سند راهبردی موسسه در حال نگارش است/ دانشجوی خارجی جذب می‌کنیم

غلامرضا ذکیانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در تشریح فعالیت‌های دوران مسئولیت خود (۱۶ ماه)، در مورد تأخیر ارتباط با رسانه‌ها در این مدت گفت: واقعیت این است که می‌خواستیم مدتی دور از حاشیه‌های رسانه‌ای و مشغول برخی از کارها باشیم، تا اگر در چنین جلسه‌ای در خدمت دوستان رسیدیم، بگوییم چه کار کردیم و فقط نگوییم این کارها را انجام خواهیم داد. به خاطر همین امر این جلسه با تأخیر برگزار می‌شود. اهالی رسانه باید حتماً در تعامل با مؤسسه باشند و کاملاً به صورت شفاف اخبار و تحقیقات ما را منعکس کنند و هر انتقادی که به مؤسسه هست منعکس شود و ان شاء الله که این امور باعث تعالی می‌شود.

ایرانیت هیچ منافاتی با آموزه‌های دینی و تشیع ندارد

به گزارش عطنا وبه نقل از مهر وی در ادامه افزود: مقدمه کلی را از رویکرد مدیریتی خود عرض خواهم کرد. بنده در بحث رابطه بین مذهب و ملیت، یک اعتقادی دارم چون اساس افکار و مدیریت و عملکرد بنده است باید رسانه‌ها در جریان باشند و آن این است که بنده نه تنها هیچ تعارضی بین ملیت و ایرانیت و مذهب و تشیع نمی‌بینم، بلکه این دو را کاملاً مکمل همدیگر می‌بینم. بدون اینکه وارد مباحث نظری شوم، یک نمونه آن را خدمت شما عرض می‌کنم؛ قبل از انقلاب، برای اینکه مذهبی‌ها را محکوم و سرکوب بکنند، ناسیونالیسم ایرانی را خیلی برجسته کرده بودند و می‌گفتند ظاهراً مذهبی‌ها با ناسیونالیسم مشکل دارند. این تعارضی که قبل از انقلاب اسلامی اتفاق افتاد تا بعد از انقلاب طول کشید، بعد از انقلاب ما در گوشه‌هایی متوجه این ریزه کاری‌ها نبودیم و فکر می‌کردیم اینها که قبل از انقلاب، ایرانی بودن را بر سر ما کوبیدند، حالا نوبت ماست که مذهب را برجسته کنیم و تا می‌توانیم ایرانی بودن را ضعیف کنیم. غافل از اینکه نمی‌دانستیم هم آن کار نادرست بود و هم کار ما. بهترین مثال هم عملکرد استاد شهید مطهری است، شهید مطهری در همان اوضاع متوجه این ترفند شد که این اقدامات چه آگاهانه و چه ناآگاهانه هر دو طرف را سرکوب می‌کند یعنی هم مذهب کوبیده می‌شود و هم ملیت. لذا کتاب معروف «خدمات متقابل اسلام و ایران» را نوشت و در آن نشان داد که اسلام به همه کشورها و ملت‌ها خدمت کرده است و خدمتی که به ملت ایران بی نظیر است، چون ایران تمدن وسیعی داشته است، لذا تأثیری که آموزه‌های متعالی اسلام در ایران گذاشت در کشورهای دیگر نگذاشت، لذا بیشتر علمای تاریخ اسلام، ایرانی هستند. از طرف دیگر استاد مطهری نشان می‌دهد که همه کشورها به اسلام خدمت کردند، اما خدمتی که ایرانی‌ها به اسلام کردند تقریباً هیچ کشور دیگری این کار را انجام نداده است. این‌ها نشان دهنده این است که اینها گرچه هیچ تنافری با هم ندارند، بلکه اتفاقاً مکمل همدیگر هم هستند.

