دولت باید در مسئله حجاب مداخله کند/ دین منع لذت نمی‌کند

حسین کچویان در دومین روز از سمینار «جامعه شناسی حجاب و بدحجابی» با بیان اینکه دین منع لذت نمی کند و ادیان فقط برای امر کنترل نیستند، گفت: حجاب موجب می شود که روابط زن و مرد ساماندهی شود.

به گزارش عطنا به نقل از مهر، دومین روز از سمینار «جامعه شناسی حجاب و بدحجابی» با سخنرانی حسین کچویان، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران آغاز شد.

کچویان در این سمینار سخنان خود را در سه بخش اهمیت حجاب، مسئله حجاب و راهکار ارائه داد و گفت: حجاب یکی از حوزه های فقه و شرع است که خود آن نیز مجموعه ای از احکام متفاوتی است و  مجموعه از پیوندها را دربر می گیرد. مسئله حجاب حول دو نیروی اصلی حیات فردی و اجتماعی شکل گرفته است و نظریه پردازی های روشنی در این باره داریم. حیات فردی و اجتماعی ترکیبی از نیروهای حیاتی و جهان معنایی و عقلانی یا همان فرهنگ است.

دین منع لذت نمی‌کند

وی اظهار داشت: در میان انواع نیروهای حیاتی نیرویی عمیق تر از غریزه جنسی نداریم، همان چیزی که از آن به عنوان میل به حیات و زندگی و یا به تعبیر دیگری شهوت نامیده می شود. شهوت همان نیرویی است که ادیان از اساس آمده اند تا این نیرو را کنترل و جهت دهی کنند. البته باید گفت که ادیان فقط برای امر کنترل نیستند بلکه برای تسهیل کردن و رسیدن به کمال آمده اند. دین منع لذت نمی کند، بلکه کمک می کند تا افراد بیشترین استفاده از عمرشان را ببرند و به کمال برسند. به عنوان نمونه امری مثل اعتیاد ممکن است لذت بخش باشد ولی عمر انسان را کوتاه می کند و باعث می شود افراد از زندگی خود به درستی استفاده نکنند.

حجاب روابط زن و مرد را تنظیم و ساماندهی می‌کند

کچویان افزود: حجاب و بی حجابی صرفاً به مسئله کنترل فردی و قوای جنسی مربوط نمی شود، بلکه موجب می شود که روابط زن و مرد ساماندهی شود. به عبارت دیگر ما با حجاب روابط بین زن و مرد را تنظیم می کنیم. ما با عناصر کدهای حجاب و بی حجابی بنیان و پایه ساختارهای اجتماعی را مشخص می کنیم. این کدهای متفاوت به ما انواع مختلفی از اجتماع را نشان می دهد.

انقلاب جنسی؛ شاخصه دوران پست مدرن

این جامعه شناس در ادامه گفت: مسئله مدرنیته را هم می توانیم بر اساس نوع رفتارهای جنسی تبیین کنیم، خصوصا از دهه ۶۰ قرن بیستم میلادی که سنت از مدرنیته جدا می شود. در دوران پست مدرن که همان مدرنیته خالص است نوعی انقلاب جنسی هم به وجود می آید و به عبارتی این انقلاب از شاخصه های بارز این دوران است. بی بنیانی معرفتی هم از دیگر وجوه مدرنیته خالص است به همین دلیل هم می توان مدرنیته را بر اساس انقلاب جنسی مرحله بندی کرد. امروز شکسته شدن مرزهای مقولات جنسی و جنسیتی شتاب گرفته است و ما در غرب با نوعی فقدان لذت مواجه هستیم تا جایی که شاهد روابط همجنس گرایانه و یا رابطه با حیوان هستیم که بخش عمده ای از این روابط خواستاری و ارادی است و نه ناشی از مشکلات جنسی.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخشی از سخنان خود به مسئله حجاب به عنوان یک بحث پروبلماتیک پرداخت و گفت: مسئله اساسی درباره حجاب این است که ما قبلا جامعه ای داشتیم که در آن حجاب رعایت می شده ولی در حال حاضر رعایت نمی شود در واقع وجهی از قضیه این است که گاهی حجاب را یک رفتار شکیل و منسجم یافته در جامعه می بینیم ولی بعدا با کاهش آن مواجه هستیم. اما وجه دیگر قضیه این است که ما فرایند اجتماعی شدن حجاب را طی نکردیم. به بیان دیگر فرایند شکل گیری جامعه در جا افتادگی رفتاری عقیم مانده است. به هر حال نکته مهم در این بخش این است که مسئله حجاب مسئله ساده ای نیست و سهم پایه ای از آن مهم و لازم است که مسئله سازی و مسئله یابی درستی داشته باشیم. موضوعی که متاسفانه در جامعه ما وجود ندارد.

محور اصلی رسیدگی به مسائل حجاب باید دولت و حاکمیت باشد

این استاد دانشگاه تهران در آخرین بخش از سخنان خود به بحث درباره راهکارهای مقابله با این معضل پرداخت و توضیح داد: در پاسخ به اینکه حل و فصل مسائل مربوط به حجاب مربوط به چه کسی می شود دو پاسخ وجود دارد؛ عده ای آن را مربوط به نیروهای مدنی و عده ای مربوط به حکومت می دانند. امر به معروف و نهی از منکر اگر قرار باشد در جامعه ای رخ دهد دو پیش شرط اجتماعی لازم دارد؛ جا افتادگی رفتاری و ساختارهای اجتماعی شبه مدرن. امر به معرف و نهی از منکر در ساختارهایی جواب می دهد که رابطه رو در رو محور و اساس است این در حالی است که در جامعه ما چنین شرایطی وجود ندارد و نهایتا همان طور که می بینید امر به معروف و نهی از منکر منجر به دعوا می شود. البته در جامعه ما امر به معروف و نهی از منکر در حد نشان دادن حساسیت ها موجه است. خلاصه اینکه ما به لحاظ تمدنی در مقوله حجاب با کاهلی و سستی مواجه هستیم.

کچویان در پایان گفت: به عقیده بنده محور اصلی رسیدگی به مسائل حجاب باید دولت و حاکمیت باشد، این در حالی است که در ایران دولت، فشل و مثل یک چوب خشک است که انسان ها راحت چوبش را می خورند و بعد هم آن را تمسخر می کنند. درست است که فرهنگسازی در مقوله حجاب اهمیت دارد ولی مداخله قدرت از آن مهمتر است.