تحول علوم انسانی قبل از اسلامی شدن نیاز به «به‌روزرسانی» دارد

عضو هیئت علمی گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه در تحول علوم انسانی نیز باید دانش روز از نوع غربی یا شرقی را در منتهای درجه خود داشته باشیم و به روز باشیم، گفت: تحول از راه درونی‌سازی به نتیجه مطلوب می‌رسد.

به گزارش عطنا، هم‌اندیشی استادان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با موضوع بررسی تحول و ارتقا علوم انسانی، یکشنبه، ۲1 خردادماه به همت دفتر نمایندگی نهاد مقام معظم رهبری در سالن شهید ارشاد این دانشکده با حضور جمعی از استادان و صاحب‌نظران این دانشکده برگزار شد.

محمود جمعه‌پور، عضو هیئت علمی گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در ابتدای سخنان خود در این نشست گفت: این فرصت مغتنمی است که سهم دانشکده علوم اجتماعی از دانشگاه، نهاد رهبری و تربیت افرادی در سمت نماینده مقام معظم رهبری در دانشگاه بوده است، چه در دوره حجت‌الاسلام صادق اکبری‌اقدم و چه در دوره پیشین، حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهمیری که البته این امر به معنای سهم‌خواهی دانشکده علوم اجتماعی نیست.

وی افزود: ما باید درک مسائل اجتماعی را داشته باشیم و وقتی نماینده نهاد رهبری خود با مسائل جامعه‌شناسی آشنایی دارد، یعنی درک بهتر و روشن‌تری دارد نسبت به افرادی که در این حوزه نیستند و تخصص لازم را ندارند.

تحول باید از درون رخ دهد

جمعه‌پور در ارتباط با تحول و ارتقای علوم انسانی خاطرنشان کرد: نخستین نکته‌ای که باید به آن توجه شود، درونی‌سازی این تحول است و همان‌طور که دیگر دوستان نیز اشاره کردند، تحول بایستی از درون رخ دهد به شکلی که تک تک ما در این تحول سهیم باشیم.

وی با بیان اینکه تحول علوم انسانی باید یک حرکت درون‌زا باشد، اظهار کرد: یکی از مصادیق درونی‌سازی آن است که ما مسائل جامعه را به خوبی بشناسیم، برای مثال باید این درک را داشته باشیم که نسل جدید دانشجویان چه خواسته‌ها و نیازهایی دارند، نگرش آنها به این دنیا چگونه است و بتوان با توجه به شرایط روز، این مسائل را درک کرد.

استاد علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: همان‌طور که به روز بودن در زمینه بازنگری در هر موضوعی دارای اهمیت است در تحول علوم انسانی نیز باید دانش روز از نوع غربی یا شرقی را در منتهای درجه خود داشته باشیم و به روز باشیم.

وی با اشاره به صحبت‌های دکتر لطیفی مبنی بر اینکه دانشگاه‌های ما در 20 سال پیش خود باقی مانده‌اند و رشدی نداشته‌اند، اظهار کرد: این امر نشان دهنده عقب ماندگی است و تحول در گام نخست، همان به روز بودن است.

کسب کیفی دانش؛ ارتقا و تحول علوم انسانی را در پی خواهد داشت

جمعه‌پور خاطرنشان کرد: نکته دیگری که در کنار درون‌زا بودن تحول، بایستی به آن توجه شود، بسترسازی است و اگر جامعه و یا دانشگاه بستر لازم را فراهم کنند، این تحول به صورت خودکار اتفاق می‌افتد.

وی بسترلازم در حوزه تحول علوم انسانی را این طور توصیف کرد: اگر استادان جوان تنها درگیر ارتقای کمی نباشند و تنها دغدغه آنها کسب علم و دانش و در نتیجه ارتقا کیفی باشد، بسیاری از مشکلات از بین خواهد رفت.

عضو هیئت علمی گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه بخشی از مسائل مربوط به بسترسازی، مسئه‌های ساختاری و اجتماعی است که از طرفی، سهم بودجه‌ای که در حوزه علوم انسانی و به ویژه علوم اجتماعی به این موضوع اختصاص داده می‌شود، بسیار ناچیز است و قابل مقایسه با دیگر رشته‌ای علوم نیست و این در حالی است که از سوی دیگر، همواره انگشت تحول به سمت علوم انسانی بوده است.

وی افزود: اگر بخواهیم تحولی در حوزه علوم انسانی ایجاد کنیم استادان و نیروهای جوان که ابزارهای لازم را برای تحول در اختیار دارند بایستی این کار را به صورتی «خودانگیخته» صورت دهند.

جمعه‌پور خاطرنشان کرد: از دید من مشکل اساسی این است که در این سال‌هایی که صحبت از تحول بوده است، موضوع از بیرون و خارج از افراد علوم انسانی مطرح شده است به همین دلیل نتوانسته است انگیزه درونی را برای تحول ایجاد کند.

وی یکی از ملزومات این امر را بسترسازی خواند و گفت: زمینه باید برای انجام کارهای کیفی استادان به گونه‌ای فراهم شود که آنها با انگیزه‌های شخصی خود کار کنند و این یعنی ارتقا.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: یکی از مسائلی که امروز ما با آن مواجه هستیم، سبک و الگوی زندگی بر اساس شرایط جامعه ما، یعنی الگوی اسلامی و ایرانی است و در این راستا، دو هفته پیش در جلسه‌ای که در مورد نحوه مصرف آب بود، اعلام کردم که طبق تحقیقات ما، مسئله مصرف آب در کشور ما از ضعف مدیریتی ناشی می‌شود.

باید به جوانان اعتماد کنیم

وی افزود: این ضعف مدیریتی به معنای آن است که مشکلات آب در زمینه کشاورزی از زمان اصلاحات ارضی شروع شد، از همان زمانی که هر مزرعه‌ای را با داشتن چاه موتور، مکانیزه تلقی کردند و این دستوری از طرف دولت وقت ارائه شده بود و باید دقت کرد که مدیریت به معنای عام خود، مرجع و نهاد تصمیم‌گیر و سیاست‌گذار است.

جمعه‌پور خاطرنشان کرد: برای درونی‌سازی باید انگیزه‌ای ایجاد کرد که همه افراد به این سمت حرکت کنند و از به‌روزرسانی، بومی‌سازی و دیگر دغدغه‌های افراد، همگی باید حمایت شود و نه اینکه انحصارا تحول را به معنای اسلامی شدن در نظر بگیریم.

وی با بیان اینکه باید به استادان و دانشجویان جوان و حتی افراد کمتر شناخته شده نیز اعتماد کنیم، اظهار کرد: هر کسی می‌تواند در این زمینه قدم بردارد و این بخشی از کار است که می‌تواند علم و یا نظریه‌ای جدید باشد و در مجموع ما نمی‌توانیم در حالی که به روز نیستیم، از تحول علوم انسانی سخن بگوییم.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی در پایان تاکید کرد: ما باید آخرین دانش روز را داشته باشیم تا بتوانیم نظریه جدید ارائه دهیم و تحول ایجاد کنیم و در غیر این صورت بیشتر جنبه شعاری پیدا می‌کند.