30 درصد جمعیت کشور در سال 1420 وارد سن سالمندی می‌شوند/ باید به فکر تنهایی زنان سالمند باشیم

معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور و مسئول سابق شورای ملی سالمندان با اشاره به اینکه تا سال 1420 نزدیک به 30 درصد جمعیت کشور وارد سن سالمندی می‌شوند، گفت: تنهایی زنان سالمند یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ما در سال‌های آینده است.

به گزارش عطنا، دکتر فرید براتی‌سده، 9 مهرماه در نشست تخصصی «سیاست‌گذاری‌های اجتماعی در حوزه سالمندی» (گزارش تصویری) در دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، اظهار کرد: امروزه 10 درصد جامعه ما سالمند هستند درحالی‌که این آمار در دو سال و 6 ماه گذشته، بین 7 تا 8 درصد بوده است.

وی با بیان اینکه رشد آمار سالمندی در کشور به‌سرعت در حال افزایش است، افزود: البته به یک معنا این آمار نگران‌کننده نیست چون بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال 1420، حدود 30 درصد جمعیت کشور ما وارد سِن سالمندی می‌شوند ولی همان زمان بخش اعظمی از جمعیت کشور ما جوان است.

براتی اضافه کرد: البته نگرانی اصلی در این زمینه افزایش نرخ سالمندی و به‌تبع آن افزایش تند شیب سالمندی در کشور است که باید برنامه‌ریزی‌های لازم را برای آن مدنظر داشته باشیم.

وی در ادامه به‌تنهایی زنان سالمندی در روند افزایش سریع این فرایند در جامعه اشاره کرد و گفت: در برخی از استان‌های کشور نوع جنسیت و ویژگی‌های سِنی و همچنین شرایط جغرافیایی و مسائل اجتماعی و اقتصادی، جمعیت سالمندی را به‌شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد که یکی از نگرانی‌ها در این زمینه تنهایی سالمندان به‌خصوص زنان سالمند است.

مسئول سابق شورای ملی سالمندان خاطرنشان کرد: بر اساس تحقیقات مرکز آمار ایران پیرترین استان ما گیلان است که بیشترین تعداد سالمند را در آن داریم که به ازای هر 100 زن سالمند، 93 تا 94 مرد سالمند وجود دارد؛ اما در استان‌هایی مثل ایلام و لرستان که به‌نوعی محروم‌تر هستند به ازای هر 100 مرد سالمند، 107 تا 108 زن سالمند داریم و متأسفانه تعدادی زنان سالمندی تنهای ما در این استان‌ها در حال افزایش است.

وی با بیان اینکه افزایش تعداد زنان سالمند نه تنها روی ماتریس سالمندی در کشور اثر گذاشته است، گفت: بلکه وضعیت زنان سالمند که تنها هستند در استان‌های محروم نسبت به استان‌های برخوردار نیز بیشتر است.

براتی با بیان اینکه اگر فرض را بر این بگذاریم که شرایط خانوار‌ها از نظر اجتماعی و اقتصادی تشدید خواهد شد، افزود: در بررسی‌های انجام شده فرزندان تمایل بیشتری برای جدایی از والدین سالمند خود دارند و به‌نوعی سالمند تنها‌تر خواهد شد و بدین‌صورت در سال‌های آینده که به میزان رشد بین 20 تا 30 درصد در زمینه سالمندی در کشور رسیدیم، آن‌وقت با یک جمعیت تنهای سالمند روبرو می‌شویم که در آن زمان نمی‌دانیم چه کاری باید انجام بدهیم.لیزر واژن

سالمندان به یک سیستم جامع ارائه خدمت نیاز دارند

وی تأکید کرد: البته مردم کشور ما بر اساس وظیفه دینی خود نمی‌گذارند پدر و مادر که به سن سالمندی می‌رسند، تنها باشند و از آنان مراقبت می‌کنند اما باید روند رو به رشد جمعیت سالمندی تنها و همچنین کمبود مراقب و پرستار و همچنین نظارت، مدیریت و آموزش آن‌ها باید به فکر چاره‌اندیشی باشیم که این مهم یک مسئله جدی و حیاتی است.

معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه در زمینه سالمندان به یک سیستم جامع ارائه خدمت نیاز داریم، گفت: اصلی‌ترین بخش این سیستم موضوع بیمه‌ها به‌خصوص در زمینه پیشگیری است که اکنون چنین چیزی در کشور نداریم. این در حالی است که بیشترین هزینه توان‌بخشی در کشور برای سالمندان است که در مقایسه با معلولان با توجه به مشکلاتی چون زمین خوردن، شکستگی‌ها، بیماری‌ها و مواردی از این قبیل نزدیک به عدد چهار است.

براتی با بین اینکه باید بیمه‌ها را برای تحت حمایت قراردادن سالمندان البته با هزینه‌های پایین اصطلاحاً پای‌کار بیاوریم، تصریح کرد: می‌توان ضمن پیگیری بحث‌های آموزشی و مشارکت سالمندان در موضوعات مختلف، از طریق بیمه‌ها به‌خصوص تأمین اجتماعی که در آینده نیز درگیر این موضوع سالمندی می‌شود، فکری اساسی و جدی برای این قشر بکنیم.

سراج: ما باید زندگی سالمندانمان را در ابعاد مختلف ارتقا دهیم

مصطفی سراج، مدیرکل دفتر امور مراکز توان‌بخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی کشور نیز در ادامه این نشست به سخنرانی پرداخت و گفت: اگر در حوزه سالمندی برنامه‌ریزی نداشته باشیم با تهدید جدی مواجه می‌شویم. ضمن‌آنکه سالمندی برای ما یک فرصت است که باید برای آن برنامه‌ریزی جدی داشته باشیم.

وی افزود: اگر بخواهیم سالمندان سالمی داشته باشیم، فقط بحث سالمندی نیست ما باید از سنین پایین‌تر برنامه‌ریزی کنیم؛ تلاش ما در سازمان این بود که بتوانیم از نظام‌های مختلف خدماتی استفاده کنیم.

سراج با اشاره به اینکه در حوزه سالمندی یکپارچگی خدماتی نداریم، تصریح کرد: باید در ابعاد اقتصادی و اجتماعی نیز برای سالمندان برنامه‌ریزی کنیم. برای مثال، گران شدن پوشک یک خلأ اجرایی در سازمان‌های بهزیستی ایجاد کرده است و هزینه‌ای که دولت باید به این بخش بدهد با این شرایط تناسبی ندارد، آیا واقعاً با حمایت‌های اقتصادی این‌چنینی می‌توانیم از سالمندان حمایت کنیم.

وی افزود: البته دورنمای خوبی هم با تصویب طرح حمایت از معلولان داریم و توقع ما این است تمامی این چالش‌ها باید دیده شود ما در بسیاری از کنوانسیون‌های بین‌المللی هم عضو شدیم و تعهد بین‌المللی داده‌ایم؛ ما باید زندگی سالمندانمان را چه در محیط خانواده و چه در مراکز شبانه‌روزی در ابعاد مختلف ارتقا دهیم پس می‌توانیم با قوانینی که وضع‌شده بسیاری از مسائل و مشکلات را حل کنیم.

مدیرکل دفتر امور مراکز توان‌بخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی گفت: یک سالمند در ابعاد مختلف می‌تواند سامان‌دهی شود ولی تا وقتی‌که ما بر روی فرهنگ و نگرش جامعه کار نکنیم شاید از بسیاری از این رفتارها و برنامه‌ریزی‌ها هم عقب‌تر بمانیم و اگر امروز ما طرح مراقبت در منزل را داریم، توقع ما این است که خیلی از دستگاه‌های دیگر هم می‌توانند در این طرح به ما کمک کنند.

سراج با بیان اینکه باید استاندارهای خاص سالمندی را تعریف کنیم، اظهار کرد: یکی از خلأهایی که داریم این است که مقاومت می‌کنیم تا بتوانیم خدمات جامع و کاملی را برای خانواده‌ها داشته باشیم و اگر عملی شود، یقیناً سالمند در خانواده حضور مؤثری خواهد داشت و به مراکز سالمندی سپرده نخواهد شد و امیدوارم با پرداختن به این مسائل بخشی از مشکلات سالمندی حل شود.