تحلیل آماری وقوع و شیوع بیماری کووید­-19 در سراسر کشور بر اساس متغیرهای میزان ابتلا، درمان و تلفات ناشی از آن

محمد جواد زالی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در پژوهشی به بررسی تحلیل آماری وقوع و شیوع بیماری کووید­- 19 در سراسر کشور بر اساس متغیرهای میزان ابتلا، درمان و تلفات ناشی از آن پرداخته است.

به گزارش عطنا، هدف از این پژوهش، تحلیل آمارها و اطلاعات موجود در خصوص وقوع و شیوع بیماری کووید- 19 بر اساس متغیرهای میزان ابتلای روزانه، بهبود یافته‌ها و فوت شده‌ها طی یک دوره 5 هفته‌ای (از 20 اسفند 98 تا 25 فروردین 99) است.

در چکیدۀ این پژوهش آمده است که آمارها نشان می دهد از زمان ورود و شیوع کووید- 19 در کشور، هرچه از زمان ورود آن فاصله بیشتر شده است، تعداد مبتلایان افزایش یافته است؛ به طوری که داده های مربوط به آمار مبتلایان در اوایل شناسایی بیماری، از اعداد دو رقمی به سرعت به سمت اعداد چهار رقمی پیش رفت، تا جایی که از 6 فروردین 99 به بعد داده ها صعودی و در 11 و 12 فروردین 99 به اوج خود رسید. این افزایش آمار می‌تواند ناشی از تهاجمی‌تر شدن بیماری در سراسر کشور و دسترسی بیشتر به ابزارهای بیماریابی نظیر کیت‌های تشخیصی و همچنین پاسخگویی مردم سراسر کشور به پرسش‌های خود مراقبتی از طریق سامانه Salamat.gov.ir و مراکز تماس 4030 و... باشد. خوشبختانه از روز 13 فروردین 99 به بعد، با رعایت مواردی چون در خانه‌ماندن، فاصله گذاری اجتماعی و پرهیز از تردد غیر ضرور به مرور شمار مبتلایان کاهش یافت. از سوی دیگر علیرغم نوسانات در میزان بهبودیافته‌ها، از روز 4 فروردین 99 به بعد، به مرور تعداد بهبود یافته‌ها افزایش یافت. تا جاییکه در روز 23 فروردین 99 تعداد بهبود یافته ها به حداکثر رسید و پس از آن به مرور رو به کاهش گذاشت. از علل افزایش تعداد بهبودیافته‌ها می‌توان به تجربه‌اندوزی و کارآمدتر شدن و شناخت بیشتر نسبت به بیماری کووید- 19 توسط کادر درمانی سراسر کشور اشاره نمود. داده‌ها در خصوص فوت‌شده‌ها بیانگر آن است که نوسانات زیادی در شمار فوت شده‌ها رخ داده است و تقریباً در تمامی روزها، داده‌ها سه رقمی هستند و متوسط تعداد فوت شده‌ها 124 نفر فوتی در روز است.

آمارهای اعلام شده از بیماری کرونا توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور

به ­طور متوسط در هر روز از 5 هفته (35 روز) مورد بررسی تعداد 1890 نفر و در هر ساعت از شبانه­ روز تعداد 79 نفر از مردم به کرونا ویروس مبتلا شده ­اند. مطالعه هفتگی داده ­ها نشان می ­دهد، در دو هفته ابتدایی اول و دوم از 5 هفته مورد بررسی، متوسط مبتلایان در سراسر کشور روزانه 1135 نفر و در هر ساعت از شبانه ­روز تعداد آنان 47 نفر بوده است. میانگین تعداد مبتلایان جدید به کووید- 19 در سراسر کشور در سه هفته بعدی (سوم، چهارم و پنجم) نسبت به دو هفته ابتدایی (اول و دوم) دوره مورد بررسی روزانه و همچنین به ازای هر ساعت از شبان­ه روز با افزایش بیش از 2 برابر مواجه گردید. میانگین تعداد مبتلایان از هفته سوم به بعد (از 5 فروردین لغایت 25 فروردین 99) روزانه به تعداد 2392 نفر و به­ازای هر ساعت شبانه­ روز به تعداد یکصد نفر رسید. در هفته پنجم شمار مبتلایان به بیماری کرونا در سراسر کشور (یعنی تعداد 12803 نفر) نسبت به دو هفته (سوم و چهارم ) به ­ترتیب به تعداد 18446 نفر و 19005 نفر، کاهش چشمگیری است.

تحلیل داده­‌ها بر اساس میزان بهبود یافته‌­ها

داده‌­های مربوط به بهبود یافته­‌ها، نشان می­‌دهد در 5 هفته مورد بررسی از سه‌­شنبه  20 اسفند 98 تا دوشنبه 25 فروردین 99 از میان مبتلایان به کووید- 19 به­‌طور متوسط تعداد 8718 نفر در هر هفته بهبود یافته‌­اند. حداقل بهبود یافته‌­ها 2602 نفر متعلق به هفته اول دوره مورد بررسی و حداکثر بهبود یافته‌­ها تعداد 21747 نفر مربوط به هفته پنجم از دوره مورد بررسی بوده است. در این 5 هفته مورد مطالعه 26 درصدشان در هفته‌­های اول، دوم و سوم بهبود یافتند و نزدیک به 75 درصد آنان در هفته‌­های چهارم و پنجم از دوره مورد بررسی درمان شدند و خطر از آنان تا حد زیادی رفع گردید.

