«مرضیه‌»های سیاست ایران

در دوره مختلف چهل سال انقلاب زنانی بوده‌اند که در گلوگاه‌های حساس مدیریتی حضور داشته‌اند و دارند در این زمینه به نامی چشمگیر در حوزه سیاست زنانه می رسیم. نامی که یادآور حضور زنان در عرصه مختلف سیاسی جمهوری اسلامی است. وقتی نام «مرضیه»به گوش روزنامه نگاران و افرادی که در این چند دهه فضای سیاسی کشور را رصد کرده‌اند می خورد، زنان متعددی به ذهن‌ها خطور می کند که بعضا برخی از آنان اولین حضور زنانه را در پست‌های کلیدی بالا را رقم زده اند و منشا اثر بسیاری بودند.
به گزارش عطنا و به نقل از طنین یاس، حضور زنان در عرصه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران هر روز قوت و قدرت بیشتری می گیرد. زنان هم همواره این مطالبه را داشته‌اند که به عنوان نیمی از جامعه سهم بیشتری در عرصه مدیریتی کشور کسب کنند. متعاقب این حضور است که مطالبات زنانه نیز در فضای سیاسی فزونی یافته است. موضوعاتی چون حضور در عرصه‌های مدیریتی، ارتقای سطح آموزشی، شغلی و ورزشی و ... از جمله مباحثی است که به مطالبات جدی بانوان تبدیل شده است. رشد درصد راهیابی دختران در مراکز آکادمیک و دانشگاهی نیز آنان را بیشتر سزاوار حضور در این عرصه‌ها کرده است. اینکه زنان در عرصه مدیریتی چقدر رشد یافته اند و چقدر می توانند این فضا را برای خود گسترش دهند، شاید در نگاه اول چندان به چشم نیاید اما اینکه بدانیم در دوره مختلف چهل سال انقلاب زنانی بوده‌اند که در گلوگاه‌های حساس مدیریتی حضور داشته‌اند و دارند شاید دید بهتری به ما بدهد. در این زمینه به نامی چشمگیر در حوزه سیاست زنانه می رسیم. نامی که زنانه که یادآور حضور زنان در عرصه مختلف سیاسی جمهوری اسلامی است. وقتی نام «مرضیه»به گوش روزنامه نگاران و افرادی که در این چند دهه فضای سیاسی کشور را رصد کرده‌اند می خورد، زنان متعددی به ذهن‌ها خطور می کند که بعضا برخی از آنان اولین حضور زنانه را در پست‌های کلیدی بالا را رقم زده اند و منشاء اثر بسیاری بودند و حتی به بخشی از تاریخ انقلاب تبدیل شده‌اند. در ادامه برخی از مرضیه های سیاسی را معرفی می کنیم.

مرضیه حدیدچی( طاهره دباغ)

