تدوین بسته‌ سیاستی دانشگاه‌های برتر برای تحقق اقتصاد مقاومتی/ نقش دانشگاهیان در کاهش بحران ارزی

به گزارش عطنا، دکتر حسین سلیمی در گفت‌وگو با با ایسنا، ضمن اعلام این مطلب، به راهکارهای حمایت دانشگاهیان از تولید داخل اشاره کرد و گفت: در این حوزه برخی اقدامات خرد وجود دارد که طبیعتا ما در ارتباط با دستگاه‌های دولتی این نوع اقدامات را انجام می‌دهیم، مثلا تلاش می‌کنیم تمامی خریدهای دانشگاه را از تولیدات داخلی تامین کنیم، خوشبختانه از یک سال پیش این اقدام در حوزه‌های مختلف دانشجویی، ‌فرهنگی، مالی، ‌آموزشی، ‌ رفاهی و غیره... در دانشگاه علامه‌طباطبایی شروع شده است.

اقدامات کلان دانشگاه‌ علامه برای رفع مشکلات فعلی

وی در ادامه تصریح کرد: در حوزه کلان دانشگاه‌ها می‌توانند اقداماتی در حمایت از تولید داخلی داشته باشند که براساس آن توان تخصصی دانشگاه را در اختیار گسترش فضای استفاده از تولید داخل قرار دهند. ما فکر می‌کنیم بخش مهمی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، در عرصه دانش فنی نیست، بلکه با حوزه‌هایی نظیر بانک، وضعیت کلی اقتصادی، بازاریابی، چگونگی استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات یا تناسب تولید با نیازهای جامعه در شرایط اجتماعی فعلی کشور مرتبط است. اینگونه مسائل در حوزه تخصصی علوم انسانی قابل بررسی است که خوشبختانه این برنامه در دانشگاه علامه‌طباطبایی شروع شده است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین تاکید کرد: ما تصور می‌کنیم به عنوان یک دانشگاه مرجع در عرصه علوم انسانی می‌توانیم در حوزه تخصصی حل بسیاری از مسائل و معضلات کشور وارد شویم و بسیاری از چالش‌های واحدهای تولیدی کشور را رفع کنیم، بطور مثال اگر یک واحد تولیدی بخاطر ناهمخوانی سیستم مالی با مشکلاتی مواجه می‌شود یا اینکه نظام بانکی کشور دچار مشکلاتی است که نمی‌تواند نیازهای تولید در جامعه را برآورده کند، ما فکر می‌کنیم در حیطه تخصصی دانش اقتصاد، مدیریت، حسابداری، علوم مالی و غیره... می‌توانیم وارد شویم و این مشکلات را رفع کنیم.

عدم اشتیاق دستگاه‌های اجرایی برای استفاده از ظرفیت دانشگاهیان 

سلیمی در ادامه با انتقاد از عدم استقبال دستگاه‌های اجرایی کشور از ورود مراکز دانشگاهی در حل مشکلات و چالش‌های پیش رو، اظهار کرد:  ما دانشگاهیان مدت‌ زیادی در این عرصه ورود کردیم، اما متاسفانه با اشتیاق کامل دستگاه‌های اجرایی کشور مواجه نشده‌ایم، بطور مثال دانشکده‌های مختلف دانشگاه علامه طباطبایی در حدود دو تا سه سال اخیر نشست‌ها و فعالیت‌های تحقیقاتی زیادی برای حل مشکلات جامعه در دستور کار قرار داده‌اند که البته هزینه آن نیز از طریق دانشگاه تامین شده است.

