صاحبنظران، فیلم «پشت دیوار سکوت» را به تصویر کشیدن هنرمندانه معضلات مبتلایان به بیماری ایدز دانستند و معتقد بودند نهادهای مردمی و رسانهها نقش مهمی در آگاهیبخشی به شهروندان درباره این بیماری دارند، آنها همچنین ترس از قضاوت و فشار اجتماعی را بزرگترین عامل عدم پیگیری افراد برای بررسی و درمان بیماری خود اعلام کردند.
به گزارش عطنا، بیست و یکمین نشست از مجموعه نشستهای «یکشنبههای حقوقشناسی» با عنوان نقد و بررسی فیلم «پشت دیوار سکوت» به همت انجمن حقوقشناسی و خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری موسسه جوزان فیلم و انجمن احیای ارزشها با حضور عوامل و بازیگران این فیلم، علاقهمندان و کارشناسان حقوقی، هنری و بهداشتی یکشنبه، ۱۴ مردادماه در ایوان شمس برگزار شد. (گزارش تصویری)
در این نشست تهمورث بشیریه، استادیار حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی و عضو هیئت امنا، هیئت مدیره و مدیرعامل انجمن حقوقشناسی، خسرو منصوریان، بنیانگذار و مدیر گروه انجمن احیای ارزشها، پروین افسر کازرونی، رئیس اداره کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی وزارت بهداشت، علی اسدی، معاون مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، علی صابری، وکیل دادگستری و عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران، هما داوودیگرمارودی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و عضو هیئت امنای انجمن حقوقشناسی، جواد طوسی منتقد، نویسنده و وکیل دادگستری، مسعود جعفریجوزانی، کارگردان فیلم «پشت دیوار سکوت»، سحر جعفریجوزانی، نویسنده و بازیگر نقش اول این فیلم به ارائه دیدگاههای خود پرداختند.
این فیلم داستانی از زندگی ستاره، مددکاری اجتماعی است که تقدیر پای او را به سمت انجمن ایدز باز میکند. او در این انجمن تلاش به ایجاد تغییرات مثبت در زندگی خود و مبتلایان به این بیماری دارد، مبتلایانی که بیشترین مشکلشان برخورد اطرافیان با آنهاست.
تهمورث بشیریه، استادیار حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی در جایگاه سخنران ابتدایی این نشست با اشاره به اینکه عدم آگاهی باعث سلب آرامش و آسیبهایی به مردم در زمینه موضوعات این فیلم میشود، گفت: حدودا 20 سالم بود که رساله خود را در بیمارستان روانشناسی پزشکی، امینآباد تنظیم میکردم، در این مدت یک بار دست یکی از بیماران خراشی برداشت و خون دست او به روی دستانم ریخت، به دلیل اینکه اطلاعاتی در این زمینه نداشتم دچار پریشانی شدم و حدود شش ماه تحت آزمایشات مکرر قرار گرفتم و در تمامی این مدت زجر کشیدم، تا زمانی که جواب منفی آزمایش آمد.
وی گفت: بعد از این اتفاق بود که به این فکر کردم کسانی که در این موقعیت قرار میگیرند چه رفتاری باید از خود بروز بدهند؟ و دغدغهای برای کمک به این افراد در من ایجاد شد که برای مبتلایان به این بیماری چه کار باید کرد؟
بشیریه با تاکید بر اینکه امروزه این بیماری قابل کنترل محسوب شده و میانگین طول عمر این بیماران تقریبا شبیه دیگران است، گفت: برای کمک به این افراد سختیهای زیادی وجود داشت، به طوری که نیاز بود تابو این قضیه شکسته شود، در این مسیر توفیقی شد با آقای جعفر جوزانی آشنا شده و ایشان این اثر هنری با جایگاه روشنگری و والا را خلق کردند.
مشاور وزیر دادگستری افزود: در علم حقوق مسئلهای با عنوان عمل کشنده وجود دارد، که این عمل قابلیت قصاص داشته، و انتقال ویروس ایدز مصداق عمل نوعا کشنده دانسته شده است.
عضو هیئت مدیره انجمن حقوقشناسی ایران در پایان سخنان خود با بیان اینکه انجمن حقوقشناسی را برای رسیدگی به این موضوعات تشکیل دادیم، گفت: در این فیلم شکل انتقال این بیماری عامل خارجی در نظر گرفته شده است، انتقال خونهای آلوده در دهه 60 و 70 که باعث ابتلای هموطنان عزیزمان به بیماری هپاتیت و ایدز شد و دغدغه کارگردان باعث پرداختن به موضوعات فحشا و خشونت علیه زنان شده است.
خسرو منصوریان، بنیانگذار و مدیر گروه انجمن احیای ارزشها با بیان اینکه قبل از انقلاب تحقیقی با عنوان روسپیگری در مناطق مختلف تهران انجام دادم و مشکلات ناشی از این موضوع را در جامعه دیدم، گفت: لازمه حل مشکلات، توانبخشی به کودکان کار از طریق ایجاد سیستم کارآمد و رسیدگی به آسیبهای اجتماعی است.
وی افزود: وقتی از دوستان برای کمک در این زمینه درخواست کردم، وجود همسر، فرزند، خانواده و عدم وظیفه را علت عدم همکاری خود دانستند به طوری که بعد از فشار اداره مالیات، مجبور به حضور در محضر و اجاره خانه خود به خودم شدم.
بنیانگذار انجمن احیای ارزشها با اشاره به اینکه رفتار والدین با فرزندان باید هوشمندانه باشد، گفت: هنگامی که دختری دیر به خانه باز میگردد باید با او صحبت کرد نه اینکه با کمربند سیاه و کبود شود. ما در انجمن غیر دولتی بیش از 80 زن بیشوهر را تحت حمایت خود درآوردهایم.
پروین افسر کازرونی، رئیس اداره کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی وزارت بهداشت در این نشست با بیان اینکه ایدز همچون سایر بیماریها راههای انتقال مشخصی دارد و به طبع آن راههای پیشگیری زیادی هم دارد، گفت: با توجه به پیشرفتهای علمی اگر این بیماری زود تشخیص داده شود و درمان آن شروع شود، میتوان زندگی عادی را برای مبتلایان به این بیماری تضمین کرد. رابطه جنسی، ترشحات خونی و انتقال از مادر سه راه انتقال این بیماری است. نیاز است تا از جناب جوزانی و دختر توانمندشان بابت خلق چنین اثری کمال تشکر را داشته باشم.
رئیس اداره کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه نیاز است در عین تشکر، انتقادات خود را به این فیلم اعلام کنم، ادامه داد: واقعیت این است شروع ابتلا به این بیماری با خونهای آلوده بود که با پیشرفت تکنولوژی در سالهای اخیر موردی از این اتقال گزارش نشده است، ولی طبق تحقیقات صورت گرفته تا فروردین 97، تنها 7 درصد انتقال از طریق خونهای آلوده بوده است، در حالی که بیش 60 درصد این انتقال از طریق اعتیاد و بیش از 20 درصد آن مربوط به روابط جنسی است.
کازرونی با بیان اینکه بیش از 60 درصد مبتلایان به خاطر ترس ناشی از انگ زدن و فشار جامعه به دنبال آزمایشات تشخیص این بیماری نمیروند، گفت: در گذشته میزان بانوان مبتلا به ایدز حدود 17 درصد بوده است درحالی که امروزه 30 درصد از مبتلایان را بانوان تشکیل میدهند. اگر اطلاع از بیماری ایدز قبل از زایمان صورت گیرد، درصد ابتلای نوزاد به بیماری به زیر 2 درصد کاهش پیدا میکند.
علی اسدی، معاون مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تشکر از عوامل و کارگردان فیلم برای ساختن فیلمی آموزنده، گفت: هر استرسی در زندگی تعیین کننده است و از لحاظ روانشناسی عدم بیان بیماریها ناشی از ترس برچسب زدن و قضاوت شدن، است.
وی افزود: اگر جامعه توانمند شود، توانایی حل مشکلات افزایش خواهد یافت. خود مراقبتی مهمترین اصلی است که باید رعایت شود و نیاز است تا افراد برای زندگی بهتر آموزش ببینند وکه در این فیلم به خوبی آموزش داده شده است.
معاون مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه در گذشته مهمترین عامل انتقال این بیماری از طریق سرنگ و وسایل بهداشتی بوده است و کنترل این موضوع باعث کاهش ابتلا به ایدز و هپاتیت شده است، گفت: امروزه بزرگترین مسیر انتقال این بیماری روابط جنسی است و نیاز است همهی نهادها، سازمانها و ارگانهای مختلف در این مسیر وظایف خود را به خوبی انجام دهند.
علی صابری، وکیل دادگستری و عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران در سخنرانی خود با اشاره به اینکه جوزانی در فیلم خود نشان داد که به هیچ دولتی نمیتوان برای حل معضلات جامعه تکیه کرد، گفت: اگر من هم به دولت ملحق شوم و پشت میز بنشینم، اقدامات مناسبی انجام نخواهم داد. NGO ها هستند که در مسیر کنترل معضلات حرکت کرده و اقدامات مناسبی در این مسیر انجام میدهند.
جواد طوسی، منتقد، نویسنده و وکیل دادگستری با اشاره به اینکه حفظ روحیه ملی دغدغه اصلی جوزانی است که در همه فیلمهای او مشهود است، گفت: جوزانی در شرایط حساس تاریخی، اجتماعی وارد جامعه خود شده است و با دغدغه، آثار خود را به نمایش میگذارد.
عضو کمیسیون فرهنگ و هنر کانون وکلای دادگستری با بیان اینکه نگاه جوزانی یک نگاه مبتنی بر عرفان است که رنگ و بوی گوشهنشینی ندارد و نیازمند یک عملگرایی اجتماعی است، گفت: جوزانی رابطه انسان و طبیعت را با یک نگاه انسانی مشاهده کرده است و از طریق کسی که یک نقص دارد، رفتارشناسی خاصی را تزریق میکند.
طوسی گفت: در این فیلم مواجهه جوزانی با تاریخ را مشاهده میکنیم، جوزانی یک نگاه فاعلانه و امیدوارکننده دارد.
هما داودی گرمارودی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و عضو هیئت امنای انجمن حقوقشناسی با اشاره به اینکه باید تمام قد به عوامل این فیلم احترام بگذاریم، گفت: این فیلم به صورت هنرمندانه به مشکلات اجتماعی میپردازد. رسالت اصلی این فیلم این است که میتوان عرف اجتماعی را تغییر داد.
وی افزود: یک نظریه به نام برچسبزنی وجود دارد که بسیار آزاردهنده است، مبتلایان از این برچسب فرار میکنند. ایدز و فقر دو آسیب بسیار بزرگ جامعه است که این فیلم هر دو را به صورت آمیخته نشان میدهد.
عضو هیئت امنای انجمن حقوق شناسی با بیان اینکه از نظر جرمشناسی نیازمند طراحی یک نظام پیشگیری ساختارمند هستیم تا بتوانیم با آسیبها مبارزه کنیم، گفت: امروزه حجم آسیبهای اجتماعی افزایش یافته و نیاز است تا با همکاری همه ارگانها و مردم برای حل آنها اقدام کنیم.
گرمارودی گفت: در قانون اساسی پیشگیری از جرم وظیفه قوه قضائیه است در صورتی که امروز قوه قضائیه وظیفه جلوگیری از تکرار جرم را دارد؛ در مسیر مبارزه باید همه رسانهها، نهادها و مردم به یکدیگر کمک کنند.
سحر جعفریجوزانی، نویسنده و نقش اول فیلم پشت دیوار سکوت با اشاره به اینکه در کنار پدر باور داشتم که این فیلم باید ساخته شود، گفت: در گذشته با فردی روبهرو شدم که این مشکلات را داشت و سعی کردم نقش او را در این فیلم بازی کنم. در کنار این معضل، آسیبهای بسیاری وجود دارد که نیاز است برای همه آنها راه حل ارائه شود.
وی ادامه داد: من و پدر خیلی باور داشتیم که این فیلم ساخته شود، یک روزی خانم صالحی را دیدم که در این فیلم نقش ایشان را بازی کردم و برای کمک به بیماران ایدز تلاشهای زیادی انجام دادهاند و واقعاً باعث افتخار من بود که نقشی را بازی بکنم که ایشان آن را زندگی کردهاند.
وی افزود: در جامعه فقط بیماری «اچ آی وی مثبت یا ایدز» نیست که وجود دارد بلکه خیلی از مشکلات و معضلات دیگری هست که بایستی از آنها فیلم ساخته شود؛ تا فقط موضوع آنها مطرح نشود بلکه راه حل آنها نیز گفته شود.
