‌روابط دختر و پسر در دانشگاه، چیزی شبیه دغدغه

لیلا نوروزی-عطنا؛ امروزه يكي از عوامل مهم در پیشرفت و توسعه هر كشوري وجود دانشگاه‌هاي كارآمد براي پرورش انسان‌هاي باهوش و فرهيخته است که اگر به این هدف دست نیابیم دچار مشکلات و زیان‌هایی در همه زمینه‌ها از جمله اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی می‌شویم و سرمایه‌های خود را از دست می‌دهیم و راه توسعه را می‌بندیم، همچنین از طرفی دیگر خانواده به عنوان اساسي‌ترين واحد اجتماعي است که همكاري و حمایت آن مي‌تواند کمکی در برابر فشارهاي مختلف باشد و میزان سازگاری دانشجویان را با محیط جدید بیشتر کند.

امسال در دانشگاه علامه طباطبائی برای نخستین بار، شاهد «همایش خانوده و دانشگاه» بودیم که خود فرصت مناسبی است برای رسیدن به اهداف خانواده‌ها و دانشگاه که از جمله این اهداف، ایجاد ارتباط موثر والدین با دانشگاه و ارتقای کمی و کیفی عملکرد تحصیلی دانشجویان است.

این مراسم نمود مثلث خانواده، دانشجو و دانشگاه است که سال‌هاست در اکثر دانشگاه‌های شهر تهران از جمله دانشگاه تهران، صنعتی شریف،  شهید بهشتی، علوم پزشکی، علم‌ و صنعت و دیگر دانشگاه‌های ایران برگزار می‌شود.

دانشگاه شهید بهشتی از سال 88 همزمان با آغاز هر سال تحصیلی همایش خانواده و دانشگاه را به منظور ایجاد زمینه مناسب اعتلا و رشد توانمندی‌های علمی، فرهنگی و اخلاقی دانشجویان ورودی جدید، برگزار می‌شود.

دانشگاه علم و صنعت، امسال بیست و دومین سال همایش و دانشگاه امام صادق، دوازدهمین سال همایش خانواده و دانشگاه را برپا کردند و در اکثر دانشگاه‌ها نیز چندین سال است که این مراسم را به عنوان یک آئین سالیانه، برگزار می‌کنند.

همایش «خانواده و دانشگاه» در دانشگاه علامه طباطبائی نیز با حضور رئیس این دانشگاه، معاون دانشجویی، معاون فرهنگی اجتماعی، حجت‌الاسلام شهاب مرادی، دو پنل تخصصی با سخنرانی استادان برجسته علوم‌اجتماعی و روانشناسی و اجرای گروه تواشیح بود.

دکتر حسن ملکی معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، این همایش را بسیار مهم تلقی کرده و گفت: این همایش به خاطر بچه‌های شما که فرزندان ما نیز هستند برگزار شده و ممکن است بعضی از افراد این نکته را مطرح کنند که ارتباط والدین با دانشگاه ضرورت چندانی ندارد. من معتقدم این افراد مفهوم تربیت را به درستی متوجه نشده‌اند.

او همچنین گفت: پیام برنامه امروز این است که یک نهاد کافی نیست. نه خانواده و نه دانشگاه نمی‌توانند به تنهایی متضمن سلامت جوانان جامعه باشند. خانواده به علاوه دانشگاه این امکان را فراهم می‌کند که صیانت فرهنگی و اخلاقی فرزندان ما و شما تضمین پیدا کند.

دانشگاه صرفا محلی برای پاس کردن واحدها نیست

یکی از بخش‌های مهم این این همایش سخنرانی رئیس دانشگاه بود که والدین با اشتیاق هرچه بیشتر به آن توجه می‌کردند. صحبت‌های رئیس دانشگاه، دلگرمی برای نگرانی‌های والدین از جهت‌های گوناگون بود. گویی حسین سلیمی می‌دانست والدین دغدغه‌هایی غیر از تحصیل و آموزش دارند و تاکید می‌کرد که این‌جا دانشگاه است و آموزشگاه نیست و مرکزی تربیتی وفرهنگی است و صرفا محلی برای پاس کردن واحدها نیست و باید سطح کیفی دانشگاه را بالا ببریم.

