امنیت منا به پیشاهنگ‌های ٢٠ ساله سپرده شده بود!

پنج روز از فاجعه منا گذشت، عربستان با آن که گروه تحقیق و تفحص راه انداخته تا علت وقوع مرگ بیش از 4000 زائر را پیدا کند، اما تا کنون دلیل واقعه را روشن نکرده است. یکی از شاهدان عینی می‌گوید: مسوولیت ایجاد نظم و مدیریت بحران در منا به پیشاهنگ‌هایی با سن کم سپرده شده بود، برای همین کنترل از اختیار خارج شد.

به گزارش عطنا به نقل از ایسنا، حمیدرضا دشتی، مستندساز و خبرنگاری که در روز واقعه میان سیل جمعیت گرفتار شده بود با تشریح اوضاع آن روز می‌گوید: نیروهای امنیتی حاضر در منا با نیروهای سال‌های گذشته فرق می‌کردند، آنها جوان‌تر بودند، وقتی با یکی از آن‌ها صحبت کردم گفت که پیشاهنگ است.

او میانگین نیروهای امنیتی حاضر در منطقه منا را حدود 20 سال تخمین می‌زند و در ادامه به بررسی برخی دلیل وقوع این فاجعه مرگبار می‌پردازد و اظهار می‌کند: در حالی که مسیر حرکت زائران به سمت رمی جمرات یک‌طرفه شده بود و نیروهای امنیتی جوان نمی‌توانستد سیل جمعیت را کنترل کنند، خیمه‌های اطراف مسیر حرکت حجاج نیز بسته بود و کسی را راه نمی‌دادند. زائران در آن خیمه‌ها فقط نظاره‌گر بودند.

او ادامه می‌دهد: اگر حتی یک بطری آب در اختیار زائرانی که زیر دست و پا مانده بودند می دادند، الان خیلی‌ از آنها به تلفن‌هایشان جواب می‌دادند.

حمید شاکرنژاد، قربانی دیگر آن فاجعه که تا آستانه مرگ نیز پیش رفته بود، می‌گوید: خیلی طول کشید تا نیروهای امدادی خود را به کانون حادثه برسانند، شاید یکی دو ساعت. وقتی هم که آمدند، دو سه دستگاه آمبولانس همراه‌شان بود که نهایت توانایی رسیدگی به 15 تا 20 زائر را داشت.

او نیز به نیروهای آماتور حاضر در منا اشاره می‌کند که توانایی مدیریت میدانی را نداشتند و در ادامه بیان می‌کند: مسیرها را بسته بودند، ازدحام جمعیت در تنها مسیر یک طرفه‌ای که زائران از آن حرکت می‌کردند بسیار زیاد بود، هیچ راه گریزی وجود نداشت. آن نیروها به جای باز کردن راه‌های فرعی، آن‌ها را بستند.

اما علی لیلی، رییس پیشین سازمان حج و زیارت در تحلیل این فاجعه نبود مدیریت میدانی را اصلی‌ترین علت می‌داند و می‌گوید: مشابه این اتفاق البته نه با این عمق و گستردگی هر سال در منا رخ می‌داد، اما آنچه باعث شد امسال چنین فاجعه مرگباری پیش آید، نبود نیروهای با تجربه بود و اگر پس از وقوع حادثه به نیروهای امدادی سایر کشورها اجازه حضور و همراهی در صحنه را می‌دادند، هرگز فاجعه به شدت امروز نبود.

او در حالی که در گفت‌ گوی ویژه خبری با موضوع «پیگیری حادثه غم‌انگیر منا» سخن می‌گفت، در پاسخ به این سوال که با توجه به وجود اتاق کنترل در مکه که تمام خیابان‌ها و مشاعر را تحت نظر دارد، چرا نیروهای واکنش سریع به دنبال وقوع فاجعه، به محل حادثه اعزام نشدند می‌گوید: این اتفاق حاصل بی‌تفاوتی و بی‌انگیزگی مسوولان سعودی برای عبور از مساله مشاعر است، آن‌ها در مدیریت میدانی ضعیف، اما متکبر هستند.

لیالی درباره این که روز حادثه با وجود اظهارات مقامات امنیتی عربستان برای استفاده از هزار پلیس در اجرای مناسک حج، آن نیروهای امنیتی با تجربه کجا حضور داشتند؟ اظهار می‌کند: آنها یا در محل بودند و از دستورات سرپیچی کردند و یا اصلا چنین نیروهایی وجود نداشته است.