عطنا - به دلیل وقایع رخ داده در کشور، دانشگاهها طی هفته های اخیر شاهد اعتراضاتی بود که گاها به رفتارهایی نظیر آسیب زدن به اموال دانشگاه و یا سردادن شعارهای ناپسند و دور از شان دانشگاه و دانشجو منجر شد.
هر چند طی هفته گذشته با ایجاد بسترهای گفت وگو کمتر شاهد چنین اعتراضاتی در صحن دانشگاهها بودیم اما در گفت وگو با غلام رضا خواجه سروی استاد علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی و کسی که در سابقه مدیریتی خود مسئولیت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم را در کارنامه دارد به بررسی زمینه های وقوع این نوع اعتراضات در دانشگاهها پرداختیم.
فاقد احزاب سیاسی فعال و شاخه دانشجویی برای اعتراض هستیم
خواجه سروی با اشاره به اتفاقات رخ داده در دانشگاهها به تشریح علل این وقایع از منظر جامعه شناسی پرداخت و اظهار داشت: سرریز مسائل و مشکلات جامعه و فریادهایی که در راستای نارسایی ها در جامعه ایجاد می شود در دانشگاه خود را نشان می دهد. کشور ما بر خلاف برخی کشورها فاقد احزاب سیاسی و نظام حزبی است در نتیجه شاخه دانشجویی احزاب در کشور فعال نیست تا بتواند مطالبات خود را قانونمند مطرح کنند. در عین حال مسائل سیاسی جامعه در دانشگاهها سریز می کند و جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد.
بستر اعتراض همواره در دانشگاه فراهم است
وی با اشاره به اینکه در کنار همه این مسائل برای فعالیت های دانشجویی قوانین، مقررات و ساز و کار اجرایی در دانشگاهها وجود دارد، تاکید کرد: برای هر نوع فعالیت دانشجویی حتی اعتراض دانشجویی ساز و کار و قوانین و مقررات وجود دارد که در طول سال های گذشته اجرا شده است. البته طبیعتا پیشگیری بهتر از درمان است اما دانشگاه، همیشه بستر و زمینه هایی برای اعتراضات دانشجویی بوده است. فارغ از اتفاقات رخ داده اخیر، در آرام ترین حالت جامعه ممکن است در دانشگاهها اتفاقاتی به شکل اعتراض رخ دهد. اعتراض به غذا و مشکلات صنفی، کلاس درس، سرمایش و گرمایش و... پس اولا بستر و قالب اعتراض دانشجویان همواره در دانشگاهها وجود دارد و دانشجویان در همین بستر اعتراض کرده و می کنند لذا ارکان دانشگاه باید در این زمینه فعال باشند و دوم اینکه از این مسائل پیشگیری کنند .از این نظر که بسترهای لازم از قبل شناسایی و زمینه ها رفع شود که اگر خواسته ای هم بیان می شود در راستای خودش و به نفع دانشگاه و جامعه تمام شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش مدیریت دانشگاه و ستاد وزارت علوم در این زمینه یادآور شد: مدیریت دانشگاه و ستاد وزارت علوم می توانند در این زمینه تاثیرگذار باشند. شعار وزارت علوم همیشه باید پیشگیری باشد تا این اتفاقات رخ ندهد و اگر هم اعتراضاتی رخ داد به گونه ای باشد که باعث آسیب به اموال دانشگاه، مشوش شدن فضای دانشگاه و به کاربردن شعارهای ناپسند، رکیک و دور از ادب و اخلاق نشود و فضا و ساحت دانشگاه آلوده نشود.
هیئت امنای دانشگاهها باید فعال شوند
خواجه سروی تصریح کرد: در اتفاقاتی که رخ داد شاهد چند چیز بودیم یک اینکه، دانشگاهایی که این قواعد را رعایت کردند که نمی خواهم نام ببرم ولی در بررسی ها قابل توجه است که کمترین آسیب ها را دیدند. دانشگاههایی که کمتر در این فضا فعال بودند، آسیب های بیشتری دیدند. آموزش عالی کشور مانند بسیاری از کشورهای دنیا بر طبق قوانین خاص اداره می شود. طبق مصوبات مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشگاهها هیئت امنایی اداره می شوند.
وی افزود: در این نوع مسائل، هیئت امناها و بخش های دیگر باید فعالیت بیشتری داشته باشند تا دانشگاه برای کشور و نظام بیشترین منفعت را داشته باشد نه اینکه ضرر داشته باشد این نکته مهمی است که دانشگاهها خودشان باید مسائل و مشکلاتشان را با توجه به اختیار قانونی که دارند، حل کنند و پای هیچ نیروی بیرونی به دانشگاهها باز نشود. این اصل اساسی و اولیه است چون دانشگاه رئیس هیئت امنا و شورای دانشگاه داشته و همه امکانات قانونی را دارد و می تواند مسائل خود را حل کند. در کنار آن جمع فرهیخته ای از اساتید هم در دانشگاهها وجود دارند تا بتوانند به مجموعه کمک کنند.
این استاد دانشگاه به تحلیل مسائل رخ داده در دانشگاهها پرداخت و با اشاره به شیوه اعتراض دانشجویان گفت: در قضایایی که رخ داد، شاهد بودیم دانشجویان در خیلی از مسائل بیش از اینکه بر مبنای مقررات، قوانین و عقل و درایت رفتار کنند بیشتر بر موج احساسات سوار شدند و احساساتشان بیشتر کار کرده است. وقتی احساسات پیش می آید خیلی از اتفاقات ممکن است رخ می دهد.
موج سواری دانشجویان بر احساسات و سازماندهی بیرونی اعتراضات
وی افزود: دوم فراموش شده است که دانشگاه محل تضارب آرا و کرسی های آزاد اندیشی است و مباحث رخ داده در این فضا در نهایت به نفع کشور تمام می شود ولی در این بین هدف گم شده است. من برخی تجمعات دانشجویی را از نزدیک دیدم متاسفانه برخی از دانشجویان الفاظی به کار می بردند که اصلا در شان دانشگاه نیست. نمی خواهم این افراد را مقصر بدانم به هر حال مسائلی دست به دست همه داده تا کار به اینجا بکشد. در این شرایط وقتی این اتفاقات رخ می دهد متاسفانه نیروهای خارجی، دشمنان و بازوهای رسانه ای شان با ایجاد فضای غبارآلود و آمیختن دروغ و راست به عملیات روانی ساماندهی شده می پردازند در نتیجه فضا تندتر می شود که متاسفانه به نفع دانشگاه، نظام و کشور نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه به علل این رفتارها از سوی دانشجویان نیز اشاره کرد و گفت: علت وقوع این اتفاقات را از دو ناحیه می دانم یک احساسی برخورد کردن با موضوع پیش آمده و دیگری وجود سازماندهی بیرونی، والا هیچ دانشجویی راضی نمی شود چیزی که متعلق به خودش، برادر و یا خواهرش است را نابود کند.
خواجه سروی با ارائه پیشنهادی به مدیران دانشگاهها و ستاد وزارت علوم یادآور شد: پیشنهاد من این است از راههای قانونی که در این زمینه وجود دارد از جمله ظرفیت تشکل های دانشجویی، گفت و گو، هم اندیشی و دعوت معترضین برای گفت وگو و بیان مطالباشان استفاده کرد در این گونه مسائل از خود دانشجویان می توان کمک گرفت.
در فضای متشنج تغییری رخ نمی دهد
وی با بیان اینکه در فضای متشنج هیچ تغییری انجام نمی شود، گفت: تاریخ نشان داده هر زمانی که کشوری دچار تنش شده، عقبگرد کرده است لذا از دانشجویان انتظار می رود به عنوان انسان های فرهیخته، موجب عقب گرد کشور نشده و به پیشرفت کشور کمک کنند زیرا فضای متشنج هیچ آورده و دستاوردی ندارد. بهترین راه این است که در دانشگاه همه به قوانین و مقررات تن دهند. اگر هم کسی به قوانین تن نداد راههای قانونی آن مشخص است.
عطنا را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید: