توقع ما تغییر منش و شیوۀ کنش اعضای هیئت علمی جوان ماست/ آموزش بدون پژوهش معنا ندارد

کارگاه آموزشی اعضای هیئت‌علمی «جوان» با حضور بیش از ۹۰ نفر از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه با موضوع «مقدمات روش تدریس: طرح درس» در سالن نشست کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

به گزارش عطنا، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در ابتدای این نشست در سخنانی گفت: ساخت و عصارۀ اصلی دانشگاه، شما استادان و بزرگواران هستید. من می دانم دانشگاه را در آینده نه چندان دوری بهتر از اینکه هست خواهید ساخت به همین دلیل برای بنده جلسه بسیار مبارکی است و امیدوار هستم که این نشست ها تداوم داشته باشد و بتواند پر بار و مثمر ثمر باشد.

او ادامه داد: همین که استادان فرهیخته و جوان تر ما بتوانند دورهم جمع شوند و هم اندیشی داشته باشند و حتی آشنایی و دوستی بیشتری با یکدیگر پیدا کنند، یک سرمایه اجتماعی بزرگ برای ما خواهد بود. دانشگاه علامه طباطبائی را همین پیوند بین استادان نگه داشته است.

سلیمی افزود: بر اساس تجربۀ فردی خودم، روایت هایی که از دیگران شنیده ام و کتابی که یکی از دوستان در مورد تاریخچۀ دانشگاه علامه طباطبائی نوشته اند و آن را می خواندم، متوجه شدم که این دانشگاه گرچه نام آن از سال 1363 به نام دانشگاه علامه طباطبائی گذاشته شده است اما بسیاری از دانشکده های آن، بیش از 50 و یا 60 سال سابقه دارند و به تندبادهای زیادی چه قبل انقلاب و چه بعد از انقلاب گرفتار شده اند. تندبادی که می آمد، یک بنا را با خود می برد و آن را از مبنا ویران یا دگرگون می کرد.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: این دانشگاه یک مجموعه ای همچون باغ باروری است که درختان استواری در آن هستند و پایدار مانده اند. به خاطر اینکه، این درختان ریشه هایشان به هم گره خورده است در تندبادهای زمانه گرفتار نشده اند. چون ما استادانی داریم که اندیشه شان، باورشان، نوع نگاهشان و روابط دوستانه شان چنان به هم گره خورده بود که این گردبادهای ویرانگر هم نتوانست بنیاد این دانشگاه را از بین ببرد و خوشبختانه این دانشگاه سری در دانشگاه های مختلف کشور دارد. مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم اذعان دارند که بدون دانشگاه علامه طباطبائی نمی شود، «تصمیم سازی» کرد و مسیر را درست کرد یا راه جدیدی را در آموزش عالی کشور گشود.

او تصریح کرد: این نشست ها به شکل گرفتن این حوزه کمک می کند. ما می دانیم که شما که در پنج و یا شش سال گذشته به جمع ما ملحق شده اید، هدفتان یک کاریابی ساده نبوده است. یعنی دوستان برای یک «رسالت اجتماعی» به جمع ما آمده اند. چون خودشان بهتر از ما می دانند نه عایدیشان از دانشگاه آنقدر است که بتوانند تکاپوی اجتماعیشان و نیازهای اولیۀ اقتصادیشان را کفاف دهد و نه ما تواناییمان آنقدر است که بتوانیم جبران زحمت های دوستان را بکنیم. بنابراین شک ندارم که دوستان برای پیدا کردن یک شغل و برآورده کردن نیازهای اولیه به جمع ما نپیوسته اند.

سلیمی در ادامه تاکید کرد: این استادان برای انجام یک رسالت اجتماعی آمده اند. ما می دانیم جامعۀ ما در یک شرایط گذار قرار دارد. این شرایط گذار بعضی مواقع یک ویژگی های بحران در درونش وجود دارد و برای حل این بحران، ما نیازمند انسان های فرهیخته ای هستیم که بتوانند دست جوانان را بگیرند. هدایت جوانانی را انجام دهند که در آینده نه چندان دور، این بحران ها را می توانند حل کنند.

وی یادآور شد: نکتۀ اول من تاکید بر همین نقشۀ اجتماعی است که دوستان به عنوان یک شغل به اینجا نگاه نکنند. ما توقع و نگاهمان این است که شما آمده اید تا «یک نسل جدید بارور، خلاق و امیدوار» را بسازید. این نسل خلاقیت دارد، امکان مشارکت فکری با دیگران دارد، امکان حل مشکلات اجتماعی خود را دارد. این نسل باید وارد جامعه شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: انشاالله نسل جدید استادان، با این نوع نگاه کارشان را ادامه می دهند. به هیچ عنوان نگاه مادی به معلمی وجود نداشته باشد. معلمی که ما در دانشگاه علامه طباطبائی می خواهیم، معلمی است که می خواهد انسان خلاق با عقاید بارور با رویکرد حل مسئله در درون جامعه وارد شود. اینکه برویم سر کلاس چه با طرح درس چه بی طرح درس، یک سری اطلاعات را به زور به دانشجویان القا کنیم، صحیح نیست. ما واقعاً آموزشگاه نمی خواهیم، چرا ما تاکید کردیم که کتابخانه بسازیم به دلیل اینکه ما می خواستیم «مرکز خلاقیت فکر» درست کنیم. چرا مرکز رشد را ساختیم، به خاطر اینکه، انسان هایی پیدا شوند که خودشان بروند شغل درست می کنند. ما چنین انسان هایی می خواهیم تربیت کنیم. این فقط هم در حوزه مدیریت، اقتصاد و این مباحث نیست بلکه در حوزه زبان های خارجی هم هست در حوزۀ فلسفه و جامعه شناسی هم هست. ما نیازمند تغییر منش معلمی در نسل جدید استادانمان در دانشگاه هستیم.

