قواعد برگزاری آزمون پایان نیمسال دانشگاه‌ها

مشروح گفت وگو با مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم در ادامه می آید.

آزمون نیمسال جاری چه تفاوتی با نیمسال های گذشته دارد؟

تفاوت تنها در روش برگزاری آن بخش از ارزشیابی است که به تشخیص هر دانشگاه به صورت غیرحضوری و عمدتاً الکترونیکی انجام می شود.

حد نصاب قبولی تغییر کرده است؟

خیر. حد نصاب ها همانها است که در آیین نامه های آموزشی وجود دارد.

در ارزشیابی الکترونیکی سطح دشواری آزمون کاهش یا افزایش می یابد؟

سطح دشواری آزمون در ارزشیابی الکترونیکی نیز مانند آزمون های حضوری در اختیار استاد هر درس است که بر حسب هدف های درس و انتظارات استاد از دانشجو تعیین می شود.

آیین نامه های انضباطی در ارزشیابی نیمسال جاری به قوت خود باقی است؟

در مقایسه با سال های گذشته، هیچ تفاوتی در اجرای آیین نامه های انضباطی دانشجویان که در اختیار معاونت دانشجویی است، ایجاد نشده است.

چه نسبتی از نمره پایانی دانشجو به آزمون پایان نیمسال اختصاص دارد؟

در آیین نامه های سابق نسبت ۶۰ به ۴۰ درصد تعیین شده بود. به این معنی که در نظام نمره دهی صفر تا ۲۰، ۱۲ نمره به آزمون پایانی اختصاص یابد و ۸ نمره به ارزشیابی مستمر و تکالیف و پروژه های دانشجویی در طول نیمسال اختصاص پیدا کند. در آیین نامه ۱۳۹۷ این قاعده به دانشگاه های دارای اختیار تهیه شیوه نامه آموزشی محول شده است و هر دانشگاه بر اساس اقتضائات و به استناد مصوبه شورای آموزشی خود تصمیم می گیرد.

نقش استاد در تعیین نمره نهایی دانشجو در هر درس چیست؟

ذیل قوانین و مقررات آموزشی وزارت علوم و هر دانشگاه، استاد در شرایط عادی و در وضعیت فوق العاده کنونی، تعیین کننده ترین نقش را در ارزشیابی دانشجو و در تعیین نمره نهایی وی دارد.

تا چه اندازه می توان به اعتبار ارزشیابی الکترونیکی اعتماد کرد؟ به عبارت دیگر، استاد چگونه می تواند اطمینان داشته باشد که نمره دانشجو در پایان نیمسال جاری، که آموزش و ارزشیابی عمدتاً الکترونیکی بوده است، نمره دقیقی به دانشجو داده است؟ یا دانشجوی او نمره واقعی کسب کرده است؟

یکی از وظایف دشوار استادان برنامه ریزی برای طراحی و اجرای آزمون تحصیلی «روا» و «پایا» است. در نظام حضوری هم استادان اغلب، ارزشیابی را منوط به یک مرحله آزمون پایان نیمسال نمی کنند و اکثراً در طول نیمسال از طریق آزمون های پیاپی؛ ارایه تکلیف و تمرین؛ و محول کردن پروژه؛ توانایی و کوشش دانشجویان خود را برای یادگیری درس ارزشیابی می کند. در وضعیت فوق العاده کنونی نیز معاونت آموزشی طی نامه های صادر شده از فروردین ماه سال جاری از دانشگاه ها خواسته است برای ارزشیابی پایان نیمسال به نحوی برنامه ریزی کنند که نمره نهایی دانشجو تنها از طریق یک آزمون پایانی تعیین نشود و استادان در طول نیمسال به روش هایی که وجود دارد، تصویر روشنی از وضعیت دانشجویان کلاس خود داشته باشند.

آیا در شیوه ارزشیابی الکترونیکی امکان تقلب وجود دارد؟

در هر شیوه آموزش امکان مشاهده رفتار ناهنجار وجود دارد. در روش های ارتباط برخط، امکان بروز این رفتار به حداقل خود می رسد. بدیهی است که توصیه به ارزشیابی مستمر دانشجویان، مطمئن ترین راه برای کنترل این پدیده ناخواستنی در نظام های آموزش عالی جهان است. س

در صورتی که نکته دیگری وجود دارد، بیان کنید.

در یکی از مصاحبه های رادیویی اخیر، در پاسخ به سوال مجری برنامه که درباره ابتکار عمل وزارت علوم برای پیشگیری از تقلب دانشجویان سوال شد پاسخ دادم که یکی از بهترین روش ها، در همه کشورهای دنیا، ارزشیابی مستمر دانشجو است. به همین دلیل دانشگاه ها اختیار دارند که نسبت نمره کل دانشجو از آزمون پایانی و ارزشیابی مستمر را تعیین کنند. برای مثال یکی از دانشگاه ها، بر اساس مصوبه شورای آموزشی خود، ۵ نمره را برای آزمون پایانی و بقیه را برای ارزشیابی مستمر در نظر گرفته است. روشن است که هر دانشگاه بر حسب اختیاراتی که از وزارت علوم دریافت کرده است می تواند این نسبت را به صورت های مختلف دیگر تعیین کند. بار دیگر تاکید می کنم که ارزشیابی مستمر بهترین روش برای اطمینان از اعتبار نتیجه عملکرد دانشجویان است، زیرا باعث می شود که سرنوشت دانشجو به یک آزمون وابسته نباشد و از سوی دیگر اگر فردی قصد استفاده از روش های ناهنجار برای قبولی در یک درس را داشت، موفق به این کار نشود. دانشجویان عزیز ما با همت و پشتکار خود می توانند در امتحانات پایانی هم موفق باشند و این نیمسال را با رضایت پشت سر بگذارند.