هنوز هم حرف، حرف از «طلوعی ماندگار» است

«طلوع ماندگار» عنوان مراسم بزرگداشت دکتر کاظم معتمدنژاد، پدر علوم ارتباطات ایران بود که عصر یکشنبه 26 اردیبهشت ماه به همت شهرداری منطقه 5 تهران، انجمن روابط عمومی ایران و تعدادی از اساتید دانشگاه در سالن اصلی فرهنگسرای فردوس، برگزار شد.

 دکتر فرقانی: یاد استاد به دانشجویان اعتماد به نفس می‌دهد

به گزارش خبرنگار عطنا، رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی در این مراسم، ضمن خیرمقدم به حاضران، گفت: ما به مراسم هایی ازاین‌دست نیاز داریم؛ چراکه شاهد هستیم بسیاری از مفاخر ما دچار انزوا شده و تلاش می‌شود نام آن‌ها کم‌رنگ جلوه کند .

دکتر محمدمهدی فرقانی با تأکید بر این نکته که «افتخار می‌کنیم میراث دار پدر علوم ارتباطات هستیم» ادامه داد: امروز بشریت در یک جامعه ارتباطی و درعین‌حال در یک جامعه غیر ارتباطی زندگی می‌کند. ما در یک جامعه ارتباطی هستیم درحالی‌که در خانواده با مشکل ارتباطات روبرو هستیم. ازجمله اینکه در خانواده‌ها با توجه به فناوری های جدید هر کسی سرگرم تلفن همراه خود بوده  و ساعت‌ها از ارتباطات واقعی دور است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی به تضادهای جامعه مدرن اشاره و ابراز خوشحالی کرد که شرایط برای یادآوری میراث بنیان‌گذار علوم ارتباطات و همچنین تأسیس دانشکده علوم ارتباطات فراهم شد.

استاد روزنامه‌نگاری تحقیقی سپس نسبت به مقام دکتر معتمدنژاد اظهار داشت: باوجود اینکه بیش از هفتاد هزار عضو هیئت‌علمی در کشور وجود دارد اما استاد به معنای واقعی انگشت‌شمار است.

وی از ویژگی‌های یک استاد واقعی را اخلاق، حسن خلق، شاگرد پروری، شخصیت، روش و منش عنوان کرد  و این خصوصیات را مهم‌تر از دانش دانست.

دکتر فرقانی با ذکر خاطراتی از روزهای تدریس و روزهای کهن‌سالی استاد بر سرمایه و هویت بودن دکتر معتمدنژاد برای دانشگاه تأکید کرد.

وی افزود: برای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره استاد اتاقی را در دانشکده، تندیسی از ایشان و درختی به نام ایشان در حیاط دانشکده تدارک دیده‌ایم تا نام استاد به‌عنوان الگو، برای دانشجویان این رشته‌ها «اعتمادبه‌نفس» بیاورد.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات در پایان به اهمیت بعضی بزرگداشت‌ها بدون مصلحت اندیشی و لوث کردن گفت: بزرگداشت باید شایسته یک شخصیت باشد.

وی به‌روز جهانی ارتباطات اشاره کرد و افزود: یادم هست همیشه استاد معتمدنژاد به‌روزهای  13 اردیبهشت؛ روز جهانی آزادی مطبوعات و 27 اردیبهشت؛ روز ارتباطات تأکید فراوان داشتند و این مناسبت‌ها با تولد این بزرگوار در این ماه، اردیبهشت خاصی را به وجود آورده است.

شباهت معتمدنژاد و فردوسی از نگاه خانیکی

در بخش بعدی این مراسم، مدیر گروه ارتباطات دانشکده ارتباطات با طرح این سؤال که «چرا بعضی از روزها را باید گرامی داشت» گفت: امروز را به نام این فرهنگسرا و روز فردوسی بزرگ پیوند می‌دهم چراکه می‌توان بین فردوسی که ملتی و زبانی را زنده نگه‌داشته است و دیگر مرد خراسانی یعنی دکتر کاظم معتمد نژاد پیوند داد که او هم‌زبانی و ملتی را به‌گونه‌ای دیگر زنده نگاه داشته است.

دکتر هادی خانیکی از ویژگی‌های استاد گفت: بااینکه استاد همیشه همه‌ی ما را «دوست و همکار عزیزم» خطاب می‌کرد اما ما افتخار می‌کنیم که شاگرد و دانشجوی چنین انسانی بودیم.

دکتر خانیکی ضمن قدردانی از فرهنگسرای فردوس اضافه کرد: باید از این امکانات در سراسر کشور برای خلق سرمایه‌های نمادین سود برده و به نیازهای امروز جامعه خودپاسخ دهیم.

وی تصریح کرد: یکی از نیازهای امروز ما ارتباط است. ارتباط با «چهره‌ی ژانوسی» خود خلأ بزرگ عصر ارتباطات است. فرایندها و امکانات ارتباطی هم فرصت و هم تهدید خلق خواهند کرد؛ ازجمله تهدیدها شکاف دیجیتال را می‌توان نام برد. لذا ما نیازمند استفاده از این امکانات برای خلق سرمایه‌های نمادین و سرمایه‌های فرهنگی هستیم؛ همان‌طور که بوردیو می‌گوید: «به اموال سمبلیک خود فکر کنیم که از اموال مادی ما بزرگ‌تر هستند».

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه ادامه داد: من فکر می‌کنم بدون هیچ اغراقی هر چه دانشگاه‌های ما بزرگ‌تر می‌شود و دایره دانش ما و تعداد تحصیل‌کردگان ما بیشتر می‌شود در کنار آن چند نیاز برجسته‌تر می‌شود؛ «نیاز به اخلاق، نیاز به ارتباط و نیاز به ادب».