سلیمی تاکید کرد: منش معلمی باید تغییر پیدا کند. یعنی ما نوع کنش اعضای هیئت علمی و نوع ارتباطشان با دانشجویان را باید دگرگون کنیم. ما می خواهیم تاکید کنیم که توقع ما تغییر منش و شیوۀ کنش اعضای هیئت علمی جوان ماست. یعنی نوع ارتباط ذهنی که با دانشجو برقرار می شود، باید متفاوت باشد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: ما از شما این رسالت اجتماعی را توقع داریم که کمک کنید قوای شناختی در دانشجویان ما زنده و تقویت شود و رشد اجتماعی آنها به این صورت شکل بگیرد. بتوانیم از مسیر رشد خلاقیت و از مسیر شکل گیری یادگیری مشارکتی، یک دانشگاه سازنده داشته باشیم. دانشگاهی که فقط محل سخن و پاسخ نیست، دانشگاهی که در آن روابط بین ذهنی شکل می گیرد، چه بین استادان و چه بین دانشجویان و در درون، بین این روابط سازنده، خلاقیت ها، نظریه ها و اندیشه های جدید شکوفا شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی تصریح کرد: اصلاً دیگر پدیدهایی مانند آموزش و پژوهش، کارآفرینی و ایده پردازی قابل جدا کردن نیستند. یعنی آموزش بدون پژوهش اصلاً معنا ندارد. مگر می شود ما آموزشی دهیم که از درون آن، چند کار پژوهشی بیرون نیاید. مگر می شود دانشجویی آموزش ببیند ولی ایده های تازه ای به ذهنش نرسد. در درون انسانی که بدین شیوه می آید و خلاقیت فکری پیدا می کند، شکوفایی اندیشه پیدا می شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه گفت: خوشبختانه دوستان ما در حوزه پژوهشی دست اندر کار یک اکوسیستم آموزش و پژوهش و کارافرینی در دانشگاه هستند و امیدواریم که آن دوگانگی آموزش و پژوهش را از بین ببریم. ما توقع داریم بخشی از این آموزشمان در این اکوسیستم قرار بگیرد. مثلاً اگر در همین پردیس مرکزی، مرکز رشد جدید ما شکل بگیرد. کلینیک روان شناسی ما که وجود دارد. کلینیک حقوقی ما شروع به شکل گرفتن و باروری کند، بعضی از شرکت های نوآور در دانشگاه شروع به شکل گرفتن کنند، بخشی از فرایند آموزش ما هم در درون اینها اتفاق می افتد. یعنی بین حوزۀ آموش و خلاقیت و رشد و نوآوری و کارآفرینی پیوند می خورد. ما امیدواریم  اپلیکیشنی تولید کنیم که در اختیار دانشجویان قرار دهیم که در این اپلیکیشن کل کتاب های کتابخانه دانشگاه در اختیار دانشجو قرار بگیرد. استادان ما منابعی که برای دانشجویان معرفی می کنند بلافاصله در این سیستم بیاید و قابلیت فیش برداری باشد. کتاب فروشی های مجازی هم در این اپلیکیشن باشند و همین طور سیستم های مراکز رشد و نوآوری متصل باشد.

او در ادامه افزود: در نهایت انتظار ما این است که استادان جوان ما وارد این سیستم شوند. مشارکت با دانشجو، مشارکت با جامعه، مشارکت با حوزه های پژوهش ایده پردازی و نوآوری و استفاده از تکنولوژی های جدید به شیوه های مختلف، چون شماها تنها کسانی هستید که دانشگاه خودتان را می توانید وارد این مرحله جدید کنید و به ما کمک کنید که این دانشگاه وارد این حوزه بشود.

سلیمی در پایان گفت: ما افتخار می کنیم که چندی قبل، چند نفر از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به این دانشگاه آمده بودند و می گفتند که ما این طلیعه را در دانشگاه علامه طباطبائی می بینیم که آن جایگاهی که دانشگاه صنعتی شریف در ایران و جهان پیدا کرده است را این دانشگاه در حوزۀ علوم انسانی پیدا بکند. البته من هم به آنها گفتم که این امر قابل قیاس نیست؛ چون جایگاه ما بسیار رفیعتر است.