این استاد فلسفه و منطق اظهار کرد: در طول تاریخ بین ملیت ایرانی و دین اسلام و مذهب تشیع هیچ وقت تنافری نبوده است و هر وقت کمک و مساعدت بوده، هر جفتشان پیشرفت کردند، اما هر وقت به هر دلیلی، سیاسی و یا دخالت نیروهای خارجی و …، تعارض بین این دو غلیظ شد هر جفتشان لطمه خوردند، یعنی هم ملیت ما لطمه خورده است و هم مذهب ما لطمه خورده است. یک نمونه آن را می‌توان از فضای امروز به شما عرض کنم که امروزه برخی از جوانها را سراغ داریم که به هر دلیلی نسبت به آموزه‌های دینی و انقلابی، انگیزه‌های اولیه و اصلی را که ما انتظار داشتیم، بعد از چهل سال از عمر انقلاب ندارند و از دست دادند و بدتر اینکه علقه ملی را هم ندارند، یعنی وقتی به این افراد می گوئیم، اسلام و انقلاب هیچی، ملیت ما و ایرانی بودن ما چه؟ می‌بینیم که جوان ایرانی پاسپورت گرجستان را به پاسپورت ایرانی ترجیح می‌دهد؛ پاسپورت گرجستان! باز پاسپورت کشورهای رشد یافته بود آدم دلش نمی‌سوخت. معنی این اقدام این است که برخی از سیاستهای ما ناآگاهانه سبب این شده است که الان ما از بعد دینی آن طور که باید آن را تقویت کنیم، نکردیم که هیچ، از بعد ملی هم جوانان ما دچار ضعف می‌شوند و از این جهت ما داریم لطمه می‌خوریم. بنابراین تصورم این است که همه مسئولان و روشنفکران و اندیشمندان ما حتماً باید حواسشان به این نکته باشد که ایرانیت هیچ منافاتی با آموزه‌های دینی و تشیع ما نداشته و حتی باید این دو را با هم داشته باشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه سخنانش گفت: اگر ما متوجه بعد ایرانیت و ملیت خودمان باشیم، در کنار بعد دین و مذهب خودمان، این تسامح روحی و فردی ما نسبت به افکار و آرای مختلف بیشتر می‌شود یعنی صرفاً با رویکرد مذهبی نگاه نمی‌کنیم و افرادی را که شبیه ما نیستند را بیرون از قلمرو و غیرخودی تلقی نمی‌کنیم. همه اینها ایرانی هستند، به هر دلیلی الان شبیه من نیستند، اما ایرانی هستند و اتفاقاً چون حاکمیت ایران الان با جمهوری اسلامی است، مسئولیت همه اینها با جمهوری اسلامی است و همه را باید به کار بگیرد و از شایستگی‌های همه استفاده کند. هیچکس را به این بهانه که این شبیه من نیست، انقلابی نیست، مثل ما نماز جمعه نمی‌رود و یا ریشش را می‌تراشد و... به این بهانه نمی‌توانیم خودمان را از این نیروهای اصیل و کارکرده و متخصص و… محروم کنیم و اتفاقاً به شدت به این نیروها نیاز داریم.

ذکیانی در ادامه سخنانش بیان کرد: این بینش من است و ابایی از بیان آن ندارم، هر جایی که بودم در مسئولیتهای سابقم با همین بینش کار کردم، لذا وقتی با این بینش نگاه کردم دیدم چقدر افراد مختلفی هستند که اگر با این بینش با آنها برخورد نکنیم اصلاً با هم نمی‌توانیم همکاری کنیم، هم او تو را غریبه حساب می‌کند و هم ما او را. هیچ وقت به خدمت جمهوری اسلامی و ایران در نمی‌آید، اما با این روحیه طیف‌های مختلف در کارها به من کمک کردند، به این خاطر من خودم این سیاست را موفق و بلکه ضروری می دانم. رویکرد کلی ما در مسئولیت بیش از یک سال در مؤسسه، تغییر رویکردی سابق بود که می‌خواستیم با حفظ قانون، مسئولیتها را به افرادی که واقعاً مسئول هستند واگذار کنیم، اینجا مثل هر مؤسسه دیگری گروه‌های پژوهشی و شورای پژوهشی، شورای انتشارات، کمیته جذب و … دارد، اما آن گونه که می‌بایست که این گروه‌ها فعال می‌بودند و مسئولیتهای خودشان را به عهده می‌گرفتند و اختیار هم به آنها تفویض می‌شد، نبود. با این رویکرد که مؤسسه باید به دست اعضای هیئت علمی و شوراها بچرخد مسئولین گروه‌ها و شوراها انتخاب شدند و برای اولین بار بعد از سالیان گروه‌ها موظف شدند که جلسه تشکیل بدهند و صورت جلسه بنویسند و مصوبات خودشان را در شورای پژوهشی به تصویب برسانند و کارها برنامه ریزی شود.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: تقریباً همه اعضای هیئت علمی مؤسسه به شکلی در شوراها و گروه‌های مختلف مشغول شدند. احساس مسئولیت کردند و وارد شدند، این سیاست سبب شد که این مواردی که خدمت شما عرض می‌کنم احیا شود یعنی یا قبلاً اصلاً نبودند یا به صورت ضعیف وجود داشتند که الان تقویت شدند.