سلیمی برای والدین از اعتقادات و چندگانگی فرهنگی دانشجویان گفته و انگار که می‌خواهد به آن‌ها آرامش و اطمینان بدهد، گفت: در حوزه فرهنگی همکارانم برای پرورش و تقویت اعتقادات بنیادی دانشجویان تمام تلاش خود را انجام می‌دهند. اما صرفا دانشگاه کافی نیست، گاهی در حوزه پرورش فرهنگی ما یک سازی می‌زنیم و در درون خانواده‌ها ساز دیگری نواخته می‌شود و گروه دوستان و همسالان که در جامعه حضور دارند ساز دیگری می‌زنند. مطالعات ما نشان می‌دهد این چندگانگی فرهنگی به تدریج در بخشی از فرزندان ما جوانه می‌زند و این خطرآفرین است. ما نیازمندیم به خاطر امنیت فرهنگی، دائما با خانواده‌ها در ارتباط باشیم. ما می‌خواهیم برنامه‌هایی را اجرا کنیم که در خانواده‌ها استمرار داشته باشد تا  دانشجویان دچار دوگانگی فرهنگی نشوند.

این همایش شاید از این جهت مهم است که برای اولین بار فرصت مناسبی برای تعامل، بحث و تبادل نظر خانواده‌ها با هم و همینطور با دانشگاه در مورد مسائل مختلف از جمله رشد و پیشرفت‌شان در زمینه‌های تحصیلی و ازدواج باشد و در آن خانواده‌ها و دانشگاه به طور مشترک خود را در برابر دانشجویان متعهد و مسئول بدانند.

تلاش برای تشکیل مثلث خانواده، دانشگاه و دانشجو

گفت‌و‌گویی با معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه در مورد این که چه برنامه‌ای برای خانواده‌ها و تعامل هرچه بیشتر آن‌ها با دانشگاه دارند، داشتیم.

حسن ملکی در پاسخ به سوال ما که، دغدغه‌های خانواده‌ها از نظر او چیست، پاسخ داد: برای این‌که دغدغه والدین را متوجه شویم لازم است پرسش‌نامه‌ای که به آن‌ها داده‌ایم پر کرده باشند تا آن را مرور کنیم و تحلیلی برای آن داشته باشیم. بر اساس آن در آینده برای عضویت در انجمن ارتباط خانواده و دانشگاه از آن‌ها  دعوت می‌کنیم و مثلث مشاوره‌ای «دانشگاه، خانواده و دانشجو» را تشکیل می‌دهیم.

ملکی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خانواده‌ها را آموزش مهارت‌های زندگی دانشجویان عنوان کرد: تذکرات والدین باعث می‌شود که ما آموزش مهارت‌های زندگی را تقویت کنیم. به نظر می‌رسد اگر مهارت‌های زندگی حل شود، خیلی از مسائل خودبه‌خود حل می‌شوند.

معاون فرهنگی دانشگاه درباره مسئله ازدواج در خانواده‌ها هم گفت: عده‌ای ازدواج را دغدغه‌ای مهم می‌دانستند و معتقد هستند که در طول تحصیل، زمینه‌هایی باید فراهم کنیم که دانشجویان با هم آشنا شوند و اگر زمینه ازدواج هم فراهم شد چه بهتر. اما نباید این‌ مسئله را فربه و بزرگ کنیم به قدری که تمام ذهنیت دانشجویان با این مسائل پر شود و از درسشان غافل شوند. سومین مسئله اشتغال است که درخواست والدین از ما این است که به عنوان مسئولان دانشگاه به تحصیلات و مسائل تربیتی و اخلاقی‌ دانشجویان توجه داشته باشیم.

‌ روابط دختر و پسر در دانشگاه؛ چیزی شبیه دغدغه

مدیر فرهنگی دانشگاه هم در این باره،  مهم‌ترین دغدغه دانشگاه و خانواده را در قبال دانشجویان این‌گونه بیان کرد: سنی که دانشجویان نوورود در آن قرار دارند سن آغاز دوران جوانی است و در این سن یکی از مسائلی که با آن مواجه خواهیم شد روابط بین دختر و پسر است که مختص دانشگاه نیست. و چون اقشار فرهیخته‌تر وارد دانشگاه می‌شوند، بنابراین من فکر می‌کنم که دغدغه‌های این مدل در مورد دانشجویان دانشگاه نسبت به آن‌چه که در بیرون جامعه مشاهده می‌شود کم‌رنگ‌تر است.