وی ادامه داد: حتی در نتیجه این نشست‌ها که با حضور اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و غیره... در حوزه‌های مختلف برگزار شده، بسته‌های سیاستی، استخراج شده و ما این بسته‌ها را به بالاترین مقام اجرایی آن حوزه مورد نظر ارسال کردیم اما متاسفانه با استقبال بسیار کمرنگ مسئولان مواجه شدیم، اگرچه ممکن است برخی از این بسته‌ها از لحاظ جنبه‌های اجرایی نقایصی داشته باشند، اما همین که دانشگاه‌ها در این زمینه پیش قدم هستند یک اتفاق مبارک است که کمتر از سوی دستگاه‌های دولتی مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی تاکید کرد: ما دانشگاهیان همواره این گلایه را داریم که تلاشی که ما انجام می‌دهیم تا دانش دانشگاه‌ها را در خدمت حل مشکلات اجرایی کشور قرار دهیم از سوی دستگاه‌های اجرایی مورد اقبال قرار نمی‌گیرند،  حتی در برخی دستگاه‌ها نظیر وزارت اقتصاد و دارایی تلاش دارند اگر پژوهشکده اقتصادی در دانشگاه علامه وجود دارد منحل کنند و خود پژوهشکده جداگانه‌ای در این زمینه داشته باشند، بنابراین همکاری‌های لازم از سوی این دستگاه‌ها دیده نمی‌شود.

راهکارهای ۱۳ دانشگاه برتر در تحقق اقتصاد مقاومتی

سلیمی ادامه داد: ما با ۱۳ دانشگاه برتر جلساتی را در مورد اقتصاد مقاومتی تشکیل دادیم تا راهکارهای ایجاد اقتصاد مقاومتی در کشور تدوین شود و در شرایط تحریم و بعد از تحریم بتوانیم یک ساختار متفاوت در حوزه‌های اجتماعی، حقوقی، ‌ سیاسی، اقتصادی و غیره... داشته باشیم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی افزود: حدود پنج ماه پیش جلسات مقدماتی نشست فوق برگزار شد و بسته‌های سیاستی در این عرصه نیز آماده کردیم، اما هنوز پس از گذشت پنج ماه موفق نشدیم مسئولان اجرایی کشور را ببینیم و این یافته‌هایی که محصول بررسی‌های اقتصاددانان، حقوقدانان و فعالان ۱۳ دانشگاه برتر و کارشناسان بین‌المللی است را به آن‌ها ارائه دهیم، بنابراین دانشگاه‌ها در شرایط فعلی کشور تلاش‌های زیادی برای برون رفت از بحران‌ها و معضلات متفاوت انجام می‌دهند و ابلاغیه وزیر محترم نیز این تلاش‌ها را مضاعف خواهد کرد اما ما دانشگاهیان بیشتر نیازمند اقبال از سوی دستگاه‌های اجرایی کشور هستیم.

نقش دانشگاهیان برای کاهش بحران ارزی

وی با اشاره به نقش موثر دانشگاهیان در حل معضلات ناشی از مشکلات و محدودیت‌های ارزی در کشور، گفت: ما اعلام آمادگی کردیم که چند دانشگاه برتر کشور در صف مقدم در حوزه حل معضلات و محدودیت‌های ارزی در کشور قرار بگیرند و تمام اقتصاددانان دانشگاه‌ها به کمک بیایند تا هم با مردم سخن بگوییم و آن‌ها را از حالت بی‌اطلاعی خارج کرده و از ریشه‌های واقعی مشکلات فعلی آگاه کنیم و هم به صورت عملی به حل این معضلات در جامعه کمک کنیم.

سلیمی ادامه داد: در حال حاضر نیز اعلام آمادگی می‌کنیم که حاضر به حل مشکلات ارزی کشور هستیم و تمام وقت در کنار دستگاه‌های اجرایی در این زمینه قرار گرفته‌ایم و امیدوار هستیم آن‌ها نیز از توان تخصصی دانشگاه‌ها در این عرصه استفاده کنند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه به پروژه‌های کلان این دانشگاه با دستگاه‌های اجرایی کشور در عرصه پژوهشی اشاره کرد و افزود: خوشبختانه دانشگاه علامه توانسته قراردادهای پژوهشی زیادی با دستگاه‌های اجرایی منعقد کند تا در حل مشکلات دستگاه‌های مختلف کمک کننده باشد که انعقاد تفاهم‌نامه با قوه قضاییه و همچنین وزارت ارتباطات از جمله این قراردادها به‌شمار می‌رود.

