سینا ربیعی ضمن تاکید بر قرائت و تدبر در قرآن گفت: کانون قرآن و عترت در جشن سه روزه نیمه شعبان سعی کرد با راهانداختن «پویش من قرآنیام» قدمی در راستای انس دانشجویان با قرآن بردارد؛ از سازمانها و موسسات مختلف مانند نهاد رهبری و سازمان توسعه فرهنگ قرآنی میخواهیم از ما حمایت کنند تا پویشهایی مشابه «پویش من قرآنیام» در هیئتها، حسینیهها، ادارات و مدارس برپا کنیم.
زهرا حیدری- عطنا؛ نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان است. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از «شب قدر» برترین شبها دانسته شده است، جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشنهای شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعهنشین جهان برگزار میشود. در دانشگاههای ایران هم همه ساله چنین جشنی برگزار میشود. دانشگاه علامهطباطبائی به مناسبت این عید تدارک ویژهای دید. یکی از برنامههایی که به مناسبت این اعیاد در دانشگاه برگزار شد «جشنواره لبخند 2» بود که شامل «نمایشگاه مشق عاشقی»، برنامهای در زمینه نشان دادن مهجوریت قرآن با نام «دوستت دارم اما نه خیلی زیاد؟!»، برنامه «دسته گلی تقدیم به امام مهربانم» که شامل تعهدی به امام بود و «پویش من قرآنیام» میشد. آنچه در ادامه میآید گفتوگوی عطنا با سینا ربیعی، دبیر کانون قرآن و عترت دانشگاه علامهطباطبائی درباره فعالیتهای این کانون است؛
این جشن هر ساله چطور برگزار میشود؟
ابتدا عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت شما و همه دوستداران حریم اهل بیت و همچنین پیشاپیش میلاد با سعادت حضرت حجت را تبریک و تهنیت عرض میکنم.
قبل از پاسخ به این سوال، لازم میدانم مقدمهای را برای فهم بهتر مسئله، بیان کنم، شایسته است یک منتظر واقعی در انجام فرائض دینی خودش موفق عمل کند و در این مسیر به ولیعصر خود تعهد دهد که از انجام فرائض دینی خویش تخطی نمیکند.
عشق و محبت به امام زمان(عج) بدون مسئولیتپذیری هوسی بیش نیست، تعهدی که من به امام زمانم میدهم جهت به ثمر رسیدن آرمانهای ایشان است و کسانی میتوانند در عصر ظهور به این عهدها عمل کنند که در عصر غیبت به پیمان خود با امام عصر عمل کرده باشند.
عهدی که میبندیم تجلی عشق و محبت و زمینهساز ظهور آن حضرت است. بیاییم اندکی فکر کنیم، چگونه است که معتقدیم صحیفه اعمالمان هر هفته خدمت آن عزیز عرضه میشود و ما را میبیند اما این باور ما را از ارتکاب لغزش ها باز نمیدارد؟ مگر نه این است که امام صادق(ع) فرمودند: شما به ما منسوب هستید پس باعث زینت و مایه آبروی ما باشید؟ بیاییم از هماکنون آغاز کنیم، بیاییم مضطر امام عصرمان بشویم که انتظار ایشان انتظار همه خوبیهاست.
اما برمیگردیم به پاسخ سوال شما، در طول این دوران، هر ساله شاهد برگزاری جشن نیمه شعبان در هیئتها، مساجد، حسینیهها، دانشگاهها و.. هستیم اما در اکثر این جشنهایی که در این اماکن برگزار میشود ما شاهد پخش شیرینی و شربت و دعوت از سخنران و مولودیخوان مطرح، برگزاری مسابقات مختلف و برنامههای مفرح هستیم، حالا به بحث مهدویت، انتظار، تکلیف جامعه و مومن منتظر و مفاهیمی از این قبیل که به خوبی در این مراسمات تبیین میشود یا خیر، کاری ندارم، که خود مبحثی است دراز و دنیایی است پر از حرف و انتقاد پنهان..!!!
اما چیزی که سالهاست مورد غفلت و بیتوجهی واقع شده مسئله قرآن است، در صورتی که قرآن به زیبایی تمامی این مسائل را به تصویر میکشد اما سوال بسیار مهمی که در ذهن بنده تداعی میشود این است که قرآن در زندگی ما انسانها چه نقشی دارد؟ اگر قرآن نباشد چه میشود؟ آیا اتفاق خاصی میافتد؟ ما در قبال این کتاب در جایگاه یک مومن و مسلمان چه کار کردیم؟ با قرآن چه کار کردهایم؟!
حقیقتا بیاییم به این سوالات کمی فکر کنیم شاید به نتایج خوبی برسیم و تلنگری برای ما باشد. متاسفانه این حرف ها خیلی وقت است که مطرح نشده، چه بهتر که الان فرصتی برای مطرح کردن این مسائل مهیا شده است. یکی ذوق میکند که قرآن را بر روی برنج نوشته، یکی ذوق میکند که قرآن را فرش کرده، یکی ذوق میکند که قرآن را با طلا نوشته، یکی به خود میبالد که قرآن را در کوچکترین قطع ممکن منتشر کرده است و...!
الان هم که متاسفانه مشاهده میکنید که قرآن به یک فستیوال مبدل شده است، حفظ کردن قرآن با شماره صفحه، خواندن قرآن از آخر به اول، حفظ کردن پروانهای و.. یک معرفت است یا یک رکورد زدن؟ بد نیست که در کنار حفظ قرآن که حقیقتا توفیق بزرگی است و حرکت بسیار قشنگی است در آن تدبر هم کنیم که متاسفانه جای این مسئله مهم در بسیاری از موسسات قرآنی و حتی در میان خود حافظان خالی است، یاد حدیثی از امیرالمومنین میافتم که میفرماید: «لا خَیرَ فی قَراءةٍ لا تَدَبُّرَ فیها» در مطالعهای که در آن تدبر نباشد، خیری نیست.
گاه لازم است انسان در کنج خلوت نشسته و با خود بیندیشد که نکوهش و توبیخ های مکرر قرآن از کسانی که در قرآن تدبر نمیکنند برای چیست و چرا؛ خداوند این همه ما را بدان توجه داده است؟ در سوره محمد صلی الله علیه و آله میخوانیم: «اَفَلا یتَدَبَّرُونَ الْقُرانَ اَمْ عَلی قُلُوبٍ اَقْفالُها» آیا در آیات قرآن نمیاندیشند؟ یا [مگر] بر دلهایشان قفل هایی نهاده شده است؟
یاد یک سخنی از استاد صفایی حائری میافتم که که چه زیبا میفرماید: ما در ميان جو و همراه جريانى كه به قرآن و نهجالبلاغه روى آورده به اين بازى كشيده شدهايم تا خودى نشان دهيم و وقتهاى بیكارى را با آن سرگرم باشيم.
اين گناهى است كه ما را به سياهى كشانده و به خستگى و نفرت راه داده است. اين است گناه ما. بازى با كتابى كه براى رها كردن از بازىها آمده و سرگرم شدن با نورى كه به خاطر روشن كردن قدر ما و راه دراز ما فرستاده شده است. ما به جاى اينكه «با» آن نور نگاه كنيم «به» آن نگاه كردهايم و به جاى رفتن با آن، در خود آن ماندهایم.
قرآن همچون پلى بود كه ما را مىرساند و اكنون همچون موضوعى شده كه به تحقيق علمى در آن قانع شدهايم! آنچه ما با قرآن کردهایم تنها بخشی از اسلام است که به صلیب جهالت کشیدهایم، الان مهمترین خلاای که در فضای دانشگاهها احساس میشود، کار قرآنی و اشاعه فرهنگ قرآنی است که باید مسئولین دانشگاه و دانشجویان عزیز نسبت به این مسئله توجه بیشتری داشته باشند و نگذارند که این چراغ در فضای دانشگاه خاموش و یا حتی کم نور شود.
یقین بدانیم که تلاشی که من و شما در راستای ترویج فرهنگ قرآنی میکنیم مهمترین گامی است که در راستای دور شدن قران از مهجوریت برداشته میشود.
امسال چه برنامهای داشتید؟
ما امسال برنامهای را با عنوان «امام زمان دوستت دارم؛ اما نه خیلی زیاد» را برگزار کردیم که در این برنامه سوالی را مطرح میکنیم این است که نظر شما در مورد جمله «امام زمان دوستت دارم اما نه خیلی زیاد چیست؟»، در انتها این سوال مهم را مطرح کردیم که چقدر برای کتابی که تمامی دستور زندگیمان در آن نهفته است زمان میگذاریم؟ اگر این کتاب (قرآن) نباشد چه میشود و قرآن چه نقشی در زندگی ما دارد؟ که این کار را ما با قرار دادن 5 میز گفتوگو که پیرامون هر میز 6 صندلی قرار دادیم انجام دادیم که خب در گفتوگو را با لبخند و شادی و صمیمیت شروع کردیم. به نظر من قرار است در کنار این جشنها یک تلنگر به درون خودمان بزنیم و کمی درباره زندگیهای خودمان تامل کنیم.
در پایان هم افراد را با پویشی با نام «پویش من قرآنیام» همراه کردیم که در این پویش ما سعی کردیم قدمی در راستای انس مردم و دانشجویان با قرآن برداریم؛ محتوای این پویش به این صورت بود که تمرین کردیم هر روز یک صفحه قرآن بخوانیم که انشاءالله با همت همه دغدغهمندان این عرصه تصمیم داریم اکثر کانالهای تلگرامی و صفحات فضای مجازی، موسسات، سازمانها، دانشگاهها، مدارس، مساجد و . . . را با این پویش همراه کنیم که همه بتوانند طبق تقویم قرآنی مشخص یک صفحه قرآن بخوانند.
این کار زمینهای برای انس افراد با قرآن است و میتوانیم در آینده شاهد فعالیتهای بسیار خوب در این راستا باشیم. جا دارد یک انتقاد بسیار جدی هم به مسابقات سراسری قران و عترت که معمولا هر ساله در دانشگاه ها اجرا میشود و هزینه بسیاری زیادی هم صرف میشود داشته باشم.
هیچ محتوا و آگاهی به دانشجو داده نمیشود که هیچ بلکه عملا پول بیتالمال برای مسابقاتی صرف میشود که میتوان همین پول را در طرحهای بسیار خوب مانند همین طرح «پویش من قرآنیام» یا طرحهای خوب دیگر صرف کرد که حقیقتا خروجیهای بسیاری خوبی داشته باشد و مسئله گفتمانسازی فرهنگ قرآن به نحو احسن محقق شود.
از همین جا از تمامی افرادی که در ساحت قرآن مسئولیتی دارند میخواهم که حقیقتا همت بگمارند و از طرحهای خوب و پر محتوای قرآنی مانند «پویش من قرآنیام» حمایت کنند، عملا 20 کانون قرآن و فعالین قرآنی در دانشگاه خود این طرح را برگزار کنند و در حال حاضر برای ادامه این مسیر نیاز به یاری شما عزیزان داریم.
محورهای جشنواره امسال چه بود؟
محورهای این برنامه که با عنوان «جشنواره لبخند دو» برگزار شد؛ برپایی «نمایشگاه مشق عاشقی»، «دست گلی تقدیم به امام مهربانم»، گفتوگوی صمیمی در زمینه مهجوریت و بیتوجهی نسبت به قرآن با عنوان «امام زمان دوستت دارم اما نه خیلی زیاد»، مقایسه دوستداران و هواداران صفحات اینستاگرامی سلبریتیها با اختصاص صفحهای به امام زمان بود.
آیا حمایت یا همکاری با سازمان یا موسسهای دارید؟
«پویش من قرآنیام» را با همکاری بچههای موسسه گفتمان قرآنی با عنوان «من قرآنیام» برگزار کردیم که همه افرادی که به این پویش پیوستند روزی یک صفحه قرآن میخواندند. از دیگر برنامههای امسال اهدای تقویم قرآنی بود که در آن مشخص شده در هر روز چه صفحهای از قرآن را بخوانند.
معاونت فرهنگی با ما همکاری بسیار خوبی در این زمینه داشتند و بودجه خوبی برای برگزاری این برنامه به ما اختصاص دادند و جا دارد از همین جا از معاونت فرهنگی دانشگاه تقدیر و تشکر کنیم.
سال گذشته هم چنین برنامههایی داشتید؟
در سال 96 ما جشنواره لبخند یک را برگزار کردیم. به این صورت که افراد در یکسری از گلها تعهدی به امام زمان میدادند (یا ترک گناه یا تعهدی برای انجام کاری) و این قولها را به امام زمان تقدیم میکردند. عنوان این برنامه «دست گلی تقدیم به امام مهربانم» بود؛ این برنامه امسال نیز برگزار شد که علاوه بر این برنامههای بسیاری خوبی را با اسم «اگر عاشق شدم»، کلاسهای کارگاهی سبک زندگی، نمایشگاههای محرم، برنامه سهشنبههای مهدوی ،کلاسهای تقویت مهارت برای کمیتهها، برگزاری نشست کشوری فعالان قرآن و عترت سراسر کشور، برنامه سیر مطالعاتی استاد مطهری و طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، اردوی تشکیلاتی و اردوی ورودیها ، برنامه بزرگداشت علامه و هفته قرآن و..
امسال هم الحمدالله برنامه کلاسهای تدبر در قرآن و دوشنبههای قرآنی را در دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، برنامه سهشنبه های مهدوی را در دانشکده ادبیات، برنامه کلاسهای کارگاهی سبک زندگی و حفظ قرآن را در دهکده شروع کردیم.
چه پیشنهادی برای بهتر برگزار شدن این مراسم دارید؟
از سازمانها و موسسات مختلف مانند نهاد رهبری، از وزارت ارشاد، از سازمان توسعه فرهنگ قرآنی و . . . میخواهیم که با ما همکاری و به ویژه از ما حمایت کنند و پویشهایی مشابه «پویش من قرآنیام» در هیئتها، حسینیهها، ادارات و مدارس برپا شود. در همین پویش کارگروههای بسیار متفاوتی مانند کارهای رسانهای و تولید محتوا، کارهای پژوهشی، کارهای هنری، کارهای اجرایی و کارهای مدیریتی وجود دارد که از همه علاقه مندان با هر استعدادی دعوت میکنیم که در این راستا برای رضای پرودگار کمک کنند تا بتوانیم حرکت بسیار موثری را در کل کشور شاهد باشیم و از مسئولین و خیرین میخواهیم که این طرح را حمایت کنند.
در انتها سخنم را با کلامی از رهبر معظم انقلاب به پایان میرسانم که میفرمایند:
دوستان عزیز، جامعه روشنفکری ما یکی از نقایص بزرگش، عدم انس با قران است.. بد است که متخصص ما و شخصیت برجسته علمی ما در سطوح بالای دانشگاهی، در قبال قرآن و مسائل قرآن، عوام محض باشد و به قرآن مراجعه نداشته باشد، از قرآن استفاده نکند و قرآن را هر روز نخواند، اینها عیوبی است که الان وجود دارد، انتظار میرود فرزانگان و نخبگان دانشگاهی و تحصیل کردههای ما خود را مقید کنند هر روز یک صفحه قرآن بخوانند، من گاهی میگویم نیم صفحه قرآن را، با توجه به ترجمه بخوانند و در آن تدبر کنند، این خودش غوغایی به راه میاندازد. اگر بخواهیم این را درست کنیم، فرهنگسازی میخواهد و احتیاج به تدبیر دارد. (بیانات رهبر فرزانه انقلاب در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی – 17/09/86)