اگر بخواهیم از یکی از زنانی که در تاریخ انقلاب اسلامی نقشی جدی داشت نام ببریم به مرحومه «مرضیه حدیدچی (طاهره دباغ)» می رسیم. مرضیه حدیدچی در سال ۱۳۱۸ در شهر همدان متولد شد و در خانواده ای مذهبی و فرهنگی رشد کرد. تحصیلات خود را از مکتب خانه آغاز کرد و از معلومات پدرش در یادگیری قرآن و نهج البلاغه بهره فراوان برد. حدیدچی(دباغ) پس از شهادت آیت الله سعیدی در۱۳۴۹ به مبارزه و تبلیغ خود علیه رژیم شاه شدت می‌بخشد و سرانجام در۱۳۵۲ توسط ساواک دستگیر می شود. در کمیته مشترک به همراه دخترش شدیدترین شکنجه‌ها را تحمل کرده به سختی بیمار می‌شود و در زمانی که امیدی به زنده ماندنش نیست از زندان آزاد می شود، در حالی که دخترش (رضوانه) همچنان در زندان می ماند. دباغ پس از آزادی تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد و از مرگ نجات می یابد و پس از چند ماه دوباره دستگیر و زندانی می شود. در این دوره از زندان به تقابل ایدئوژیک با گروه های مارکسیستی برمی خیزد و زنان مسلمان زندانی را پیرامون خود جمع می کند. دباغ در۱۳۵۳ برای ادامه مبارزاتش به خارج از کشور می رود و تا پیروزی انقلاب اسلامی در هجرت به سر می برد. وی در پایگاه های نظامی واقع در مرز لبنان و سوریه آموزش های رزمی و چریکی را طی کرد. با گروه روحانیت مبارز خارج از کشور زیر نظر شهید محمد منتظری فعالیت می کرد. پایگاه و مرکز فعالیت این گروه در لبنان و سوریه بود و خانم دباغ به سبب ماموریت ها و برنامه های گروه به کشورهای مختلفی از جمله عربستان، انگلیس، فرانسه و عراق تردد داشت. در بسیاری از حرکت ها و فعالیت های مبارزان در خارج از کشور راهپیمایی ها، تظاهرات و اعتصابات شرکت فعال داشت. دباغ پس از هجرت امام به پاریس در سال۱۳۵۷ به خیل یاران ایشان پیوست و وظایف اندرونی بیت امام را به عهده گرفت و لحظاتی گرانمایه را برای خود رقم زد. مرحومه مرضیه دباغ پس از پیروزی انقلاب اسلامی به کشور بازگشت و در مصدر بسیاری از امور از جمله: فرماندهی سپاه همدان و مسئولیت بسیج خواهران قرارگرفت، و سه دوره نماینده مردم تهران و همدان در مجلس شورای اسلامی بود. علاوه بر آن در دانشگاه علم و صنعت ایران و مدرسه عالی شهید مطهری به تدریس پرداخته است و قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی بوده است. وی صبح پنجشنبه ۲۷ آبان ۹۵ پس از گذراندن دوره‌ای بیماری در بیمارستان خاتم الانبیاء تهران به دعوت حق لبیک گفت.

مرضیه وحید دستجردی

اگر در این فهرست بخواهیم دومین زن تاریخ ساز انقلاب اسلامی را نام ببرد قطعا به نام «مرضیه وحید دستجردی» می رسیم. وی در سال ۱۳۳۸، در خانواده‌ای اصالتاً اصفهانی در شهر تهران متولد شد. دکتر وحید دستجردی، اولین زنی است که بعد از پیروزی انقلاب در جمهوری اسلامی ایران به مقام وزارت رسیده است. او متخصص زنان و زایمان و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران است و علاوه بر وزارت بهداشت دولت دهم، نمایندگی دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه خود دارد. او که در سال ۱۳۸۸ توانسته بود با رأیی بالا بر مسند وزارت تکیه زند؛ دی ماه سال ۱۳۹۱، طی حکمی از سوی رئیس‌جمهور وقت، محمود احمدی‌ نژاد، از این مقام عزل شد. دکتر وحید دستجردی از نظر سیاسی، عضو جمعیت زنان اصولگرا است. پدر دکتر وحید دستجردی، دکتر سیف‌الله وحید دستجردی، پنجمین رئیس جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران بود که به مدت ۱۶ سال در این سمت باقی ماند؛ وی در سال ۱۳۷۸ دار فانی را وداع گفت. وی در سال ۱۳۹۶ با تنی چند از شخصیت های اصولگرا جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی ( جمنا) را بنیان نهاد و به عنوان سخنگوی این جبهه ایفای نقش کرد. در همین زمان زمزمه‌های کاندیداتوری وی به عنوان نامزد انتخاباتی ریاست جمهوری دوازدهم از طریق برخی رسانه‌ها مطرح شد که دستجردی این موضوع را تکذیب کرد. در نشست‌های رسانه ای دستجردی نیز مطالبه حضور به عنوان اولین کاندیدای زن ریاست جمهوری بارها مطرح شد.

