گیاهخواری به عنوان یک رژیم غذایی عملی است که انسان های سراسر کره زمین هریک به دلایل خاصی آنرا بر می گزینند و هریک می توانند بنا به دلایل خاصی از آن پیروی کنند.
به گزارش عطنا به نقل از آفتاب یزد - سینا معتمدراد: اولین دلیل داشتن جسمی سالم می باشد و در مواردی دیگر که نشات گرفته از عواطف و احساسات می باشد ، برخی دوست ندارند حیوانات برای خوراک انسان ها کشته شوند. بعضی بر این باورند محیط زیست کره زمین نیز با پرهیز از خوردن گوشت احیای مجدد خواهد شد. در مواردی هم همانند هندوها گیاهخواری ریشه در تاریخ، فرهنگ و مذهب مردم این کشور دارد که این موضوع خود نیز جالب توجه است. لازم نیست به خود سخت بگیرید که چطور امکان دارد یک انسان در طول زندگی خود نه تنها از خوردن هرنوع گوشت باید پرهیزکند بلکه حتی بتواند از خوردن محصولاتی چون عسل طبیعی، تخم مرغ، شیر و پنیر اجتناب کند؟! بد نیست بدانید گیاهخواری صرفا نخوردن این محصولات نیست. رژیم گیاه خواری چندین دسته را شامل می شود که هریک بر اساس هدفی در نظر گرفته شده است.
اگر شما فردی هستید که از مصرف هرنوع محصول حیوانی پرهیز می کنید شما یک وگانیسم و اگر از آن دسته افراد هستید که از میوه جات، سبزی، آجیل، خشکبار، انواع جوانه و انواع مواد قندی (عسل، کشمش، خرما و شکر قهوه ای) به صورت خام و طبیعی و یا به صورت ترکیبی سرو می کنید به یقین یک خام گیاه خوار هستید. دسته ای از افراد هستند که اعتقاد دارند حیات و بقای گیاهان در کنار
حفظ حیوانات نیز می باست محترم شمرده شود و از آسیب به گیاهان نیز باید اجتناب کرد. این گروه از مصرف کننده ها تنها از میوه ها و برخی محصولات گیاهی استفاده می کنند که میوه خوار محسوب می شوند. عده ای هستند که از فرآورده های گوشتی نظیر گوشت قرمز، مرغ، ماکیان و...مصرف نمی کنند، اما لبنیات و تخم مرغ را در رژیم غذایی خود جای می دهند که به این نوع رژیم گیاهخواری حاوی شیر و تخم مرغ گویند. گیاه خوارانی هستند که از انواع گوشت قرمز، مرغ، آبزیان و ماکیان مصرف می کنند اما از خوردن لبنیات پرهیز می کنند که به آنها زرده گیاه خوار می گویند. شیر گیاه خواران نیز کسانی هستند که از انواع گوشت و تخم مرغ استفاده نمی کنند اما از لبنیات می خورند. دسته ای نیز هستند که فقط از گوشت قرمز مصرف نمی کنند ولی از سایر گوشت و مرغ و ماهی مصرف می کنند که نیمه گیاهخوار خوانده می شوند. جالب است بدانید دسته ای دیگر از گیاه خواری وجود دارد که رژیم غذایی گوشت های دریایی همانند ماهی و صدف را شامل می شود که "پسکیترینیسم" نامیده می شود.
آیا می دانید که محققان بر این باورند که دلیل اصلی کاهش انواع بیماری های مزمن در گیاه خواران صرفا گیاه خواری و پرهیز از محصولات گوشتی نیست؟؟! دانشمندان بر این باورند کسانی که سبک زندگی بر مبنای گیاه خواری را تعیین می کنند نگرش و نگاه متفاوتی به زندگی و سلامت جسمی پیدا می کنند. بنابراین با ورزش و مصرف غذاهای سالم تر به دور از نوشیدن الکل و استعمال دخانیات، زندگی پاک و سالم را به ارمغان می آورند. البته این نکته را نیز باید یادآور شد که اگرهرکس بتواند یک گیاه خوارمتعهد باشد، می تواند اشکالاتی نیز برای میلیون ها نفر از مردم ایجاد کند. همان طور که "اندروجاریوس "ازمرکز بین المللی کشاورزی گرمسیری کلمبیا می گوید: درکشورهای توسعه یافته گیاه خواری تمام انواع منافع زیست محیطی و بهداشتی را به ارمغان می آورد اما این درحالی است که درکشورهای درحال توسعه می تواند اثرات منفی برفقربگذارد.
