قرآن و عترت؛ محور نخستین کانون‌های دانشجویی/ فعالیت‌های قرآنی وزارت علوم ارزیابی می‌شود

رئیس اداره فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه با‌سابقه‌ترین کانون‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها، کانون‌های قرآن و عترت هستند، گفت: نخستین کانون‌هایی که در دانشگاه‌ها تشکیل شدند، این کانون‌ها بودند و امروز همه واحدهای دانشگاهی در کشور کانون قرآن و عترت دارند. 

به گزارش عطنا، رشید جعفرپور، رئیس اداره فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در گفت‌وگو با ایکنا درباره مهمترین برنامه‌های این مجموعه در سال تحصیلی جاری، اظهار کرد: یکی از برنامه‌هایی که در سال جاری فراخوان داده می‌شود، نوزدهمین دوره جشنواره ملی پایان‌نامه‌های برتر قرآن و عترت است که تلاش داریم تا پایان سال ۹۸ فراخوان آن را به دانشگاه‌ها ابلاغ کنیم. این فراخوان به طور معمول به معاونت‌های فرهنگی و گروه‌های معارف دانشگاه‌ها ارسال می‌شود. همچنین از دانشجویانی که پایان‌نامه ارشد یا رساله دکتری خود را دفاع کرده‌اند طی این فراخوان دعوت می‌شود تا در این جشنواره شرکت کنند. این جشنواره در سطح ملی است و تمامی دانشگاه‌های کشور می‌توانند در این جشنواره شرکت کنند. هر ساله اختتامیه این جشنواره در بخش دانشگاهی نمایشگاه بین‌المللی قرآن برگزار می‌شود و در این روز پایان‌نامه‌ها و رساله‌های برگزیده قرآنی مورد تقدیر قرار می‌گیرند.

جعفرپور ادامه داد: سال گذشته بیش از ۱۶۰ پایان‌نامه و رساله به جشنواره ارسال شد. امسال با توجه به اینکه اطلاع‌رسانی‌ها زودتر انجام خواهد شد، پیش‌بینی می‌شود که تعداد آثار بیشتری به دبیرخانه جشنواره ارسال شود. در این دوره قرار است علاوه بر محور‌های کلی که در هر دوره مدنظر است، بعضی محور‌ها همچون نماز و امر به معروف و نهی از منکر به‌ طور جدی پیگیری شوند. طی دوره‌های اخیر بخشی ویژه به این موضوعات اختصاص می‌یافت که البته به دلیل اینکه آثار به حد نصاب نمی‌رسید مورد ارزیابی قرار نمی‌گرفت، اما در این دوره این بخش جدی‌تر فعال می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که زمان اهدای جوایز برگزیدگان دوره هجدهم که قرار بود پس از برگزاری نمایشگاه قرآن امسال باشد ولی هنوز محقق نشده و به چه زمانی موکول شده است؟ گفت: جشنواره قرآن و عترت از چند روز آینده در شهر قم آغاز می‌شود؛ در مراسم اختتامیه این جشنواره از برگزیدگان دوره هجدهم جشنواره پایان‌نامه‌های برتر قرآنی تقدیر به عمل می‌آید. البته این تصمیم هنوز نهایی نشده است.

جعفرپور با اشاره به برگزاری جشنواره قرآنی وزارت علوم، بیان کرد: ۱۰ مهرماه آغاز به کار این جشنواره است و مرحله پایانی سی و چهارمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان کشور با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از برگزیدگان مراحل قبلی در دانشگاه قم برگزار می‌شود. اختتامیه این جشنواره نیز با حضور یکی از مراجع و جمعی از مسئولان وزارت علوم برگزار خواهد شد. از آبان‌ماه نیز مقدمات مرحله سی و پنجم جشنواره قرآنی دانشجویان کشور کلید می‌خورد و آیین‌نامه جدید این دوره را به دانشگاه‌ها ابلاغ خواهیم کرد.

در انتظار همکاری وزارت ارشاد برای برگزاری جشنواره مشترک پایان‌نامه‌های قرآنی

رئیس اداره فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم درباره همکاری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری مشترک جشنواره پایان‌نامه‌های برتر قرآنی به منظور جلوگیری از موازی‌کاری، ابراز کرد: وزارت ارشاد یک دوره جشنواره رساله‌های برتر قرآنی را با تعداد شرکت‌کننده محدود برگزار کرد که پس از آن و با وجود بازتاب اخبار مبنی بر وجود موازی‌کاری در این زمینه، فراخوان دوره دوم را هم منتشر کرد. البته این دوره از جشنواره برگزار نشد. گویا تعداد شرکت‌کنندگان در این فراخوان به حد نصاب نرسیده بود. در این مورد با معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد صحبت کردیم تا این دو جشنواره به صورت مشترک برگزار شود، اما تا کنون خبری از آن‌ها نشده است. ما به تلاش‌هایمان برای برگزاری این جشنواره به صورت مشترک ادامه خواهیم داد.

