همسایه‌ها یاری کنید!

در حالی که رفتار مدیران شهری و همچنین نیروهای امداد جاده‌ای نشان از یک غافلگیری تمام عیار دارد، رئیس مرکز ملی مدیریت بحران سازمان هواشناسی می‌گوید از اواسط هفته گذشته به تمام دستگاه‌ها هشدارهای لازم داده شده است. شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی مدیریت بحران سازمان هواشناسی به اعتمادآنلاین می‌گوید: «ما از اواسط هفته گذشته، شروع به اطلاع‌رسانی به تمام دستگاه‌ها درباره ورود توده پرفشار و بارش سنگین برف و بوران کردیم، بنابراین غافلگیری مسئولان در چنین شرایطی معنی ندارد.»

به گزارش عطنا، آسو محمدی، دانش‌آموخته دانشگاه علامه طباطبائی در روزنامه همدلی به گزارش عملکرد شهرداری در روزهای برفی تهران پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم؛

اتفاقی که همه منتظرش بودیم، بالاخره افتاد ولی با تاخیر. «برف می‌بارید و ما خاموش، فارغ از تشویش، نرم نرمک راه می‌رفتیم. کوچه باغ ساکتی در پیش. هر گامی چند گوئی در مسیر ما چراغی بود، گمشده در ظلمت این برف کجبار زمستانی*» گویی میان ما و طبیعت فاصله افتاده بود، گویی قهر کرده بودیم.

سال‌ها بود که بارش برف در تهران، اینقدر یکدست، هماهنگ و سنگین، کل پایتخت را روسفید نکرده بود؛ برفی که شنبه شب، تهرانِ عبوس را در دومین ماه زمستان سفیدپوش و البته پایتخت‌نشینان را هم بعد از این همه هوای آلوده غافلگیر کرد و درست در روزهایی که هوای آلوده داشت خفه‌مان می‌کرد، اکسیژنی تازه به تن تهران تزریق کرد.

برفی که حدود ۲۰استان را درگیر کرد و تا لحظه نگارش این گزارش همچنان به شدت می‌بارد. بارش این برف اگرچه شیرین بود اما در مواردی اخلال در برخی خدمات عمومی را به دنبال داشت. با این حال منطق حکم می‌کند که چنین شرایطی با واکنش سریع‌تر و بهتری مدیریت شود. شکسته شدن درختان، تشدید ترافیک، قفل شدن برخی مسیرها و حتی در راه ماندن، در این شرایط تاحدودی طبیعی است، اما، بحرانی شدن وضعیتِ دستگاه‌های درگیر در مدیریت بحران، طبیعی نیست.

بحران‌زی شدیم

در نخستین ساعات بارش برف، واکنش مردم و کاربران فضای مجازی خوشحالی و ابراز احساسات به بارندگی بود. «بهرام» با یک گیف از فنجان قهوه‌ در هوای برفی که بخار از آن بلند می‌شود، در اینستاگرامش می‌نویسد: «یه وقت بد نباشه با یه چیزی تو این روزها حالمون خوب میشه.» ولی کم‌کم با شدت گرفتن بارش برف به‌ ویژه در تهران، واکنش‌ها به سمت مدیریت بحران رفت.

به‌طوری که مردم و مسافران در اتوبان‌ها و بزرگراه دادشان درآمد. «حسین» کاربری است که نوشته: «وقتی برف و بارون نمی‌آد با بحران خشک‌سالی و کم‌آبی مواجهیم! وقتی برف و بارون میاد، با بحران سیل، طوفان و راه‌بندان مواجهیم! کلا بحران‌زی شدیم و بدون بحران گویا اصلا نمی‌شه ادامه داد!»

این درحالی بود که بارش برف در تهران و برخی شهر‌های غربی و شمالی به مسدود شدن راه‎ها و اختلال در پرواز‌ها منجر شده و شب گذشته در جاده تهران – قم محدوده حسن آباد چندین خودرو در برف زمین‌گیر شدند و سبب اخلال در ترافیک این منطقه شد. «علی» یکی از مسافرانی است که در راه مانده و دراین‌باره می‌گوید: «ساعت 4و30دقیقه و هفت دقیقه بامداد روز یکشنبه هنوز من و هزاران ماشین در اتوبان تهران قم در کولاک ماندیم و هیچ کسی سراغ مردم نیومده.»

«محسن» نوشته: «تو جاده قم به سمت فرودگاه گیر کردیم. ماشین‌ها تکون نمی‌خورن. هیچی هم نمی‌گن که پروازامون چی میشه. سایت فرودگاه هم جواب گو نیست.» «بابک» هم در همین مورد نوشت: «مهم نیست از چند روز قبل هواشناسی و رسانه‌ها هشدار بارش برف سنگین بدن، باز هم همه غافلگیر میشن و صدها ماشین برای ساعت‌ها در اتوبان تهران - کرج و تهران - قم گیر می‌کنند، پروازها کنسل و تهران قفل میشه!»

غافل‌گیری معنا ندارد

در حالی که رفتار مدیران شهری و همچنین نیروهای امداد جاده‌ای نشان از یک غافلگیری تمام عیار دارد، رئیس مرکز ملی مدیریت بحران سازمان هواشناسی می‌گوید از اواسط هفته گذشته به تمام دستگاه‌ها هشدارهای لازم داده شده است. شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی مدیریت بحران سازمان هواشناسی به اعتمادآنلاین می‌گوید: «ما از اواسط هفته گذشته، شروع به اطلاع‌رسانی به تمام دستگاه‌ها درباره ورود توده پرفشار و بارش سنگین برف و بوران کردیم.

در واقع سازمان مرکزی هواشناسی یک اطلاعیه روز چهارشنبه و یک اخطاریه روز شنبه در مورد برف و سرما در مناطق مختلف کشور از جمله تهران صادر کرد که برای شهرداری هم ارسال شد.» او ادامه می‌دهد: «برای کارشناسان ما بارش برفی که از پنج سال پیش تا کنون سابقه نداشته روشن بود و به همین دلیل هم هشدارهای لازم را دادیم. بنابراین غافلگیری مسئولان در چنین شرایطی معنی ندارد.»

حالا آخرین خبر‌ها از وضعیت راه‌های کشور حاکی از آن است که مسیر تهران- قم که براثر بارش شدید برف مسدود شده بود بازگشایی شده است. در همین حال رئیس پلیس راه شرق استان تهران از انسداد آزادراه تهران-پردیس خبر داد و از مسافران خواست از مسیرقدیم جاجرود به عنوان مسیر جایگزین استفاده کنند. جاده هراز که از شمال‌شرق تهران، پایتخت را به استان مازندران وصل می‌کند مسدود شده است هر چند پلیس راه از باز شدن محور کندوان در جاده چالوس خبر داده است.

جوانان کمک کنند!

از سوی دیگر در ابتدای روز شهردار تهران در حساب توییتری خود از شهروندان به‌ویژه جوانان و دانش‌آموزان خواست تا به ماموران شهرداری کمک کنند. محمدعلی نجفی نوشت: «از شهروندان خوب تهرانی بخصوص جوانان و دانش‌آموزان دبیرستانی دعوت می‌کنم از چند ساعت دیگر و با گرم‌تر شدن هوا، در کنار ماموران شهرداری به سبک‌تر شدن بار شاخه‌های درختان از برف به آرامی و دقت کمک کنند.»

این شهردار موافق و مخالفانی داشت، مثل این کاربر که گفت: «درخواست بجایی است. قرار نیست برف پارو کنیم. حراست از محیط زیست وظیفه تک تک ما شهروندان است چه نجفی شهردار باشد چه قالیباف درختان و نهال‌های زمین فارغ از سیاست‌ها و مرزها متعلق به همه ماست. انتقام کمبودها و کاستی های شهرداری و دولت و نظام را از طبیعت نگیریم به خودمان رحم کنیم.» اما «آرش» نظری متفاوت داشت: «کشورهای دیگه اول خودشون تلاش می‌کنند بعد از مردم خواهش می‌کنند.»

ضعف امکانات

از طرف دیگر تهران هم وضعیت بحرانی دارد. به گونه‌ای که بارش سنگین برف باعث سخت شدن تردد در خیابان‌های اصلی شهر شده و درختان زیادی بر اثر برف سنگین شکسته‌اند. شهردار تهران گفته: «هزارو200خودوری برف‌روب، 2هزار کارگر، ۱۶۳سایت برف‌روبی و سه هزارو500مخزن شن در تهران از شب گذشته کار خود را برای امدادرسانی در شب برفی تهران آغاز کرده‌اند.»

او با بیان اینکه در حال حاضر اطلاع دقیقی از مصدومیت‌ها نداریم گفت: «تاکنون مسئله‌ای به جز تردد خودرو‌ها وجود نداشته‌است که بخشی از آن طبیعی و بخشی هم به ضعف امکانات ما برمی‌گردد.» نجفی افزود: «از ابتدای شروع برف پاکسازی خیابان‌ها آغاز شد، اما سرعت بارش بالا بود. در حال حاضر از سمت غرب به سمت تهران به خصوص مسیر تهران- کرج و برخی بزرگراه‌ها مانند فتح، لشکری، آزادگان، همت و حکیم کمی مشکل وجود دارد. بخشی از مشکلات پیش آمده در پی بارش شدید برف طبیعی است و بخشی دیگر به ضعف امکانات باز می‌گردد.» با وجود عملیات پاکسازی به کندی در جریان است. تردد بسیار دشوار است و وسایل نقلیه عمومی جوابگو تقاضا‌ها نیست.

کمر درختان زیر برف خم شد

در این میان، عکس‌هایی که از شکسته شدن درختان به‌خاطر سنگینی برف رویشان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد باعث شد که کاربران با هشتگ «درختوبتکون» و «چالش درخت» توییت کنند و دیگران را به سبک‌‌تر کردن درختان دعوت کنند. مثل «راد» که برای تشویق بقیه نوشت: «فکر کن همه درخت‌ها توته و الان ۲۰اردیبهشته پس درختوبتکون».

«احمد» هم گفته: «برف سنگینی که این روزها بر زمین نشسته، در حال یخ زدن است. درختانی که زیر بار برف قد خم کرده یا استوار ایستاده اند؛ طبعاً شهرداری و سایر دستگاه‌های دولتی، توان و امکانِ کم کردنِ بار برف از همه درختان شهر را ندارند. بنابراین چه خوب می شد اگر برای نجات درختان، خانواده‌های ایرانی سرازیر کوچه‌ها، پارک‌ها و خیابان‌‎های محله خود می‌شدند و برف نشسته بر شاخه‌های درختان را خالی می‌کردند.»

با 137 تماس بگیرید

اما موضوعی که نباید از آن غافل شد، وضعیت نامناسب بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها در این سرمای استخوان‌سوز است. برف برای آنها که سقفی جز آسمان و تشکی جز زمین ندارند، جای خوشحالی ندارد. مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران درباره وضعیت امدادرسانی به کارتن‌خواب‌ها گفت: «در روزهای آتی با توجه به برودت هوا، فعالیت مددسراها هم به صورت شبانه‌روزی خواهد بود.۴۵

دستگاه گشت فوریت‌های خدمات اجتماعی در خیابان‌های اصلی پایتخت مستقر هستند. شهروندان در صورت مشاهده افراد کارتن خواب می‌توانند، مراتب را از طریق سامانه ۱۳۷ اعلام کنند و در صورت تمایل با شماره گیری سامانه ۴۲۷۹می توانند، کالاهایی مانند پتو و لباس گرم را اهدا کنند.»

گفتنی است که هنوز هم مردم در برخی از محورها گرفتار برف و گرفتگی جاده هستند و از شب گذشته تا کنون از برخی جاده‌ها تخلیه نشده‌اند.

شعر: مهدی اخوان ثالث