گوشت و دام بخش مهمی از تاریخ، سنت و هویت فرهنگی کشورهای جهان است. فرهنگ های متعددی در جهان همانند هندوستان، ترکیه، ایران و....از این دام ها به عنوام نمادی مقدس یاد می کنند. درترکیه به عنوان مثال یک راس گوسفند به عنوان هدیه در مراسم های عروسی، مجالس شام و در جشن های کریسمس اهمیت ویژه ای دارد. در آیین هندو به سبب حفظ و رعایت اصل آهیسما که بر مبنای عدم خشونت می باشد، لطف انسان ها می بایست تمام مخلوقات خداوند را دربرگرفته و فقط محدود به هم نوع نباشد. بنابراین کشتن جانوران برای رفع نیاز گرسنگی انسان در آیین هندو جایگاهی ندارد. در دین مزدیسنا در ماه چهار روز صرف گیاه خواری می شود که در تقویم رسمی آنها نیز به ثبت رسیده است و هیچ کس در این مدت نه به شکار می رود و نه از گوشت مصرف می کند. زرتشتیان در این چهار روز از میوه و سبزیجات مصرف می کنند و بر این باورند حفظ حیوانات با احترام به حقوق آنها همراه است که به سلامتی بدن انسان نیز منجر می شود. در اروپا و در بلژیک نیز قانون یک روز بدون گوشت را اجرا می کنند و مسئولان دولتی با تایید گزارش سازمان ملل متحد یک روز در هفته را با گیاهخواری سپری می کنند.در ایالات متحده امریکا پیروان مذهب "منتظران ظهور روز هفتم" که یکی از شاخه های مسیحیت از فرقه پروتستان می باشد برمبنای توصیه ای که در کتاب انجیل شده است که بدن انسان معبد روح مقدس است و باید از آن برای ستایش خداوند استفاده شودعمل می کنند. دکتر گری فریزر دانشمند دانشگاه لومالینزا طی پژوهشی در امریکا که از دهه 50 میلادی بر روی وضعیت سلامتی و طول عمر فرقه منتظران ظهور انجام داده است، ثابت کرده طول عمر بالا، میزان ابتلا به بیماری دیابت، فشارخون بالا، چاقی ومیزان چربی به شکل چشمگیری کاهش داشته است.
دو سوال مهم که محققان زیادی برای رسیدن به پاسخ آن پژوهش های زیادی انجام داده اند این است که آیا مصرف گوشت قرمز سبب ابتلا به سرطان خواهد شد؟ و آیا مصرف گوشت عمر را کوتاه می کند ؟ شواهد حاکی است آناتومی و ساختار بدن انسان از جمله آرواره ها و دستگاه گوارش بیشتر شبیه به جانوران گیاهخوار است و از طرفی حیوانات گیاهخوار لوله گوارش طولانی تری نسبت به همه چیزخواران و گوشتخواران دارند و قادر هستند سلولز را نیز هضم کنند. دانشمندان بر این باورند اجداد انسان امروزی همه چیز خوار بوده و یکی از دلایل رشد مغز انسان نسبت به سایر پستانداران از جمله نخستی سانان مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین بوده است. به طوری که مصرف گوشت در سراسر دنیا در 50 سال اخیر دو برابر شده و این پیشرفت امروزه به حدی رسیده است که مصرف گوشت سلامتی میلیون ها انسان را به مخاطره انداخته است.برآورد شده است اگر گیاهخواری در سال 2050 به تصویب برسد می تواند از مرگ و میر بیش از هفت میلیون نفر در سال جلوگیری کند. دکتر "گری فریزر" از مرکز مطالعات بهداشت دانشگاه لومالیندا کالیفرنیا معتقد است که مصرف و عدم مصرف گوشت قرمز اختلاف طول عمری معادل 4 تا 6 سال را به همراه دارد. دکتر ماری مرفی از بنیاد تغذیه بریتانیا نیز اذعان دارد که گوشت قرمز از طرفی سرشار از مواد مغذی مهمی می باشد که بسیار برای بدن ضروری است. وی معتقد است که پروتئین ها و ریز مغذی هایی مثل آهن برای سلامت گلبول های قرمز، جذب ویتامینB12( جذب ویتامین های گروه B از منابع غیر گوشتی می تواند مشکلساز باشد) و همچنین روی که برای سلامت مو، ناخن و بهبودی زخم های بدن اهمیت دارد، ضروری می باشد.