دانشگاه پیام‌نور؛ مدیر بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن سال آینده

وی درباره بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن نیز بیان کرد: وزارت علوم در هر دوره تلاش داشته در این بخش فعالانه مشارکت کند. در نمایشگاه پیشین، مدیریت بخش دانشگاهی بر عهده دانشگاه فرهنگیان بود. در نمایشگاه پیش‌ رو و براساس مصوبه شورای هماهنگی دینی و قرآنی مستقر در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، مدیریت بخش دانشگاهی به دانشگاه پیام‌نور واگذار می‌شود. وزارت علوم نیز هماهنگی‌های لازم برای حضور دانشگاه‌های مطرح را در این بخش نمایشگاه انجام می‌دهد تا دانشگاه‌ها با قوت مطلوبی در نمایشگاه حضور یابند. در نمایشگاه قرآن سال آینده تلاش داریم تا با رویکردی علمی و با در نظر گرفتن مباحث جدید در حوزه قرآن، بخش دانشگاهی فعال‌تر باشد و مخاطبان اثرگذاری بیشتری را شاهد باشند.

همه ساله مشارکت دانشگاهیان در پیاده‌روی اربعین بیشتر می‌شود

جعفرپور درباره برگزاری مراسم اربعین با حضور دانشگاهیان کشور بیان کرد: ستاد ملی اربعین دانشگاهیان در وزارت علوم تشکیل شده و معاون فرهنگی وزیر علوم هم رئیس این ستاد است و دبیرخانه این ستاد نیز در سازمان بسیج دانشجویی مستقر است. جلسات منظمی درباره فعالیت‌های فرهنگی ویژه این مراسم معنوی برگزار شده که دومین جلسه آن نیز اخیراً برگزار شد. بر این اساس، ابلاغیه‌ای در مورد نحوه حضور دانشجویان و ظرفیت‌های حضور دانشگاهیان در پیاده‌روی اربعین به دانشگاه‌ها ارسال شده است. در این جلسات نمایندگانی از تمامی دانشگاه‌ها، نهاد‌ها و دستگاه‌های ستادی حضور دارند و ستاد ملی اربعین دانشگاهیان، ستاد جامع دانشگاهی در این موضوع است که درباره اربعین همه مسائل را رصد و برنامه‌ریزی می‌کند. با ستاد مرکزی راهیان اربعین نیز، که در وزارت کشور مستقر است، ارتباطات خوبی برقرار شده و هماهنگی‌ها برای حضور دانشگاهیان در این حرکت بزرگ انجام گرفته است.

وی با بیان اینکه سال گذشته ۵۳ هزار نفر از طریق سامانه برای شرکت در پیاده‌روی اربعین ثبت‌نام کردند، ادامه داد: امسال و طبق پیش‌بینی‌ها این رقم بالاتر هم می‌رود. روادید(ویزا) حذف شده و سامانه دانشگاهی خاصی برای ثبت‌نام وجود ندارد و همه باید از طریق سامانه سماح برای شرکت در پیاده‌روی اربعین ثبت‌نام کنند. همه ساله مشارکت دانشگاهیان در اربعین بیشتر می‌شود.

جعفرپور افزود: همچنین دو فعالیت علمی با موضوع اربعین دنبال می‌شود؛ نخست همایش بین‌المللی اربعین حسینی است که با همکاری وزارت کشور روز هشتم مهرماه، در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار خواهد شد که چند زبانه است. همزمان با این همایش، دومین سوگواره ملی اربعین را خواهیم داشت که از سال گذشته برنامه‌ریزی‌ها و مراحل مقدماتی برگزاری این سوگواره انجام شده و اختتامیه آن برگزار می‌شود. تاکنون بیش از ۶۰۰ اثر از دانشجویان سراسر کشور به دبیرخانه این سوگواره ملی ارسال شده که محوریت آن‌ها بیشتر مباحث فرهنگی حول محور اربعین در قالب‌های متعدد عکس، فیلم، داستان کوتاه، دلنوشته و ... بوده است.

رئیس اداره فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به فعالیت کانون‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها طی سال‌های اخیر و سال تحصیلی جاری گفت: بیش از ۲۵۰ کانون قرآن و عترت در دانشگاه‌های کشور فعال هستند که حول موضوعاتی مانند قرآن و عترت، نماز، نهج‌البلاغه، امر به معروف و نهی از منکر و مهدویت فعالیت دارند. یکی از محور‌های جشنواره دانشگاهی رویش که هر ساله برگزار می‌شود، مباحث دینی و قرآنی است. کانون‌های قرآن و عترت ذیل این بخش قرار گرفته و فعالیت‌های آن‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. براساس فعالیت‌های کانون‌ها، رتبه‌هایی به کانون‌ها می‌دهیم. آخرین دوره این جشنواره شهریورماه، برگزار شد و از کانون‌های فعال حوزه قرآن و عترت که برگزیده شناخته شدند، تقدیر به عمل آمد. کانون قرآن و عترت دانشگاه علامه طباطبایی جزء برگزیدگان این دوره از جشنواره رویش معرفی و تقدیر شد.

