رسانه‌های داخلی می‌توانند جلوی سوءاستفاده فرصت‌طلبان را بگیرند

 در چند روز گذشته اکثر استان‌های ایران شاهد تجمعات اعتراض‌آمیز مردم بود. اعتراضاتی که عموماً به دلیل نارضایتی از وضع موجود اقتصادی شکل گرفت.

 این اعتراضات که استارت اولیه آن در مشهد زده شد و مخالفان دولت به بهانه گرانی فراخوانی تا علیه رئیس جمهور و دولت شعارهایی سرداده شود به‌مرور به سایر استان‌ها نیز سرایت کرد و البته شعارها هم از اصل فراخوان منحرف شد. این اعتراضات البته گاهی با درگیری‌های فیزیکی هم همراه بود.

 بسیاری از شخصیت‌های سیاسی اما سعی کردند این اعتراضات را قابل پیش‌بینی و به‌حق بدانند، زیرا براین عقیده هستند که مردم از وضعیت موجود معیشت و اقتصاد خسته و ناتوان هستند. برخی هم البته سعی کردند تا از این اعتراضات سوءاستفاده کرده و چهره دولت را تماماً تخریب و این اعتراضات را نشانه ناکارآمدی دولت روحانی بدانند.

 جدای همه‌ این مباحث اما موضوعی که بیش‌ از پیش به چشم می‌خورد، پوشش ندادن این اعتراضات از سوی رسانه‌های ملی مانند صداوسیما است. صداوسیما که همواره بر سر بودجه کلان آن، انتقادات زیادی مطرح است، مانند همه‌سال‌های گذشته سعی کرد تا اعتراضات و انتقادات مردمی را پوشش ندهد. این عدم پوشش اما باعث شد تا رسانه‌های بیگانه با خیال آسوده بر روی این موج به راه افتاده سوار شوند و اخبار نادرستی را به خرد مردم بدهند.

 در شرایطی که هر روز بر تعداد رسانه‌های مجازی افزوده می‌شود و دسترسی مردم به فضای مجازی نیز آسان‌تر، عقب ماندن رسانه‌های داخلی و ملی جز دادن توپ و میدان به رقیب، هیچ فایده‌ دیگری در برنخواهد داشت. کانال تلگرامی خبرگزاری صداوسیما نیز در همین زمینه در خبری دلیل عدم پوشش اعتراضات را این‌گونه اعلام کرد: «نپرداختن رسانه ‌ملی به تجمعات دو روز گذشته در برخی شهرها به علت ابلاغ دستگاه‌های ذی‌ربط مبنی بر منعکس نشدن موضوع در صداوسیما صورت گرفته است.»

 به نظر می‌رسد رسانه‌های داخلی مانند صداوسیما با محدودیت‌های فراوانی در پخش و انعکاس برخی از خبرها دارد و همین محدودیت باعث می‌شود تا نتواند با سرعت و به قولی در لحظه، اخبار صحیح را به مردم منتقل کند. هرچند که صداوسیما و برخی دیگر از رسانه‌های داخلی سال‌هاست که جناحی و حزبی شده است، اما باید بداند این عدم همراهی با مردم علاوه بر بی‌اعتمادی، باعث می‌شود مردم نیز به سمت رسانه‌ها خارجی سوق داده‌ شوند.

 محمدمهدی فرقانی، رییس دانشکده علوم ارتباطات و عضو هیئت علمی گروه روزنامه نگاری دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با رویداد۲۴، با اشاره به اعتراضات و تجمعات اخیر در سایر استان‌های ایران و نقش رسانه‌ها، گفت: نقش رسانه‌ها عموماً در این شرایط مهم‌تر و پررنگ‌تر می‌شود که می‌توانند به‌صورت حساب‌شده و با تأمل، بازتابی از این رویدادها را منتشر کنند؛ زیرا چشم بستن بر روی اتفاقاتی که در حال روی دادن است باعث فاصله گرفتن رسانه و مخاطب از همدیگر می‌شود.

 این کارشناس ارتباطات بابیان اینکه نپرداختن رسانه‌ها به موضوعات جامعه باعث می‌شود که مخاطبان به رسانه‌های خارجی روی بیاورند، تصریح کرد: نقش و کارکرد بعدی رسانه‌ها کمک به واکاوی و ریشه‌یابی این‌گونه حوادث است. بخشی از آن می‌تواند ریشه در مشکلات واقعی مردم اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره داشته باشد و بخش دیگر آن‌هم می‌تواند احیاناً به مسائل پشت پرده ارتباط داشته باشد. به همین دلیل رسانه‌های داخلی می‌توانند نقش واکاوی و آگاه کردن مردم از ماجراهای در حال اتفاق را داشته باشند، درعین‌حال می‌توانند جلوی سوءاستفاده  فرصت‌طلبان را بگیرند.

 فرقانی ادامه داد:‌ رسانه‌ها باید با تأمل و دقت این قبیل موضوعات را به مردم منعکس کنند زیرا این موضوعات بسیار حساس و مهم است. در این صورت می‌توان گفت مردم به‌جایی می‌رسند که می‌توانند به رسانه‌های داخلی اعتماد و آن‌ها را دنبال کنند و از این طریق مدیریت اخبار هم در دست رسانه‌های داخلی قرار می‌گیرد، نه رسانه‌های برون‌مرزی.

 این استاد دانشگاه با اشاره به دلیل صداوسیما برای نشان ندادن خبرهای تجمعات اعتراض‌آمیز مردم از این رسانه،‌ تصریح کرد: بالاخره قوانین و محدودیت‌های هم وجود دارد. زمانی که شورای عالی امنیت ملی تصمیماتی را اتخاذ می‌کند به‌مثابه قانون است و این موارد هم البته به سیاست‌های کلی نظام برمی‌کردد. ما نیز باید بپذیریم که صداوسیما با محدودیت‌هایی هم مواجه است که این محدودیت‌ها در بازتاب اعتراضات مردم ممکن است باعث شود مردم به سمت رسانه‌های خارجی سوق پیدا کنند.

 محمدمهدی فرقانی ادامه داد:‌ صداوسیما باید محدودیت‌های خود را اعلام کند. اگر این دستورات داخلی است باید جواب دهند و اگر هم از سوی نهاد دیگری این قوانین وضع‌شده است،‌ آن نهاد باید پاسخگو باشد.