یکی از دغدغه های انسانِ نسل ماشین،میزان کلسترول خون بالاست. ثابت شده گیاهخواران سطح میزان کلسترول آنها پایین است که این امر به تنهایی سبب جلوگیری از بیماری هایی همچون فشارخون، انسداد عروق و نهایتا سکته قلبی می شود. نتایج ثابت کرده است کسانی که مصرف گوشت بالا دارند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی، کلیوی و سرطان هستند. از طرفی کم بودن مقدار چربی در رژیم گیاه خواری مانع از چاقی و افزایش چربی خون شده و بالا بودن میزان فیبر غذایی در این رژیم مانع از یبوست و سرطان روده بزرگ می شود. پژوهشگران انگلیسی کلید عمر طولانی را کاهش میزان مصرف پروتئین می دانند نه کاهش مجموع کالری دریافتی. کاهش 30 درصدی میزان کالری مصرفی در طول روز می تواند خطر ابتلا به سرطان و حملات قلبی را 50 درصد کاهش دهد و سبب افزایش یک سومی طول عمر انسان شود که نهایتا افزایش امید به زندگی و کاهش روند پیر شدن را نیز به همراه دارد. دکتر گری فریزر همچنین معتقد است که افرادی که در هفته سه مرتبه و روزی 60 گرم گوشت گوساله مصرف می کنند در مقایسه با سایر افراد دو برابر بیشتر در معرض بیماری قلبی مرگبار قرار می گیرند. حال باید به این نیز توجه کرد که چه نوع گوشت هایی برای سلامتی مضر و مفید خواهند بود؟ امروزه و حتی از دیرباز شواهدی مبنی بر مضر بودن گوشت مرغ و گوشت های سفید دیگر که سلامت انسان را به خطر بیندازد، مشاهده نشده و در این میان گوشت هایی که بیشتر مورد حمله پژوهشگران قرار گرفته اند شامل گوشت های گوساله، بره، خوک و گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس، سالامی(فرآورده گوشتی که شامل گوشت خوک یا گوساله می باشد و به دلیل قابلیت فساد ناپذیری و امکان ذخیره سازی به مدت طولانی در بین اروپاییان بسیارمحبوب است. حتی تحت شرایط نگهداری مناسب می تواند تا 10 سال در دمای اطاق سالم بمانند.) و گوشت بیکن( گوشت سود شده از نمد و دود که گاها نیز به صورت خشک فرآوری می شود) هستند.
دکتررونالدکراوس متخصص علوم تغذیه ومشاورانجمن بیماری قلبی وعروقی در امریکا ثابت کرده است علاوه برچربی های اشباع شده در گوشت قرمز، ماده ای به نام" الکارنیتین" وجود دارد که برخلاف تصور در قسمت های فاقد چربی های اشباع شده یافت می شود. "الکارنیتین" ازعوامل تجمع کلسترول درسلول ها و رسوب دررگ های بدن می باشد که احتمال خطر وقوع حمله قلبی را افزایش می دهد.
آیا تا به حال به این فکر کردید مردان بیشتر به سلامتی خود توجه می کنند یا زنان؟ نتایج پژوهش یک تیم تحقیقاتی در بنیاد یانکلوویچ نشان داد از بین 12 میلیون نفر گیاهخوار در امریکا 68 درصد زن و 32 درصد مرد هستند. این نتایج نشان از توجه بیشتر زنان به موضوع تندرستی و سلامتی نسبت به مردان است. یک چهارم مردم بریتانیا به طور متوسط 130 گرم گوشت و مابقی 70 گرم از گوشت های فرآوری شده در روز مصرف می کنند. همچنین نتایج آزمایشات ثابت کرده است مصرف روزانه 140 گرم گوشت قرمز طی 30 روز سبب افزایش فشار خون و افزایش 3 کیلوگرمی چربی های اشباع شده در بالا تنه بدن می شود. سلامت و پایداری ناشی از گیاه خواری در کاهش میزان مرگ و میر نقش بسیار مهمی دارد و به طور واضح می تواند در عدم مصرف داروهای شیمیایی و کاهش هزینه های گزاف در ازای پرداخت صورت حساب های پزشکی مثمر ثمر واقع شود. با این حال معیشت بیشتر خانواده های سراسر دنیا وابسته به گوشت خواری و دچاربودن به بیماری سوتغذیه نیزمی باشد. مهم نیست چه تعداد از افراد گوشت خوار، گیاه خواری را انکار می کنند بلکه این نکته برای گیاه خواران حائز اهمیت است که حذف یک تکه از گوشت مزایای متعددی خواهد داشت.