هزینه‌های ناچیز ارزی دانشگاه‌ها در کشور

وی با بیان اینکه هزینه‌های ارزی دانشگاه‌های کشور در مقایسه با سایر دستگاه‌های اجرایی بسیار ناچیز است، اظهارکرد: در دانشگاهی نظیر دانشگاه علامه طباطبایی، هزینه‌های ارزی تنها محدود به برخی فرصت‌های مطالعاتی می‌شود که ممکن است در قالب آن حدود هشت استاد در طول سال به فرصت مطالعاتی اعزام شوند یا تعدادی از دانشجویان برای تکمیل فرآیند ارزی از این فرصت‌ها استفاده کنند که البته شرکت در برخی از همایش‌ها و سمینارها از دیگر برنامه‌هایی است که هزینه‌های ارزی دارد و  البته تمامی این هزینه‌ها در دانشگاه برتری مثل علامه طباطبایی به یک میلیون دلار در سال نیز نمی‌رسد.

سلیمی تاکید کرد: هزینه‌های ارزی دانشگاه در مقایسه با هزینه‌های سایر بخش‌ها نظیر واردات موبایل، ‌ خودرو و غیره... اصلا قابل بیان نیست، بنابراین در حال حاضر هزینه‌های ارزی دانشگاه‌ها و حتی دانشگاه‌های فنی و مهندسی با وجود واردات مواد اولیه تحقیقاتی، از تجهیزات کارگاهی بسیار کمتر است و شاید حجم مبادلات ارزی در این دانشگاه‌ها در مجموع به دو میلیون دلار نیز نرسد، با این حال دانشگاه‌ها تمهیدات جدی نیز برای صرفه‌جویی در همین هزینه‌های اندک اندیشیده‌اند.

کاهش ۵۰ درصدی سفرهای خارجی در دانشگاه علامه

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: با وجود اینکه ما معتقد هستیم باید سفرهای علمی در دانشگاه تداوم داشته باشد، اما از زمان تاکید وزیر علوم بر صرفه‌جویی در هزینه‌های ارزی، تعداد سفرهای خود به خارج از کشور را تا ۵۰ درصد کاهش دادیم تا در این صرفه‌جویی همراه با قسمت‌های مختلف دولت عمل کرده باشیم.

سلیمی در عین حال از کاهش ۱۵ درصدی هزینه‌های آب، برق‌ و گاز و غیره... در دانشگاه علامه طباطبایی خبر داد و گفت: تاکید می‌کنم که مجموعه هزینه‌هایی که دانشگاه‌ها در کنار هم دارند، در مقایسه با بخش‌های دیگر کشور بسیار اندک است.

تاثیر منفی نوسانات ارزی در دانشگاه‌ها

وی به تاثیر نوسانات و محدودیت‌های ارزی در کشور بر فعالیت‌های دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور اشاره کرد و افزود: یقینا این محدودیت‌ها، چالش‌ها و مشکلاتی را در فعالیت‌های علمی دانشگاه‌ها ایجاد می‌کند، مثلا مرکز آموزش زبان فارسی و گسترش این زبان را در یکی از دانشگاه‌های اسپانیا تاسیس کردیم، اما در این دانشگاه در کوچکترین مسائل و فعالیت‌های خود نظیر دریافت شهریه از دانشجویان، پرداخت حقوق به استادان و برخی مسائل دیگر با مشکل مواجه هستیم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی اظهارکرد: در حال حاضر پروژه تحقیقاتی چندین نفر از استادان مطالعات منطقه‌ای این دانشگاه در یکی از طرح‌های اروپا برنده شده است و باید تحقیق مفصلی در اروپا انجام دهند، اما در چگونگی دریافت و هزینه کردن این پول‌ها با مشکلاتی مواجه هستیم؛ در واقع محدودیت‌های ارزی در مبادلات و نقل و انتقالات ارزی، دانشگاه‌های عرصه بین‌المللی را با مشکل مواجه کرده است.