علل جهش بهبودی تقریباً 75 درصدی در دو هفته چهارم و پنجم دوره مورد بررسی در سراسر کشور در مقایسه با سه هفته اول، دوم و سوم از 5 هفته مورد بررسی:

شمار مجموع مبتلایان جدید از ابتدا تا هفته چهارم دوره مورد بررسی می­ تواند باشد که در این بازه زمانی، مجموع مبتلایان جدید به ویروس کرونا به تعداد 60 هزار نفر رسیده بود و لذا این جهش در درمان (بهبودی) مبتلایان رخ داد. دلیل دیگر، به ­نظر می‌­رسد تجربه‌­اندوزی، کارآمدتر شدن و شناخت بیشتر کادر درمانی اعم از پزشکان، پرستاران و به‌­طور کلی مجموعه پرسنل درمانی و اجرایی سراسر کشور در بیمارستان‌­های دولتی یا خصوصی با این بیماری می‌تواند باشد.

تحلیل داده­‌ها بر اساس میزان فوتی­‌ها

داده­‌های توزیع فراوانی فوتی­‌های ناشی از کووید 19 در سراسر کشور، بیانگر آن است که در پنج هفته مورد مطالعه از میان مبتلایان جدید به کرونا ویروس، به‌­طور متوسط تعداد 868 نفر از مبتلایان در هر هفته فوت شده­‌اند. حداقل تعداد فوتی‌­ها 616 نفر متعلق به هفته اول دوره مورد بررس، و حداکثر تعداد فوتی­‌ها 982 نفر متعلق به هفته چهارم از 5 هفته مورد بررسی است. میان فوت شدگان ناشی از ابتلا به کووید 19 در سراسر کشور، 66درصدشان در هفته‌­های دوم، سوم و چهارم از 27 اسفند 98 لغایت 18 فروردین 99 فوت کردند و 34 درصد از جان باختگان، در سراسر کشور در هفته‌­های اول و پنجم از 5 هفته مورد بررسی به ترتیب 2/14 درصد و 5/19 درصد اتفاق افتاد. داده‌­های ثبت و تایید شده از سوی مراکز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سراسر کشور موید این موضوع است که در 5 هفته (35 روز) مورد بررسی، به‌طور متوسط روزانه تعداد 124 نفر و به‌­ازای هر ساعت از شبانه‌­روز تعداد 5 نفر از هموطنان که به کووید- 19 مبتلا شدند، جان خود را از دست دادند.

مقایسه آمار مبتلایان، بهبود یافته‌­ها و فوت شده­‌های ایران با سایر کشورها

این داده‌­ها مربوط به روز پنجشنبه مورخ 99/02/04 است که ساعت 8 صبح توسط سیمای جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است.

داده‌های جدول نشان می‌­دهد در میان کشورهایی که بالاترین شمار مبتلایان به کووید 19 را در جهان دارند، کشور آمریکا با بیش از 800 هزار نفر مبتلا و پس از آن کشورهای اروپایی شامل اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان در مجموع تقریباً برابر با کشور آمریکا دارای بیشترین مبتلایان به کووید 19 در جهان هستند. حال آنکه دو کشور ایران و چین هریک با بیش از 80 هزار نفر مبتلا صرفاً کمتر از 10 درصد از مبتلایان به کووید- 19 را نسبت به آمریکا و کشورهای اروپایی دارا هستند. این در شرایطی است که ورود و شیوع کووید19 در کشورهای اروپایی و آمریکایی حدوداً یک ماه پس از ورود و شیوع کووید- 19 در کشورهای چین و ایران رخ داد. آمار بهبود یافته‌­ها بیانگر آن است در حالی‌که شمار بهبودیافته‌­ها در آمریکا با بیش از 80 هزار نفر، آلمان تقریباً با 100 هزار نفر و اسپانیا با بیش از 85 هزار بهبودیافته، بیشترین بهبود یافته‌ها را نسبت به کشور ایران با 63 هزار نفر و کشور چین با بیش از 77 هزار بهبود یافته را دارند. اما درصد بهبود یافته‌­ها نسبت به کل مبتلایان در این کشورها به مراتب کمتر از ایران و چین به ترتیب با 73/4 درصد و 93/3 درصد می باشند. همچنین درصد بهبود یافته‌­ها نسبت به کل مبتلایان در کشور آمریکا کمتر از 10درصد است و در میان کشورهای اروپایی، آلمان با 66 درصد بالاترین درصد بهبود یافته‌­ها نسبت به کل مبتلایان را به خود اختصاص داده است. هرچند شمار فوت‌شده‌ها در کشور آمریکا بیش از 9 برابر شمار فوتی‌­ها در هر یک از کشورهای ایران و چین است، اما نسبت (درصد) فوت شده‌­ها به کل مبتلایان به کووید 19 با 5/6 درصد مشابه درصد فوت شده­‌های کشور چین است و اندکی کمتر از درصد فوت شده‌­های کشور ایران (با 6/3) درصد است.