می‌کند، می‌گوید: خوابگاه شهید بهشتی نیز برای دانشجویان دختر خارجی مراحل نهایی آماده‌سازی خود را سپری می‌کند.

مدیر امور دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به ماجرایی یادآور می‌شود: خوابگاه شهید ورامینی برای پذیرش دانشجویان سنوات مجازی که قبلاً در آن ساکن بودند با ظرفیت 50 نفر راه‌اندازی و فعال شده است.

وی بازسازی و تعمیر زیرساخت مکانیک و تأسیسات شامل برق‌کشی، لوله‌کشی، تعمیر و تعویض شوفاژ، رنگ‌آمیزی و نقاشی، تعویض درب‌های قدیمی و بازسازی منابع و لوله‌های انبساط موتورخانه را از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در بلوک (ب)‌خوابگاه شهید سلامت برمی‌شمرد و می‌گوید: در ورودی مجتمع خوابگاهی شهید سلامت نیز به صورت یکپارچه در همین هفته راه‌اندازی و فعال می‌شود. ضمن‌آنکه 400 تخت جدید از چوب و فلز به همراه تشک‌های استاندارد و خوش‌خواب نیز برای این مجتمع سفارش داده شده که به زودی نصب می‌شود.

مدیر امور دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی، تعمیر و بهسازی سرویس‌های بهداشتی و حمام، سرامیک‌کاری و کاشی‌کاری، تعویض موکت، نصب پرده و مواردی از این قبیل در خوابگاه‌های دختران و پسران انجام شده است.

مقامی با اشاره به اینکه در سایر خوابگاه‌های نیز به نسبت تعمیرات و تغییرات خوبی و مناسبی صورت گرفته است، بیان می‌کند: دلیل نصب نشدن تخت‌ها تأخیر در آماده شدن سفارش بوده است که در این زمینه به شدت پیگیر هستیم.

مقامی به ساخت و بازسازی و بهسازی آشپزخانه‌های دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی توسط معاونت دانشجویی اشاره می‌کند که رستوران دانشکاده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی و سالن غذاخوری خوابگاه شهید همت با نصب کانتر‌های (ظرفیت‌های مخصوص توزیع غذا) جدید راه‌اندازی شده است.

مقامی در پاسخ به سؤالی درمورد مشکلات برخی از خوابگاه‌ها به خصوص بلوک (ب) مجتمع خوابگاهی شهید سلامت که تصاویری از آن برای عطنا ارسال شده بود، می‌گوید: اینکه ما ادعا کنیم که 100 درصد مشکلات خوابگاه‌ها برطرف شده است، اینطور نیست به هر حال مشکلاتی در خوابگاه‌ها وجود دارد که باید به مرور زمان آنها را برطرف کرد.

این مسئول درباره این موضوع اظهار می‌کند: ما تابستان پرکاری را برای برطرف کردن مشکلات اساسی خوابگاه‌های دانشجویی پشت سر گذاشتیم و با این حال شاید برخی موارد مثل رنگ‌آمیزی و نقاشی باقی مانده باشد که مرتبط با برخی اتاق‌ها و راهر‌ها است.

مقامی تصریح می‌کند: به هر حال مشکلات روزمره‌ای مثل خرابی قفل در و یا دستگیره آن، تعویض تشک‌ها و یا موکت و مواردی از این قبیل وجود داشته باشد که به صورت روزانه و یا فردا آن روز بلافاصله برطرف می‌شود.

خوابگاه دخترانه شهید معینیان در خیابان شهید مطهری واقع شده است و با ظرفیت 250 دانشجو مخصوص دانشجویان دانشکده‌های اقتصاد، بیمه اکو و علوم اجتماعی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و تعدادی هم دانشجویان دوره دکترا است.

طوری‌که فریبا شریفی، مسئول روز این خوابگاه با اشاره به اینکه در طول تابستان تعمیرات اساسی در این خوابگاه صورت گرفته است، می‌گوید: نقاشی کل ساختمان، تعویض کمد‌های دیواری، سرامیک‌کاری، نوسازی و تعمیر بخشی از ساختمان داخلی، نو شدن کل موکت‌ها و پرده‌ها از جمله تغییرات صورت گرفته در این خوابگاه است.

او با خرسندی اشاره می‌کند: آشپزخانه توزیع غذای دانشجویان خوابگاه نوسازی شده است و تمام تلاش ما در تابستان این بود که خوابگاه را برای استقبال از دانشجویان در ترم جدید تحصیلی آماده شود.

شریفی خاطرنشان می‌کند: از 23 شهریورماه دانشجویان را در خوابگاه پذیرش کردیم و مسئول شب خوابگاه خانم احسنی نیز در طول شب به عنوان مسئول حضور داشتند.

