پیش‌فرض‌های ساده‌انگارانه رشد در شهرهای جدید صنعتی/ شهرهای جدید خوابگاهی پایداری لازم را ندارند

به گزارش عطنا، علی‌اکبر تاج‌مزینانی در گفت‌وگو با «صما» با بیان اینکه شهرهای جدید مشکلات مختلفی دارند، تصریح کرد: اگر بخواهیم حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی خودمان را در نظر بگیریم، مباحثی مثل هویت، تعلق و جدایی‌گزینی به خصوص در بعضی از شهرها که طبقات مختلف دارند و نیز امتزاجی که صورت نمی‌گیرد، از جمله این مسائل است.

وی در عین حال به مسئله عدالت اجتماعی و وجود برخورداری‌های نابرابر در این شهرهای جدید اشاره کرد و افزود: بحث عدم توجه به جامعه بومی و اقتضائات آن در بسیاری از جاها را شاهد هستیم، ضمن اینکه عدم پایداری در رشد هم موضوع دیگری است که شهرهای جدید را با چالش مواجه ساخته است.

شهرهای جدید به شهرهای خوابگاهی تبدیل شده‌اند

تاج‌مزینانی با بیان اینکه بسیاری از شهرهای جدید به شهرهای خوابگاهی تبدیل شده‌اند که پایداری لازم را ندارند، تاکید کرد: متاسفانه شهرهای جدید مانایی، جمعیت و احساس هویت را ندارند و همه این مباحث مرتبط با هم است.

وی با انتقاد از اینکه شهرهای جدید هویت مستقل خود را پیدا نکرده‌اند و جنبه‌های اجتماعی نیز در این شهرها همه با هم مرتبط است، درخصوص راهکارهای پیشنهادی برای رفع این مسائل گفت: راهکارهای هر کدام از این مسائل را می‌شود متناسب با نکات مورد اشاره بررسی کرد. یعنی باید توجه کرد که از ابتدا و در مرحله طراحی شهرهای جدید و نیز بعد از آن، باید چه اقداماتی انجام داد که این گونه اتفاقات نیفتد.

وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم یک شهر جدید ایجاد کنیم و در مراحل اولیه طراحی و ساخت آن قرار داریم، اگر این طراحی بخواهد بدون توجه به جامعه بومی صورت بگیرد، همه این آسیب‌ها پیش می‌آید.

پیش‌فرض‌های حجم سرمایه و صنعت

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در همین حال با انتقاد از پیش‌فرض‌های ساده‌انگارانه رشد در شهرهای جدید صنعتی بیان کرد: این یک پیش‌فرض ساده‌انگارانه است که ثروت تولید شده به شهرهای جدید صنعتی منتقل می‌شود. چون اصولا افرادی که در آنجا هستند، ثروتی را که در این مناطق تولید می‌شود، به جاهای دیگری منتقل و در جاهای دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند.

تاج‌مزینانی افزود: به طور مثال در شهر جدیدی مثل سیراف افراد برای مدتی در مناطق صنعتی می مانند و سپس سرمایه خود را به خرید خود ویلا در شمال اختصاص می دهند و برمی گردند. حتی ساکنان بومی‌ مناطق صنعتی بعضا به سرمایه گذاری در شیراز و یا در دبی روی می‌آورند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در این زمینه پیش‌فرض‌هایی درخصوص حجم سرمایه و صنعت در این مناطق مطرح است، اظهار کرد: کناره گرفتن از پیش ‌فرض‌های ساده ‌انگارانه، توجه به جنبه‌ های اجتماعی و فرهنگی، توجه به جامعه بومی، توجه به ظرفیت‌ های اقلیمی و اکولوژیک، و بسیاری از موارد کلی دیگر در این زمینه ضروری است.

راهکار افزایش سکونت در شهرهای صنعتی جدید

او همچنین در پاسخ به اینکه چطور می‌توان قابلیت سکونت را در شهرهای صنعتی جدید افزایش داد، گفت: این امر باز به محور قبلی مرتبط است. به این معنا که در مرحله اول به جای اینکه ایجاد شهر صنعتی از جایی بکر شروع شود که مشکلات متعددی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی و... در آن وجود دارد، از ظرفیت‌های موجود در منطقه و همچنین نقاط مسکونی موجود که امکان گسترش دارد، استفاده شود.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در پایان خاطرنشان کرد: البته در این مسیر لحاظ کردن همه جنبه ‌های اجتماعی و فرهنگی، متمرکز شدن روی آنها و کار کردن و گسترده کردن و آنها را هسته توسعه قرار دادن، احتمال موفقیت را بالا می‌برد.