مخالفت وزیر علوم با واگذاری روان‌شناسی بالینی به وزارت بهداشت

دکتر محمد روشن درباره واگذاری رشته های مرتبط با سلامت از جمله رشته روان‌شناسی بالینی به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی گفت: براساس اصل اولی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متولی آموزش عالی در کشور است.

وی ادامه داد: ولی بنابر اقتضائات و شرایطی که در سالیان پیش در زمینه فراهم کردن نیاز کشور به پزشک و متخصصین در حوزه علوم پزشکی وجود داشت و همچنین بنابر مصالحی، آموزش های پزشکی از این وزارت‌خانه جدا شد.

به گزارش عطنا به نقل از مهر، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم افزود: برخی آموزش ها ممکن است هم در حوزه پزشکی و هم در حوزه آموزش های عالی واحد های درسی و آموزشی داشته باشند كه این واحدها در حوزه یکدیگر قرار گیرند.

وی ادامه داد: عقل اقتضای این را دارد که با توجه به میزان واحدها و بستر و خواستگاه هر  دانش، درمورد اینکه این رشته در حوزه وزارت علوم باشد و یا حوزه آموزش پزشکی، ساماندهی های لازم انجام شود.

روشن یادآورشد: طبیعی است در برخی دوره‌ها یک شبهاتی پیش می آید که یک موضوع و یا یک رشته خاص در حیطه دانشی کدامیک از این دو وزارتخانه است. دستوری که اکنون رئیس جمهور درخصوص رشته های مرتبط با سلامت ارایه داده اند، دستور درست و صحیحی است و بنیاد تفکیک رشته ها نیز منبعث از چنین تلقی است که همه رشته های مرتبط با سلامت در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی متمرکز باشند.

وی افزود: از  بدو تفكيک دو وزارتخانه مبناى جداسازى، حیطه هاى مديريتی و مسئوليت بوده است و از منظر عقلايی تصميم جديد يا خاصی نبوده و كاملاً متناسب با پاسخ درخواست وزير  بهداشت درمان و آموزش پزشكی بوده است و نبايد مصادره به مطلوب شود. با روش و موازين علمی مصاديق آن بايد بدرستی و توسط يک كارشناسی دقيق  احصاء و تفكيک شود اما متاسفانه برخی همكاران با تعجيلی كه در اعلام اين مكاتبه داشتند، ناخواسته باعث سوء تفاهم و برداشت هاى ناصواب و ايجاد اضطراب در اعضای هيات علمی،  دانشجويان و جامعه روانشناسان شدند.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم تاکید کرد: اما نکته اینجاست که در تطبیق اینکه چه رشته ای مرتبط با سلامت است و ضمن ارتباط با سلامت، عمده واحدهای آن از جنس پزشکی يا غيرپزشكی است، باید به صورت مصداقی بررسی های لازم صورت گیرد و اینکه چه رشته ‌ای مصداق سخن رئیس جمهور است این را باید تشکیل جلسه داد و بررسی کرد و به نتیجه رسید.

روشن یادآور شد: تاكيد می شود مقام عالی وزارت علوم دکتر فرهادی اعتقاد دارد رشته روان‌شناسی بالینی از گرایش های رشته روان‌شناسی بوده و از جمله رشته های علوم انسانی و غیر پزشکی است و حتی برنامه های آن درحال حاضر در شورای تحول و ارتقاء علوم  انسانی مورد بررسی قرار می گیرد تا با شاخص های طرح تحول هماهنگ شود.

وی ادامه داد: عناوین دروس و محتوای سرفصل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در این گرایش، غالبا در زمینه علوم انسانی است چرا که موضوع این رشته با همه پیچیدگی های آن انسان است و  غلبه ارتباط با علوم پزشکی نيست.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم افزود: از طرفی نگاه تک بعدی به انسان از زاویه زیست پزشکی با تعریف انسان به عنوان موجودی زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی و با رویکردهای جدید روان‌شناسی هماهنگ نیست. سازمان متولی اعطای مجوز به فعالیت های حرفه ای به فارغ التحصیلان و دانش آموختگان این رشته ها اکنون سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره بوده و هیچ ارتباطی با سازمان نظام پزشکی که در حوزه تخصصی پزشکان است ندارد.