مرتضی خورسندی در پاسخ به دلیل اهمیت این نوع همایش‌ها اشاره کرد: هدف این همایش این نیست که ما حضور  والدین را در دانشگاه داشته و استمرار دهیم یا تبدیل به ارتباطی شود در راستای کنترل کردن بیشتر دانشجویان؛ بلکه هدف همایش این است که اطلاعات عمومی‌تر به والدین دهیم. بعد از این همایش کارگاه‌هایی تشکیل می‌شود که مهارت‌های والدین را به لحاظ تربیتی که چگونه با فرزندشان رفتار کنند و در مواقع‌ بحران چگونه عکس‌العمل داشته باشند، افزایش می‌دهد.

در بخشی دیگر به سراغ خانواده‌ها رفتیم، خانواده‌هایی که امیدواری و نگرانی، دلتنگی و شوق را در چشمان آن‌ها می‌دیدیم. وقتی با آن‌ها در مورد فرزندانشان گفت‌وگو داشتیم انگار می‌خواستند برایمان درد دل کنند و از نگرانی‌هاشان بگویند. با اقتدار از استقلال فرزندانشان صحبت می‌کردند و با یاس از این‌که دیگر نمی‌توانند نقش کنترل‌کننده را داشته باشند، مشوش و نگران بودند.

به سراغ یک آقای میانسال رفتیم که در انتهای سالن با دقت درگیر برنامه‌های همایش بود. این پدر دانشجو که ساکن کرج است  از این که فرزندش نمی‌تواند خوابگاه داشته باشد کمی نگران بود، اما گفت: من از دانشگاه علامه به عنوان یکی از بهترین دانشگاه‌ها تعریف‌ها شنیده‌ام. این‌گونه همایش‌ها مفید و عالی است و خوشحالم که این ارتباط بین دانشگاه با ما برقرار شده که برای من مایه دلگرمی است.

پدر دیگری از اشتیاق خود در این همایش صحبت ‌کرد و از استقبال والدین خیلی خوشحال بود اما انتقاد داشت از این که بخشی از این همایش برنامه‌ریزی شده و بخشی از آن طبق برنامه نبوده است. او معتقد بود که سخنرانی‌ها باید هدایتی در جهت تعامل خانواده و دانشگاه بوده و زمان‌بندی بهتری داشته باشند و این‌که معاون دانشجویی و دیگران باید دغدغه‌های علمی دانشجویان را بیان کنند. همچنین برنامه‌ریزی‌هایی که برای تدریس و رشد فرهنگی دانشجویان لازم است بسیار کم مطرح شده است.

مادری هم گفت: من فکر می‌کردم انجمن اولیا و ‌مربیان فقط به درد مدرسه می‌خورد ولی با آن چه که در این همایش شنیدم متوجه شدم که با تمام این مشکلاتی که دانشجویان دست و پنجه نرم می‌کنند واقعا این همکاری و تعامل در این مرحله از زندگی جوان‌های ما بسیار مفید خواهد بود.

درباره رشته دانشگاهی و اولویت‌های فرزندانشان در انتخاب رشته از آن‌ها پرسیدیم. بعضی‌ها در پاسخ گفتند: برای ما دانشگاه و اسم دانشگاه در اولویت قرار داشت و برای ما مهم بود که انتخاب فرزندانمان دانشگاه علامه، به عنوان یکی از برترین دانشگاه‌های مهم کشور باشد.

در کنار برنامه‌هایی که دانشگاه برای والدین تدارک دیده بود بخش  جالب‌تر آن ارتباط برقرار کردن والدین با هم و صحبت کردن در مورد فرزندانشان و رشته دانشگاهی آن‌ها و آینده فرزندانشان بود. سوال‌هایی که از هم می‌پرسیدند. دغدغه‌هایی که به اشتراک می‌گذاشتند و امیدها و آرزوهایی که هنوز هم از آن صحبت می‌کنند.