تولید گوشت در دنیا به شدت تحت تاثیر آب و هوا می باشد. حدود 70 درصد از همه زمین های زراعی و کشاورزی برای چهارپایانی مورد استفاده قرار می گیرد که تولید کننده بخشی از گازهای گلخانه ای هستند و حدود 5 میلیارد هکتار از زمین های کشاورزی در جهان، 68 درصدشان برای دام استفاده می شود.در انگلستان تخمین زده می شود
7 میلیون نفر در رژیم غذایی گیاه خواری هستند و برآورد می شود در حال حاضر 20 میلیارد مرغ گوشتی و 2 میلیارد گاو همراه با 1 میلیارد گوسفند و خوک در سراسر جهان جهت مصرف پرورش داده می شوند. با توقف در خوردن آنها چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
داشتن دنیایی بر مبنای گیاه خواری یعنی ایجاد بستری برای جنگل ها و رشد محصولات گیاهی، تغییرات آب و هوایی و تشویق تنوع زیستی. مردم به دلایل مختلف گیاهخواری را برگزیده اند. برخی برای کاهش و رنج و درد حیوانات که برای رژیم غذایی انسان به ناچار باید کشته شوند، برخی برای سبک زندگی سالم و برخی به دلیل کاهش انتشار گازهای گلخانه ای. پیش بینی شده است که یکی دیگر از اتفاق های خوب که با تصویب قانون گیاه خواری امکان پذیر خواهد شد، کاهش 60 درصدی انتشارات مضر گلخانه ای در سال 2050 می باشد. جارویس و کارشناسان معتقدند اگر روزی مصرف گوشت گاو از رژیم غذایی افراد حذف شود تغییرات آب وهوایی ناشی از کاهش مقدار گازهای گلخانه ای رخ خواهد داد به طوری که گازهای گلخانه ای که یک خانواده چهار نفره امریکایی از مصرف گوشت تولید می کنند خیلی بیشتر از رانندگی توسط دو خودرو می باشد. اکثر مردم به عواقب ناشی از مواد غذایی در تغییرات آب و هوا فکر نمی کنند اما فقط خوردن مقدار کم گوشت می تواند به زندگی سالم تر بچه ها و نوه های ما کمک کند. صنعت گوشت گاو به تنهایی مسئول انتشار کربن بیش از تمام اتومبیل ها بر روی سیاره کره زمین است و حذف گوشت از رژیم غذایی می تواند بهترین استراتژی برای مقابله با گرمایش جهانی باشد. بدین جهت برآورد شده است برای پرورش و رشد هر راس گاو گوشتی حدود 15000 لیتر آب برای تامین مواد غذایی مورد نیاز است. با این حال اگر مصرف گوشت درجهان کاهش یابد اثرات اقتصادی آن درجهان بسیارعمیق خواهد بود.
دریک الگوی غذایی سالم برای همه افراد، بیشتر توصیه میشود عمده کالریهای مورد نیاز بدن از طریق مواد غذایی گیاهی دریافت شود. درهرمهای خوراکی تقریبا 55 تا 65 درصد به غلات، 15 تا 20 درصد به میوهها، سبزیها و صیفیجات و مابقی به بخش کوچک تری شامل پنیر، تخم مرغ، گوشت، شیرولبنیات تازه و کم چرب تقسیم می شود. با این وصف درتمام رژیم های غذایی توصیه میشود بخش عمده دریافت مواد مغذی ازطریق موادغذایی گیاهی باشد. امروزه اما با پیشرفت صنعت علوم کشاورزی در جهان و ایران و امکان توسعه پرورش گیاهان حتی در محیط های کم آب این امکان برقرار است که در سخت ترین شرایط کشاورزی صورت گیرد. در ایران حتی محققان با بهره گیری از آب های شور خلیج فارس و دریای خزر در حال کشت گسترده گیاهی خاص با ویژگی های منحصر به فرد هستند به نام "سالیکورنیا". گیاهی باساقه های بندبند وآب دار و بسیار مقاوم به شوری خاک که در امریکا به آن لوبیای دریایی و در اروپا به عنوان رازیانه شناخته می شود. مزه ای شور دارد که مصرف خوراکی آن هم به صورت خام خوری می باشد و هم پخته شده. از سالیکورنیا می توان در تهیه ترشیجات در کنار وعده اصلی غذا نیز استفاده نمود و همچنین با استخراج روغن، از آن در پخت پز بهره برد. ترکیبات غنی از پروتئین هم در کنار سایر مزایا، این گیاه را همه جانبه به عنوان یک محصول استراتژیک در رژیم غذایی گیاهخواری می گنجاند. توسعه کشت گیاه سالیکورنیا در کشور با کمک فناوری نوین بیوتکنولوژی کشاورزی امروزه در کشور توسط محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایراندر دست اجراست.