آمادگی دانشگاه علامه برای باز کردن گره‌های اجتماعی کشور/ تدبیر ویژه برای اشتغال آفرینی

عطنا - رئیس دانشگاه علامه طباطبایی از آمادگی این دانشگاه برای انجام تحقیقات درباره مشکلات اجتماعی کشور خبر داد.

در سالی که از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرینی» نامیده شده است، دانشگاه‌ها می‌توانند نقش موثری در تحقق این عنوان داشته باشند.

دانشگاه علامه طباطبایی نیز به عنوان دانشگاهی که در حوزه علوم انسانی سرآمد است، قطعاً می‌تواند در این حوزه بسیاری از مشکلات اجتماعی و اشتغال‌آفرینی را برطرف کند.

در این زمینه با دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت‌وگو کردیم تا از فعالیت‌ها و البته مشکلات این دانشگاه بیشتر بدانیم.

با توجه به اینکه نخستین ترم آموزش حضوری رو به پایان است، بفرمایید در این مدت که کلاس‌ها به صورت حضوری برگزار شد، وضعیت خوابگاه‌های دانشجویی برای دانشجویان دانشگاه شما به چه شکل بود؟

یک مشکل خاصی که ما داشتیم و ممکن بود دانشگاه های دیگر نداشته باشند این بود که خوابگاه‌هایمان در سطح شهر تهران پراکنده است، ما ۱۳ خوابگاه در سطح شهر تهران داریم که حدودا ۸۰ وسیله نقلیه، ۸۰ سرویس، ۵۰ اتوبوس و حدود نزدیک به ۴۰ مینی بوس لازم داریم تا هر روز ترابری انجام شود، تمهیدات لازم اندیشیده شده بود و مشکلی نداشتیم.

از نظر سلف و غذای دانشجویان چطور؟

از نظر غذاخوری و از نظر طبخ هیچ مشکلی نداشتیم، قبلا پیش بینی شده بود، پیمانکار مشخص شده بود و مشکلی نداشتیم حتی به لحاظ نگرانی‌هایی که احیانا خانواده های دانشجویان دارند این آمادگی را فراهم کردیم که آنها بتوانند به دانشگاه بیایند و شرایط را ببینند تا نگرانی‌شان برطرف شود.

بازسازی و آماده سازی خوابگاه‌ها و همچنین فراهم سازی تغذیه دانشجویان نیاز به اعتبار دارد، با توجه به افزایش قیمت‌ها چطور توانستید این اعتبار را فراهم کنید؟

ما فعلا آمادگی داریم البته هزینه خیلی زیادی به دانشگاه تحمیل می‌شود، وزارت علوم قول داده که از ما حمایت کند تا بتوانیم این ما به التفاوت را تأمین کنیم، همانطور که شما اشاره کردید واقعا هزینه های تغذیه و هزینه های طبخ خیلی متفاوت شده است، الان قیمت تمام شده برای هر پرس غذا بالای ۴۵ هزار تومان است، ما حدود ۲۰۰ پرس غذای دانشجویی تأمین می‌کنیم که امیدواریم ما به التفاوت هزینه‌ها را بتوانیم با کمک وزارت علوم جبران کنیم.

افزایش اعتبار دانشگاه

به طور کلی بودجه امسال دانشگاه چطور هست؟

امسال خدا را شکر اتفاق خوبی در مجلس افتاد، اعتبار دانشگاه با لایحه دولت حدود ۳۰درصد افزایش یافت، مجلس هم به ما کمک کرد و الان خدا را شکر تقریبا می‌توان گفت اعتبار ما نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است.

شما هم بابت وسایل و تجهیزات دانشگاهی یا اساتید حق التدریس بدهی دارید؟

همانطور که عرض کردم با وجود اینکه پایان سال گذشته برایمان گشایشی شده است و ما توانستیم بخشی از بدهی‌هایمان را پرداخت کنیم، بخشی از بدهی‌ها باقی مانده است.

ما عملاً بر روی حوزه پژوهشی و بدهی‌های حوزه پژوهش تمرکز کردیم، بدهی‌های مربوط به کارکنان را هم پرداخت کردیم، بدهی‌های که از سال ۹۸ به کارکنان باقی مانده بود هم تسویه کردیم، بدهی های اعضای هیأت علمی مربوط به پیمانکار و در عین حال بدهی‌های بازنشستگان را تسویه کردیم اما بدهی‌هایمان حدود ۲۰ یا ۳۰ میلیارد هست که ان شاءالله بتوانیم با کمک وزارت علوم پرداخت کنیم.

