اختتامیه همایش ملی کاربرد الگوی داده - ستانده در برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی برگزار شد

آیین اختتامیه همایش دو روزه «الگوی داده- ستانده در برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی» در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

به گزارش عطنا، این همایش که فراخوان دریافت مقالات آن از اوایل سال 94 اعلام شده بود  با همکاری پژوهشکده علوم اقتصادی این دانشگاه، مرکز آمار ایران،  پژوهشکده آمار، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه های الزهرا و مازندران برگزار شد.

دانشکده اقتصاد میزبان خوبی است

از اقتصاد نوشتن همیشه کار سختی است.آن هم وقتی یک همایش تخصصی علمی باشد. آن هم وقتی پای دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه در میان باشد. حسن شهرت دانشکده اقتصاد علاوه بر خیل عظیم مدیران و کارشناسانی که این دانشگاه به نهادهای اجرایی از جمله دولت تقدیم کرده است به دانشجویان با پشتکار و کوشای آن نیز باز می گردد. اینجا هرچقدر هم بحثها تخصصی و خشک و با حساب و کتاب باشد مانع خوش صحبتی،مهربانی و خوش مشربی اساتید جدی آن نمی شود. دانشکده اقتصاد که در دانشگاه علامه به سالن آمفی تئاتر بزرگش معروف است در چهارراه عباس آباد در بین آسمان خراشهای تجاری،اداری،فرهنگی و مسکونی سالیان سال است نشسته و به شلوغی های  خیابان ولیعصر چشم دوخته است. داخل دانشکده هم رنگ و بوی خاص خود را دارد حیاط همیشه سرسبز که گاهی میان اعداد و ارقام می شود آنجا نشست و در میانه ی هیاهوی این شهر هندسی به صدای گنجشکها گوش جان سپرد. اینجا دانشکده بزرگ اقتصاد است مهد بسیاری از اساتید برجسته کشور که همایش ملی کاربرد الگوی داده - ستانده در برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی در آن برگزار شد.

 چرا الگوی داده - ستانده

توسعه تحلیل های جدید مربوط به جدول داده – ستانده در میانه قرن بیستم را معمولا به واسیلی لئونیتف نسبت می دهند. اگرچه ویرایش خام آن با عنوان "تابلوی اقتصادی" توسط فرانسوا کنه ارائه شده بود. به‌ رغم‌ نبود آمار و اطلاعات‌ مورد نیاز برای‌ تدوین‌ جدول‌ ضریبهای‌ سرمایه‌ بین‌ بخشی‌، بسیاری‌ از کشورها از مدل‌ پویای‌ لئونتیف‌ در برنامه‌ریزی‌ بهره‌ می‌گیرند. با توجه به اینکه پژوهشگران‌، تدوین‌ جدول‌ ضریبهای‌ سرمایه‌ بین‌ بخشی‌ و همچنین‌ کاربرد مدل‌ پویای ‌لئونتیف‌ را برای‌ اقتصاد ایران‌ پیشنهاد کرده‌اند، ایران جزو کشورهایی است که همایشهای ملی سالانه را با تاکید بر این الگو برگزار می کند. به عقیده دکتر بانویی دبیر علمی این همایش بهبود داده های آماری،اقتصادی، محیط زیست، انرژی و اطلاعات؛ عمیقتر شدن تحقیقات نظری،مدلسازی و کاربرد تکنیکهای سنتی و مدرن بر اهمیت تحلیل داده – ستانده در اقتصاد افزوده است.

ابزاری جدید در دست محققان

دکتر حسن طایی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد درباره این الگو گفت: برای بسیاری از تحلیلها و آزمونهای آماری در اقتصاد ایران به دلایل زیادی با کمبود داده مواجه هستیم. وی که مدیریت یکی از پنل ها را نیز برعهده داشت، ادامه داد: به دلیل اینکه در خیلی از بخشها ما فاقد ابزار مناسب و داده های کافی و قابل دسترسی هستیم رویکرد مثبت به الگوی داده-ستانده در برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی بسیار مفید خواهد بود.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اقتصادی با اشاره به قوت بالای ابزار ارزیابی الگوی داده -ستانده در تحلیل های کوتاه مدت و بلند مدت، افزود: مقالات خوبی که در این دوره از همایشها ارائه شده است ازجمله در مورد بحث آب مجازی و محیط زیست نوید این را می دهد که در آینده ای نه چندان دور،  می توان از این ابزار برای تحلیل شرایط موجود و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت اقتصاد ایران کمک گرفت.