وی گفت: موضوعاتی در مورد گروه‌های موجود در مؤسسه را که خدمت شما عرض کردم. متأسفانه وظایف و مسئولیتهای شورای پژوهشی که بعد از هیئت امنا، بالاترین سطح از قدرت و مسئولیت را در اختیار داشت ولی مدتی این مسئولیتها و اختیارات، به هیئت رئیسه واگذار شده بود. طبق قانون اختیارات را از هیئت رئیسه گرفتیم، چون طبق اساس نامه چنین اختیاراتی نداشت و دوباره این مسئولیتها را به شورای پژوهشی واگذار کردم که متشکل از مدیران گروه‌ها و دو نیرو از بیرون و معاون پژوهشی و معاونت اداری و مالی. با این تغییر، هر کاری به سر جای خود برگشت، لذا تمام بحث‌ها کاملاً علمی شد و تمام بحث‌ها تعطیل شد و شورای پژوهشی مسئولیتها را طبق قانون انجام می‌داد و دیگر به این سادگی‌ها هر موضوعی تصویب نمی‌شد. طرح‌های پژوهشی که مهمترین وظیفه و اصلی ترین تکلیف اعضای هیئت علمی ماست در مؤسسه انجام می‌شد، اما ناظر و زمان تحویل و مسائل مالی و انتشارات و …، تقریباً سامان چندانی نداشت، اما آئین نامه‌های متعددی در یک سال و چند ماه اخیر نوشته شد تا کارها طبق قانون انجام شود نه طبق سلیقه. روال‌های ابتدایی عادی در اینجا وجود نداشت و الان وقتی که خود همکاران مسئولیتها را به عهده گرفتند این کارها در حال انجام است. فرآیندها بازنویسی و بازتعریف شدند تا کارها روی روال قانون و ضوابط انجام شود، منتظریم سامانه مند و سایتی شود تا کاملاً مشخص شود که هیچ گپی در این وسط فاصله باقی نماند. حدود ۲۰ سامانه(آموزش و…) در این مدت برای مؤسسه خریداری کردیم، که مربوط به کارهای مختلف است. سایت مؤسسه هم علمی نبود و با آدرس ac نبود که الان با آدرس جدید علمی در دسترس است.