از نظر تجهیزات آزمایشگاهی در چه شرایطی قرار دارید؟

در تجهیزات آزمایشگاهی خیلی نیاز به کمک داریم، بعضی رشته ها آزمایشگاه‌های ویژه‌ای دارد مثل رشته تربیت بدنی، رشته روانشناسی، رشته‌های مختلفی داریم که نیاز به آزمایشگاه دارند، در برخی رشته‌ها مانند رشته کامپیوتر (سخت افزار _ نرم افزار) نیاز به رایانه داریم، رشته‌های مالی و حسابداری هم نیاز به رایانه‌های پیشرفته دارند، برای اینکه بتوانند دروس کارگاهی خودشان را داشته باشند. امیدواریم امسال بتوانیم مقداری از اعتبارات متمرکز وزارت علوم، استفاده کنیم تا مشکلات تجهیز آزمایشگاهی برطرف شود.

فارس: برای تجهیز آزمایشگاه‌ها چه مقدار اعتبار نیاز است؟

مستحضر هستید که تجهیزات آزمایشگاه ها تجهیزات گران قیمتی هستند و ما بعضی از آزمایشگاه‌هایمان در شروع کار قرار دارد، ما یک مرکز علوم شناختی داریم که این مرکز ما تجهیزات خیلی گران قیمتی را نیاز دارد من الان برآورد دقیقی ندارم  ما برای اینکه بتوانیم مجهز شویم برای رشته های علوم آزمایشگاهی، روانشناسی، تربیت بدنی و تمام تجهیزات مورد نیاز برای مسائل مالی نیاز به کمک ویژه ای داریم.

تدوین برنامه افق ۱۴۰۵ دانشگاه علامه

آقای دکتر، بحثی که خیلی مطرح می‌شود، خودکفایی دانشگاها از نظر مالی است؛ البته شاید دانشگاه شما که بیشتر رشته های مرتبط با علوم انسانی است، کمتر این موضوع را در برگیرد اما به طور کلی آیا شما هم برای خودکفایی دانشگاه تدبیری اندیشیده اید؟ آیا میشود در خصوص رشته های مرتبط با علوم انسانی هم کاری کرد؟

سوال خیلی خوبی است، ما تقریبا ماه های اولی که شروع به کار کردیم یک تیمی را دعوت کردیم از کسانی که تجربه کار مالی و کار بانکی را داشتند و یک جلسات منظمی را برای تامین نظام مالی پایدار دانشگاه برگزار کردیم. یکی از بزرگوارانی که در واقع سابقه کارهای اجرایی بزرگی را داشت به عنوان مشاور رئیس دانشگاه انتخاب کردم که این بحث نظام مالی دانشگاه را پیگیری کند. ما ظرفیت‌های مناسبی را داریم که بتوانیم برای دانشگاه درآمدزایی کنیم تا جایی که میسر هست بتوانیم برخی از مشکلات و مسائل مالی دانشگاه را از محل درآمدهای دانشگاه داشته باشیم یک کار بزرگی که داریم انجام میدهیم از روزهای اولی که دانشگاه آمدیم تلاش کردیم یک برنامه راهبردی در افق ۱۴۰۵ برای دانشگاه تهیه کنیم که در افق ۱۴۰۵ دانشگاه علامه می خواهد به کجا برسد و چه اقداماتی را باید انجام دهد.