توقف ساخت دو دانشکده جدید

سلیمی در خصوص صرفه‌جویی دانشگاه علامه در حوزه پروژه‌های عمرانی این دانشگاه نیز گفت: ما پروژه آغاز ساخت دو دانشکده جدید را در دانشگاه داشتیم که فعلا این پروژه‌ها به دلیل صرفه‌جویی در هزینه متوقف شده است اما دو دانشکده که یکی در مرحله ۵۰ درصدی بازسازی و دیگری در مرحله ۸۵ درصدی ساخت قرار دارد در سال جاری ادامه خواهیم داد و طی چند ماه آینده به پایان می‌رسد و پروژه‌های جدید بعد از اتمام پروژه‌های فعلی دانشگاه ادامه خواهند یافت.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه در ساخت پروژه‌های عمرانی جدید این دانشگاه از منابع دولتی استفاده نمی‌کنیم، ‌ گفت: در پروژه‌ها ما به هیچ عنوان از بودجه دولتی استفاده نمی‌کنیم و هزینه‌های این پروژه‌ها کاملا مبتنی بر درآمدهای اختصاصی دانشگاه است که ساخت مجتمع خوابگاهی از جمله این پروژه‌ها محسوب می‌شود.

برون‌سپاری خدمات رفاهی

وی در خصوص برون‌سپاری برخی خدمات رفاهی و پشتیبانی دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت: در حال حاضر در حوزه خدمات دانشجویی خدماتی نظیر ارائه سرویس دانشجویان، طبخ غذا، تعمیرات حوزه‌های مختلف خوابگاه و غیره... برون سپاری شده و توسط بخش خصوصی انجام می‌شود.

سلیمی در خصوص اجاره فضاهای کالبدی غیر ضروری دانشگاه علامه طباطبایی به مراکز بیرون از دانشگاه برای درآمدزایی از این طریق نیز اظهار کرد: متاسفانه ما از نظر فضای فیزیکی کاملا در مضیقه قرار داریم و برخلاف دانشگاه‌های دیگر که زمین و ساختمان‌های زیادی در اختیار دارند،  با کمبود فضای فیزیکی مواجه هستیم و حتی برای رفع نیازهای خود مراکزی را نیز بخصوص در حوزه خوابگاه‌ها اجاره می‌کنیم.

کاهش پذیرش دانشجوی ایرانی و افزایش دانشجویان خارجی

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص کاهش راه اندازی رشته‌های کم هزینه در دانشگاه نیز گفت: بطور کلی رشته‌های حوزه علوم انسانی در مقایسه با سایر رشته‌ها نظیر پزشکی بسیار کم هزینه هستند اما با این وجود ما بنای گسترش تعداد رشته و دانشجو را نداریم و حتی تعداد دانشجویان خود را در مقایسه با سال‌های قبل کاهش داده‌ایم و بالعکس در حوزه جذب دانشجویان خارجی با جذب حدود ۲۰۰ دانشجو، با افزایش صددرصدی مواجه بودیم. البته معتقد هستیم تعداد این دانشجویان باید افزایش پیدا کند و تلاش می‌کنیم تا سال آینده دانشجویان شهریه‌پرداز بیشتر از نصف دانشجویان فعلی افزایش پیدا کنند و تعداد دانشجویان خارجی نیز به بیش از ۳۰۰ دانشجو افزایش یابد.

وی در پایان به برنامه دانشگاه علامه در حوزه شرکت‌های دانش بنیان و مرکز رشد پرداخت و اظهار کرد: در حال حاضر مرکز رشد این دانشگاه بطور جدی و فعال، فعالیت خود را انجام می‌دهد و استارتاپ‌های بسیار خوبی در این مرکز مستقر هستند و ما به آینده این مرکز بسیار امیدوار هستیم، اگرچه راه اندازی شرکت‌های دانش بنیان در حوزه علوم انسانی بسیار دشوار است، اما اگر موفق شود، اشتغال‌زایی و کاربرد آن بسیار مؤثرتر خواهد بود.