وی ادامه داد: علاوه بر آنها خدمات دانش آموختگان رشته های روان‌شناسی بالینی غالبا در دانشگاه ها، مراکز آموزش عالی، آموزش و پرورش، مراکز نظامی و انتظامی، سازمان‌ها، ادارات، کارخانجات، جامعه، مراکز خدمات روانشناختی و مشاوره و درصد کمی فعالیت در مراکز درمانی است.

روشن افزود: به طور عام برخی از دانشمندان حوزه روان‌شناسی معتقدند که ۲۵ الی ۳۰ درصد مردم ممکن است اختلالات روانی داشته باشند که از این تعداد تنها ١ تا ۳ درصد نیاز به خدمات بیمارستانی دارند و همان گونه كه متخصصين اعلام داشته اند ۲۷ درصد دیگر به وسیله خدمات غیر بیمارستانی که در این نوع کلینیک ها ارایه می شود مشکلات شان حل و فصل می شود.

وی یادآورشد: پس نتیجه می گیریم که برای ١ تا ۳ درصد نیاز به بیمارستان، هیچ منطقی اقتضاء نمی کند که رشته هایی که ۹۷ درصد قرابت با یک حوزه دانشی دیگری دارند به آن حوزه منتقل شوند. وظیفه اصلی دانش آموختگان رشته روان‌شناسی بالینی غالبا فعالیت آموزشی و پژوهشی، پیشگیری در سطح اول و یا در برخی موارد در سطح دوم بوده و در این زمینه خدمات ارایه می کنند.

روشن افزود: ما با کمتر بیمارانی مواجه هستیم که نیاز به بستری شدن در مراکز درمانی داشته باشند و برای این درصد کم اگر نیاز باشد، به صورت تیمی متشکل از روانپزشکان، روان پرستاران و مدکاران اجتماعی خدمات ارائه می شود.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم خاطر نشان کرد: علاوه بر دلايل بنيادين پيشين كه ذكر آن رفت و فارغ از آن اصول بنيادين نكته ساختارى ديگر آن است كه، در کشور ۷ دهم درصد از متخصصین در دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تربیت می شوند، به نظر می آید با توجه به تعداد اندک هیات علمی علوم پزشکی که اصلا قابل مقایسه با جمعیت کثیر روانشناسان مستقر در دانشگاه های وزارت علوم نیست این کار منطقی نیست.

روشن افزود: ظرفیت آموزش در علوم پزشکی در رشته های روان‌شناسی کمتر از نیمی از جمعیت شاغلان به تحصیل در دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری روان‌شناسی است.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم افزود: مدت اندكی است كه دکتری روان‌شناسی سلامت در مراكز آموزشی و تحقيقاتی راه  اندازی شده و این درحالی که سال ها است این رشته در دانشگاه های وزارت علوم دایر است و متخصصان آن شاغل به کار هستند. ما امیدواریم که با توجه به منطقی که بر تفکیک رشته ها حاکم خواهد بود این منطق همچنان که تا کنون حکم کرده است از این به بعد نیز به همین عنوان حکم کند.

وی افزود: این دانشگاه ها برای تربیت و آموزش این تعداد دانشجو، استاد، فضای آموزشی، امکانات، آزمایشگاه و سایر ملزومات را فراهم کرده اند و تا کنون به خوبی از عهده این وظیفه برآمده اند متقابلا تعداد دانشگاه های وزارت بهداشت درمان و آموزش پرشکی که روان‌شناسی بالینی تدریس می کنند همان طور که اعلام شد بسيار محدود است.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم خاطرنشان کرد: ما امیدواریم در این مورد همان گونه که رئیس جمهور اعلام کرد آن چیزی که به واقع با حوزه سلامت مرتبط می شود، بدون سو گیری خاص و یا بدون احساسات و بر اساس متد علمی به وزارت بهداشت واگذار شود. این تصمیم باید بین دو وزارتخانه و براساس تصمیمی که کمیته مشترکی که مامور به این کار شده اتخاذ می کند، احصاء کرده و آن چیزی که به صلاح کشور و حوزه علم و دانش و فناوری است محقق شود.