نگاه به آینده از دریچه ماتریس 

این همایش در دو روز متوالی طی چهارده پنل متفاوت و موازی در سالن های 2 و 3 ساختمان همایشهای دانشکده اقتصاد به انجام رسید. در این پنل ها که هرکدام به مدیریت یکی از اعضای هیئت علمی این دانشکده برگزار می شد برخی از اساتید و دانشجویان شرکت کننده در این همایش به ارائه مقالات خود برای حضار پرداختند و با پرسش و پاسخ از طرف مهمانان و اساتید روبرو شدند.

دکتر علی اصغر بانویی، دبیر علمی همایش گفت: پس از فرایند داوری 45 مقاله ارسال شده توسط پژوهشگران کشور به دبیرخانه همایش مورد تایید اعضای کمیته چهارمین همایش ملی داده – ستانده قرار گرفته است که امیدواریم به زودی در مجموعه مقالات منتشر شود.

برای مثال در یکی از پنلها به بحث هدفمندی یارانه ها پرداخته شد. دکتر ناصر خیابانی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد ضمن ارائه مقاله خود با عنوان "یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه پویا برای ارزیابی آثار سیاستهای انرژی بر اقتصاد ایران" سه سناریوی پیش رو را از نظر علمی با تحلیل داده – ستانده ارائه دادو نتیجه گرفت :« حذف یکباره و یا تدریجی یارانه حاملهای انرژی به تنهایی و بدون استفاده از تکنولوژی های نوین خارجی و عدم امکان افزایش لازم در بهره وری عوامل تولید، نمی توان بهبود در روند اقتصاد را مهیا سازد.در واقع صرفا با حذف اختلالات قیمتی انرژی و بدون توجه به توانایی بنگاه های تولیدی در جایگزینی عوامل تولید، خارج کردن تکنولوژی فرسوده و استفاده از تکنولوژی  مدرن، نمی توان افزایش رشد اقتصادی وکاهش تورم و بیکاری را تضمین نمود.»

در ادامه دکتر میلانی مدیر این پنل با بیان این که هر کدام از سناریوهای دکتر خیابانی در عمل بالغ بر پنج سال زمان می برد به تایید ایشان پرداخت و گفت: اگر ما به فکر بهبود وضعیت کشور هستیم فرصت محدودی داریم تا بهترین سناریو را انتخاب کنیم.

دیگر مقالات ارائه شده نیز دارای موضوعاتی از قبیل عناوین ذیل بودند؛کاربرد ماتریس حسابداری در اقتصاد ایران، تخصیص نامناسب منابع و رشد اقتصادی ایران، معرفی سیستم حسابداری اقتصادی محیط زیستی، آب و ارزیابی مقدار آب مصرفی بخش های کشاورزی،صنعت و شرب، اثرات اجرای مرحله اول هدفمندی یارانه ها بر شاخص هزینه زندگی خانوار زن سرپرست با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی، تحلیل اهمیت خدمات آموزش در اقتصاد ایران با رویکرد ماتریس حسابداری، اثر صادرات نفتی و غیر نفتی بر اشتغال زایی با استفاده از شبه ماتریس حسابداری اجتماعی، ارزیابی وضعیت صادرات و واردات آب مجازی در ایران، بررسی تاثیرات اقتصادی سیاستهای توزیعی منابع حاصل از اصلاح قیمت حامل های انرژی در ایران، اثرات بازگشتی ناشی از ارتقای کاریی مصرف بنزین در بخشهای اقتصادی و خانوارها

در بخش دیگری از این پنلها موضوعاتی از قبیل سنجش انتشار آلاینده های ناشی از مصرف سوخت  در بخشهای اقتصادی بر محیط زیست با استفاده از رهیافت جدول داده - ستانده، سنجش رد پای کربن در دهکهای خانوارهای شهری و روستایی در ایران با رهیافت ماتریس حسابداری اجتماعی و جداول متقارن با فروض مختلف تکنولوژی و ساختار ثابت فروش ارائه گردید.

لازم به ذکر است تعدادی از مقالات از جمله مقاله  دکتر رمضان حسین زاده، دکتر نورالدین شریفی، دکتر موسوی نیک به زبان انگلیسی ارائه شده است.

گفتگوی آنلاین به زبان بین الملل

در پنل پایانی که با ارائه مقاله دکتر Erik Dietzenbacher  استاد اقتصاد دانشگاه گرونینگن در هلند از طریق تماس تصویری skype برقرار شد. این صاحب نظر در حوزه داده – ستانده به ارائه ی سخنانی در باب " برنامه های داده -ستانده در جهان و ارتباط آن با پژهش در ایران" به زبان انگلیسی پرداخت. سپس به پرسشهای انگلیسی حضار پاسخ داد. در پایان این استاد خوش مشرب هلندی با ابراز خرسندی از دعوت مجازی دانشگاه علامه طباطبایی برای سهیم شدن در این همایش برای مهمانان در اختتامیه  آرزوی موفقیت کرد.سپس در میان خوش و بش با دکتر بانویی با تشویق حضار بدرقه شد.

دانشکده اقتصاد با شایستگی تمام  و با زحمات اعضای کمیته علمی و اجرایی همایش و با تلاشهای دانشجویان این همایش را به انجام رساند.

اعضای شورای سیاستگذاری همایش دکتر استفندیار جهانگرد، دکتر عادل آذر، دکتر علی اصغر بانویی، دکتر فاطمه بزازان، دکتر عباس شاکری، دکتر نورالدین شریفی، دکتر محمدصادق علیپور و دکتر محمد قاسمی بودند.

کمیته علمی همایش متشکل بود از دکتر علی اصغر بانویی(دبیر کمیته علمی) ، دکتر فاطمه بزازان، دکتر سهیلا پروین، دکتر مهدی تکیه، دکتر فیروز توفیق، دکتر اسفندیار جهانگرد، آقای جواد حسن زاده، دکتر ناصر خیابانی، دکتر عباس شاکری،دکتر نورالدین شریفی، دکتر منوچهر عسگری، آقای جعفر عسگری، دکتر محمدصادق علیپور، دکتر محد قاسمی، دکتر میرحسین موسوی، دکتر سید هادی موسوی نیک، دکتر پریسا مهاجری و جناب دکتر محمدقلی یوسفی.

این اساتید به ویژه دکتر بانویی مدیرگروه برنامه ریزی توسعه ای دانشکده اقتصاد، دو روز سخت را پشت سر گذاشتند تا همایش به بهترین نحو و بدون مشکل به سرانجام برسد. دکتر بانویی در پایان از زحمات کمیته اجرایی این همایش تشکر و قدردانی کرد.

اعضای کمیته اجرایی دکتر عبدالرسول قاسمی (دبیرکمیته اجرایی)، مریم مه آبادی ( مسئول دبیرخانه)، سمیه جلال، الهه روحی، خدیجه قاصدی، سح محمدکریمی، فهیم مطوری، نفیسه نادری و آیدا واقف بودند.

تقدیر از پیشکسوتان

در اختتامیه این همایش ضمن تقدیر از پژوهشگران حاضر در همایش، از دکتر فیروز توفیق،رئیس سابق سازمان مرکز آمار ایران، دکتر جعفر عسگری،کارشناس بازنشسته مرکز آمار ایران و دکتر احمد فرجی دانا، استاد دانشگاه تهران تجلیل به عمل آمد که البته این استاد خوشنام دانشگاه تهران در جمع حضور نداشت.

همایش الگوی داده - ستانده در برنامه ریزی اجتماعی و اقتصادی با یک عکس یادگاری اساتید،دانشجویان و مهمانان دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به پایان رسید.

شایان ذکر است علاوه بر ایران، تعداد معدودی از کشورهای جهان ازجمله ژاپن، هند، اندونزی و اسپانیا همایش ملی داده – ستانده برگزار می کنند و این در حالی است که ایران نیز از سال 1376 تا کنون سه همایش ملی در این زمینه برگزار کرده است که آخرین آن به سال 1388 بر می گردد.در سه همایش قبلی به ترتیب 18مقاله، 26 مقاله و 39 مقاله از طرف پژوهشگرانو نهادهای مختلف پژوهشی کشور ارائه شد و از این جهت این دوره از همایشها هم به لحاظ تعداد آثار و هم به لحاظ کیفیت آثار پیشرفت خوبی داشته است.