وی به نقل‌قولی از لرنر اشاره کرد و گفت: سطح روشنفکری هم اگر بزرگ‌تر از میانگین جامعه باشد، باز این تضمین‌کننده خلق افرادی که نمادها و سمبل‌های اخلاقی، ارتباطی و ادبی باشند، نیست. لذا دکتر معتمدنژاد بدون هیچ تبلیغی ازجمله این افراد بود که جای خالی او احساس می‌شود.

جان کلام استاد این بود: استقلال حرفه‌ای اصحاب رسانه

در بخش دیگری از «طلوع ماندگار»، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق با تقدیر از برگزاری این برنامه در فرهنگسرای فردوس و تأکید بر ادامه راه دکتر معتمدنژاد گفت: «تعارف نکنیم» دکتر معتمدنژاد بسیار مفیدتر می‌توانست باشد... ازآنچه شد.

دکتر مهدی محسنیان راد از اینکه دو استاد دیگر قبل از او سخنرانی کردند از احساس عجیبی که به او دست داده گفت و یادآور شد با استاد فقید و دیگر اساتید اختلاف سنی کمی دارد.

دکتر محسنیان راد سپس از جامعه در حال گذار گفت و خاطرنشان کرد: در سال های  گذشته به دلیل دخالت برخی نهادهای اجتماعی ایران، ما تفاوت بین جامعه سنتی و جامعه مدرن را گم‌کرده‌ایم. برای مثال در جامعه سنتی قنات داشتیم  که در یک کشور خشک تمدن سازی کرد. لذا جامعه‌ای که از انباشته‌های گذشتگان سود می‌برد نباید مورد نکوهش قرار گیرد.

وی با بیان خردگرایی مدرنیته در غرب و ژاپن به تحقیقات خود اشاره کرد و افزود: جامعه مدرن، جامعه‌ای است که برای پاسخ به «چه باید کرد»ها، خرد و دانش را سوار بر دوش تجربیات گذشته، به کار می‌گیرد و این همان کاری است که ژاپن انجام داد.

دکتر محسنیان راد به دو نکته در این رابطه اشاره کرد؛ در کشورهای توسعه‌یافته مردم یاد گرفته و یاد می‌گیرند به هر چیزی گوش نکنند یا به هر چیزی پشت نکنند. درحالی‌که از 1837 تاکنون به ما دیکته شده است که هر چه ما می‌گوییم گوش کنید و هرچه ما پنهان می‌کنیم را فراموش کنید. لذا یک ژاپنی می‌تواند بین یک برنامه تلگرام و یک روزنامه بزرگ فرق بگذارد و ما این اصالت منبع را یاد نگرفته‌ایم.

وی با نامگذاری این امر با عنوان «سفره‌ی رسانه‌ای» گفت: کشورهایی نظیر اسکاندیناوی یاد گرفته‌اند که چگونه از امکانات و رسانه‌های جدید استفاده کنند درحالی‌که به‌طور طبیعی ما این فرایند را یاد نگرفته‌ایم.

این  پژوهشگر ارتباطات و روزنامه‌نگاری نکته دوم را به بیان مقام علمی و اخلاقی دکتر معتمدنژاد اختصاص داد و با تأکید بر مقام اخلاقی استاد گفت: جان کلام این است که استاد می‌گفت «در ایران چهار کار باید انجام شود که اولین شرط آن استقلال حرفه‌ای اصحاب رسانه است.»

وی در پایان خصوصیت بارز ترکیب مقام اخلاقی با مقام علمی استاد را این‌گونه مرور کرد: چه قبل و چه بعد از انقلاب ترکیب این ویژگی‌ها باعث می‌شد دکتر معتمدنژاد خیلی «خودخوری» کند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق از شباهت روحیات دکتر فرقانی با مرحوم معتمدنژاد در روز افتتاح دانشکده ارتباطات گفت و تأکید کرد: امیدوارم کشور مسیر درست خود را پیدا کند و اندیشمندان علوم انسانی و علوم ارتباطات تعیین کنند که برای بهبود وضعیت چه باید کرد.

دکتر محسنیان راد ابراز امیدواری کرد نهادهای مختلف از امسال به سمتی پیش بروند که به جایگاه اصلی خود بازگردند.

در بخش آخر برنامه، با حضور مهندس پورمند، مدیریت فرهنگی هنری منطقه 5 و رئیس فرهنگسرای فردوس و دکتر  آزادی، معاون آفرینش‌های فرهنگی و هنری منطقه 5 لوح سپاس و یادبودی به یادگار استاد دکتر رؤیا معتمدنژاد (که در جمع حضور نداشت)، دکتر محمدمهدی فرقانی رئیس دانشکده علوم ارتباطات علامه، دکتر مهدی محسنیان راد، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع)، دکتر هادی خانیکی، مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و دکتر علیرضا عبداللهی نژاد معاون اداری، مالی و دانشجویی دانشکده ارتباطات به‌رسم ادب تقدیم شد.

این برنامه با پخش کلیپ‌های درباره «فرزانه فروتن» و اجرای زنده گروه موسیقی سنتی خنیاگر، رونمایی از تندیس استاد که در طول برنامه ساخته شد و «خوش بش های» دوستانه حضار به کار خود پایان داد و با اینکه اندکی از غروب روز یکشنبه گذشته بود، هنوز هم حرف، حرف از «طلوعی ماندگار» بود.