این بازیگر سینما و تلویزیون ایران تأکید کرد: تا انسانهای دیگر نیز با قلبهای کوچکشان در این دنیای بزرگ، به اینگونه بیماران کمک کنند و عواقب خوبی به همراه داشته باشد. امیدوارم که به این موضوعات پرداخته شود.
مسعود جعفریجوزانی، کارگردان این فیلم از همه عوامل و کسانی که در خلق این فیلم و برگزاری نشست شرکت کردند، تشکرکرد و گفت: هیچ کشوری نمیتواند بر مشکلات خود غلبه کند مگر از طریق NGO ها و نیاز است تا مردم از طریق این سازمانها حکومت را در دست بگیرند.
وی گفت: باید مطبوعات و هنرمند آزاد داشته باشیم تا در مقابل کسانی که به این صنف با نگاه کاسبکارانه نگاه میکنند، بایستند. هزینه شروع این کار بسیار بالا بود و این موضوع بسیار من را اذیت کرد.
مسعود جعفری جوزانی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان برنامه اظهار کرد: یکی از گلههایی که این چند ساله گلوی بچهها را میفشرد، این است که برای من سؤال است و چرا ما را خانهنشین کردهاید؟ کاری با کارگردانان بنام کردید که بیضایی را فراری دادید، آقای ناصر تقوایی دیگر فیلم نمیسازد؛ در این ممکلت که جز فیلمهایی که مردم را الکی فقط بخنداند فیلمی نمایش داده نمیشود و روی اکران نمیبیند.
وی همچنین گفت: به همین خاطر است که مثل خیلی جاهای دیگر، یک گروه کوچک انحصارطلب نه بخاطر هوش و ذکاوتشان بلکه به خاطر داشتن رانت و نزدیکی به قدرت و منافعی که داشتند، توانستند سالنها را قبضه کنند؛ در حالیکه
این فیلم در سال ۱۳۹۵ ساخته شده و در سال ۹۷ دارد اکران میشود، که باز به هر دلیلی یک هفته عقب انداختند.
جعفری جوزانی در ادامه افزود: من میدانم چرا بهزاد جان (فراهانی) اینگونه زجر میکشد، چرا اصغر همت آنگونه نگاه میکند و آقای مجابی آن گوشه نشسته و خود را نشان نمیدهد و اینها چیزهایی است که روح آدم را در تنهایی میخورد و مانند سوهان روح است و گرنه چه اهمیتی دارد خیلی ساده بود که فیلم بسازم و این کار را احتمالاً خواهم کرد.
این کارگردان سینمای ایران در ادامه افزود: چرا من باید ۱۲ سال وقت بگذارم «کوروش کبیر» را بسازم و در آخرین لحظه، نفهمم چه اتفاقی برای سرمایهگذارش افتاده است و چراهایی دیگری که ما را آزار میدهد، اگر این کار را با افتخار کردم برای این بود که فکرکردن به این کودکان و مادران آسیب دیده، اهمیت آن از سینما از من کوچک، و از همه ما بالاتر است و از گوهر خیراندیش هم خیلی تشکر میکنم که ساکت و آرام اینجا نشسته است.
مسعود جعفری جوزانی از بخش دیگری از این نشست گفت: از همه کسانی که آرام آرام تلاش کردند و سعی نمودند که دردهای این بیماران را التیام بدهند تشکر میکنم، من این باور را دارم که هیچ کشوری نمیتواند به تعامل برسد، مگر اینکه NGO یا نهادهای مردمی قوی داشته باشدم مردم با ایجاد NGOها در همه زمینهها باید اصل حکومت را در دست بگیرند و کشور را آنها اداره بکنند. یک دولت سبک که بتواند کارهای سیاسی و رفاهی را انجام بدهد و این NGOها اگر گسترش پیدا کند؛ اتفاق بزرگی میافتد.
در پایان این مراسم با حضور کارگردان و تنی چند از هنرمندان از عوامل و بازیگران این فیلم تقدیر و تشکر شد و لوح سپاسی از سوی شورای شهر تهران، خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن حقوقشناسی به عوامل این فیلم تقدیم شد.