کانون‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها بازوان توانمند ما هستند

وی درباره فعالیت این کانون‌ها ادامه داد: عمده فعالیت کانون‌های قرآن و عترت، حول برنامه‌های مناسبتی در دانشگاه‌هاست. این کانون‌ها ارتباط تنگاتنگی با مسجد دانشگاه، بسیح دانشجویی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و سایر نهاد‌های فرهنگی در دانشگاه دارند و فعالیت‌های مختلف آموزشی، فرهنگی و پژوهشی با محوریت قرآن و عترت را دنبال می‌کنند. این کانون‌ها بازوان فرهنگی ما در دانشگاه‌ها هستند و می‌توانند برنامه‌های مدنظر را پیش ببرند.

کانون‌های قرآن و عترت؛‌ نخستین کانون‌های دانشجویی

جعفرپور درباره این موضوع که محور اصلی فعالیت این کانون‌ها بیشتر حول فعالیت‌های قرآنی است تا عترت، گفت: با‌سابقه‌ترین کانون‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها، کانون‌های قرآن و عترت هستند. نخستین کانون‌هایی که در دانشگاه‌ها تشکیل شدند، این کانون‌ها بودند. هیچ واحد دانشگاهی نداریم که کانون قرآن و عترت نداشته باشد. به دلیل فعالیت‌های خاصی هم که دارند، در بعضی دانشگاه‌ها کانون‌های جداگانه‌ای برای بانوان و آقایان وجود دارد. فعالیت کانون‌ها حول محور قرآن، پررنگ‌تر نشان داده می‌شود، اما فعالیت این کانون‌ها در تمامی برنامه‌های مناسبتی، اعیاد و ... در حوزه عترت جای می‌گیرد. اگر چه در این زمینه گزارش‌های کمتری منتشر می‌شود.

جعفرپور با اشاره به برنامه‌های اداره فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم در مورد نماز و امر به معروف و نهی از منکر، بیان کرد: در موضوع امر به معروف و نهی از منکر، دبیرخانه‌ای با همین عنوان در معاونت فرهنگی تأسیس شد که سال‌های گذشته فعالیت خاصی نداشت، اما امسال این دبیرخانه فعال‌تر خواهد شد. احکام اعضای شورای این دبیرخانه از سوی وزیر ابلاغ شد. همچنین شورایی کارشناسی به پیشنهاد اعضای این دبیرخانه برای پیگیری برگزاری منظم جلسات فعال شده است، نتایج حاصل از برگزاری این جلسات، به زودی به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود. بر این اساس ساختاری در موضوع امر به معروف و نهی از منکر برای دانشگاه‌ها تعریف خواهد شد. نظر شورای دبیرخانه این است که خود دانشگاه‌ها متولی امر باشند و ستادی که در وزاتخانه مستقر است، به عنوان سیاست‌گذار این حوزه عمل کند تا اگر اختلاف نظری پیش آمد ورود کند. این موضوع از سوی معاونت فرهنگی دانشگاه‌ها دنبال می‌شود.

اولویت‌های ابلاغی وزارت علوم به دانشگاه‌ها در حوزه نماز

وی با اشاره به فعالیت‌های این اداره در حوزه نماز هم بیان کرد: ستاد اقامه نماز و دبیرخانه نماز هم در وزارت علوم تأسیس شده و در همین راستا تفاهم‌نامه‌ای با ستاد اقامه نماز امضا کرده‌ایم و دستورالعمل‌هایی برای فعالیت در حوزه نماز به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود که البته دستوری نیست. این ابلاغیه فقط از این جهت به دانشگاه‌ها اعلام می‌شود تا از اولویت‌های معاونت فرهنگی در حوزه نماز مطلع باشند. تأکید اخیر مقام معظم رهبری درباره موضوع نماز در این ابلاغیه‌ها آمده و به برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی، نقد و نظر، برگزاری کارگاه‌هایی با موضوع نماز و جشنواره‌هایی مرتبط با این موضوع تأکید شده است.

جعفرپور همچنین با اعلام این خبر گفت: شورایی با عنوان بررسی و ارزیابی فعالیت‌های علوم قرآنی در اداره‌کل فعالیت‌های دینی و قرآنی وزارت علوم تشکیل شده و فعالیت‌هایی که اثرگذار است و اینکه کدام برنامه‌ها و فعالیت‌ها نیاز به بازبینی دارد، در جلسات این شورا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از برگزاری هر جشنواره‌ این شورا‌ آغاز به فعالیت می‌کند. این شورا در سال تحصیلی جدید فعال‌تر خواهد شد و جلساتی برای ارزیابی و بازبینی برنامه‌های قرآنی وزارت علوم برگزار می‌شود. همچنین به دانشگاه‌ها توصیه شده که با تشکیل چنین شورایی به ارزیابی فعالیت‌های فرهنگی، دینی و قرآنی خود بپردازند.