در ادامه بازدید از خوابگاه شهید معینیان، عاطفه سادات‌قریشی از دانشجویان دانشکده بیمه اکو که در ترم 5 کارشناسی‌ارشد تحصل می‌کند، نیز ضمن اعلام رضایت خود از نحوه پذیرش و انتخاب اتاق در خوابگاه، می‌گوید: به قول دانشجویان، خوابگاه بسیار بانشاط شده است و در رنگ‌آمیزی و نقاشی از رنگ نارنجی و سایر رنگ‌های شاد استفاده شده است.

مریم کریمی، دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته اقتصاد و توسعه دانشکده اقتصاد نیز که در اتاق 6 نفره ساکن است هم می‌گوید: با اینکه ما ترم 5 کارشناسی‌ارشد بودیم اما به راحتی توانستیم اتاق انتخاب کنیم و در حالی که ساعت 23 شب به خوابگاه رسیدم به راحتی و در کمال آرامش اسکان پیدا کردیم و مشکل خاصی نبوده است.

به سراغ خوابگاه شهید عضدی در خیابانی به نام همین شهید و پایین‌تر از خیابان کریم‌خان زند می‌رویم که ویژه دانشجویان شبانه است، ساختمانی زرد و آجری در 6 طبقه. وجیبه رجبعلی‌پور، مسئول روز و معصومه فرهادی مسئول شب این خوابگاه تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا خوابگاه آماده پذیرایی از دانشجویان در ترم جدید تحصیلی باشد.

رجبعلی‌پور، مسئول روز خوابگاه شهید عضدی با بیان اینکه این خوابگاه مختص دانشجویان دختر نوبت شبانه دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی است، می‌گوید: در طول تابستان ساخت و ساز و یا تعمیرات عمده‌ای در این خوابگاه صورت نگرفته است چون سال گذشته تقریباً تمام مشکلات خوابگاه شهید عضدی برطرف شده بود.

وی یادآور می‌شود: بیشتر کارهای صورت گرفته در این خوابگاه در حد ریزه‌کاری‌های ساده، تعمیر دیگ‌های موتورخانه و آماده‌سازی آن برای پذیرش دانشجویان در ترم جدید بوده است.

مریم اعوانی، دانشجوی رشته برنامه‌ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی و ساکن همین خوابگاه می‌گوید: برای ثبت‌نام خوابگاه و اسکان مشکلی خاصی نداشتیم و به راحتی با اتوماسیون خوابگاهی اتاق رزرو کردیم ولی از مسئولان معاونت دانشجویی تقاضا داریم که برای دانشجویانی که در دانشکده علوم اجتماعی تحصیل می‌کنند سرویس ایاب و ذهاب اختصاص دهند. ضمن‌آنکه بوفه خوابگاه نیز هر چه سریعتر فعال شود.

خوابگاه دخترانه بعدی، شهید رحیمی مختص دانشجویان دانشکده‌های روانشناسی و علوم تربیتی و علوم ارتباطات است که در بلوار کشاورز واقع شده است و در همان درب وردی خوابگاه، تمیزی و نظافت با آن سرامیک‌های براق و قهوه‌ای توی چشم می‌زند!

فاطمه غفاری، مسئول روز این خوابگاه به همراه زهرا صادقی، مسئول شب این خوابگاه را به قول مقامی، مدیر امور دانشجویی به خوبی برای استقبال از دانشجویان آماده کرده هستند.

غفاری، مسئول روز شهید رحیمی، تعویض موکت‌ها، پرده‌های دیواری نو، نوسازی اتاق توزیع غذا، رنگ‌آمیزی و نقاشی و آماده کردن سالن روزش را از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در تابستان جاری برای آماده‌سازی این خوابگاه برمی‌شمرد.

او می‌گوید: از پنجشنبه گذشته شروع به پذیرش دانشجویان کردیم و تاکنون نیز مشکل خاصی نداشته‌ایم.

راضیه شیروانی، دانشجوی کارشناسی مطالعات ارتباطی و زهرا صالح‌زاده دانشجوی رشته روابط‌عمومی که در ترم سه کارشناسی در دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی مشغول به تحصیل هستند، می‌گویند: برای ثبت‌نام خوابگاه مشکلی وجود نداشت و به راحتی نیز اسکان داده شدیم، ضمن‌آنکه خوابگاه به نسبت سال‌های قبل به خصوص در رنگ‌آمیزی و نقاشی خیلی بهتر شده است.

خوابگاه دیگری که در این گزارش به آن می‌پردازیم، مجتمع خوابگاهی دخترانه شهید سلامت است در منطقه سعادت‌آباد و در خیابان علامه شمالی است. مجتمع خوابگاهی که از دو بخش تشکیل شده است که نزدیک به یک هزار نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی در رشته‌های مختلف را در خود جای داده است.

این مجتمع از دو بخش اصلی تشکیل شده است که در نقطه شمالی آن مجموعه خوابگاه‌های مختص دانشجویان دوره دکتری و در بخش جنوبی آن خوابگاه‌های دانشجویان کارشناسی در دو بلوک (آ) و (ب) ایجاد شده است.

در بخش شمالی آن به ترتیب خوابگاه‌های شهید نوبخت، شهید بردبار، شهید اسفندیاری و شهید سلطانی (مختص دانشجویان دوره دکترا)‌ همگی مختص دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی  و خوابگاه شهید فرهمند در قالب دو ساختمان یاس و مریم برای دانشجویان دوره‌های کارشناسی است. البته این مجموعه خوابگاه‌ها در کنار هم شهید فرهمند نامگذاری شده است.

در بخش جنوبی دو بلوک (آ) و (ب)‌ خوابگاه شهید سلامت قرار دارد که دانشجویان رشته‌های مختلف کارشناسی در آن ساکن هستند البته برخی از دانشجویان دوره‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری نیز به درخواست خودشان در آنجا اسکان داده شده‌اند.

در این مجتمع خوابگاهی، سالن ورزشی، امکانات رفاهی و فضای سبز و بوفه، کافه، سالن کامپیوتر، قرائت‌خانه، اتاق فرهنگی در قالب ساختمان گل نرگس در نظر گرفته شده است.

فاطمه سلمانی، مسئول مجتمع خوابگاهی شهید فرهمند می‌گوید: از 23 شهریورماه با همکاری ام‌البنین کشاورز، مسئول شب زمینه و شرایط را برای پذیرش دانشجویان فراهم کردیم.

وی با اشاره به اینکه در این مجتمع خوابگاهی تأسیسات به صورت شبانه‌روزی به دانشجویان خدمات ارائه می‌دهد، اضافه می‌کند: بیشتر دانشجویان این خوابگاه‌ها از دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشکده الهیات و معراف اسلامی و مدیریت و حسابداری­­ هستند.

سلمانی تصریح می‌کند: به رغم برخی از مشکلات تمام تلاش ما این بوده است که بتوانیم خوابگاه‌ها را برای پذیرش دانشجویان از هر نظر آماده کنیم و اگر مشکلی هم بوده است ناشی از عدم هماهنگی‌ها است.

در ادامه برای بازدید به سراخ دو بلوک مجتمع خوابگاه شهید سلامت رفتیم که با ظرفیت 535 نفر دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبائی را اسکان داده است.

فاطمه فوکردی به عنوان مسئول روز و راضیه حضرتی نیز مسئول شب این جتمع خوابگاهی هستند که تابستان پرکاری را پشت سر گذاشته‌اند تا بتوانند خوابگاه را برای پذیرش دانشجویان آماده کنند.

فوکردی مسئول روز مجتمع خوابگاهی شهید سلامت بازسازی و بهسازی موتورخانه و وسایل گرمایشی و سرمایشی به خصوص شوفاژها، رنگ‌آمیزی و نقاشی، تعمیرات جزئی اتاق‌ها، بهسازی سیستم برق‌کشی و مهتابی‌ها را از جمله کارهای صورت گرفته در این خوابگاه برشمرد.

او می‌گوید: با همکاری تأسیسات و به خصوص پرسنل خدمات خوابگاه که در روزهای آخر سه شیفیت کار می‌کردند و حتی تا ساعت 2 بامداد، خوابگاه برای پذیرش دانشجویان آماده شد.

فوکردی درمورد برخی از مشکلات بلوک (ب) خوابگاه شهید سلامت که آماده پذیرش از دانشجویان نبود نیز می‌گوید: به هر حال ما تمام تلاش خود را برای آماده‌سازی خوابگاه انجام دادیم ولی چند اتاق در این بخش چون در حال رنگ‌آمیزی تعمیر آنها طول کشید و طی یک و دو روز آینده آماده اسکان می‌شوند و دانشجویان آنها در دیگر اتاق‌ها اسکان داده می‌شوند.

به همراه مدیر امور دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی به سراغ همین اتاق‌هایی که در حال آمده‌سازی است می‌آییم که مشغول رنگ‌آمیزی و آماه سازی آنها هستند و مقامی نیز قول داده که تا روزهای آینده مشکلات این دو اتاق برطرف و آماده اسکان می‌شوند...

ساختن و آماده زندگی ساختن یک خوابگاه روزانه پر است از این ریزه‌کاری‌ها و آدم‌های ریز و درشت در جلو و پشت صحنه تا دانشجویان این چند صباح را به غریبی نگذرانند و سقف دلشان چکه نکند، سقف خوابگاه که چیزی نیست...