فعالیت یک درصد شرکت‌های دانش‌بنیان‌ در گردشگری، ضرورتی که توجه نشد

عطنا - کارشناسان امر معتقدند هم اکنون صنعت گردشگری کشور دانش محور نیست و به همین خاطر بستر برای ورود شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها به این صنعت باید فراهم شود.

شرکت‌های دانش بنیان در حوزه گردشگری به طور قطع می‌توانند با ماهیت خلاقیت‌محور خود، ظرفیت بالقوه گردشگری را شکوفا کنند که در زمان حاضر از دانش روز این شرکت ها برای رونق صنعت گردشگری کشور استفاده نمی شود.

صنعت گردشگری ایران در مقایسه با ظرفیت های موجود بسیار عالی متاسفانه بسیار عقب مانده است ، به خاطر دانش محور نبودن این صنعت بسیاری از راهبردهای توسعه در این بخش مهم قابلیت اجرایی ندارد که به تاکید صاحبنظران امر باید از مرحله دانش محوری عبور کنیم تا زیرساختهای لازم برای مراحل بعد فراهم شود.

ایران سرزمین چهارفصل است و با هشت سال تاریخ تمدنی درخشان و برخورداری بی نظیر مناظر تاریخی و طبیعی در جهان متاسفانه در بخش صنعت گردشگری نتوانستیم آنطور بایسته نقش واقعی را ایفا کنیم که یکی از مهمترین راهکارها برای حل این مشکلات برای ارایه خدمات همه جانبه و جذب گردشگر ، ورود شرکت های دانش بنیان به این صنعت اشتغالزاست.

به اعتقاد دست اندرکاران امر در زمان حاضر باید از صنعت گردشگری برای توسعه اقتصادی کشور بهره ببریم چرا که طبق آمار موجود هنوز سهم مان از گردشگری جهان به چهار میلیارد دلار هم نرسیده است.

شرکت‌های دانش بنیان در کشورهای موفق گردشگری در جهان با طراحی نرم افزارها در بستر برخط به تولید محتوا شامل متن و عکس و ویدئو در اینترنت به معرفی محصول خود می‌پردازند و خلاقیت و ایده‌های نو در تورگردانی ارائه می‌دهند، خدمات حمل و نقل و خانه‌های محلی و بوم گردی را مطرح می‌کنند و به طور خلاصه از صفر تا صد فرآیند خدمات گردشگری را در مناطق شهری و روستایی انجام می دهند.

شرکت‌های دانش بنیان گردشگری در ایران اگرچه در چند سال اخیر به لحاظ کمی و کیفیت اندک رشدی داشته اند اما تا رسیدن به مرحله مطلوب نیاز به برنامه ریزی و حمایت دارند به طوری که برای دادن مجوز جهت تاسیس این شرکت ها باید کاغذبازی اداری حذف شود تا آنها بتوانند هرچه زودتر با نقشه راه علمی خدمات ارایه کنند.

بر اساس آمار موجود ، هم اکنون ۸۰ نوع گرایش گردشگری در جهان فعالیت دارد که همه در غالب شرکت های دانش بنیان خدمات ارایه می کنند ، در حالی که این کشورمان از این شمار فقط ۶ الی هفت نوع آن فعالیت دارد که این شرکت ها در آنها نقش ندارند.

صنعت گردشگری کشور برای رشد و توسعه همه جانبه و بهره مندی از همه ظرفیت های موجود باید به شرکت های دانش بنیان را فعال کند و از حالت سنتی ارایه خدمات خارج شود و مهمتر این که در وزارت میراث فرهنگی نیز مرکز یا دفتر نیز برای ورود و توسعه این شرکت های دانش بنیان دایر شود.

بنا به تاکید کارشناسان فعالیت شرکت های دانش بنیان در گردشگری سبب افزایش میزان سرمایه گذاری و بهبود کسب و کارهای کوچک در شهرها و روستاهای کشور می شود و این شرکت ها ظرفیت غنی توسعه و اشتغالزایی برخوردارند.

مدرس دانشگاه علامه طباطبایی و رییس سرای نوآوری گردشگری کشور گفت : با توجه به اهمیت فعالیت شرکت های دانش بنیان در توسعه گردشگری هم اکنون فقط یک درصد این شرکت های کشور در صنعت گردشگری فعالیت دارند.