مرضیه افخم

در عرصه دیپلماسی هم نام مرضیه‌ای دیگر می درخشد. «مرضیه افخم» دی ماه ۱۳۴۱ در تهران به دنیا آمد. وی مدارک فوق لیسانس مطالعات منطقه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی و لیسانس زبان انگلیسی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران را در کارنامه تحصیلی خود دارد. مرضیه افخم دیپلمات ایرانی، از دهم شهریور ۱۳۹۲ یعنی در دورانی که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران شد سخنگوی وزارت امور خارجه ایران شد. او رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه هم هست و نخستین زنی است که به سمت سخنگویی یک وزارت‌خانه در ایران منصوب شده است. همچنین او اولین سفیر زن جمهوری اسلامی ایران است. افخم به عنوان سفیر ایران در مالزی در حال فعالیت است.

مرضیه هاشمی

 این روزها شاید نام «مرضیه هاشمی» مجری، خبرنگار و مستندساز شبکه پرس تی وی با توجه به اینکه چندی پیش در سفر به زادگاهش به عنوان عجیب «شاهد کلیدی» بازداشت و زندانی شد، بیشتر شنیده می شود. اگرچه بعد از مدتی آمریکایی ها وی را آزاد کردند اما همین موضوع سر و صدای زیادی در میان شبکه های اجتماعی و فعالان رسانه‌ای برپا کرد. نام اصلی مرضیه هاشمی، «ملانی ایوت فرانکلین» و زاده نیواورلئان آمریکاست و به نوعی از رویش‌های بین المللی انقلاب اسلامی به شمار می رود.
او در سن ۲۲ سالگی (حدود ۳۵ سال قبل) هنگامیکه دانشجوی خبرنگاری بود در آمریکا و پس از ۲ سال تحقیق مسلمان شد و با حجاب در دانشگاه حضور یافت. وی می‌گوید که جسارت این کار را از انقلاب اسلامی ایران و شخصیت رهبر آن «امام خمینی (ره)» بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی گرفته‌است. او در سال ۱۳۶۷ و اوج جنگ عراق علیه ایران تصیم می‌گیرد همراه ۲ فرزندش به ایران یعنی جایی که وی آنرا «مرکز محور مقاومت» می نامد، سفر کند. وی درباره سفر به ایران بیان می کند که «احساس می‌کردیم باید به ایران بیاییم و هر کاری می‌توانیم برای ایران انجام دهیم.» یکی از برجسته ترین کارهای وی ساخت مستندی به نام «تقاطع» درباره مرگ «ندا آقا سلطان» دختری که در بحبوحه اغتشاشات سال ۸۸ به طور مرموزی کشته شد، است.

 
مرضیه شاه‌دایی

«مرضیه شاه‌دایی» یکی از مدیران دولتی بود که خردادماه به همراه حسن روحانی، به ارومیه سفر کرد تا از جمله کلنگ طرح سولفات پتاسیم پتروشیمی ارومیه را به زمین بزند. رسانه‌ها تصویری از او منتشر کردند که نشان می‌داد در حال به زمین زدن کلنگ این طرح در میان حلقه‌ای از مردان است. انتصاب مرضیه شاه‌دایی به معاونت وزیر نفت و مدیرعاملی شرکت پتروشیمی برای رسانه‌ها خبر جالبی بود. انتصاب یک زن در چنین سطحی از مدیریت وزارت نفت کاملا بی‌سابقه است.
وی از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ تحت عنوان مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و معاون وزیر نفت، مشغول به فعالیت بود. این شرکت درگذشته دومین تولیدکننده فراورده‌های پتروشیمی در خاورمیانه بود، که زیرمجموعه‌ای از وزارت نفت ایران به‌شمار می‌آید اما وی در این سطح متوقف نماند و حالا به عنوان معاون وزیر نفت ایران و همچنین مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در حال فعالیت است.