برای این برنامه راهبردی یک کمیته تخصصی دعوت کردیم که صاحب نظر بوده و تخصص داشتند این برنامه راهبردی نسخه اولیه اش تهیه شد. ما این نسخه اولیه را به دانشکده ها فرستادیم. از دانشکده ها خواستیم براساس محورهایی که مشخص شده بود به ما بگویند که چه اقداماتی را میخواهیم برای افق۱۴۰۵ داشته باشیم و از دانشکده هم خواستیم برنامه آموزشی به ما بدهد که برای سال ۱۴۰۱ تا آخر می خواهد چه کار کند؟ یکی از اتفاقات خوبی که افتاد این است که دانشگاهها آمدند یک سری موسسات اقماری را برای خودشان متناسب با پتانسیلی که دانشکده داشته مثلا فرض کنید دانشکده تربیت بدنی گفته ما میتوانیم  مدرسه فوتبال داشته باشیم، دانشکده مدیریت گفته ما میتوانیم مدرسه حکمرانی داشته باشیم، دانشکده روانشناسی گفته ما میتوانیم کلینیک داشته باشیم، دانشکده حقوق هم همینطور.  در واقع یکسری موسسات اقماری  وابسته به دانشکده ها هستند که هر دانشکده ای برای خودش تعریف کرده اینها در واقع مجموعه هایی هستند  که میتوانند درآمدزا باشند.

این مجموعه ها در حال حاضر فعال هستند یا قرار است فعال شوند؟

اینها در دانشکده‌های ما برنامه دارند که قرار است از امسال فعال باشند و میخواهند برنامه داشته باشند و ما براساس برنامه ای که داریم به دانشکده ها کمک کنیم که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از درآمد خودشان برای خودشان باشد، یعنی رئیس دانشکده درآمدی را که کسب میکند برای اینکه بتواند دانشکده خودش را ارتقا بدهد استفاده کند. بنابراین ما برای تامین نظام مالی پایدار دانشگاه  داریم برنامه ریزی میکنیم  هم دانشکده های ما از طریق موسسات اقماری که دارند طراحی میکنند و هم به دنبال این هستیم که شرکت های سرمایه گذاری را بتوانیم برای اعضای هیأت علمی داشته باشیم که این شرکت سرمایه گذاری میتواند نقش های مختلفی  را داشته باشد، صندوق پژوهش علم و فناوری هم راه اندازی میکنیم.

اشتغال‌آفرینی در دانشگاه علامه طباطبایی

امیدواریم صندوق پژوهش علم و فناوری بتواند به عنوان شتاب دهنده در مراکز رشد و کارآفرینی موثر باشد و از آن طریق شرکتهای دانش بنیان یا واحدهای فناوری بتوانند به بالندگی و درآمدزایی برسند، دانشگاه هم سهیم شود

درباره این صندوق بیشتر توضیح دهید.

صندوق پژوهش و فناوری در واقع یک صندوق هست که یک بخشی را ما به عنوان دانشگاه در آن سرمایه گذری میکنیم بخشی را از بخش خصوصی مثل بانکها میخواهیم که سرمایه گذاری کنند، این صندوق در واقع کمک میکند که به عنوان یک مرکز شتاب دهنده واحدهای فناور ما را حمایت می‌کند. در واقع مراکز رشد دانشگاه که الان توی همه دانشگاهها مراکز رشد وجود دارد، دانشگاه علامه طباطبائی هم دو مرکز رشد یکی در خیابان جهان کودک، یکی هم در کنار دانشگاه علامه دارد. آنجا چندین واحد مستقر هستند.  اینها دانشجویان فارغ التحصیل ما هستند که در رشته تخصصی خودشان ایده ای دارند که این ایده میتواند تبدیل به ثروت شود  و برای فارغ التحصیل ها شغل ایجاد میشود. اینها مورد حمایت قرار میگیرند و به مدت یک سال کمتر یا بیشتر به آنها فضا میدهیم دفتر میدهیم، امکاناتی داشته باشند که بتوانند بازاریابی کنند. کارشان را بتوانند عرضه کنند. هم آموزش بازاریابی و آموزش های دیگری به آنها داده میشود، اینکه بتوانند ایده خودشان را تجاری کنند به آنها آموزش داده میشود که از این طریق کمک می کنیم.

حمایت از واحدهای فناور در سال اشتغال‌آفرینی

امسال که سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرینی است یکی از افق هایی که داریم پیگیری عنوان سال است، واحدهای فناور دانشگاه را حمایت کنیم، در همین برنامه راهبردی که عرض کردم دانشکده‌ها مینویسند یکی از گروههای ما اعلام کردند که در سال ۱۴۰۱ شرکتهای دانش بنیان راه اندازی کنیم یعنی گروههای مختلف ما دارند پیش بینی میکنند که در سال ۱۴۰۱ شرکتهای دانش بنیان راه اندازی کنند، قطعا شرکت ها این امکان را دارند که از دانشجویان، فارغ التحصیلان، متخصصان بتوانیم استفاده کنیم برای اینکه به اشتغال کشور کمک کنیم.