سند راهبردی واقعی مؤسسه حکمت و فلسفه در حال نگارش است

وی اضافه کرد: حوزه انتشارات مؤسسه هم تقویت شد، دیگر حوزه انتشارات زیر بار انتشار هر کتابی نمی‌رود، حتی اگر طرح پژوهشی همکاران ما باشد و…، کتاب قبل از چاپ برای ناظرهای بیرونی فرستاده می‌شود، لذا در همین جلسه شورای پژوهشی امروز دو کتاب که در خود مؤسسه تهیه شده، وقتی با نظر داور بیرونی متوجه کاستی شدیم، برای چاپ به بیرون واگذار کردیم یعنی خودمان چاپ نکردیم، این نشان دهنده این است که دوستان در حوزه پژوهش و خود اعضای هیئت علمی کیفیت را بر کمیت ترجیح می‌دهند و طرح تحقیقاتی که از حد نصاب علمی بودن برخوردار نباشد به اسم مؤسسه منتشر نمی‌شود. نشر و فروش دیجیتال در سامانه شروع شده که علاقه مندان می‌توانند از این طریق مراجعه کنند. سند راهبردی واقعی مؤسسه در حال نگارش است، از گروه‌ها شروع شد و امکانات و نیازها و توانمندی‌ها بررسی شد که مثلاً در چشم انداز پنج ساله چه کارهایی را می‌توان انجام داد. از بعد عمرانی یک سری کارهایی انجام شد ازجمله تعمیر اساسی کتابخانه بود که در خطر آب گرفتگی و آتش سوزی بود. از نظر فیزیکی چون ساختمان مؤسسه جزو میراث فرهنگی است، امکان تغییرات اساسی ساختمان وجود ندارد، و بسیار ناراحتیم که اساتید در ساختمانهای مناسب حضور ندارند.

ذکیانی ادامه داد: در این مدت هم جذب اداری و علمی داشتیم که طبق ضوابط انجام شد. همچنین دو گروه فلسفه علوم انسانی اسلامی، حکمت هنر دینی طبق مصوبه هیئت امنا در سال ۹۴ تأسیس شده بود که مجوز شورای گسترش و برنامه ریزی وزارت علوم را نداشتند، حتی گروه فلسفه علوم در تمدن اسلامی مصوب هیئت امنا را هم نداشت. بنابراین ما نمی‌توانستیم کار غیرقانونی را انجام دهیم. ما کسی را حذف نکردیم، ما طبق نامه شورای گسترش و برنامه ریزی وزارت علوم قانونی با این مسائل برخورد کردیم. بنابراین اعضای هیئت علمی را در داخل گروه‌های دیگر جذب کردیم

حوزه درآمدزایی در مؤسسه فعال شد

این استاد فلسفه و منطق در ادامه سخنانش گفت: حوزه درآمدزایی در مؤسسه فعال شد، دوره‌های مختلفی را برای برگزاری در نظر داریم، مثلاً دوره تربیت مربی فلسفه برای کودکان با حضور ۱۰۰ نفر کل گرفت و دو دوره انجام شد و دوره نهایی و سوم به زودی به صورت مجازی آغاز می‌شود. در حوزه خدمت رسانی به سازمانهای دیگر از جمله برگزاری کلاسهای تفکر انتقادی و فلسفه برای کودکان و … فعال شدیم، تفاهم نامه‌هایی را با بعضی از مؤسسات نوشتیم، که در حال اجرایی شدن هست.

جذب دانشجوی خارجی

وی افزود: خوشبختانه دغدغه اصلی بنده و اعضای هیئت علمی که کم کردن فاصله فلسفه و جامعه است و اینکه فلسفه به کمک مسائل جامعه بیاید خوشبختانه در حال اجرایی شدن است. از جمله فراخوان مقاله کرونا و علوم عقلی داده شده است که مجموعه مقالات در حال جمع آوری است. بخش بین الملل هم با آمدن نیروی جدید فعال شده و ان شاء الله جذب دانشجویان خارجی را هم خواهیم داشت.

وی در پایان سخنانش گفت: همکارانی داشتیم که بیش از ۲۰ سال مشغول به کار بودند اما شناسه استخدامی نگرفته بودند که در این مدت با تلاش شبانه روزی معاون اداری و مالی، ۱۸ نفر از افراد اداری کامل این شناسه را دریافت کردند. اساتید پیشکسوتی که در دوره قبلی به شکلی فعالیت خود را محدود کرده بودند به مؤسسه برگشتند و حضور فعال دارند. کلان طرح انتشار تصحیح انتقادی آثار ابن سینا مدتی مسکوت مانده بود اما در حال پی گیری هست، اما این کار بزرگی است و نیاز مالی فراوانی دارد اما امیدواریم هر سال چند اثر منتشر شود. در مورد دفتر قم که با مصوبه هیئت امنا تشکیل شده ما بنا به جمع آوری آن نداریم و به آن نیاز داریم، چون مراکز علمی مختلفی در قم هست و می‌توانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم.