اگر جوانان و نوجوانان از سوی دولت حمایت شوند، رفتار اجتماعی آنها معنادار می‌شود

به گزارش عطنا، به نقل از خبرنگار ایلنا، محمدامین قانعی‌راد، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در نشست بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی، و اقتصادی ناآرامی‌های دی ماه ۹۶ با طرح این سوال که حوادث اخیر چه بود و آیا ادامه خواهد داشت گفت: این سوال به همراه یک فرضیه در ذهن خود ساختم و به این نتیجه رسیدم باید دلایل ساختاری اغتشاشات روزهای اخیر را بررسی کرد.

وی ادامه داد: نگاه عامل محور نسبت به جنبش‌های اجتماعی نگاهی است که تولید مشکل می‌کند. دلایل ساختاری این جنبش‌ها بسیار اهمیت دارند به طول مثال اگر بگوییم کسی در مشهد محرک یک تظاهرات شد باید ببینیم که این تظاهرات چه عللی ساختاری دارد.

این جامعه شناس با بیان اینکه مسائل ساختاری جامعه را تولید و بازتولید می‌کند تصریح کرد: در کنار مسائل ساختاری جامعه بحران‌ها و نارضایتی‌ها نیز جامعه را بازتولید می‌کند . به همین دلیل معتقدم باید علل این گونه اعتراضات بررسی و مورد توجه قرار گیرد .

قانعی‌راد با بیان اینکه برخی به اشتباه نسل ما یعنی نسل انقلاب را کنشگر تاریخ می‌دانند خاطرنشان کرد: معتقدم یک انقلاب رهبران، کنشگران و آدم‌های خود را می‌سازد و شکل می‌دهد ما چیزی دیگری را برای انقلاب ترسیم کرده بودیم نه وضعیت آشفته کنونی یا کنشگری در انقلاب نقش نداشت یا اگر نقش داشت پیامدهای ناخواسته‌ای مانع آن شد.

وی با بیان اینکه پیامدهای فضای اجتماعی در دی ۹۶ منجر به اعتراضات شد تصریح کرد: حال باید این پیامدها را به بهترین نتیجه برسانیم نه اینکه بدترین نتیجه را از آن بگیریم و در  مردم نارضایتی و نفرت و در نسل جوان ناامیدی ایجاد کنیم. این مسائل بعدا ایجاد مشکل می‌کند .

وی با اشاره به ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه اشاره کرد:روز به روز در دولت منابع دولت کاهش پیدا می‌کند این منابع شامل دو دسته است منابع مالی، تخصیصی و پولی و دیگری منابع انسانی است.

شرکت‌های دولتی و خصوصی قبل از بروز این اعتراضات از تولید ناتوان شده بودند و امنیت اقتصادی زندگی مردم از بین رفته بود دولت منابع مالی و اقتدار ندارد منابع اقتدار یعنی اینکه دولت بتواند تصمیم بگیرد و تصمیمات خود را اجرایی کند .

قانعی‌راد با اشاره به بخش سیاسی اعتراضات اخیر گفت: نظام سیاسی ما نظام سیاسی غیرمنسجمی است ساختار حکمرانی در کشور ما از کار افتاده است کتاب، آیین نامه و همایش حکمرانی داریم اما نظام حکمرانی مدون در جامعه وجود ندارد.

وی با تاکید بر اینکه کاهش منابع اقتصادی می‌تواند به تکرار این پدیده بیانجامد گفت: نظامی که دارای شکاف است قطعا دارای عارضه است به طور مثال خانواده‌ای را در نظر بگیرد که در آن شکاف‌های گسترده در بین منابع اقتدار خانواده وجود دارد و بچه، فرزند خانواده از این شکاف‌ها دچار آسیب می‌شود.

این جامعه شناس با بیان اینکه در همه مناطق دنیا دو دستگاه برای حفظ جامعه وجود دارد گفت: یک دستگاه ایدئولوژیک و یک دستگاه قهری در همه کشورهای دنیا برای حفظ جامعه موجود است دستگاه ایدئولوژیک شامل مدرسه، رسانه، اماکن مذهبی و جامعه مدنی است و کار آنها کنترل شهروندان است دستگاه قهریه نیز شامل دادگاه، پلیس و زندان است و ممکن است سیستم از دستگاه قهریه نیز استفاده کنند.

وی با بیان اینکه دستگاه قهری در کشور ما غیر حرفه‌ای عمل می‌کند خاطرنشان کرد:  خودکشی‌ها در شرایط غیر حرفه‌ای رخ می‌دهد و می‌تواند معنای بدی داشته باشد . وقتی در جامعه آمار خودکشی بالا می‌رود به دلیل این است که  افراد در جامعه نسبت به آینده امید ندارند و از فردا می‌ترسند چرا که معتقدند از امروز بدتر است. برخورد غیر حرفه‌ای باعث خودکشی افراد می‌شود ما انتظار داریم بعد از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی نیروی پلیس در جامعه حرفه‌ای برخورد کند.

این جامعه شناس گفت:  جامعه عرصه تمدن و هم‌گرایی است حتی جایی که برخورد قهری صورت می‌گیرد براساس قانون و منطق است.

قانعی‌راد درباره بعد اجتماعی دلایل بروز اعتراضات در دی ماه ۹۶ خاطرنشان کرد: بعداز حوادث سال ۹۴ در مجتمع کوروش که توسط عده‌ای از نوجوانان شکل گرفت به این نتیجه رسیدیم سن شکوفایی اجتماعی و مشارکت اجتماعی به ۱۳ سال رسیده است مشارکت نوجوانان در فضای مجازی از یک سو و مشارکت در حرف زدن و بیان خواسته‌ها در جامعه از سوی دیگر نشان داد که سن شکوفایی اجتماعی در جامعه ما کاهش یافته است. اما در مقابل این شکوفایی اجتماعی نوجوانان به خانه ها و زیر زمین خانه‌ها رانده شده‌اند و به عبارت دیگر آنها را زیر زمینی کرده‌اند.

قانعی‌راد خاطرنشان کرد: مردم تئوری اجتماعی دارند و دولت تئوری امنیت. تئوری اجتماعی مردم و تئوری امنیتی دولت باید با همه تعامل داشته باشند و باید به رسمیت شناخته شوند و معتقدم باید برای جوان‌ها فضای عاطفی در دولت فراهم شود.

این جامعه شناسی با بیان اینکه دولت می‌تواند برای شهروندان فضای عاطفی سیاسی ایجاد کند گفت : اگر جوانان و نوجوانان بدانند از سوی دولت حمایت می‌شوند رفتار اجتماعی آنها معنا دار می‌شود  در غیر این صورت رفتارهای اجتماعی بی معنا بروز پیدا می کند و وقتی رفتار اجتماعی بی معنا باشد شاهد رفتارهای پیش بینی نشده خواهیم بود.

قانعی‌راد در پایان خاطرنشان کرد: اگر این سه شکاف در عرصه اقتصاد ، سیاست و جامعه درمان نشود این احتمال وجود دارد موج‌های بعدی اعتراض در زمان بندی کوتاه با خشنونت بیشتر همراه باشد و اتفاق بیفتد.