آقای دکتر، در دانشگاه علامه چند دانشکده وجود دارد؟

ما ۱۱ دانشکده و یک پردیس داریم، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، حقوق و علوم سیاسی، ارتباطات، تربیت بدنی، علوم اجتماعی، اقتصاد ادبیات و زبان های خارجی، الهیات و معارف اسلامی، موسسه بیمه اکو.

و چند دانشجو؟

۱۳ هزار و ۵۰۰ دانشجو.

بیشتر این دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری هستند؟

بیشتر مقطع کارشناسی هستند.

و تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاه؟

تعداد ۵۵۰نفر عضو هیأت علمی داریم.

ضرورت تحول در علوم انسانی

یکی از مباحثی که خیلی مطرح است و بخصوص در رشته های مرتبط با علوم انسانی خودش را بیشتر نشان می دهد این است که فارغ التحصیلان ما کار بلد نیستند برای اینکه دانشجوهای دانشگاه مباحث تئوریک یاد می‌گیرند، برای اینکه تحصیل فقط تئوری نباشد و مهارت‌آموزی هم داشته باشند کار خاصی انجام داده‌اید؟

ما کمی بحث را ریشه ای تر نگاه کردیم اما یکی از محوری‌ترین فعالیت‌های دانشگاه علامه که برنامه راهبردی ما روی این شکل گرفت بحث تحول در علوم انسانی است که مقام معظم رهبری مطرح کردند و سالهاست مورد توجه است، دانشگاهی مثل دانشگاه علامه که دانشگاه تخصصی علوم انسانی است باید پای کار بیاید که ما روی آن کار کردیم یکی از بحث‌هایی که  شد این بود علوم انسانی در جامعه ما منزلت کافی را ندارد آن چیزی که مستحق‌شان است توجه شود به علوم انسانی توجه نمی‌شود ارزشگذاری علوم انسانی از طرف خانواده ها آنقدر که باید باشد نیست اگر فرزند باهوش باشد تشویق می‌کنند که به رشته پزشکی رشته فنی رشته علوم پایه برود اگر نتوانست برود رشته علوم انسانی را انتخاب می‌کنند، چرا اینطور هست؟ یکی از دلایلش این است که مثلا خانواده می گوید فرزندان و علوم انسانی چطور می‌تواند درآمد داشته باشد بنابراین ما در راستای منزلت بخشی به علوم انسانی یکی از بحث‌های جدی که برای ما مطرح است این است که پاسخ این سوال را از دانشکده‌های ما خواستیم از گروههای آموزشی خواستیم که ما باید چه کار کنیم که این منزلت بخشی به علوم انسانی افزایش پیدا کند فعلا چیزی که اتفاق افتاده یک بخشش همین است که من کاری کنم که فارغ التحصیلان در رشته های مختلف بتوانند از تخصص خودش به خوبی استفاده کند یک راهش هم واحدهای فناور در مراکز رشد است که دانشجویانی که سال آخر می شوند اینها بتوانند ایده را متناسب با تخصص خودشان پیدا کند من بتوانم از ایده حمایت کنم و برود توی مرکز رشد و کارآفرینی و بتوانند تبدیل به ثروت بشود یک راه دیگر این است که نوع درس ها را کمک کنیم که به سمت مهارتی شدن برود.

کاربردی شدن یعنی اینکه برنامه درسی به گونه‌ای باشد که دروس جنبه‌های کاربردی اش را هم مشخص کند اگر مثلاً من درس روزنامه‌نگاری آموزش می‌دهم درس ارتباطات، روابط عمومی، درس مددکاری درس جهانگردی، درس روانشناسی، رشته های متداولی که داریم دانشجوی من باید بیاید توی محیطی کلینیکی و کارورزی درستی داشته باشد و مهارت‌های متناسبی باید یاد بگیرد
 
درسهای کارورزی فضا برایش فراهم کنیم که الان در مرحله بازنگری و بحث تحول  علوم انسانی که مطرح می‌شود یک بعدش کاربردی کردن است، بنابراین یکی از کارهایی که داریم می‌کنیم بحث بازنگری برنامه هاست و اینکه برنامه ها برود به سمت کاربردی شدن و مهارتی شدن و یک بخشی است این است که بتواند مهارتی پیدا کند و یک بخش این است که ما بتوانیم کسانی که فارغ التحصیل هستند بتوانیم زمینه ایجاد مهارت های مرتبط با رشته خودشان را فراهم کنیم.