مرتضی خزایی افزود: شرکت فناور گردشگری در کشور در پنج حیطه فعال از جمله ۱۹ شرکت در حوزه حمل و نقل و اقامت ، شش شرکت در حوزه اطلاعات گردشگری ، ۶ شرکت در خدمات بازدید ، ۱۴ شرکت در حوزه فروش بلیط و راهنمای سفر و ۱۴ شرکت در بخش خدمات پشتیبان گردشگری فعال هستند.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به آمار هفت هزار و ۴۵۹ شرکت های دانش بنیان تایید شده در کشور ثبت شد که از این تعداد حدود چهار هزار شرکت تولیدی ، حدود ۲ هزار شرکت نوپا یعنی به درآمدزایی نرسیده و یکهزار و ۷۰۹ شرکت های نیز خلاق دانش بنیان است.

وی با توجه به شعار امسال هفته جهانی گردشگری که بازاندیشی است بر ضرورت بازنگری ارزیابی مجدد آموزش ها و مهارت ها  و بکارگیری همه جانبه شر کت های دانش بنیان در این صنعت شد.

به تاکید او باید تلاش شود تا گردشگری تبدیل به محرک اصلی سه اقتصاد دیجیتال، اقتصاد آبی و اقتصاد سبز شود.

وی به عنوان مثال یادآور شد: با توجه به شرایط اقلیمی مازندران جنگل های هیرکانی از اقتصاد سبز  و وجود دریا و رودخانه ها از اقتصاد آبی برخوردار است و حلقه متصل این ۲ اقتصاد می تواند اقتصاد دیجیتال باشد.

تشکیل کمیته تسهیل روند دانش بنیانی شدن شرکت های فعال گردشگری

وی برای توسعه و پیشرفت گردشگری راه اندازی کمیته تسهیل روند دانش بنیانی شدن شرکت های فعال گردشگری را خواستار شد و گفت: شرکت های آموزش گردشگری داریم که می توان به عنوان شرکت های خلاق ثبت شوند تا مشاوره تخصصی در حوزه گردشگری به فعالان این بخش ارائه کنند.

مرتضی خزایی از برگزاری نمایشگاه ملی در هفته کارآفرینی در ۲۵ آبان ماه بنام "داس" مخفف گردشگری دیجیتال، آبی و سبز خبر داد و افزود: با برگزاری این نمایشگاه تخصصی شرکت های فعال فناور در گردشگری می توان آینده گردشگری فراتر از وضع موجود گام برداریم.

در این ارتباط همچنین دکتری مدیریت گردشگری دانشگاه علامه طباطبائی تهران از ضرورت حرکت تمامی دست اندرکاران حوزه گردشگری از جمله دولت، کسب و کارها ، جوامع محلی و گردشگران به سمت گردشگری پایدار، تاب آور و فراگیر تاکید کرد.

مرتضی خزایی ادامه داد: ابعاد و شاخص های مختلفی در حوزه گردشگری مطرح است که موضوع نوآوری با رویکرد کارآفرین های نوآور در صنعت گردشگری از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

ضرورت نگاه نوآورانه در صنعت گردشگری

 وی با اشاره به وجود ۱۱ فرصت های گردشگری از جمله اقامت، خدمات گردشگری، حمل و نقل، ماجراجویی، تفریح ، رویدادها، بهداشت، فرهنگی ، ارتباطات و اطلاعات، غذا و نوشیدنی، محیط زیست و آموزش گفت: از این فرصت ها کارآفرین های گردشگری می توانند استفاده کنند و با خلق فرصت و ریسک دست به نوآوری برای توسعه گردشگری بزنند.

وی اظهارداشت: بررسی های صورت گرفته براساس تمایز محصول کارآفرین گردشگری می توانند متفاوت بوده و در سه دسته کارآفرین گردشگری از جمله کارآفرین مبتکر، تقلیدی و کارآفرینی گردشگر نوآور است که با خلاقیت و نوآوری روی محصولات و خدمات موجود به ایجاد افزایش ارزش می پردازد. 

او به ضرورت نگاه نوآورانه در گردشگری کشور تاکید و اضافه کرد: امروز در دنیا خیلی از فرصت های موجود گردشگری را شناسایی و از آن استفاده می شود همچون پل های شیشه ای در چین، گردشگری مجازی در ژاپن ، گردشگری خلاق تجربه محور و گردشگری روستایی در اندونزی.