ساختار خانواده در جامعه ایرانی دچار انقلاب شده است/ کاهش نرخ باروری از 7 فرزند به 3 فرزند

مدیر گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه تحصیل و اشتغال در زنان دچار تحول اساسی شده است، گفت: نقش زنان در خانواده‌ها با دگرگونی اساسی روبرو بوده و نرخ باروری از 7 فرزند به 3 فرزند کاهش پیدا کرده و این مسئله صرفاً یک آمار نیست، بلکه نشان‌دهنده یک تحول و دگرگونی شدید و انقلابی در ساختار خانواده جامعه ایرانی است.

به گزارش عطنا، «اولین همایش مسائل اجتماعی زنان» به همت دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری دیگر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور و مراکز تخصصی مطالعات زنان با حضور جمعی از استادان و دانشجویان متخصص حوزه مطالعات زنان دوشنبه، 10 اردیبهشت در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی آغاز شد.

محمدحسین پناهی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی در بخشی از افتتاحیه «اولین همایش مسائل اجتماعی زنان» ضمن تشکر از زحمات دکتر کرمی و دکتر تاج‌مزینانی برای برگزاری این همایش، گفت: امیدوارم این همایش به طور مدوام و طی سال‌ها برگزار شود، چرا که امروزه مسئله زنان یکی از مسائل مهم در جامعه ایران است.

وی با طرح این سئوال که چرا این همایش با استقبال وسیع و غیرمنتظره روبرو شده است، اظهار کرد: چند پاسخ برای این مسئله وجود دارد، اول اینکه اهمیت موضوع زنان، برجسته بودن جایگاه و حساسیت مسئله زنان در جامعه است.

مدیر گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی تصریح کرد: اگر به مقالاتی که در پنل‌ها ارائه خواهند شد، توجه کنید، 70 درصد این مقاله‌ها را یا زنان نوشته‌اند و یا با مشارکت زنان نوشته شده است و فقط 13 درصد را صرفاً مردان نوشته‌اند و این آمار در نوع خود بی‌نظیر است.

پناهی با بیان اینکه با دگرگونی پرشتاب مسئله زنان در جامعه مواجه‌ هستیم، گفت: سرعت و شدت دگرگونی مسئله زنان در جامعه به گونه‌ای است که می‌توان از آن به عنوان انقلاب جنسیتی یاد کنیم، این انقلاب  دو سه دهه‌ای است که آغاز شده و ممکن است دو با سه دهه دیگر برای ثابت شدن طول بکشد، در خیلی از کشورهای غربی نزدیک به 60 تا 70 سال انقلاب جنسیتی زنان  طول کشیده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه دگرگونی عمده و اساسی در نظام قشربندی اجتماعی ما در حال رخ دادن است، گفت: قشربندی اجتماعی در هر جامعه، ساختار خاصی دارد و در آن هر یک از قشرهای اجتماعی جایگاه مشخصی دارند و مجموعه‌ این موارد ساختار قشربندی اجتماعی یک جامعه است.

وی اضافه کرد: البته این قشربندی دچار تغییر و تحول می‌شود ولی این دگرگونی‌ها به‌نوعی قشربندی ناهمگون بوده به این معنا است که برخی قشرهای دگرگونی پرشتابی دارند.

زنان دگرگونی پر شتابی در نظام قشربندی جامعه ایران داشته‌اند

پناهی با بیان اینکه میزان دستیابی به منابع در جامعه را جایگاه افراد در ساختار قشربندی تعیین می‌کند، خاطرنشان کرد: در کل تغییرات نظام قشربندی معمولاً در جوامع شتاب کندی دارد، اما در دو سه دهه گذشته به غیر از قشر روحانیت در جامعه ایران، زنان دگرگونی پر شتاب و تغییرات ملموسی در نظام قشربندی جامعه ایران داشتند.

رئیس سابق دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی افزود: نشانه‌هایی از انقلاب جنسیتی در دو حوزه تغییرات ذهنی و ارزشی و عینی و رفتاری در حال رخ دادن است و این مسئله را در بسیاری از مقالات ارسالی می‌توان به وضوح دید، به طور مثال نقش زنان در خانواده‌ها با دگرگونی اساسی روبرو بوده و نرخ باروری از 7 فرزند به 3 فرزند کاهش پیدا کرده و این مسئله صرفاً یک آمار نیست، بلکه نشان‌دهنده یک تحول و دگرگونی شدید و انقلابی در ساختار خانواده جامعه ایرانی است.

وی با بیان اینکه ایران پرشتاب‌ترین دگرگونی در نرخ باوری در چند دهه گذشته را داشته است، گفت: این تغییرات و دگرگونی‌ها در حالی رخ داده که با افزیش اشتغال زنان همراه نبوده است، این مسئله نشانگر تغییرات ذهنی و فکری بسیار پرشتاب نسبت به نقش و جایگاه زن در جامعه بوده است.

پناهی با اشاره به اینکه فردگرایی در بین زنان به عنوان ارزش محسوب می‌شود، بیان کرد: تغییر نگرش نسبت به ازدواج و نحوه ازدواج، تغییر نگرش نسبت به روابط زناشویی، روابط جنسی و آموزش آن از جمله تغییرات ایجاد شده است.

استاد تمام رشته جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: تحصیل و اشتغال در زنان دچار تحول اساسی شده است و این دگرگونی‌ها صرفاً ذهنی نبوده، بلکه نمود عینی و رفتاری آن هم به طور ملموس قابل مشاهده است و بنابراین می‌توانیم از تغییرات و دگرگونی‌ها تحت عنوان انقلاب جنسیتی یاد کنیم.

مدیر گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در پایان گفت: این مسئله انقلاب جنسیتی پیامدهای خود را در جامعه خواهد داشت و استقبال اصحاب علوم اجتماعی از همایش مسائل اجتماعی زنان نشانگر تغییرات در عرصه مسئله زنان در جامعه ما است.