علوم انسانی متناسب با شرایط اجتماعی خودمان نداریم

آقای وزیر هم بر روی مباحث نیروی انسانی تاکید خاص و ویژه دارد، به نظر شما آیا دفترعلوم انسانی که جدید تاسیس شده می‌تواند کمکی در این راستا داشته باشد؟

ما امید زیادی به آن دفتر داریم، البته هنوز ندیدیم اقدام خیلی موثری که انجام بشود. مستحضرید که همین الان ۵۰ درصد دانشجویان ما در سطح کشور دانشجوی علوم انسانی هستند، ۵۰ درصد دانشجوی علوم انسانی یعنی اینکه ۵۰ درصد انرژی وزارتخانه باید بیاید اینجا. وقتی می‌گوییم علوم انسانی  کمی احتیاج به توجه بیشتری دارد از بابت اینکه ما واقعا علوم انسانی که متناسب با شرایط اجتماعی خودمان باشد نداریم یعنی علوم انسانی که ما داریم بیشتر طرح بیشتر تحت تاثیر رشته‌هایی است که در غرب بوده و آنها را عیناً توی دانشگاه‌های خودمان برنامه‌ریزی کردیم اشکالی هم ندارد بالاخره دانش است و ما باید از این دانش استفاده کنیم اما باید به مرور این دانش را با توجه به اقتضائات اجتماع خودمان بومی سازی کنیم  و برویم به سمت بومی سازی کردن.

دانشگاه‌ها باید به عرصه عمل وارد شوند

این بحث را همیشه دانشگاه ها اعلام کردند همیشه هم کار زمین مانده است، گره کار کجاست؟

به خاطر این است که در واقع یک اعتماد متقابل باید وجود داشته باشد بین مسوولان کشور و دانشگاهیان.

هم دانشگاهیان باید سطح توانمندی شان را بالا ببرند به خاطر اینکه بتوانند موثر عمل کند همین که حالا باید بیاییم شکل اقدامات متقابل تعریف کنیم؛ دانشگاه باید وارد عرصه عمل بشود. در محیط عمل و در محیط میدان کمک کنند که این پدیده نامناسب برداشته شود وارد عرصه بشویم دانشجویان تحصیلات تکمیلی ما بهترین سرمایه هستند که می‌آیند پروژه هایشان را اینجا تعریف می‌کند حضورشان را اینجا تعریف می‌کنند.

دانشجوی تحصیلات تکمیلی ما در یک کار میدانی کار می‌کند و کارش جدی است دیگر این است که یک مقاله بنویسد که فقط به درد کتابخانه‌ها بخورد آن هم واقعاً یک مشکل اجتماعی را حل می‌کند چه بسا از قبیل اینگونه پروژه‌ها ما بتوانیم حقوق بدهیم به دانشجوی تحصیلات تکمیلی و مقداری انگیزه بیشتری پیدا می‌کند برای این که درسش برایش معنادار بشود بنابراین یک زنجیره به هم پیوسته هستند و فکر می‌کنم اگر ما واقعاً  اعلام آمادگی می کنیم برای همه مسائل اجتماعی در سطح ملی در سطح استان تهران که هرجا مشکلی وجود داشت که متناسب با آن مشکل ما متخصص داریم ما آماده هستیم که به شکل میدانی کمک کنیم که این مشکل حل شود.

مشکل کار اینجاست که خوشبختانه یا متاسفانه همه مسئولان جامعه ما که به دانشگاه ها اعتماد نمی‌کنند خودشان دانشگاهی هستند.

واقعیت این است که به شکل کلان اینها باید تعریف شود یعنی در سیاست‌های کلان باید تعریف و از مسوولان  خواسته بشود و همانطور که عرض کردم ما به عنوان دانشگاه آمادگی این را داریم که مراجعه کنیم و توانمندی های خودمان را معرفی کنیم و انتظار داریم آنها هم به ما کمک کنند که بتوانیم محقق کنیم.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام